2010–2019
Tzol li na’leb’ rik’in laj Alma ut laj Amulek
Octubre 2016


Tzol li na’leb’ rik’in laj Alma ut laj Amulek

A’an lin yo’onihom laa’in naq li ani xe’el sa’ xb’ehil li wank choq’ tzolom te’iloq rik’in li raam ut te’tzoloq rik’in laj Alma ut laj Amulek.

Laj Alma li alalb’ej

Jun reheb’ li kristiaan sa’ loq’laj hu li jwal nanaq sa’ ch’oolej, a’an laj Alma li alalb’ej. Us ta a’an ralal jun xnimal ru profeet, kisach lix b’e ut ki’ok choq’ jun “winq q’axal aj maak ut aj loq’onihom pak’b’il dios.” Ink’a’ naqanaw k’a’ut, a’ut kixwech’i lix yuwa’ ut kixsik’ xsachb’al li Iglees. Ut xb’aan xseeb’al chi aatinak ut chi q’unb’esink ch’oolej, naab’al li sachok kixb’aanu.1

A’ut kijala xyu’am laj Alma naq lix anjel li Qaawa’ kik’utun chiru ut ki’aatinak rik’in xyaab’ li kaaq. Chiru oxib’ kutan ut oxib’ q’ojyin, laj Alma kiyot’e’ “rik’in li rahilal re junelik … rik’in xrahil jun li aamej li k’eeb’il sa’ tojb’a-maak.” Toja’ naq jun ch’ina na’leb’ re junxil xk’am chaq li saqen sa’ xk’a’uxl—jun li na’leb’ k’utb’il chaq xb’aan lix yuwa’: naq li Jesukristo taachalq “re xtojb’al rix lix maak li ruchich’och’.” Laj Alma junxil xtz’eqtaana li na’leb’ a’an, a’ut anajwan “kixchap [lix k’a’uxl] li na’leb’ [a’in],” ut laj Alma kixkanab’ rib’ sa’ xwankilal li Kristo.2

Naq laj Alma x’el sa’ xk’ulb’al a’in, ak x’ok choq’ jun li ak’ winq. Chalen chaq sa’ li hoonal a’an, kixq’axtesi xyu’am choq’ re xyiib’ankil li rahilal kixb’aanu. Laj Alma naxk’ut chi us li jalb’a-k’a’uxlej, li kuyuk maak, ut li tiikilal chi paab’ank.

Laj Alma kisik’e’ ru chireechaninkil xk’anjel xyuwa’ jo’ laj jolominel sa’ lix Iglees li Dios.

Chixjunil lix tenamiteb’ laj Nefita tento raj ke’xnaw resil laj Alma. Li Twitter, li Instagram, ut li Facebook sa’ xkutankil a’an yoo raj chi nujak rik’in lix jalam-uuch ut li esilal chirix. Nink’oxla naq k’iila sut raj xk’utun chiru li revista Tzarahemla Semenal ut a’an raj li neke’aatinak wi’ sa’ li periodico ut li prenza. Qayehaq naq maare a’an li winq jwal na’no ru sa’ xkutankil.

A’ut naq laj Alma kiril naq li Dios yoo chi sachk sa’ xch’ooleb’ lix tenamit ut yookeb’ sa’ q’etq’etil ut wech’ok-ib’, kixkanab’ xna’aj sa’ xjolomil li tenamit ut “kixk’e anchal xk’anjel sa’ li taqenaqil tijonelil re lix santil k’anjelil li Dios,” 3 ut kixjultika li jalb’a-k’a’uxlej sa’ xyanqeb’ laj Nefita.

Sa’ xtiklajik, laj Alma ki’usaak sa’ xk’anjel—toj reetal b’an naq xwulak sa’ li tenamit Ammonihah. Aran ke’xnaw chi us naq laj Alma maawa’ chik laj jolominel re li tenamit, ut ink’a’ mas neke’roxloq’i lix wankilal sa’ li tijonelil. Ke’xhob’, ke’reetz’u, ut ke’risi sa’ li tenamit.

Chi ra sa’ xch’ool, laj Alma kixkanab’ Ammonihah chirix. 4

A’b’anan jun li anjel kixye naq taasutq’iiq.

Ab’i chi us a’an. Xyeeman naq taasutq’iiq b’ar wi’ li tenamit xik’ neke’ril a’an ut li Iglees. Xuwajel li k’anjel a’an ut taaruuq ajwi’ taakamq chixb’aanunkil. A’ut moko xwiib’an ta xch’ool. Laj Alma “junpaat kisutq’i.”5

Laj Alma yoo chixkuyb’al xsa’ k’iila kutan naq ki’ok sa’ li tenamit. Aran kixpatz’ re yal junaq winq ma tixk’e “k’a’ruhaq re jun xtuulanil moos li Dios re taawa’aq.”6

Laj Amulek

Lix k’a’b’a’ li winq a’an, a’an laj Amulek.

Laj Amulek wan xb’ihomal ut na’no ru sa’ li tenamit Ammonihah. Us ta aj paab’anel naab’aleb’ lix xe’ xtoon, ak chupchu lix paab’al laj Amulek. Moqon kixye, “k’iila sut kinb’oqe’ ut ink’a’ kiwaj ab’ink; jo’kan naq kinnaw chirix li k’a’aq re ru a’in, a’ut ink’a’ kiwaj xnawb’al; jo’kan naq ink’a’ kinkanab’ xpo’resinkil inch’ool chiru li Dios.”7

A’ut li Dios yoo chixkawresinkil laj Amulek, ut naq kixk’ul laj Alma, kixk’e xchaab’il k’ulunik lix moos li Qaawa’ sa’ rochoch, b’ar wi’ xkana laj Alma k’iila kutan.8 Sa’eb’ li kutan a’an, laj Amulek kixte li raam choq’ re li raatin laj Alma, ut jun li chaq’al ru jalok kixk’ul. Laj Amulek ink’a’ chik yal napaab’an; a’ut ki’ok ajwi’ choq’ jun aj pleetinel choq’ re li yaal.

Naq laj Alma xko’o wi’chik chi k’utuk sa’ xyanqeb’ laj Ammonihah, kiwan li rech aj yehol nawom chixk’atq—laj Amulek, jun lix komoneb’ a’an.

Li k’a’ru kik’ulman chirix nawan choq’ jun reheb’ li esilal jwal sa ut jwal ra sa’ loq’laj hu. Naru taawil sa’ Alma, ch’ol 8–16.

Anajwan, twaj naq teetz’il rix wiib’eb’ li patz’om:

Xb’een: “K’a’ru naru tintzol rik’in laj Alma?”

Xkab’: “K’a’ru chanchanin wi’ laj Amulek?”

K’a’ru naru tintzol rik’in laj Alma?

Xb’een, tinpatz’ reheb’ laj jolominel sa’ li Iglees junxil, anajwan, ut toj jo’q’ehaq chik, “K’a’ru naru taatzol rik’in laj Alma?”

Laj Alma a’an jun li winq jwal seeb’ ut wan xmaatan. Maare wankeb’ li ke’xk’oxla naq moko naraj ta xtenq’ankil. A’b’anan, k’a’ru kixb’aanu laj Alma naq kisutq’i chaq Ammonihah?

Laj Alma kixtaw laj Amulek ut kixpatz’ xtenq’ankil.

Ut laj Alma kixk’ul xtenq’ankil.

Wan naq timilo jo’ aj jolominel chixsik’b’al ut chixpatz’b’aleb’ li qa-Amulek. Maare naqak’oxla naq naru taqab’aanu li k’anjel chi jwal us wi’chik qajunes, malaj ink’a’ naqaj xjotb’aleb’ jalan, malaj naqak’oxla naq moko te’raj ta li tz’aqonk. K’iila sut nawiib’an qach’ool sa’ xb’oqb’aleb’ naq te’roksi lix maatan rik’in li Dios ut naq te’tz’aqonq sa’ li xnimal ru k’anjel re li kolb’a-ib’.

K’ehomaq reetal li Kolonel—ma xtikib’ lix Iglees yal xjunes?

Ink’a’.

Li esil li kixye, a’an maawa’ “Elenqex. Inb’aanuhaq laa’in.” A’an b’an, “Kim, taaqehin.” 9 A’an kixwaklesi li ch’oolej, kib’oqok, kitzolok, ut kixkanab’eb’ lix tzolom “chixb’aanunkil li k’a’aq re ru kineeril chixb’aanunkil.”10 Chi jo’ka’in, li Jesukristo kixwaklesi moko ka’aj wi’ ta lix Iglees. Kixwaklesiheb’ aj b’an wi’ lix moos.

Sa’ yalaq k’anjel wankat wi’—ma nakajolomiheb’ li diacono, ma laa’at li awa’b’ej re oqech, malaj re li Area—re tat-usaaq, tento taataweb’ laa Amulek.

Maare a’an jun komon li ink’a’ naxk’oxla junaq xk’anjel, malaj muqmu wan sa’eb’ laa ch’utam. Maare a’an jun li komon li anchal ink’a’ naraj malaj ink’a’ naru chi k’anjelak. Eb’ laj Amulek maare saajeb’ malaj tiixeb’, winqeb’ malaj ixqeb’, lub’luukeb’, malaj ink’a’ neke’wulak sa’ Iglees. A’ut maare ink’a’ nak’utun chi junpaat naq te’raj rab’inkil aawik’in li aatin “Aajel aawu choq’ re li Qaawa’! Aajel aawu choq’ we laa’in!”

Sa’ raameb’, naab’aleb’ neke’raj k’anjelak chiru lix Dios. Neke’raj te’wanq jo’ xk’anjeleb’aal sa’ ruq’. Neke’raj xyalb’aleb’ xq’e choq’ re xsutq’ijik laj Kolol qe. Neke’raj xwaklesinkil lix Iglees. A’ut neke’wiib’an xch’ool chi ok. Wan naq neke’royb’eni xb’oqb’al.

Nakatinb’oq chixk’oxlankileb’ li wankeb’ sa’ laa teep, sa’eb’ laa mision ut laa oqech, li te’raj ru junaq xb’oqb’al chi k’anjelak. Li Qaawa’ ak yoo chi k’anjelak rik’ineb’. Yoo chixkawresinkileb’ ut chixq’unb’esinkileb’ xch’ool. Sik’eb’ rik’in laa waam.

Sik’eb’ chaq. K’uteb’ xna’leb’. Waklesi xch’ooleb’. Patz’eb’ xk’anjel.

Wotz rik’ineb’ li raatin li anjel re laj Amulek—naq li osob’tesiik xb’aan li Qaawa’ taakanaaq sa’ xb’eeneb’ li rochoch.11 Maare taasachq aach’ool naq taataw jun lix kawil moos li Qaawa’ li xkana raj chi muqmu.

K’a’ru chanchanin wi’ laj Amulek?

Naq wankeb’ li te’xsik raj junaq lix Amulek, choq’eb’ re jalan maare te’xpatz’ “K’a’ru chanchanin wi’ laj Amulek?”

Maare laa’at, sa’ xnumikeb’ li chihab’, timil timil xakanb’ li wank jo’ tzolom. Maare lix xamlel lix nawom aach’ool ak x’ok chi chupk. Maare xanajtob’resi chaq aawib’ rik’in lix komonil li Kristo. Maare xattitz’ malaj xatpo’. Chanchaneb’ ajwi’ a’an sa’ li najter Iglees re Efeso, xakanab’ “xb’eenil laa rahom”12—li na’leb’ jwal chaq’al ru re li junelik q’e kutan sa’ lix evangelio li Jesukristo.

Maare, chanchan laj Amulek, nakanaw sa’ laa ch’ool naq li Qaawa’ ak xatxb’oq “k’iila sut,” a’ut “ink’a’ [xawaj] ab’ink.”

A’b’anan, li Qaawa’ naril aawik’in li k’a’ru kiril rik’in laj Amulek—lix wankilal jun li kawil moos li wan xk’anjel aajel ru chixb’aanu ut xnawom xch’ool chixye. Wan li tenq’ maa’ani chik naru tixk’e jo’ nakak’e laa’at. Li Qaawa’ xkanab’ aawik’in lix loq’laj tijonelil, li naxk’am xwankilal li choxa re rosob’tesinkileb’ jalan. Chat-ab’inq rik’in laa waam ut chapaab’ lix hasb’ li Musiq’ej.

Lix b’eenik jun li komon

Xtoch’e’ li waam rik’in xb’eenik jun li winq’ li kixpatz’, “Naq nab’oqok li Qaawa, ma tin’ab’inq?” Tinye re li winq’ a’in laj David.

Laj David ki’ok sa’ li Iglees junaq 30 chihab’ chaq. Kixb’aanu xmision ut chirix a’an xtzolok jo’ abogado. Naq yoo chi tzolok ut chi trab’ajik re xtenq’ankil xjunkab’al, kixtaw junjunq li na’leb’ chirix li Iglees li kixsach lix xch’ool. Naq toj narileb’ li na’leb’ a’in sa’ hu, na’ok chi tamk lix k’a’uxl. Kichal li kutan naq kixpatz’ risinkil lix k’ab’a’ sa’ li Iglees.

Chalen chaq sa’ li hoonal a’an, chanchan laj Alma sa’ xsaajil, laj David kixnumsi naab’al li hoonal sa’ wech’ok-ib’ rik’ineb’ li komon, naxpleetiheb’ sa’ internet re naq tixyaleb’ rix lix paab’ahom.

Jwal seeb’ chixb’aanunkil.

Jun li komon li kixpleeti, a’an laj Jacob tinye re. Laj Jacob junelik q’un lix ch’ool ut naroxloq’i laj David, a’ut kaw ajwi’ nakana sa’ xkolb’al li Iglees.

Chiru xnumikeb’ li chihab’, laj David ut laj Jacob ke’ok sa’ jun chaab’il ochb’eenil. Laj David ink’a’ kixnaw naq laj Jacob yoo chi tijok chirix laj David ut naxb’aanu numenaq 10 chihab’. Kixk’e ajwi’ xk’ab’a’ li ramiiw choq’ re li tijok sa’eb’ lix santil ochoch li Qaawa’ ut kiroyb’eni naq taaq’unb’esiiq xch’ool laj David.

Timil timil, relik chi yaal kijala laj David. Ki’ok chi naqk sa’ xch’ool li k’a’ru kixk’ul junxil sa’ musiq’ejil, ut kinaq sa’ xch’ool li sahil ch’oolej kireek’a naq wan choq’ komon sa’ li Iglees.

Chanchan laj Alma, laj David ink’a’ nasach sa’ xch’ool chi junajwa li na’leb’ kixra junxil. Ut chanchan laj Amulek, laj David kireek’a xsik’b’al chaq xb’aan li Qaawa’. Laj David ak xwulak sa’ jun xnimal ru trab’aaj jo’ abogado. Ak na’no ru chi us jo’ jun aj wech’onel rik’in li Iglees, ut lix q’etq’etil toj naxram chixpatz’b’al xkab’ rokik sa’ li Iglees.

A’b’anan, toj yoo chireek’ankil xkelosinkil chaq rik’in laj Ilol Karneer.

Kixpaab’ sa’ xch’ool li aatin “Wi junaq eere moko tz’aqal ta xna’leb’, chitz’aamanq re li Dios, li nak’ehok re chixjunileb’ li winq chi numtajenaq ut ink’a’ nach’ilan; ut taak’eemanq re.”13 Kixtz’aama, “At Dios, nawaj tin’ok wi’chik jo’ aj Paab’anel, a’ut wankeb’ lin patz’om li te’raj xsumenkil.”

Ki’ok chirab’inkil lix hasb’ li Musiq’ej ut li musiq’anb’il raatineb’ li ramiiw, jo’ li maajo’q’e xb’aanu junxil. Jun lix k’a’uxl toj sa’ li jun chik kijala rik’in paab’aal, toj reetal naq kixk’e reetal naq naru wi’chik chireek’ankil lix nawom chirix li Jesukristo ut lix Iglees.

Sa’ li kutan a’an, kixnaw naq taaruuq chixtz’eqb’al lix q’etq’etil ut tixb’aanu yalaq k’anjel li taa’ajmanq re naq taa’ok wi’chik sa’ li Iglees.

Sa’ jun kutan, laj David ki’ok sa’ xha’il li kub’iha’ ut ki’ok chirajlankileb’ li kutan toj taaruuq tixk’ul wi’chik chixjunil li rosob’tesinkil jo’ komon.

Sa sa’ lin ch’ool chixyeeb’al naq sa’ li saq’ehil li toje’ xnume’, laj David xk’uleb’ wi’chik li rosob’tesinkil. Yoo chi tz’aqonk wi’chik sa’ li Iglees ut nak’anjelak jo’ aj k’utunel sa’ lix teep. Rajlal naraatinaheb’ jalan chirix li jalok li kixk’ul, re tixk’irtesi li rahilal li kixb’aanu, ut re tixch’olob’ xyaalal lix evangelio ut lix Iglees li Jesukristo.

Xraqb’al

Ex was wiitz’in ut wamiiw, chiqasik’eb’, chiqataweb’, chiqatenq’aheb’, ut chiqak’ul qametz’ew rik’ineb’ laj Amulek sa’eb’ li qateep. Wankeb’ naab’al laj Amulek sa’ li Iglees anajwan.

Maare nakanaw ru junaq. Maare laa’at jun reheb’.

Maare li Qaawa’ ak yoo lix hasb’ aawik’in, re tatxtenq’a chi q’ajk rik’in xb’eenil laa rahom, chixk’eeb’aleb’ laa maatan, chixk’anjelankil li tijonelil, ut chi k’anjelak rochb’eeneb’ laa wech aj Paab’anel sa’ xjilosinkil eerib’ rik’in li Jesukristo ut xwaklesinkil lix awa’b’ejihom li Dios arin sa’ ruchich’och’.

Laj Kolol qe naxnaw b’ar wankat. Naxnaw laa waam. Naraj aaxokb’al chaq. Tixye’ li ruq’ aawik’in. Yal te laa ch’ool chirab’inkil a’an. A’an lin yo’onihom laa’in naq li ani xe’el sa’ xb’ehil li wank choq’ tzolom—us ta yal b’ayaq—te’xk’oxla chi us lix chaab’ilal ut li rusilal li Dios, te’iloq rik’in li raam, te’tzoloq rik’in laj Alma ut laj Amulek, ut te’rab’i li aatin a’in re li Kolonel li naxjal li yu’amej: “Kim, taaqehin.”

Nakatinb’oq chi ab’ink chiru lix b’oqb’al, xb’aan naq chi yaal taak’ul lix q’olom li choxa. Eb’ li osob’tesink re li Qaawa’ taahilanq sa’ laa b’een ut sa’ xb’een laa wochoch.14

Jo’ jun lix Apostol li Qaawa’, ninch’olob’ xyaalal a’in ut nekexwosob’tesi sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.