2010–2019
Upwe Uwei Saramen ewe Kapas Allim me non Imwei
October 2016


Upwe Uwei Saramen ewe Kapas Allim me non Imwei

Sia tongeni uwei saramen ewe kapas allim me non imwach, ach kewe sukun, me non ach kewe nenien angang ika sia kutta me poraus usun ekkewe mettoch sia fofforoch.

Ren ponuen an Pwich Linda K. Burton tingor a pesei ngeni kich fan ewe Mwichenap non April,1 chommong neimi oua fori och angangen tong non kirekiroch ngeni chon su seni fonu mi osukosuk mi nom non neniemi. Ekkei angang oua fori mi pachenong ami achocho ne anisi emon me emon ekkoch, pwan ami fiti ekkewe mwichen aninnis non neniemi, o ra chok pwarata ami tong ngeni ekkoch. Non ami awora ami fansoun, nipwakoch, me pisekimi, netipemi—me netipan ekkewe chon su seni fonu mi osukosuk—mi kan paneno. Ewe angangen foruta apinukunuk me nuku me tong nefinen emon chon wato me emon chon angei epwe fis pokiten ach pwarata tong ennet.

Ewe soufos Moronai a aiti kich pwe ewe tong ennet mi ew napanap auchea epwe nom non ekkewe mi mochen manau ren Semach won Nang non ewe ningen akkar. A makketiw, “Iwe tiwenon chok ika epwe wor ami tong ennet ouse tongeni manau non ewe muun Kot.”2

Ennetin, Jises Kraist mi chok ach nenien appirun ewe tong ennet. An mochen non ewe manau mwen ach uputiw ne winiti ach Chon Amanau, An kewe foffor non manaun, An nifang mi nap an ewe Achasefan, o pwan An kewe angang mi anisi kich ach sipwe tufichin niwinsefan ngeni Semach won Nang mi chok minen pwarata mi nap usun ewe tong ennet. Jises a ekiekin ew mettoch nupwen A fori angang: An tong ngeni Seman mi pwarata non An tong ngeni emon me emon kich. Nupwen emon a kapas eiis usun ewe annuk mi nap, Jises a ponueni:

“Kopwe tongei ewe Samon om Kot ren unusen nenukom, ren unusen ngunum o ren unusen om ekiek.

“Iei ewe Annuk a fakkun napanap o auchea.

“Ewe aruan Annuk mi fakkun auchea ussun chok ewe aewin: ‘Kopwe tongei monun unukum ussun chok ka pwisin tongeok.”3

Ach kirekiroch non ach ekiek me non ach kapas mi ew mettoch sia tongeni fori ne awora me pwarata ach tong ngeni chon unukuch. Ekkoch ier a no chienei ukan tongei a apasa, “Ewe minen pwaratan tong ennet mi nap mi chok ach sisap apungu ekkoch.”4 Ena mi chiwen pung ikenai.

Ekkis fansoun a no, nupwen Alyssa mi chok unungat ierin a katon ew kachito ren mongeian me pwin kewe, a apasa non an osukosuk, “Mama, ena chuko mi sokono!”

Inan we a nengeni ewe tifi, a emenimen o a apasa, “Nei, ena emon peacock.”

Usun ena semirit ese sinei, fan ekkoch kich sia nengeni ekkoch nge sise weweiti unusan porauser. Sia ekieki usun ekkewe napanap mi sokkono are nipwakingawen ekkewe mi pwenni kich nge Semach won Nang a chok kuna Noun kewe, mi foruta non napanapan, o ar tufich mi amwarar me ning.

Emon a apasa pwe a rong pwe Preseten James E. Faust a apasa, “Iteiten ier ua chinapano, a kukkununo ai mochenin apungu ekkoch.”5 Ekkei kapas a achema ngeniei usun an ewe Aposel Paul kapas:

“Iwe, nupwen ua chok emon semirit, ai kapas, ai kewe memmef me ai ekiek, ir meinisin an chok emon semirit, nge iei ua emon mwan, ua nikitano ekkewe foffor an semirit.

“Met sia nennengeni iei, usun chok ewe ngunuan non kinas mi toputop, iwe nge murin, sipwe fakkun kuna fatochun. Met ua sinei iei, ese unus, iwe nge murin, epwe unuseno ussun chok an Kot sinei ei.”6

Nupwen sia kuna non fatochun ach pwisin nipwakingaw, sisap nengeni ekkoch “non ew kinas mi toputop.” Sipwe mochen aea saramen ewe kapas allim ne kuna ekkoch usun ewe Chon Amanau a kuner—ren tong, apinukunuk, me ewe tong ennet. Ewe ran epwe feito nupwen sipwe unusan weweiti netipan ekkoch me sipwe kinisou pwe epwe wor chen mi kawor ngeni kich—usun sia awora ekkewe ekiek me kapas mi uren ewe tong ennet ngeni ekkoch non ei manau.

Ekkoch ier a no, ua no won efoch wafotun ren ekkoch fopun. Ekkewe chuuk mi anuen fetin pokiten chommongun ekkewe ira ra pwenni ew noom mi arau o ra kan ningoch. Ewe konikin ewe noom mi fatoch a engunua saramen ewe akkar nupwen am aua fotunei wam kewe, me ewe akkar a kan tin non am sai won ewe noom.

Nge, ekkewe kuchu ra ochona, me ewe asepwan mi pochokun a monumon. Ren am aupwe tufichin sa fetan ekkis chok, aua kan fotunei wam we fotun nge ause asoso. Mwirin fitu am aua kan angang weires, aua tori ew neni won ewe noom mi aurakemino ren pwapwa pwe ewe asepwan a poni kem ngeni ikewe aiwa mochen no ia.

Mwitir chok, aua kan muttir ne aea ei niffang pwe aupwe tufichin sa fetan. Aua angei ew mangak o aua foteki ru nepekin ewe mangak ngeni ruefoch ekkewe fotun me ekkewe ru epek ngeni pechan punuei we. Ewe asepwan a poni ewe mangak usun echo amara, iwe am aua muttir non am sa fetan sefan!

Nupwen ekkewe ekkoch fopun ra kuna met am we amara, ra kan pwan muttir ne fori ina usun ren war kewe. Aua kan mefi kinamwe sefan o am aua kan takir non pwapwa sefan, nge am aua kinisou pokiten aua kuna asoso seni ekkewe osukosuken ewe ran.

Kapasen tong an chienach, kapwong mi pwapwa seni emon sam are in, memmefin tong seni pwich me mongeiach kewe, are emenimenin aninnis seni emon chienach chon angang are chon sukun mi tongeni usun ena asepwan mi ningoch epwe wato rech kinamwe seni ekkewe osukosuken manauach! Preseten Thomas S. Monson a apasa: “Sise tongeni annuku ia ewe asepwan epwe feino ia, nge sia tongeni amokutu amaran wafotuch kewe. Pwe sipwe tufichin angei ewe pwapwa me kinamwe mi nap, amo sipwe fini pwe napanapach epwe kirekiroch.”7

A wor pochokunen ach kapas ach sipwe apwapwaiti are asonga ekkoch. Kich meinisin mi tongeni chemeni ekkewe kapasenngaw mi asonga kich pwan ekkewe kapas murinno mi apwapwai kich. Ach finata ne porausoch usun—are ngeni—ekkoch mi tongeni apwapwaiti are apochokunata ekkewe ir mi pwenni kich o epwe anisir ar repwe tapweno mwirin ewe Chon Amanau.

Sasing
Teten echo mangak “Upwe uwei saramen ewe kapas allim me non imwei”

Nupwen ua emon nengin non Kinter, ukan anagang weires ne tei won echo mangak ekkei kapas, “Upwe uwei saramen ewe kapas allim me non imwei.” Non ew ran nupwen am me chienei kewe aua tete, noum we sense a ereni kem usun emon nengin a nom won nepekin ew nemonun chuk. Iteiten neanowas a kuna ew imw won epekin ewe nemonun chuk a kan titin asmwachon kewe. Imwan ewe nengin mi kukkun me torongaw, me ewe nengin a kan anchangei an nom non ena imw mi ningoch ren ekkewe asamwachon mi titin.

Non ew ran ewe nengin a angei mutata an epwe wawa wan we paisiken ngeni ewe epekin ewe nemonun chuk. A kan muttir non an sa fetan ngeni ewe imw mi kan titin amsamwachon kewe ewe imw na nengin a ingeiti. Nge nupwen a totiw seni wan paisiken, a kuna pwe ewe imw mi torongaw me ese wor emon mi nom non, mi tam ekkewe ira mi ngaw non ewe atake me ekkewe asamwachon mi nimengaw. A netipengaw, a kun ngeni imwan we me a mairu pwe a kuna ew imw mi titin ekkewe asamwachon won ewe epekin ewe nemonun chuk a esinna pwe ena imw wesen imwan we!8

Fan ekkoch, usun ei nengin, sia kuna pisekin ekkoch o sia mefi pwe kich mi osupwang seni ir. Sia chok ekieki usun manauer kewe sia kuna won Facebook are sia otup ren osukosuken sukun are ach angang. Nge, nupwen sia kouno ne “anneani [ach] kewe feioch,”9 sia kuna non fatoch o sia esinna kirekirochun Kot ngeni Noun kewe meinisin.

Ese nifinifin ika sia chok wanu ierich are ipuku wanu ierich, sia tongeni uwei saramen ewe kapas allim me non neniach kewe, ese nifinifin ika sia nom non ew imw watte non Manhattan, ew imw kukkun non Malaysia, are ew imwan mangak non Mongolia. Sia tongeni finata ne kuna met mi murinno non napanapan ekkoch pwan non ekkewe mettoch mi pwenni kich. Ekkewe fopun me fefin ekkis meinisin won fonufan mi tongeni pwarata ar tong ennet non ar finata ne aea ar kapas ne apochokuna ekkoch.

Elter Jeffrey R. Holland a poraus usun emon anuon chienan kewe rammen soun emengawa non fansoun an sukun. Ekkoch ier mwirin a mokut seni nenian we, a winiti emon sounfiu, a feino college, o a pochokun non ewe Mwichefen. Ei fansoun manauan mi masou ren ekkewe foffor murinno.

Ekkoch ier a mwirin a niwin ngeni fonuan. Nge ekkewe aramas rese esinna pwe atewe a marita o a ochuno. Ngeni ir, a chiwen ewe emon ra sinei nekukkunun, o ar foffor ngeni i mi usun me nom. Mwirin ekkis fansoun, napanapan a siwin ngeni napanapan me nom me ese wor an tufichin aea an nipwakoch ne efeiochu ekkewe ir mi emungawa me nikitano sefan.10 Sonapan, ngeni pwisin i me chon unukun!

Ewe Aposel Peter a aitikich, “Mwen mettoch meinisin, oupwe fakkun tong fengen, pun tong a pwonueno chommong tipis.”11 Ennetin tong ennet, wewen unusen tong, mi pwa non ach sipwe omusano tipisin pwan emon nap seni ach sipwe kamwochunuk ngeni ach song are ach sipwe chechemeni pwisin kich me pwan ekkoch usun tipisich kewe me nom.

Wisach mi chok ach sipwe etiwa ochunon napanapan emon me emon non ach achocho ne winiti usun ach Chon Amanau, Jises Kraist. Mi kan apwapwa nupwen sia kuna pwapwan emon mi weweiti usun ewe Achasefanin Jises Kraist o ra achocho ne siwini manauer! Ekkewe misineri mi mefi ewe pwapwa pun ra kuna emon chon kutta ewe ennet a tonong non ekkewe konikin papatais o ra kuner ar tonong non ewe tempel, ra winiti chon pwaratan ekkewe feiochun ach mutata—me pesei—ekkoch ar repwe siwini manauer. Chon mwichefen mi etiwa ekkewe minefo chon ewe mwichefen ir mi sokkono seni ekkewe aramas sia ekieki repwe fiti ewe muun Kot repwe kuna pwapwa non ar anisi ekkei minefo chon ewe mwichefen ne mefi tongen ewe Samon. Ningochun ewe kapas allimen Jises Kraist mi chok ennetin ewe tufichin ach fefeita—esap chok pwe sia mutata ach sipwe siwini manauach nge a wor ach pesepes, achannuk, ach sipwe sopweno ach sipwe aochuno manauach tori sia weri ach fefeita.

Preseten Thomas S. Monson a apasa: “Non chommong sokkopatten napanap, ami meinisin oua pwarata ami tong ennet. … Nap seni ach sipwe apungu ekkoch, amo epwe wor rech ewe ennetin tongen Kraist ngeni chienach kewe chon sai non ei manau. Amo sipwe esinna pwe emon me emon nengin [are at] ra fori met ra tufich ngeni ne ponueni ekkewe osukosuk mi torir, me amo sipwe achocho ne awora ach aninnis ngeni ir.”12

Emon a wor ren ewe tong ennet epwe engino, kirekiroch, me mosonoson. Emon a wor ren ewe tong ennet epwe ekkiek ekkoch akkom, epwe tipetekison, epwe songomang, epwe kutta napanapochun ekkoch, o epwe pwapwa nupwen emon mi fofforoch.13

Usun kich pwipwi (me mwomwongeang) non Zion, amo sipwe tipew fengen “meinisin ne angang fengen … ne fori met mi och me murinno, pwe sipwe pwapwaiti me efeiochu ekkoch fan itan [ewe Chon Amanau]”?14 Kich mi tongeni kuna me etiwa napanapan ekkoch non tong me apinukunuk, me mut ngenir o pwan peseir ar repwe marita? Sia tongeni pwapwa pokiten fofforuchun ekkoch o pwan sopweno ne achocho ngeni ach pwisin mamarita?

Ewer, siatongeni uwei saramen ewe kapas allim me non imwach, ach kewe sukun, me non ach kewe nenien angang ika sia kutta me poraus usun ekkewe mettoch sia fofforoch o sisap poraus usun ach kewe foffungaw. Kinisou a aureno netipei nupwen ua ekieki usun ach Chon Amanau, Jises Kraist, pwe a awora ngeni kich meinisin ewe tufichin aier seni ach kewe tipis sia fori non ei manau mi weires!

Ua pwarata pwe non ach tapweno mwirin ach nenien appiru, sia tongeni angei ewe niffangen tong ennet, ewe tong epwe wato ngeni kich pwapwa mi watte me non manauach pwan feioch ese much mi pwon ngeni kich ne manau ren Semach won Nang. Non itan Jises Kraist, amen.

Uwokisin

  1. Nengeni Linda K. Burton, “I Was a Stranger,” Liahona, May 2016, 13–15.

  2. Moronai 10:21.

  3. Matthew 22:37–39.

  4. Sandra Rogers, “Hearts Knit Together,” non Hearts Knit Together: Afanafan seni ewe Mwichenapen Fefin non 1995 (1996), 7.

  5. James E. Faust, in Dallin H. Oaks, “‘Judge Not’ and Judging,” Ensign, Aug. 1999, 13.

  6. 1 Corinth 13:11–12.

  7. Thomas S. Monson, “Living the Abundant Life,” Liahona, Jan. 2012, 4.

  8. Adapted from Laura E. Richards, The Golden Windows: A Book of Fables for Young and Old (1903), 1–6.

  9. “Nupwen Ka Netipengau,” Puken Kon mi Fel, nampa 8.

  10. Nengeni Jeffrey R. Holland, “The Best Is Yet to Be,” Liahona, Jan. 2010, 18–19.

  11. 1 Peter 4:8.

  12. Thomas S. Monson, “Charity Never Faileth,” Liahona, Nov. 2010, 125.

  13. Nengeni 1 Corinth 13:4–6.

  14. “As Sisters in Zion,” Hymns, no. 309; esinesin mi kapachenong.