Li Dios tixchaqihob’resi chixjunil lix ya’aleb’ ru

Sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’, a’an kixkanab’ naq li rahil ch’oolejil taa’ochb’eeninq qe chiru li qayu’am sa’ ruchich’och’.¹ Us ta naq moko juntaq’eet ta li ch’a’ajkil yale’k-ix li nak’ehe’ re li junjunq qe, ch’olch’o chiqu naq teneb’anb’il li rahilank ut li tawasink sa’ qab’een chiqajunilo, us ta wan xjalanil li junjunq qe. Lin tz’aam a’an naq li Santil Musiq’ej tixk’am qab’e chixtawb’al ru xkomon chik chirix k’a’ut naq na’uxman a’in.

Naq taqil li yale’x-ix re li yu’am rik’in jun ilob’aal re paab’aal chirix li Kristo, naru taqil naq wan jun choxahil rajb’al lix yalb’al qix. Eb’ li tiikeb’ xch’ool neke’ru chixk’ulb’al lix yaalalil li raatin laj Pedro. A’an kixtz’iib’a, “Ab’anan, us ta teek’ul rahilal sa’ xk’ab’a’ li tiikilal, us xaq eere.”² Rik’in xk’eeb’al “[qach’ool] chixtawb’al xyaalal,”³ naru taqanimob’resi qaseeb’al chixkuyb’al chi chaab’il lix yalb’al qix jo’ ajwi’ chixtawb’al qana’leb’ ut chi saqob’resiik qu rik’in. Xtawb’al xyaalal a’an naxsume li patz’om “K’a’ut naq na’uxman li ink’a’ us reheb’ li tiikeb’ xch’ool?”

Chixjunileb’ li yookeb’ chi ab’ink anajwan neke’xnaw ru jun xraqalil li junatalil, xmaak’a’il li yo’onihom, li rahilal, malaj li rahil ch’oolejil. Chi maak’a’ jun li “rilob’aal li paab’aal”⁴ ut xtawb’al ru li junelikil yaal, naqataw naq li rahil ch’oolejil ut li rahilal re li yu’amej naru tixmoy ru li junelikil sahil ch’oolejil re xnawb’al naq chi yaal li xnimal ru k’uub’anb’il na’leb’ re li qaYuwa’ sa’ Choxa a’an a’an li junelikil k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil. Maajun chik li b’e wan re xk’ulb’al jun xtz’aqalil li sahil ch’oolejil.⁵

Li Dios nokoxb’oq chixsumenkil li qach’a’ajkilal rik’in paab’aal re naq naru too’osob’tesiiq ut taqatzol li na’leb’ li maab’ar chik taaruuq taatzolmanq. Nokotzole’ naq too’ab’inq chiruheb’ li chaq’rab’ sa’ chixjunil na’ajej malaj sa’ yalaq k’a’ru nokonume’ wi’, xb’aan naq li “ani tiik chi paab’ank sa’ li rahilal, lix q’ajkamunkil a’an nimaq wi’chik sa’ li awa’b’ejihom re choxa.”⁶ Ut jo’ naqil ru sa’ li loq’laj hu, “Wi ra aach’ool, patz’ xk’ab’a’ li Qaawa’ laa Dios rik’in tz’aamank, re naq taasaho’q lee raam.”⁷

Li Apostol aj Pablo, li kixnumsi ajwi’ li rahilal, a’an kiroksi li k’a’ru kixk’ul sa’ xyu’am a’an re k’utuk li chamal ut chaq’al ru junelikil na’leb’ li nachal naq nokokuyuk chi chaab’il ut chi wan qakuyum. A’an kixye, “Li rahilal naqak’ul, a’an junpaat ajwi’ ut moko aal ta riiqankil; ut a’an k’a’jo’ xnimal li junelik loq’al yoo xkawresinkil choq’ qe laa’o.”⁸ Sa’ jalan chik li aatin, sa’ xyi li qach’a’ajkilal naru taqanaw naq kawresinb’il jun junelikil qaq’ajkamunkil xb’aan li Dios.

Lix seeb’al laj Pablo chi aatinak chirix li yale’k-ix, li rahob’tesink, ut li rahil ch’oolejil li kixk’ul sa’ lix yu’am jo’ “rahilal moko aal ta” ink’a’ naxye xyaalalil xnimal li rahilal kixnumsi. Lix may li rahilal a’an kixsub’ rib’ rik’in li ilob’aal re li junelik q’e kutan chirix li evangelio. Lix paab’aal laj Pablo chirix li Jesukristo kixk’e xwankil riiqankil chixjunil. Oob’ wa kirapleek chi tz’um; ox wa kiteniik chi che’; jun wa kikutiik chi pek; ox wa kijuk’e’k lix jukub’ chiru palaw; chi kok’ aj xsa’ kiwan xxiw chirix li xyu’am xb’aan xchamal li palaw, xb’aaneb’ laj elq’, ut xb’aaneb’ ajwi’ li ras riitz’in aj b’alaq’; kixnumsi li tawasink ut li rahilal, kitz’okaak ut kichaqik re, ut kik’ehe’ sa’ tzalaam chi ke ut chi t’ust’u.⁹

Naab’alo naqatz’aama chiru li Dios naq taarisi li k’a’ru nokoxk’e chixnumsikil rahilal, ut naq moko nakotze’ ta li rahilal, noko’aaleek chixk’oxlankil naq ink’a’ yoo chi ab’ink. Ninch’olob’ xyaalal naq sa’eb’ ajwi’ li hoonal a’an, li Dios narab’il li qatij ut wan rajb’al naq naxkanab’ naq toj wankeb’ li qach’a’ajkilal,¹⁰ ut a’an toxtenq’a chixnumsinkileb’.¹¹

Sa’ jun esil re tz’ilok-ix, laj Pablo na’aatinak chirix jun “tiq’leb’ ” sa’ lix junxaqalil, li jwal ra ut ox sut kixk’e chi wiq’lak, xtz’aamankil naq li Dios taarisi. Re xsumenkil lix tij laj Pablo, li Qaawa’ ink’a’ kirisi li tiq’leb’, a’ut kixye tuqtuukilal ut kixk’e li tawok xyaalalil re lix ch’ool rik’in xyeeb’al, “Tz’aqal choq’ aawe li wusilal, xb’aan naq lin wankil tz’aqal nak’utunk sa’ xmajelal li metz’ew.” Rik’in xtawb’al xyaalalil a’in, laj Pablo kiru chixk’ulub’ankil ut chixb’antioxinkil li tiq’leb’ k’eeb’il re. A’an kixye, “Jo’kan utan, chi anchal inch’ool toj tinnima wib’ sa’ xmajelal inmetz’ew, re naq taahilanq wik’in lix wankil li Kristo.”¹²

Naq taqak’ul li ilob’aal re li junelik q’e kutan sa’ li qayu’am, taqatzol chanru xtenq’ankileb’ li ani te’ajoq re tenq’aak,¹³ ut taqab’antioxi re li Dios li k’a’ru nokoxk’e chixnumsinkil re tootzole’q sa’ li b’e naxik sa’ xjayal li yu’am maak’a’ roso’jik.

Naq yooko chi nume’k chiru li ch’a’ajkilal, naru naq ch’a’aj rilb’aleb’ lix yalb’al qix jo’ eetalil li neke’xk’ut li b’e chiqu sa’ li qab’e re tzolomil. A’ut, ma wanko sa’ li q’ojyinal ru taq’a re xmaak’a’il li yo’onihom malaj wanko sa’ xb’ehil li sahil ch’oolejil, naru too’osob’tesiiq rik’in xtawb’al qana’leb’ rik’in ut xtoq’ob’ankil ru anihaq chik li yoo chixnumsinkil rahilal.

Sa’ jun ink’anjel toje’ xinb’aanu sa’ jun li ch’utub’aj-ib’ re oqech sa’ li tenamit Filipinas, kiraho’ inch’ool naq xintzol chirix li rahilal kixk’ul li Hermano Daniel Apilado. Li Hermano Apilado ut li rixaqil ke’kub’e xha’ sa’ li chihab’ 1974. Ke’xpaab’ chi tz’aqal li evangelio k’ojob’anb’il wi’chik ut ke’tz’ape’ sa’ junajil sa’ li santil ochoch. Chirix a’an, ke’osob’tesiik rik’in oob’ li chaq’al ru ralal xk’ajol. Sa’ li wuqub’ xb’e li po julio re 1997, naq li Hermano Apilado yoo chi k’anjelak jo’ awa’b’ej re oqech, ki’ok chi k’atk li rochoch. Li ralal li Hermano Apilado, li asb’ej aj Michael, kixkol rix lix yuwa’ ut kirisi chaq sa’ li k’atb’il kab’l. Chirix a’an ki’ok wi’chik sa’ li kab’l re xkolb’aleb’ rix li jun ch’ol chik. Li Hermano Apilado maajo’q’e chik kiril li ralal. Kikam li rixaqil li Hermano Apilado, li xDominga, sa’ li xam jo’ ajwi’ chixjunileb’ li ralal xk’ajol.

Us ta tiik ru xyu’am li Hermano Apilado ut sa xch’ool li Dios rik’in, toj kichal li rahilal ut li Dios kixkanab’ naq taa’uxq ut ink’a’ kirisi li rahil ch’oolejil li kichal chirix. A’ut lix tiikilal lix ch’ool sa’ xpaab’ankileb’ lix sumwank ut xk’anjelankil lix paab’aal chirix li Kristo kixk’e chixnawb’al naq yaal li yeechi’ihom naq tixjunaji rib’ wi’chik rik’in li rixaqil ut lix junkab’al. Li yo’onihom a’in ki’ok choq’ xaqleb’ choq’ re li raam.¹⁴

Naq toj wankin aran, li Hermano Apilado, anajwan jun yuwa’b’ejil aj k’anjel, kinixk’e chixnawb’al ru li ak’ rixaqil, li xSimonette, ut wiib’eb’ li ralal, laj Raphael ut laj Daniel. Relik chi yaal, li Jesukristo naru ut “[tixk’ojob’] xch’ooleb’ li ra wankeb’.”¹⁵

Rik’in xwotzb’al li resil li Hermano Apilado, yoo ink’a’uxl chirix naq maare te’wanq naab’aleb’ li te’xk’oxla naq rik’in naq jwal nim li kisach chiru a’an, jwal ka’ch’in li rahilal ut li ch’a’ajkilal wan reheb’. B’aanuhomaq usilal, meejuntaq’eeta eerib’ rik’in, chesik’ b’an xtawb’al eena’leb’ ut roksinkil li junelikil na’leb’ sa’ lee b’eenik chiru lix k’atleb’aal li tawasiik wan eere.

Wi naru tin’aatinaq rik’in li junjunq eere—“chejunilex li lub’luukex ut tawajenaqex”¹⁶—ma naru tinye naq lee ch’a’ajkilal—lix rahilal eech’ool, lix yalb’al eerix, ut lee jar paay chi yajel—na’nookeb’ ru chixjunileb’ xb’aan li qaYuwa’ sa’ Choxa ut xb’aan li Ralal. Kawaq eech’ool! Chiwanq eepaab’aal! Ut chepaab’ lix yeechi’ihom li Dios!

Li rajb’al ut lix k’anjel li Jesukristo a’an “[xk’ulb’al] sa’ xb’een lix rahileb’ ut lix yajeleb’ lix tenamit,” “[xk’ulb’al] sa’ xb’een lix majelal lix kawilaleb’,” ut “xtenq’ankileb’ lix tenamit jo’ chanru xmajelal lix kawilaleb’.”¹⁷

Re xk’ulb’aleb’ chi tz’aqal li maatan li naxk’e li Kolonel chi maak’a’ xtz’aq, chiqajunil tento taqatzol naq yal junes xnumsinkil rahilal ink’a’ nokoxtzol chi moko naxk’e k’a’ruhaq chaab’il qe wi ink’a’ noko’ok chi wan qach’ool chixtawb’al qana’leb’ sa’ li qach’a’ajkilal rik’in xk’anjelankil li paab’aal.

Li Elder Neal A. Maxwell kixwotz li k’a’ru kixtzol chirix li numsink rahilal chi wan rajb’al sa’ li aatin a’in:

“Wan li ch’a’ajkilal, wi kuyb’il chi chaab’il, li naru taanimanq qu. …

“… Li kuyuk chi chaab’il naraj ru naq tuulanaqo sa’ li qarahilal re tooruuq chi tzolok rik’in li k’a’ru yooko chixnumsinkil. Ink’a’ yal toonume’q chiruheb’ li k’a’aq re ru a’in, tento naq te’ok sa’ li qaam re naq toosantob’resiiq.”¹⁸

Wilom sa’ xyu’ameb’ ut xb’aanuhomeb’ jalaneb’ naq xk’anjelankil li kawil paab’aal chirix li Jesukristo ut lix yeechi’ihom naxk’e jun tz’aqal yo’onihom chirix li chaab’ilal li taachalq. Li tz’aqal yo’onihom a’in nokoxxaqab’, jo’kan xk’amb’al li metz’ew ut li wankilal re tooruuq chi kuyuk.¹⁹ Naq naru taqalaq’ab’ li rahilal naqanusmi rik’in jun nawom tz’aqal chirix li rajb’al li qayu’am ut q’axal wi’chik chirix li qaq’ajkamunkil li na’oyb’enink qe sa’ choxa, taanimanq li qapaab’aal chirix li Kristo ut taqak’ul xk’ojob’ankil li qaam.

Toja’ ut naq naru taqil li saqen li nak’utun sa’ li aak’ab’. Li Elder Jeffrey R. Holland kixk’ut: “Relik chi yaal, wan li saqen sa’ li aak’ab’. A’an lix saqen li ruchich’och’, li kaq chahim nalemtz’unk toj eq’la, li ‘saqen li maak’a’ roso’jik, li ink’a’ naru taachupq.’ A’an ajwi’ li Ralal li tz’aqal Dios.”²⁰

Naru tookawob’resiiiq rik’in xnawb’al naq te’nume’q li ch’a’ajkilal re li yu’am a’in—taasaqewq li kutan chirix li q’ojyin q’axal aak’ab’ ru.

Naq choyb’il chixjunil ut naq ak xqakuy chixjunil rik’in paab’aal chirix li Jesukristo, wan qe li xnimal ru yeechi’ihom naq “li Dios taachaqihob’resinq re chixjunil lix ya’aleb’ [qu].”²¹

Ninch’olob’ xyaalal naq yo’yookeb’ li Dios qaYuwa’ ut li Ralal, li Jesukristo. Neke’xb’aanu li k’a’ru neke’xyeechi’i. Ninch’olob’ xyaalal naq li Kolonel nokoxb’oq chiqajunil chi chalk ut chi tz’aqonk sa’ lix tojb’al rix li maak li kixb’aanu. Naq taqak’anjela li qapaab’aal chirix, a’an toxwaklesi ut toxk’am chiru chixjunileb’ lix yalb’al qix, ut sa’ roso’jik, toxkol sa’ li choxahil awa’b’ejihom. Chexinb’oq chi chalk rik’in li Kristo, chi kuyuk chi chaab’il rik’in paab’aal, chi tz’aqob’resiik ru sa’ xk’ab’a’ a’an, ut chixk’ulb’al li tz’aqal sahil ch’oolejil rik’in a’an. Sa’ lix loq’laj k’ab’a’ li Jesukristo, amen.