Misaachk sa’ lee ch’ool

Ma sa lee ch’ool, ex was wiitz’in? K’a’jo’ naq osob’tesinb’ilo chiru li ch’utub’aj-ib’ a’in. Lin xb’een chihab’ jo’ komon sa’ lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol jwal xinixtuulanob’resi. A’an a’in jun chihab’ re yalok, nimaak, ut tijok chi rajlal ut chi anchal inch’ool chiru inYuwa’ sa’ Choxa. Xinweek’a lix wankilaleb’ li tij choq’ re ink’ojob’ankil k’eeb’ileb’ xb’aaneb’ lin junkab’al, li wamiiw, ut li komon sa’ li Iglees chiru chixjunil lix b’een li ruchich’och’. B’antiox eere lee k’oxlahom ut lee tij.

Xin’osob’tesiik ajwi’ sa’ xch’utub’ankil wib’ rik’ineb’ wamiiw raarookeb’ inb’aan, junjunqeb’ li xinnaweb’ ru junxil ut junjunqeb’ li toje’ xinnaweb’ ru. Chirix naq xin’aatinak rik’in jun li wamiiw li raaro inb’aan chiru k’iila chihab’ xinmusiq’aak chixkawresinkil li waatin choq’ re li kutan anajwan.

Naq xoo’aatinak, li wamiiw xye we naq yoo chi ch’a’ajko’k sa’ xyu’am. A’an xreek’a naq yoo chi nume’k chiru jun li “xuwajel ch’a’ajkilal chirix li paab’aal” ut xchal re xsik’b’al inna’leb’. Xinb’antioxin sa’ inch’ool rik’in naq tixwotz raj li reek’ahom ut lix ch’a’ajkilal wik’in.

A’an xye naq q’axal xraj li k’a’ru kireek’a junxil sa’ musiq’ej ut xk’oxla naq yoo chi sachk a’an chiru. Naq yoo chi aatinak, xwab’i li raatin chi us ut xintijok chi anchal inch’ool re xnawb’al li k’a’ru taaraj li Qaawa’ naq tinye.

Li wamiiw, jo’ tana’ junjunqeb’ sa’ eeyanq, xpatz’ li patz’om li tz’iib’anb’il chi chaab’il sa’ li b’ich re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al, “At inYuwa’, ma wankat aran?”¹ Choq’ eere li yookex tana’ chixpatz’b’al juntaq’eet li patz’om, nawaj xwotzb’al eerik’in li na’leb’ li xink’e re li wamiiw ut nawoyb’eni naq li junjunq eere teetaw chi kawob’resinb’il lee paab’aal ut chi ak’ob’resinb’il lix k’eek’ookilal eech’ool chi wank choq’ xtzolom li Jesukristo.

Nintikib’ rik’in xjultikankil eere naq ralal xk’ajolex jun li Yuwa’b’ej aj rahonel sa’ choxa ut naq maajo’q’e nalaj lix rahom. Ninnaw naq ch’a’aj xjultikankileb’ li eek’ahom re rahok a’in naq wankex sa’ xyi li ch’a’ajkilal malaj li yale’k-ix, li rahilal, malaj li sachb’il yo’onihom.

Li Jesukristo naxnaw ru li xuwajel yalok-u ut yale’k-ix. A’an kixk’e lix yu’am sa’ qak’ab’a’. Q’axal xuwajeleb’ li roso’jik hoonal re lix yu’am, q’axal wi’chik chiru yalaq k’a’ru naru taqataw ru, a’ut lix mayjej choq’ qe chiqajunjunqal a’an li xnimal ru xk’utb’esinkil lix tz’aqal rahom.

Maajun li sachk, maak, malaj b’aanuhom tixjal lix rahom li Dios choq’ qe. A’b’an, a’an moko naraj ta xyeeb’al naq us li maakob’k, ut a’an ink’a’ narisi li qateneb’ankil chixjalb’al qak’a’uxl naq nokomaakob’k. A’ut misachk sa’ lee ch’ool naq li qaChoxahil Yuwa’ naxnaw eeru ut nekexxra li junjunq eere, ut junelik yo’on wan re qatenq’ankil.

Naq xintz’il rix li k’a’ru wan wi’ li wamiiw, li naxik wi’ inch’ool, a’an li xnimal ru chaab’il na’leb’ natawman sa’ lix Hu laj Mormon: “Ut anajwan, ex walal, chijultikoʼq, chijultikoʼq eere naq aʼ saʼ xbʼeen lix saqoonaq laj Tojol qix, aʼan li Kristo, li Ralal li Dios, naq tento teekʼe eekʼojobʼankil; re naq joʼqʼe tixtaqla laj tza lix kawil iqʼ, relik chi yaal, lix tzimaj saʼ li sut iqʼ, relik chi yaal, naq chixjunil lix saqbʼach ut lix kawil kaq-sut-iqʼ taatenoq saʼ eebʼeen, maakʼaʼaq xwankil chekelonkil taqʼa saʼ li jul re rahilal ut rahil chʼoolejil li maakʼaʼ rosoʼjik, saʼ xkʼabʼaʼ li saqoonaq li kabʼlanbʼilex wiʼ, aʼan jun kʼojlebʼaal chʼolchʼo ru, jun kʼojlebʼaal bʼar wiʼ wi teʼkabʼlaq li winq saʼ xbʼeen inkʼaʼ taaruuq teʼtʼaneʼq.”²

Ninch’olob’ xyaalal naq “li jul re rahilal ut rahil ch’oolejil maak’a’ roso’jik” a’an jun na’ajej maa’ani naraj wank. Ut li wamiiw xreek’a naq wan chire li jul.

Naq nink’e xna’leb’eb’ li komon, jo’ li wamiiw, nintz’ileb’ rix lix b’aanuhomeb’ chiru xnumikeb’ li chihab’ li ke’xk’eheb’ chixsachb’al sa’ xch’ooleb’ li hoonal re loq’alil xe’nume’ wi’, ke’xk’eheb’ chi q’uno’k, ut ke’xk’eheb’ chi wiib’ank sa’ xch’ooleb’. Ninwaklesi xch’ooleb’, jo’ chanchan naq ninwaklesi eech’ool anajwan, chixjultikankil li hoonal re eeyu’am xereek’a wi’ li Musiq’ej ut jo’q’e kaw chaq lix nawom eech’ool. Q’axal aajel ru xb’aanunkil a’in ajwi’ sa’ xq’ehil li ch’a’ajkilal. Chijultiko’q eere li musiq’ejil k’ojleb’aal li xekab’la. Ninyeechi’i eere naq wi teeb’aanu a’in, rik’in ajwi’ li tijok ut li kuyuk sa’ chi tuulan eech’ool, xtz’eqtaanankil li k’a’ru ink’a’ naxnimob’resi lee paab’aal ut xnawom eech’ool malaj li k’a’ru nareetz’u lee paab’ahom, taasutq’iiq wi’chik sa’ lee k’a’uxl li chaq’al ru xkawilal lix nawom eech’ool. Ninye xyaalal eere naq teereek’a wi’chik lix tuqtuukilal ut lix q’ixnal lix evangelio li Jesukristo.

Chiqajunil tento taqakawob’resi qib’ sa’ musiq’ej toja’ ut naq taqakawob’resiheb’ li ani wankeb’ chiqasutam. K’oxlahomaqeb’ chi rajlal li loq’laj hu, ut chijultiko’q eere li k’oxlahom ut li eek’ahom nekek’ul naq nekerileb’ ru. Sik’omaq jalaneb’ chik li yo’leb’aal re li yaal, a’ut k’ehomaq reetal li naxye li loq’laj hu: “A’ut chaab’il ajwi’ naq tzolb’ileb’ wi te’ab’inq chiru li na’leb’ k’eeb’il xb’aan li Dios.”³ Chextz’aqonq sa’ xch’utameb’ li Iglees, jo’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak, ut chextz’aqonq sa’ li loq’laj wa’ak ut ak’ob’resihomaq lee sumwank, jo’ li yeechi’ihom naq junelik taajultiko’q eere li Kolonel re naq taaruuq taawanq lix Musiq’ junelik eerik’in.

Maak’a’ naxye k’a’ruheb’ li maak ak xqab’aanu malaj xnimal li qamajelal jo’ naqeek’a, junelik naru taqosob’tesiheb’ ut taqawaklesiheb’ li jun ch’ol chik. Xyalb’al qaq’e chi k’anjelak chiruheb’ jo’ tixb’aanu raj li Kristo naru toxtenq’a chireek’ankil lix rahom li Dios sa’ xchamal li qach’ool.

Aajel ru xjultikankil li chaab’il na’leb’ natawman sa’ li Deuteronomio: “A’b’anan k’ehomaq reetal ut ilomaq chi us. Misachk sa’ eech’ool li k’a’ re ru a’in li xeril, meetz’eq chirix lee ch’ool chiru chixjunil lee yu’am, k’utomaq b’an xpaab’ankil chiruheb’ lee ralal eek’ajol ut chiruheb’ leeri eemam.”⁴

Li k’a’ru naqasik’ xb’aanunkil laa’o wan rilom rik’in k’iila tasal tenamit. Wotzomaq lix nawom eech’ool rik’in lee junkab’al; waklesihomaq xch’ooleb’ chixjultikankil li k’a’ru xe’reek’a naq xe’xk’e reetal li Musiq’ej sa’ xyu’ameb’ ut chixtz’iib’ankil resil li eek’ahom a’an sa’ jun li hu re naq li raatineb’, jo’q’e na’ajman ru, naru tixk’eheb’ chixjultikankil lix chaab’ilal li Qaawa’ choq’ reheb’.

Chijultiko’q eere naq laj Nefi ut li ras riitz’in ke’sutq’i chaq Jerusalen re xk’ulb’aleb’ li perel ch’iich’ bronce tz’iib’anb’il wi’ resilal lix tenamit re naq ink’a taasachq sa’ xch’ooleb’ li k’a’ru kik’ulman junxil.

Jo’kan ajwi’, sa’ lix Hu laj Mormon laj Helaman kixk’e reheb’ li ralal xk’ab’a’eb’ “li xb’een [xyuwa’eb’]” re naq ink’a’ taasachq sa’ xch’ooleb’ lix chaab’ilal li Qaawa’:

“Kʼehomaq reetal, ex walal, nawaj raj naq chijultikoʼq eere xpaabʼankil lix taqlahom li Dios; ut nawaj raj naq teechʼolobʼ chiru li tenamit li aatin aʼin. Kʼehomaq reetal, xinkʼe eere xkʼabʼaʼebʼ li xbʼeen qayuwaʼ li keʼel chaq saʼ li chʼochʼ Jerusalen; ut aʼin kinbʼaanu re naq joʼqʼe teekʼoxla lee kʼabʼaʼ teekʼoxlahebʼ aʼan; ut naq nekekʼoxlahebʼ aʼan, teekʼoxla lix kʼanjelebʼ; ut naq nekekʼoxla lix kʼanjelebʼ taaruuq teenaw chanru naq yeebʼil, ut tzʼiibʼanbʼil ajwiʼ, naq chaabʼilebʼ chaq.

“Joʼkan ut, ex walal, nawaj raj naq chebʼaanu li kʼaʼru chaabʼil, re naq taaruuq taayeemanq cherix laaʼex, ut taatzʼiibʼamanq ajwiʼ, joʼ chanru yeebʼil ut tzʼiibʼanbʼil chirixeb ʼ aʼan.”⁵

Wankeb’ naab’al anajwan li neke’xk’e ajwi’ reheb’ li ralal xk’ajol xk’ab’a’eb’ li ani wan sa’ loq’laj hu malaj lix xe’toonileb’ tiikeb’ xch’ool re naq ink’a’ taasachq sa’ xch’ooleb’ li ani ke’wan chiruheb’.

Naq xinyo’la, kink’ul choq’ ink’ab’a’ laj Ronald A. Rasband. Lix sum ink’ab’a’ a’an naroxloq’i lix xe’toonil inyuwa’. Li xkab’ ink’ab’a’ A kik’ehe’ we re naq taajultiko’q we roxloq’inkil lix xe’toonil inna’, a’aneb’ laj Anderson re li tenamit Dinamarca.

Lix yuwa’chin lin yuwa’chin, laj Jens Anderson, a’an aj Dinamarca. Ut sa’ 1861 li Qaawa’ kixk’ameb’ xb’e wiib’ li misioneer toj sa’ li rochoch laj Jens ut li xAne Catherine Anderson, ut aran eb’ li misioneer ke’xk’ut li evangelio k’ojob’anb’il wi’chik chiru li ralal, laj Andrew, li waqlaju chihab’ wan re. Aran kitikla li paab’aal li toj narosob’tesi lin junkab’al ut nikinrosob’tesi laa’in anajwan. Li junkab’al Anderson ke’ril ru lix Hu laj Mormon ut ke’kub’e xha’ moko najt to chirix a’an. Sa’ li chihab’ jun, li junkab’al Anderson ke’rab’i xyaab’ xkux li profeet ut ke’xq’ax ru li Nimla Palaw Atlantico re xjunajinkileb’ rib’ rik’ineb’ laj Santil Paab’anel sa’ Norteamerica.

Laj Jens kikam sa’ li jukub’, a’ut li rixaqil ut li ralal ink’a’ ke’xkanab’ lix b’eenik toj sa’ li ru taq’a re Lago Salado. Ke’wulak sa’ li oxib’ xb’e li po septiembre re 1862. Us ta li ch’a’ajkilal ut li rahil ch’oolejil ke’nume’ wi’, maajun sut kilaj xpaab’aaleb’, ut jo’kan ajwi’ ink’a’ nalaj xpaab’aaleb’ naab’al reheb’ li riyajileb’.

Jalam-uuch

Jalam-uuch sa’ x’oficina li Elder Rasband

Sa’ lin oficina wan jun jalam-uuch⁶ li naxk’ut reetalil naq xb’een ke’xnaw ru inxe’toonil ut eb’ li misioneer a’an. K’eek’o inch’ool chixjultikankil junelik b’ar wi’ ninchal, ut xb’aan lin k’ab’a’ naq junelik taajultiko’q we lix tiikilaleb’ chi paab’ank ut lix mayejeb’.

Misachk sa’ eech’ool, meepatz’ ma yaal, ut meetz’eqtaana li musiq’ejil hoonal nekek’ul . Laj tza naxyal xq’e chirajtesinkil qu chiru li musiq’ejil na’leb’. Li Qaawa’ naxyal xq’e chixkutanob’resinkil li qak’a’uxl ut chixwaklesinkil li qach’ool sa’ lix k’anjel.

Chinwotzaq jun na’leb’ chirix li yaalil na’leb’ a’in. Nanaq sa’ inch’ool jun sut naq kink’ul inmusiq’anb’il na’leb’ jo’ xsumenkil li tijok kinb’aanu rik’in xnimal inmetz’ew. Saqen ru ut nim xwankil li sumehom. A’b’anan, ink’a’ kink’anjela li musiq’anb’il na’leb’ sa’ junpaat, ut chirix jarub’aq hoonal, kiwiib’an inch’ool chirix ma yaal naq kink’ul insumenkil. Maare junjunqeb’ eere xexb’alaq’iik ajwi’ xb’aan laj tza chi jo’kan.

Junjunqeb’ li kutan chirix a’an, ki’aj qu chi chalenaqeb’ sa’ ink’a’uxl li raqal a’in re li loq’laj hu:

“Chi yaal, chi yaal, ninye aawe, wi nakawaj chik xyaalal k’utb’il chawu, b’eresi laa k’a’uxl sa’ li q’ojyin naq kat-elajin chiwu sa’ laa ch’ool, re taaruuq taanaw chirix lix yaalalil li k’a’aq re ru a’in. …

“Ma ink’a’ kinye tuqtuukilal re aak’a’uxl chirix li na’leb’ a’an? K’a’ru xk’utb’al xyaalal naru nakak’ul li naq’axok ta re li nachal chaq rik’in li Dios?”⁷

A’an chanchan naq li Qaawa’ yoo chixyeeb’al, “Ab’i, at Ronald, ak xinye aawe li k’a’ru tento taab’aanu. B’aanu b’i’!” Jwal kinb’antioxin sa’ inch’ool rik’in naq ch’iilanb’ilin ut k’eeb’il we inb’eresinkil rik’in rahok! Sa’ junpaat kik’ojob’aak inch’ool xb’aan li musiq’anb’il na’leb’ ut kinru chi xik chi uub’ej, xnawb’al sa’ inch’ool naq kisumeman ru lin tij.

Ninwotz li seraq’ a’in, ex was wiitz’in, re xk’utb’al naq sa’ junpaat naru nasach jun li na’leb’ sa’ qach’ool ut re xk’utb’al chan ru naq li musiq’ejil na’leb’ naru toxb’eresi. Ak xintzol chixjultikankileb’ li hoonal jo’ a’an re naq ink’a’ taasachq sa’ inch’ool.

Choq’ re li wamiiw ut choq’ re chixjunileb’ li neke’raj naq taakawob’resiiq xpaab’aaleb’, nink’e li yeechi’ihom a’in eere: wi teeyu’ami lix evangelio li Jesukristo chi tiik eech’ool ut teepaab’ lix k’utum, taakole’q lix nawom eech’ool ut taanimanq ajwi’. Chek’uula li sumwank okenaqex wi’, us ta li k’a’ru neke’xb’aanu yalaq ani wan chesutam. Cheyal eeq’e jo’ na’b’ej yuwa’b’ej, asb’ej iitz’inb’ej, mama’b’ej ixa’anb’ej, ikan na’b’ej, ikanb’ej, ut jo’ amiiw chixkawob’resinkileb’ li ani raarookeb’ eeb’aan rik’in xnawom eech’ool ut rik’in xwotzb’al li musiq’ejil na’leb’ reheb’. Tiikaqex chi paab’ank ut mex’eek’asiik sa’ lee na’aj, us ta na’ok chi wiib’ank eech’ool xb’aan li k’a’ru neke’xb’aanu jalaneb’. Chesik’ li k’a’ru naxwaklesi eeraam ut nekexxkawob’resi sa’ musiq’ej. Chetz’eqtaana li b’alaq’il na’leb’ us ta “yaal” yeeb’il re, ut chijultiko’q eere xtz’iib’ankil li eek’ahom nekek’ul, jo’ li eek’ahom re “rahok, sahil ch’oolej, tuqtuukilal, kuyuk, chaab’ilal, usilal, paab’ank, tuulanil, kuyuk-ib’.”⁸

Sa’ xyi li xuwajel kawil iq’ re li yu’amej, misachk sa’ eech’ool lee choxhahil eechanihom jo’ ralal malaj xrab’in li Dios ut lee junelikil eechanihom chi sutq’iik junaq kutan re texwanq rik’in a’an, li naq’axok xchaab’ilal yalaq k’a’ru sa’ ruchich’och’. Chijultiko’q eere li chaab’il raatin laj Alma: “Kʼehomaq reetal, ninye eere, ex was wiitzʼin, wi xeyal jun xjalajik eechʼool, ut wi xereekʼa xbʼichankil li bʼich re rahok li natojok ix, ninpatzʼ, ma joʼkan nekexru chireekʼankil anajwan?”⁹

Choq’ reheb’ chixjunil li neke’reek’a naq neke’raj ru naq taakawob’resiiq lix paab’aaleb’, nin’elajin cheru: Misachk sa’ eech’ool! B’aanuhomaq usilal, misachk sa’ eech’ool.

Ninch’olob’ xyaalal naq laj Jose Smith kiwan choq’ xprofeet li Dios. Ninnaw naq a’an kiril ru ut ki’aatinak rik’in li Dios ut li Ralal, Jesukristo, jo’ tz’aqal tz’iib’anb’il sa’ raatin. K’a’jo’ inb’antioxihom naq a’an ink’a’ kisach sa’ xch’ool xtz’iib’ankil resil li hoonal a’an, re naq chiqajunil tooruuq chixnawb’al lix nawom lix ch’ool.

Ninch’olob’ xyaalal li Qaawa’ Jesukristo. Yo’yo a’an; Ninnaw naq yo’yo a’an ut xaxqo sa’ xjolomil li Iglees a’in. Ninnaw injunes wib’ li k’a’aq re ru a’in, chi maak’a’ jalan chik li xyaab’ kuxej malaj aj yehol nawom, ut nintz’aama naq laa’ex ut laa’in maajo’q’e taasachq sa’ qach’ool li loq’laj junelikil yaal—xb’een xb’een naq laa’o ralal xk’ajolo li yo’yookil choxahil na’b’ej yuwa’b’ej li ka’ajwi’ neke’raj naq taasaho’q qach’ool chi junelik q’e kutan. Ninch’olob’ xyaalaleb’ li yaalil na’leb’ a’in sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.