2010–2019
Mau parau tumu ’e mau parau fafau
’Ātopa 2016


Mau parau tumu ’e mau parau fafau

Ha’apa’o ana’e i tō tātou tino ’e tō tātou ferurira’a nā roto i te ha’apa’ora’a i te mau parau tumu i roto i te Parau pa’ari, e fa’anahora’a tei hōro’ahia mai e te ra’i.

I teie ’āru’i, e au mau taea’e, tē pure nei au nō te arata’ira’a a tō tātou Metua i te Ao ra ’a fa’a’ite ai au i ta’u a’ora’a ia ’outou.

I te matahiti 1833 ra ’ua heheu te Fatu i te peropheta Iosepha Semita i te hō’ē fa’anahora’a nō te ora maita’i. I roto teie fa’anahora’a i te 89ra’a o te tufa’a nō Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau, tei mātauhia i te parau te Parau pa’ari. Tē hōro’a nei te reira i te arata’ira’a ta’a ’ē nō ni’a i te mā’a e ’amu, ma tē ’ōpani nei ho’i i te fa’a’ohipara’a i te mau mea e ha’apēpē i te tino.

Ia rātou e ha’apa’o nei i te mau fa’auera’a a te Fatu ’e ’o tē ha’apa’o maita’i nei i te Parau pa’ari, ’ua parau-fafau-hia te mau ha’amaita’ira’a ta’a ’ē, i roto, tē vai nei te ora maita’i ’e te tāpe’a maoro atu ā.1

’Aita i maoro a’enei, ’ua tai’o vau i te ’ā’amu o tē fa’a’ite roa nei i teie mau parau fafau. E melo ha’apa’o maita’i ’o John A. Larsen nō te ’Ēkālesia, e tīa’i ’ōti’a ’oia nō te fenua Marite tei tāvini i te tau nō te Tama’i Rahi II i ni’a i te pahi ra USS Cambria. I roto i te hō’ē ’arora’a i te fenua Philipino, ’ua parauhia mai rātou ē, e nu’u manureva tūpita ’e te ha’apohe e fātata maira. ’Ua fa’auehia rātou e ha’aviti i te horo ’ē. ’Ua reva a’ena ho’i te USS Cambria, ’ua ’ohi John ’e e toru hoa i tā rātou tauiha’a ’e ’ua horo atura i te pae tahatai, penei a’e e fa’autahia rātou i ni’a i te hō’ē o te mau pahi e fa’areva ra. ’Aua’a a’e, tē tae mai nei te tahi kau nō te rave ia rātou, ’e ’ua tāpapa atura rātou i te pahi hōpe’a e fa’areva ra. I ni’a i terā pahi, tē horo haere ra te ta’ata ’ia fa’aru’e ’oi’oi rātou i terā vāhi, ’e te mea noa i noa’a ia rātou ’ia rave, ’o te taorara’a ïa i te tahi taura ’e nā rātou e ’imi mai i te rāve’a nō te pa’uma i ni’a.

’E teie atura ’o John ’e tāna mātini radio toiaha i ni’a i tōna tua, tē tārere noa ra i raro i teie taura 12 mētera, i te pae’au o teie pahi e fano ra i tua. ’Ua ha’amata ’oia i te huti iāna i ni’a, te hō’ē rima ’e te tahi rima, i ’ite ho’i ’oia ē, ’ia fa’aru’e tōna rima, e pohe mau ïa ’oia. E maha mētera tāna i ta’uma, tē ahu mai ra tōna rima ’e tē māuiui ra. Nō tōna rohirohi ’ua mana’o roa ’oia ē, e’ita tōna rima e tāpe’a fa’ahou.

I roto i tōna paruparu, ’ua feruri John i tōna vaira’a ’e ’ua tuō ihora i te Atua i roto iāna, i te nā ’ōra’a ē, ’ua ha’apa’o noa ’oia i te ture no te Parau pa’ari ’e ’ua ora mā noa—’e teie roa te taime tāna e hia’ai nei i te mau ha’amaita’ira’a i parau-fafau-hia mai.

’Ua parau John i muri iho ē, i te otira’a tāna pure, e pūai rahi tei tae mai. ’Ua ha’amata fa’ahou ’oia i te pa’uma i ni’a i terā taura mai te huru ra tē rere ra ’oia. I te tāpaera’a ’oia i ni’a, ’aita tōna hutira’a aho i pūai roa—’aita hō’ē a’e rohirohi. ’Ua fāri’i mai ’oia i te mau ha’amaita’ira’a nō te ora maita’i hau atu ’e nō te tāpe’a maoro, mai tei fafauhia i roto i te Parau pa’ari. ’Ua ha’amāuruuru ’oia i tōna Metua i te Ao ra, mai reira ’e i tōna orara’a tā’āto’a, nō teie pāhonora’a rāve’a hope’a i tāna pure nō te tauturu.2

E te mau taea’e, ha’apa’o ana’e i tō tātou tino ’e tō tātou ferurira’a nā roto i te ha’apa’ora’a i te mau parau tumu i roto i te Parau pa’ari, e fa’anahora’a tei hōro’ahia mai e te ra’i. Ma tō’u ’ā’au ato’a ’e tō’u vārua, tē fa’a’ite pāpū nei au nō te mau ha’amaita’ira’a hanahana e tīa’i ia tātou ’ia nā reira tātou. ’Ia riro ho’i te reira, tē pure nei au, i te i’oa o tō tātou Fatu ’e Fa’aora Iesu Mesia, ’āmene.