Jun tasal tenamit li naxtz’eqtaana li maak

Jun chihab’ rik’in meer chaq, li Awa’b’ej Russel M. Nelson ki’aatinak chirix lix aajelil ru li “k’utuk ut xtenq’ankil xk’iresinkil jun tasal tenamit li naxtz’eqtaana li maak.”¹ Eb’ li aatin a’an—“jun tasal tenamit li naxtz’eqtaana li maak”—kinixtoch’ chi kaw sa’ musiq’ej.

Naqoxloq’iheb’ li kok’al li neke’xyal xq’e chi wank chi saqeb’ ru ut tiikeb’ chi paab’ank. Wilom lix kawilal naab’aleb’ li kok’al chiru li ruchich’och’. Kaw naq neke’xxaqab’ rib’, “[xaqxookeb’] ut ink’a’ [neke’eek’an]”² yalaq b’ar neke’tawman. Eb’ li kok’al a’in neke’xtaw ru li choxahil li wan reheb’, neke’reek’a lix rahom li qaChoxahil Yuwa’ choq’ reheb’, ut neke’xsik’ xb’aanunkil li rajom a’an.

A’b’anan, wankeb’ li kok’al li ch’a’aj chiruheb’ li wank chi “[xaqxookeb’] ut [chi] ink’a’ [neke’eek’an]” ut li yoo chi rahob’tesiik lix k’a’uxleb’aal.³ Yookeb’ chi sak’e’k xb’aan “li lochlookil tzimaj re li xik’ na’ilok reheb’ ”⁴ ut neke’raj ru tenq’aak. A’an a’in jun nimajwal rajb’al naq taqaxaqab’ qib’ re xpleetinkil li maak sa’ xyalb’al qaq’e chixk’amb’aleb’ li qakok’al rik’in li Kristo.

Ab’i li raatin li Elder Bruce R. McConkie li kixye haye’ 43 chihab’ chaq anajwan:

“Jo’ komon sa’ li Iglees, wanko sa’ jun nimla wech’ok-ib’. Wanko sa’ jun pleet. Ak xqoksi qib’ sa’ xk’anjel li Kristo chixpleetinkil laj Lucifer. …

“Li nimla pleet li nokoxsuti yalaq b’ar ut li natoch’ok reheb’ naab’aleb’, junjunqeb’ jwal ra li neke’xk’ul, moko ak’ ta. …

“Anajwan, moko naru ta naq junaq taakanaaq chi ink’a’ tixsik’ b’ar taawanq sa’ li pleet a’in.”⁵

Anajwan, toj yoo li pleet ut kaw wi’chik. Li pleet wan xtoch’om qe chiqajunjunqal, ut li qakok’al wankeb’ chi uub’ej chiruheb’ li ani nokohe’xpleeti. Jo’kan ut, q’axal wi’chik aajel ru naq taqakawob’resi li qamusiq’ejil k’uub’anb’il na’leb’ re numtaak.

Xkawob’resinkileb’ li qakok’al re naq te’xtz’eqtaana li maak, a’an jun k’anjel ut osob’tesink reheb’ li na’b’ej yuwa’b’ej, li na’chinb’ej yuwa’chinb’ej, li rech alal, laj k’utunel, ut laj jolominel. Teneb’anb’ilo chiqajunjunqal chi tenq’ank. A’ut, li Qaawa’ kixk’e tz’aqal xtaqlahom li na’b’ej yuwa’b’ej chixtzolb’aleb’ lix kok’al re te’xtaw ru li “jalb’a-k’a’uxlej, xpaab’ankil li Kristo li Ralal li yo’yookil Dios, ut li kub’iha’ ut li maatan re li Santil Musiq’ej” ut re “te’tijoq, ut naq te’b’eeq chi tiik chiru li Qaawa’.”⁶

Ch’a’aj tana’ li patz’om chirix chanru “[xk’iresinkileb’ li qakok’al] sa’ li saqen ut li yaal”⁷ xb’aan naq jalan jalanq naraj li junjunq chi junkab’al ut chi al, a’ut li qaChoxahil Yuwa’ ak kixk’e li ninqi na’leb’ li te’tenq’anq qe chiqajunqal. Li Musiq’ej tooxmusiq’a chanru naru taqatenq’aheb’ li qakok’al sa’ musiq’ej.

Re tikib’ank, jwal aajel ru xnawb’al chi rub’elaj lix aajelil ru li qateneb’ankil. Tento taqataw ru li choxahilal wan qe—ut reheb’ a’an—rub’elaj naq naru taqatenq’aheb’ li kok’al chixnawb’al aniheb’ ut k’a’ut naq wankeb’ arin. Tento taqatenq’aheb’ chi tz’aqal naq a’aneb’ ralal ut xrab’in jun li Choxahil Yuwa’b’ej aj rahonel ut naq a’an wan lix choxahil oyb’enihom choq’ reheb’.

Xkab’, aajel ru xtawb’al ru li tzol’leb’ re jalb’a’-k’a’uxlej re ok chixtz’eqtaanankil li maak. Li tz’eqtaanank maak ink’a’ naraj naxye naq maak’a’ li qamaak, a’ut naraj naxye naq junelik yooko chixjalb’al qak’a’uxl, yooko chi yo’le’k, ut k’eek’o qach’ool sa’ xb’aanunkil a’in. Maare li qawankil chixtz’eqtaanankil li maak nachal jo’ jun osob’tesink re xramb’al rajlal li maak. Jo’ kixya laj Santiago, “Kawaqex chiru laj tza, ut a’an taa’eeleliq cheru.”⁸

Eb’ li saaj aj pleet sa’ lix Hu laj Mormon “numtajenaq xsak’ahileb’ sa’ xkawileb’ xch’ool … ; a’ut k’ehomaq reetal, moko chixjunil ta a’in—a’aneb’ … xaqxookeb’ xch’ool sa’ chixjunil li hoonal sa’ yalaq k’a’ru li k’eeb’il chixb’aanuheb’.” Relik chi yaal, … tzolb’ileb’ chixpaab’ankil lix taqlahom li Dios, ut chi b’eek chi tiik chiru.”⁹ Eb’ li saaj winq a’in xkoheb’ sa’ li pleet chixk’amb’al lix na’leb’ li Kristo jo’ k’anjeleb’aal re pleet chiru li neke’pleetink reheb’. Li Awa’b’ej Thomas S. Monson kixjultika qe naq “Rajlal na’ajman ru xkawilal qach’ool chiqajunqal. Wulaj wulaj sa’ li qayu’am na’aje’ ru li kawil ch’oolej a’an—ink’a’ ka’ajwi’ sa’eb’ li xninqal ru hoonal, jo’kan ajwi’ naq naqasik’ ru k’a’ru taqab’aanu, ut naq naqasume li k’a’ru naqak’ul.”¹⁰

Li qakok’al neke’xtiqib’ rib’ rik’in li musiq’ejil kolb’a-ib’ aq’ej naq neke’ok chixb’aanunkil li naxb’aanu jun aj tzolom wulaj wulaj. Maare ink’a’ naqak’e reetal lix seeb’aleb’ li kok’al chixtawb’al ru li wank choq’ tzolom wulaj wulaj. Li Awa’b’ej Henry B. Eyring kixk’e qana’leb’ naq “chootikib’ eq’la ut moo’eek’an.”¹¹ Jo’kan ut naq li rox laaw re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtz’eqtaanankil li maak, a’an naq naqatikib’ xk’utb’al chiruheb’ rik’in rahok li xb’eenil tzol’leb’ ut na’leb’ re li evangelio naq toj ka’ch’ineb’—jo’eb’ li loq’laj hu, eb’ lix Raqalil li Paab’aal, li hu Para la Fortaleza de la Juventud, eb’ li b’ich reheb’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al, li jun ch’ol chik chi b’ich, ut xnawom qach’ool—li te’xk’ameb’ li kok’al rik’in li Kolonel.

Xk’uulankil naq junelik na’ux li tijok, li tzolok sa’eb’ li loq’laj hu, li q’ojyin re li junkab’al, ut li loq’onink sa’ li hilob’aal kutan nokohe’xk’am sa’ li tz’aqalil, li kawil k’anjelak, ut li usil na’leb’—sa’ jalan chik aatin, li musiq’ejil xchaab’ilal qach’ool. Sa’ li ruchich’och’ anajwan b’ar ch’a’aj xtawb’al li chaab’il ch’oolej, k’ulub’ejeb’ li qakok’al re xtawb’al ru k’a’ru li tz’aqal chaab’il ch’oolej ut k’a’ut naq aajel ru—tz’aqal wi’chik naq taqakawresiheb’ chixk’uub’ankil ut chixk’uulankileb’ loq’laj sumwank re li kub’iha’ ut re li santil ochoch. Jo’ naxk’ut Predicad mi Evangelio, “Xk’uulankileb’ lix teneb’ankil naxkawresiheb’ li kristiaan [jo’ ajwi’ li ani q’axaleb’ saaj] re te’xkuub’ ut te’xk’uulaheb’ loq’laj sumwank.”¹²

Li Elder Jeffrey R. Hollan kixk’ut, “Naq noko’aatinak chirix xk’uulankileb’ sumwank, yooko chi aatinak chirix lix ch’ool ut li raam li rajb’al qayu’am.”¹³ Wan li wankilal aj sachol ch’oolej sa’ xk’uub’ankil ut xk’uulankileb’ sumwank rik’in li qaChoxahil Yuwa’. Laj tza naxnaw a’in, jo’kan naq a’an naxmoy ru li na’leb’ chirix xk’uub’ankileb’ sumwank.¹⁴ Xtenq’ankileb’ li kok’al chixtawb’al ru, chixk’uub’ankil, ut chixk’uulankileb’ loq’laj sumwank, a’an jun chik laaw sa’ xk’iresinkil jun tasal tenamit li naxtz’eqtaana li maak.

Chan ru taqakawresiheb’ li qakok’al chixk’uub’ankil ut chixk’uulankileb’ loq’laj sumwank naq neke’ok ut neke’xik chi uub’ej sa’ xb’ehil li sumwank? Xtzolb’aleb’ li kok’al naq toj ka’ch’ineb’ naq te’xpaab’ lix kok’ teneb’ankil, a’an tixk’eheb’ xmetz’ew chixk’uulankileb’ loq’laj sumwank moqon sa’ xyu’ameb’.

Chinwotzaq jun ch’ina eetalil: Sa’ li q’ojyin re junkab’al, jun yuwa’b’ej kixpatz’, “Chan ru wanko jo’ junkab’al?” Li xLizzie, li oob’ chihab’ xyu’am, kixye naq li ras, laj Kevin, yoo chixse’enkil chi numtajenaq ut naq ra xch’ool xb’aan. Rik’in xutaan, laj Kevin kixye naq yaal li naxye li xLizzie. Lix na’ laj Kevin kixpatz’ re k’a’ru naru tixb’aanu re naq sa’ xyaalal taawanq rik’in li riitz’in. Laj Kevin ki’ok chi k’oxlak ut kixyeechi’i re li xLizzie naq chiru xnumik jun kutan ink’a’ tixse’.

Sa’ xraqik li kutan jun naq chixjunileb’ ke’ch’utla re tijok jo junkab’al, lix yuwa’ laj Kevin kixpatz’ re laj Kevin chirix lix yeechi’ihom. Laj Kevin kichaq’ok ut kixye, “Yuwa’, xinb’aanu li xinyeechi’i!” Chi sa sa’ xchool, li xLizzie kixk’ulub’a li kixye, ut li junkab’al ke’saho’ sa’ xch’ool rik’in laj Kevin.

Toja’ naq lix na’ laj Kevin kixye naq wi laj Kevin naru xk’uulankil lix yeechi’ihom chiru jun kutan, ma ink’a’ tab’i’ naru tixb’aanu chiru wiib’ kutan? Laj Kevin kik’ulub’an re naq tixyal xq’e wi’chik. Ke’nume’ wiib’ kutan, ut laj Kevin toj yoo chixk’uulankil lix yeechi’ihom, ut li xLizze jwal nab’antioxink xb’aan! Naq lix yuwa’ kixpatz’ re k’a’ut naq jwal chaab’il naq yoo chixk’uulankil lix yeechi’ihom, laj Kevin kixye, “Xink’uula inyeechi’ihom xb’aan naq xinye naq jo’kan tinb’aanu.”

Eb’ li kok’ yeechi’ihom, xk’uulanb’ileb’ chi k’iilasutinb’il. neke’k’amok sa’ li ch’aab’il ch’oolej. Xk’uulankil li yeechi’ihom rajlal a’an li musiq’ejil kawresink choq’ reheb’ li kok’al re xk’ulb’al li xb’eenil sumwank re li kub’iha’ ut li maatan re li Santil Musiq’ej, sa’ wi’ neke’ok sa’ aatin naq te’k’anjelaq chiru li Dios ut te’ab’inq chiruheb’ lix taqlahom.¹⁵ Ink’a’ naru neke’jachman rib’ li yeech’ink ut li sumwank.

Sa’ li hu Daniel, naqataw naq laj Sidrak, laj Misak, ut laj Abednago ke’xtz’eqtaana xloq’oninkil lix pak’b’il dios li rey aj Nebukodonosor.¹⁶ Li rey kixtijeb’ naq te’k’ute’q sa’ li xam k’a’jo’ xtiqwal wi ink’a’ te’xb’aanu. Ke’xtz’eqtaana ut ke’xye:

“Wi li Dios li naqaloq’oni ru naraj qakolb’al chiru li xam li k’a’jo’ xtiqwal. …

“A’b’anan wi ink’a’ tooxkol, ch’olch’ooq chawu, at awa’b’ej, naq ink’a’ took’anjelaq chiruheb’ laa dios.”¹⁷

“A’b’anan wi ink’a’.” K’oxla li naraj xyeeb’al li oxib’ chi aatin a’in ut k’a’ru li rilomeb’ rik’in xk’uulankileb’ sumwank. Eb’ li oxib’ chi saaj winq a’in ink’a’ ke’paab’an xb’aan naq te’kole’q. Us ta maare ink’a’ te’kole’q, te’xk’uula lix yeechi’ihom re li Qaawa’ xb’aan naq ak ke’xye naq jo’kan te’xb’aanu. Junelik na’ajman ru xk’uulankileb’ li qachaq’rab’, maak’a’ naxye b’ar wanko. Eb’ li oxib’ chi saaj winq a’in, jo’ chanchaneb’ li saaj aj pleet, nekeke’xk’ut chi chaab’il chiruheb’ li qakok’al chanru xtz’eqtaanankil li maak.

Chan ru naru naqoksiheb’ li na’leb’ a’in sa’ li qochoch ut sa’ li qajunkab’al? “Chi junjunqil li raqal, chi junjunqil li na’leb’,”¹⁸ chi kama’an naqatenq’aheb’ li qakok’al chixtawb’al li chaab’ilal. Naq neke’xb’aanu lix yeechi’ihomeb’, neke’reek’a li Santil Musiq’ej sa’ xyu’ameb’. li Elder Joseph B. Wirthlin kixk’ut naq “li maatan q’axal nim re li chaab’il ch’oolej, a’an naw taawanq li Santil Musiq’ej jo’ qochb’een.” ¹⁹ Toja’ naq “taanimanq xmetz’ew lix kawilal [xch’ooleb’ li qakok’al] chiru li Dios.”²⁰ Chalen chaq li yo’leb’aal re chaab’il ch’oolej, nab’ululnak jun tasal tenamit kaweb’ rib’ sa’ xtz’eqtaanankil li maak.

Ex was wiitz’in, cheq’aluheb’ lee kok’al chi nach’ eerik’in—tz’aqal nach’ re te’ril lee k’anjel chi paab’ank wulaj wulaj ut chanru nekek’uula lee yeechi’ihom ut lee sumwank. “Eb’ li kok’al jwal junpaat neke’xk’anasi li neke’ril, jo’kan ut, k’utomaq chiruheb’ k’a’ruhaq chaab’il re te’xk’anasi.”²¹ Yooko chi yaal chi tenq’ank sa’ xtzolb’al ut xk’iresinkil jun tasal tenamit li naxtz’eqtaana li maak chiru li Qaawa’, chi junjunqil li yeechi’ihom ut chi junjunqil li sumwank.

Ninch’olob’ xyaalal naq li Jesukristo najolomin re lix Iglees. Naq nakatzoleb’, nakak’ameb’ xb’e, ut nakaraheb’ li kok’al jo’ chanru li Kolonel, naru taak’ul aamusiq’anb’il na’leb’ li tatxtenq’a xk’iresinkil li kok’al li kaweb’ xch’ool ut neke’xtz’eqtaana li maak. Lin tz’aam, a’an naq li qakok’al te’xyaab’asi li raatin laj Nefi: “Ma tinaak’e chi sikstok rik’in rilb’al li maak?”²² Ninch’olob’ xyaalal naq aj Kolol qe kixtoj rix lix maak li ruchich’och’²³—xb’aan naq kixye naq jo’kan tixb’aanu—ut naq nokoxra jwal wi’chik chiru li naqataw ru²⁴—xb’aan naq kixye naq jo’kan tixb’aanu. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.