Reilo̧k n̄an Bok eo, Reilo̧k n̄an Irooj
Komaron̄ ke lo Bok in Mormon āinwōt juon am̧ dekā in jabōn em̧, am̧ dilep in kajoor ilo jetōb?
Mary Elizabeth Rollins
Ilo ļōmņak e aō, ij pijaik eok kōn diktak in epepen eo ej alooje ak ron̄jake m̧wen̄an in an kweilo̧k in jabdewōt jikin ilo laļ in. Ikōņaan kwaļo̧k juon bwebwenato em̧ool ippāmi, juon bwebwenato me emaron̄ erom jim̧or juon waanjon̄ak im juon katak. Emaron̄ kwaļo̧k n̄an kom̧ ekōjkan epaakeļo̧k Irooj im bōk kajoor eo eļāpļo̧k n̄an jum̧ae kapo.
En̄in ej juon bwebwenato in juon leddik edik, jokwe ilo New York, eo m̧okta jān an jilu an iiō eaar jako jemen ke wa eo waan eaar tūm̧laļ ļo̧k ilo juon ļāik kileplep. Liin, jinen, ļadik eo jein, im ledik eo jatin raar em̧m̧akūt n̄an juon jikin kweilo̧k ekāal ilo bar juon jikin kweilo̧k n̄an mour ippān kōrā eo nej jinen im eo rikorāān. Jet iien ālkin an baam̧le eo jikrōk ļo̧k, mijinede im ro uwaan juon kabun̄ ej kab jutak kar itok n̄an bukwōn eo aer kōn ennaan eo eaiboojoj kōn Jepļaktok an gospel eo. Raar kwaļo̧k juon bwebwenato ekabwilōn̄lōn̄ an juon enjeļ bōkļo̧k juon ļo̧o̧k in etto n̄an juon likao edik kar etan Josep Smith, juon ļo̧o̧k eaar ukōte kōn kajoor an Anij. Riloļo̧k ro jim̧o̧r, Oliver Cowdery im John Whitmer raar lukkuun lo alen ko je ioon aaen an ļo̧o̧k in etto eo kōn mejeir make, im Whitmer eaar jibwe pileej kooļ ko kōn pein make. Ļo̧o̧k in ej kab m̧ōj an jeje im būriin, im Būratōr Whitmer kar bōktok bok eo ippān. Etan bok eo, aaet, eaar Bok in Mormon.
Ke Mary 12-iiō dettan eaar ron̄ kōn an mijinede ro kōnono kōn bok eo, liin eaar wōr juon an en̄jake ejeno̧lo̧k ilo būruwōn. Jekdo̧o̧n n̄e Bok in Mormon eo eaar mijel kōn elōn̄ alen ko ie, Mary ekar ikdeelel n̄an riiti. Ke Būratōr Whitmer eaar em̧m̧akūt, eaar leļo̧k juon kape in bok eo n̄an Būratōr Isaac Morley, eo eaar juon m̧ōttan ļeo ulipen Mary im juon ritōl ijo jokwe ie ilo kabun̄ kāāl eo.
Tok ālik Mary eaar ļo̧o̧ke: “Iaar ilo̧k n̄an m̧ōn [Būratōr Morley] … im kajjitōk n̄an lale Bok eo; [ļein] kar likūt ilo peiū, [im] ke iaar kalimjōke, iaar en̄jake juon ikdeelel n̄an riiti, jon̄an iaar jab maron̄ bōjrak jān kajjitōk ippān n̄an aō bōk n̄an m̧weo im̧ō im riiti. … Eaar ba … ejjeļo̧k an iien riiti juon jepta ilo bok eo e make, im bōtaab eiet em̧m̧aan ro raar leo, bōtaab iaar lukkuun in akweļap kake, āliktata eaar ba, ‘ajri en, eļan̄n̄e kwonaaj kōro̧o̧l tok bok in n̄an m̧win m̧okta jān m̧abun̄ ilju jibbon̄, komaron̄ bōke.’”
Mary eaar ettōr n̄an m̧weo im eaar kanooj mej ļo̧kan ļo̧k bok eo jon̄an eaar emmej enan̄in aolepān bon̄ōn eo n̄an riiti. Jibbon̄ōn eo juon, ke eaar kōro̧o̧l ļo̧k bok eo, Būratōr Morley eaar ba, “Ij kōtmene eaar jab ļap am̧ riiti” im “Ijjab tōmak komaron̄ jiron̄ eō juon naan jān e.” Mary eaar jutak kankan im āliji jān kakilōklōk eoon juon in Bok in Mormon. Innām liin eaar jiron̄ e bwewenato eo an rikanaan Nipai. Tok ālik Mary eaar je, “Ļein eaar aļļan̄ kōn eō ilo bwilōn̄, im kar ba, ‘ajri en, bōk bok in n̄an m̧weo̧ im kadedeļo̧k, imaron̄ kōttar.’”
Juon iien ekadu tok ālik, Mary ekar kadedeļo̧k an riiti bok eo im kar armej eo kein kajuon ilo bukōn eo an n̄an riiti aolepān bok eo. Liin eaar jeļā eaar m̧ool im bwe eaar itok jān Jemedwōj Ilan̄. Ke liin ekar reilo̧k n̄an bok eo, ekar reilo̧k n̄an Irooj.
Juon allōn̄ tok ālik, juon riloļo̧k ejeno̧lo̧k kar itok n̄an m̧weo im̧ōn. En̄in ta eo Mary eaar je kōn jekjek eo eban meļo̧kļo̧ke ilo raan jab eo: “Ke [Josep Smith] eaar lo eō eaar lukkuun in kalimjōk eō. … Ālkin juon ak ruo kōttan eaar … letok n̄an eō juon kōjeram̧m̧an em̧m̧an … im kar kōm̧m̧an juon menin letok kōn bok eo, im ba enaaj kar leļo̧k n̄an Būratōr Morley bar juon [kape]. … Kōm kar en̄jake bwe eaar juon em̧m̧aan in Anij, bwe eaar kōnono kōn kajoor, im āinwōt juon eo ewōr an mālim.”
Jiron̄ in edik, Mary Elizabeth Rollins, kar lo kabwilōn̄lōn̄ ko jet ilo mour eo an im kar iien otemjej dāpij naan in kam̧ool eo an kōn Bok in Mormon.1 Bwebwenato in ewōr meļeļe in n̄an eō kōnke liin ej kein kemen naaj jibū. Jān waanjon̄ak an Mary, ippān en̄jake ko jet ilo mour eo aō, em̧ōj aō katak bwe juon ejjamin kanooj dik n̄an pukōt im bōk juon naan in kam̧ool an make kōn Bok in Mormon.
Dekā in Jabōn Em̧ an Am̧ Naan in Kam̧ool
Ewōr juon katak an juon make n̄an kwe ilo bwebwenato eo an Mary. Kajjojo iami likao ro, jiron̄ ro, im ajri ro maron̄ bōk ejjab en̄jake ko liin ekar wōt ippān. N̄e kwoj riiti Bok in Mormon im jar kōn juon ikdeelel n̄an jeļā n̄e ej m̧ool, kwe komaron̄ barāinwōt bōk ejja en̄jake eo wōt ilo būruwōm̧ me Mary eaar bōk. Komaron̄ barāinwōt lo bwe ilo am̧ jutak im kwaļo̧k kam̧ool kōn Bok in Mormon, kwonaaj en̄jake ejja jetōb in kapen m̧ool eo wōt. Jetōb Kwojarjar eo enaaj kōnono n̄an būruwōm̧. Komaron̄ barāinwōt en̄jake ejja jetōb in ej kapen in wōt n̄e kwoj ron̄ an ro jet kwaļo̧k naan in kam̧ool eoko aer kōn Bok in Mormon. Kajjojo kam̧ool kein ilo jetōb remaron̄ tōl ļo̧k n̄an Bok in Mormon n̄an erom dekā in jabōn em̧ an naan in kam̧ool eo am̧.
In kōmeļeļeik. Rikanaan Josep Smith, eo eaar ukōt Bok in Mormon kōn menin letok im kajoor an Anij, kar kōmeļeļeik Bok in Mormon āinwōt “bok eo ejim̧we tata jān bok otemjej ioon laļ, im bwe ej dekā in jabōn em̧ n̄an tōmak in ad.”2
Jān tōre eo jino in tata Bok in Mormon eaar jeje ilo 1830 eo, elōn̄ ļo̧k jān 174 milien kape ko em̧ōj aer ajeded ilo 110 kajin ko, kwaļo̧k bwe Bok in Mormon ekab de dekā in jabōn em̧ an tōmak in ad. Bōtaab ta meļeļe in menin n̄an kajjojo iaami?
Ilo naan in ekkal ko, dekā in jabōn em̧ ej juon m̧ōttan eo aorōk ijo ekōōb ilōn̄ in kōjām eo. Ej dekā eo ekkan̄ m̧aan eo juon ilo lukkuun ioļapļap eo im ilo ijo eutiej tata an ijo ebōōl. Ej dekā eo eaorōk tata kōnke ej dāpij rejet ko an ilo ekōōb ilo jikier, dāpij jān an wōtlo̧k. m ej m̧ōttan ekkal eo me ej lale bwe diwōj delo̧n̄ eo, ak ijo ilaļ epeļļo̧k, ejjab kauwōtata.
Ilo naan ko an gospel, ej juon menin letok im kōjeram̧m̧an jān Irooj me dekā in jabōn em̧ an tōmak in ad ej juon men maron̄ jibwe im alikkar āinwōt Bok in Mormon im bwe komaron̄ jibwe im riiti. Komaron̄ ke lo Bok in Mormon eo āinwōt juon am̧ dekā in jabōn em̧, am̧ dilep in kajoor?
Būreejtōn Ezra Taft Benson eaar kōmeļeļeik katak ko an Josep Smith. Eaar ba: Ewōr jilu wāween ko me Bok in Mormon ej dekā in jabōn em̧ an tōmak in ad. Ej dekā in jabōn em̧ ilo kam̧ool eo ad kōn Kraist. Ej dekā in jabōn em̧ an katak eo ad. Ej dekā in jabōn em̧ an naan in kam̧ool.”
Būreejtōn Benson eaar etal wōt im katakin: “Bok in Mormon ej katakin kōj m̧ool [im] kwaļo̧k naan in kam̧ool kōn Kraist. … Bōtaab ewōr juon men eļapļo̧k. Ewōr juon kajoor ilo bok in eo enaaj jino ibebtok ilo mour ko ami iien eo kom̧ij jino juon iien ekkatak em̧ool an bok in. Kom̧ naaj lo eļapļo̧k kajoor n̄an jum̧ae kapo … Kwonaaj lo kajoor n̄an pād wōt ilo iaļ eo eaidin̄ im aidik.”3
Kam̧ool Eo Aō Make
Ilo jekjek eo aō Bok in Mormon eaar erom dekā in jabōn em̧ an naan in kam̧ool eo aō ium̧win juon tōre in iiō ko im ilo elōn̄ en̄jake ko. Juon en̄jake ekajoor ilo āje naan in kam̧ool eo aō eaar waļo̧k ke iaar juon mijinede em̧m̧an ded jerbal ilo eria eo aō m̧oktata: Kumamoto, Japan. Eo m̧ōtta im n̄a kar etal jān em̧-n̄an-em̧ jerbal. Iaar ioon juon būbū eo eaar karuwaineneik kōm n̄an mejān kōjām in m̧weo im̧ōn, eo kar ņa etan genkan in kajin Japan. Eaar letok nimem dān m̧ōļo ilo juon raan ebwil. Eaar jab aitok aō pād Japan, im ej kab dedeļo̧k aō riiti Bok in Mormon im kar jar n̄an jeļā kōn jeļā bwe eaar m̧ool.
Kōnke iaar kāālļo̧k n̄an Japan, eaar jab kanooj em̧m̧an aō kōnono kajin Japan. Ilo m̧ool, iaar jab ļōmņak kōrā in eaar kanooj meļeļe kōn ta eo iaar ba. Iaar jino katakin e kōn Bok in Mormon, kōmeļeļeik ekōjkan an Josep Smith kar bōk jān juon enjeļ juon ļo̧o̧k in etto kar je ioon piliej ko im ekōjkan an kar ukōti kōn kajoor an Anij.
Ke iaar kwaļo̧k n̄an liin naan in kam̧ool eo aō bwe Bok in Mormon ej naan an Anij im bar juon kallim̧ur kōn Jisōs Kraist, iaar bōk juon en̄jake ekajoor, ippān tok juon en̄jake emāņeņ kōn kaenōm̧m̧an im meļak ilowaan ubō, eo jeje ko rekwojarjar ej kōmeļeļik āinwōt “bwe en [uruur] būruōm̧ iloam.”4 En̄jake in kar bar kapen n̄an eō ilo juon wāween ekajoor bwe Bok in Mormon em̧ool ej naan an Anij. Ilo iien eo, en̄jake ko aō raar kanooj kajoor jon̄an kōmejaaļaļ eaar itok n̄an meja ke iaar kōnono n̄an būbū in Japan eo. Ijjamin meļo̧kļo̧k en̄jake in āinjuon kōn raan eo.
Kam̧ool Eo Am̧ Make
Kajjojo iaami emaron̄ barāinwōt bōk juon kam̧ool an juon make jān bok in! Kwoj ke kile bwe Bok in Mormon eo eaar jeje n̄an kwe—im n̄an tōre in ami? Bok in ej juon iaan kōjeram̧m̧an ko an mour ilo ta eo jej ņae etan tarlep in tōre in bōk eddo an iien ko. Men̄e Bok in Mormon eaar jeje jān rijeje in etto ro, reim̧we—elōn̄ iaer raar rikanaan ro—er im armej ro an tōre eo aer kar jab bōk jeram̧m̧an eo an kabwijer aolepān bok eo. Kwe kiiō epidodo am̧ tōpare ļo̧o̧k kwojarjar eo me rikanaan ro, pris ro, im kiin̄ ro raar kaorōke, kōjparoke, im kakoņe! Ewōr ippam̧ jeram̧m̧an eo an kabwijere ilo peiūm dipio in Bok in Mormon. Ekaitoktok limo, juon iaan rikanaan ro an Bok in Mormon, Moronai, eaar lo tōre in ad—tōre in am̧. Em̧ool eaar lo kom̧, ilo visōn, elōn̄ buki iiō ko remoot ļo̧k! Moronai eaar je: Moronai eaar je:
“Lo, Irooj eaar kwaļo̧k n̄an eō men ko reļļap im kabwilōn̄lōn̄ … ilo raan eo n̄e men kein,” meļeļe Bok in Mormon, “naaj waļo̧k tok ilubwiljimi.
“Lo, ij kōnono n̄an kom̧ āinwōt n̄e kom̧ ar pād, im mekarta komij jab. A lo, Jisōs Kraist eaar kwaļo̧k kom̧ n̄an eō, im ijeļā kōm̧m̧an ko ami.”5
N̄an jipan̄ bwe Bok in Mormon en erom dekā in jabōn em̧ an naan in kam̧ool eo am̧, ij lewaj n̄an kom̧ juon idajon̄jon̄. Ejjab etto iaar katak bwe ilo elōn̄ laļ ko ilo laļ in, jodikdik ro rej joļo̧k kōptata in enan̄in 10 awa jiljilimjuon awa ko juon raan kalimjōk TV, computer, im smartphone ko.6 Ilo an menin pād ilo ļōm̧ņak, komaron̄ ke kōm̧m̧ane juon oktak edik? Kwonaaj ke bōk jikin jet iaan iien lale men kein raan otemjej—eļap tata wujlepļo̧k n̄an social media, Internet, ikkure, ak alooj tipi—kōn riiti Bok in Mormon? ļan̄n̄e ekkatak ko ij kōnono kaki rej jejjet, epidodo am̧ lo iien n̄an ekkatak Bok in Mormon raan otemjej jekdo̧o̧n n̄e 10 wōt mini juon raan. Im komaron̄ ekkatak ilo wāween eo me ekōm̧m̧an bwe kwon lem̧ōņōņō kake im meļeļe—jim̧or ilo device eo nejūm̧ ak ilo bok. Būreejtōn Russell M. Nelson ejjab etto kar kapilōk, “Jān jab aikuj kōm̧m̧an bwe riiti Bok in Mormon en āinwōt juon jerbal eddo, ainwōt en m̧ōkaj kōm̧m̧ane bwe en dedeļo̧k.”7
N̄an jet iaami ajiro ro reddik ļo̧k, komaron̄ riiti ippān jinōm̧ ak jemam̧, būbū, eo ejitōn bōro. Eļan̄n̄e juon jepta, eoon, ak m̧ōttan ej erom pen n̄an kabbwer am̧ riit, etal n̄an eo juon im eo juon. Ij pijaik eok am̧ ļoor waanjon̄ak eo an Mary. Ij pijaik am̧ itok limo in pukōt iien im juon jikin emeļak n̄an riiti Bok in Mormon. Ij pijaik am̧ itok limo in pukōt iien im juon jikin emeļak n̄an riiti Bok in Mormon. Ij lo am̧ lo uwaak ko, en̄jake tōl, im bōk naan in kam̧ool eo am̧ make kōn Bok in Mormon im naan in kam̧ool kōn Jisōs Kraist. Ke kwaar ekar reilo̧k n̄an bok eo, ekar reilo̧k n̄an Irooj.
Kwonaaj riiti ennaan ko an bok in eaorōk im lo am̧ Rilo̧mo̧or jitōnbōro, Irooj Jisōs Kraist, ilo enan̄in aolep alen ko. Ej kwaļo̧k jet kain āt ko Etan kōjerbale jon̄an in 1.7 aolep eoon ko.8 Em̧ool Kraist E make eaar kam̧ool kōn m̧ool eo an ilo raan kein āliktata, ba “āinwōt amijel Irooj im amijel Anij emour e em̧ool.”9
Ij kam̧m̧oolol kōn kūr eo im kallim̧ur eo me Irooj eaar letok kōn rikanaan Moronai n̄an kajjojo iaami—im n̄an aolep ro rej riiti Bok in Mormon. Ij kiil kōn riiti kūr in im kallim̧ur eo im kobaik naan in kam̧ool eo aō: “ Im n̄e kom̧ naaj būki men kein, ikōņaan kōketak kom̧ bwe kom̧in kajjitōk ippān Anij, Jemān Indeeo, ilo etan [Jisōs] Kraist, eļan̄n̄e men kein rej jab m̧ool; im eļan̄n̄e kom̧ naaj kajjitōk kōn juon bōro em̧ool, kōn lukkuun kōttōpar, im ewōr tōmak ilo Kraist, Enaaj kwaļo̧k m̧ool in n̄an kom̧, jān kajoor eo an Jetōb Kwōjarjar:”10
Ij kwaļo̧k naan in kam̧ool kōn Jepļaktok eo an gospel eo ilo raan kein āliktata im kōn Bok in Mormon āinwōt kein kam̧ool maron̄ jibwe an Jepļaktok eo. Ejja āinwōt naan ko an bok in kar im̧we juon leddik 12-iiō-dettan n̄an dāpij jepļaktok an Kabun̄ eo an Jisōs Kraist ribuki iiiō ko remootļo̧k, m̧ool ko kwonaj loi ie naaj ļōn̄aj im im̧we eok ilo ejja jekjek in wōt. Renaaj kōkajoorļo̧k am̧ tōmak, kobrak am̧ kōn meram, im kōpooj eok n̄an juon am̧ ilju jekļaj jidik wōt am̧ maron̄ meļeļe kake.
Ilowaan alen ko an bok eo, kwonaaj lo iakwe indeeo eo im jouj eo an Anij ban meļeļe kake. Ilo am̧ kajieon̄ ļoor katak ko kwoj loi ijo, am̧ lan̄lōn̄ enaaj depakpak ļo̧k, am̧ meļeļe enaaj eddōk ļo̧k, im uwaak ko kwoj pukōti n̄an elōn̄ apan̄ ko kwaļo̧k an mour wabanban in naaj peļļo̧k n̄an eok. Il am̧ reilo̧k n̄an bok eo, kwoj reilo̧k n̄an Irooj. Bok in Mormon ej naan an Anij kar kwaļo̧k tok. Kōn menin ij kam̧ool, kōn aolepān būruwō im aō, ilo etan Jisōs Kraist, amen.