Eb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom
Eb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom a’aneb’ tzolom li neke’xjayali rib’ rik’in li Kolonel Jesukristo ut neke’yo’onink xb’aan lix yeechi’ihom lix mayej aj tojol-ix.
Ex inraarookil komon ixq, k’a’jo’ nekexqara ut naqab’antioxi eere lee chaab’il ut kawil ch’oolej re xsumenkil lix b’oqleb’ li Xb’een Awa’b’ejil ut li k’anjel re #fuiforastero. Naqatz’aama eere naq toj yooqex chi tijok, yooqex chirab’inkil lix hasb’ li Musiq’ej, ut chi k’anjelak jo’ chanru musiq’anb’il eere.
Maak’a’ naxye ma ninb’eek arin chi nach’ malaj sa’ najtil tenamit, chi kok’ aj xsa’ wan junaq napatz’ok we: “Ma jultik aawe anihin?” Xb’aan naq moko tz’aqal ta we wu, tento tinye naq wan naq moko najultiko’ ta we li k’ab’a’ej. A’b’anan, najultiko’ we chi saqen ru li rahom nikinxk’anab’ reek’akil li qaChoxahil Yuwa’ naq ninnaweb’ ru li ralal xk’ajoleb’ chaq’aleb’ ru.
Toje’ chaq xwula’aniheb’ junjunqeb’ li raarookil ixq tz’aptz’ookeb’ sa’ tz’alam. Naq xqachaq’rab’i qib’, jun li ch’ina-usil ixq xtz’aama: “Hermana Burton, b’aanu usilal moosach sa’ aach’ool.” Nawoyb’eni naq a’an ut jalaneb’ li neke’raj naq te’qajultika te’reek’a jo’kan naq tinwotz junjunq li k’oxlahom eerik’in.
Eb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom sa’ lix kutankil li Kolonel: K’ojk’ookeb’ xtaaqenkil li Kolonel Jesukristo
Eb’ li qakomon ixq chiru xnumikeb’ li kutan xk’utumeb’ li tiikil eetalil re li tzolomil li naqayal ajwi’ qaq’e xtawb’al laa’o. “Sa’ li Ak’ Chaq’rab’ wan resilaleb’ junjunq li ixq [k’ojk’ookeb’ xnawom], yeeb’ileb’ xk’ab’a’ malaj ink’a’, li ke’wan xpaab’aal chirix li Jesukristo [ut lix tojb’al rix li maak kixb’aanu], ke’xtzol ut ke’xyu’ami lix k’utum, ut ke’xjultika xyaalal lix k’anjel, li sachb’a-ch’oolej kixb’aanu, ut li xnimal xloq’alil. Eb’ li ixq a’an ke’wulak jo’ li chaab’il tzolom ut aj yehol nawom sa’ li k’anjel re li kolb’a-ib’.”1
K’ehomaq reetal li seraq’ a’in sa’ lix hu laj Lukas. Xb’een, chiru lix k’anjel li Kolonel:
“Chirix chik a’in li Jesus kixb’eeniheb’ li tenamit ut eb’ li k’aleb’aal, chixpuktesinkil ut xk’eeb’al resil li evangelio re li xnimajwal awa’b’ejihom li Dios, rochb’eeneb’ li Kab’laju.
“Ut junjunqeb’ li ixq, … lix Maria, xMagdalena nayeemank re, … ut lix Jwana … , ut lix Susana ut naab’aleb’ chik li neke’tenq’ank reheb’ rik’in li k’a’ru reheb’.”2
Li jun chik, chirix lix waklijik chi yo’yo:
“Wankeb’ li ixq … xe’wulak toj hik’ho sa’ li muqleb’aal;
“… Ut, naq ink’a’ ke’xtaw chaq lix tz’ejwal, xole’xye naq wankeb’ anjel xe’xk’ut chaq rib’ chiruheb’ ut xe’xye naq a’an yo’yo chik.”3
Wilom ru li aatin a’in chirixeb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom naab’al sut, a’b’an toje’ naq yookin chixk’oxlankil a’an chi anchal ink’a’uxl, chanchan naq eb’ li aatin a’an yookeb’ chi elk chiru li perel. K’ehomaq reetal li naru naraj xyeeb’al li aatin k’ojk’o xnawom naq wan rilom rik’ineb’li tiikil ixq k’ojk’ookeb’ xnawom: “q’unb’esinb’il xch’ool,” “sa xch’ool,” “kaw xch’ool,” “ink’a’ na’eek’an,” “tz’aqal,” “ch’olch’o ru,” ut “tixb’aanu li patz’b’il re.”4
Naq xink’oxlaheb’ li xninqal ru aatin aj ch’olob’anel a’an, xjultiko’ we wiib’ reheb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom a’an, li ixq ke’xye xnawomeb’ xch’ool chi kaw ut chi xaqxo chirix li Kolonel. Us ta a’aneb’, jo’ laa’o, ke’wan chi ink’a’ tz’aqaleb’ re ru, jwal chaab’ileb’ lix nawomeb’ xch’ool.
Ma jultik eere li ixq ink’a’ nawb’il ru xk’ab’a’ chixk’atq li ha’ li kib’oqok reheb’ li komon chi xik ut rilb’al li k’a’ru kixtzol rik’in li Kolonel? Kixk’e lix k’ojk’ookil nawom xch’ool naq kixpatz’: “Ma ink’a’ tab’i a’in li Kristo?”5 Lix nawom xch’ool ut lix b’oqom jwal nim xwankil, jo’kan naq “naab’aleb’ … ke’paab’an re.”6
Chirix lix kamik li ras aj Lazaro, li xMarta, lix rarookil moos ut ramiiw li Qaawa’, kixjultika rik’in nimla sahil ch’oolej: “Qaawa’, wi ta wankat arin, ink’a’ raj xkamk li was.” K’ehomaq reetal xnawom naq kixye wi’chik: “A’b’an, anajwan ajwi’, ninnaw naq chixjunil li taatz’aama chiru li Dios, tixk’e aawe li Dios.” Ut toj kixye lix nawom xch’ool: “Laa’in ninpaab’ naq laa’at li Kristo, li Ralal li Dios, li tento taak’ulunq sa’ ruchich’och’.”7
Naqatzol rik’ineb’ li ixq a’an, naq eb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom a’aneb’ tzolom li neke’xjayali rib’ rik’in li Kolonel Jesukristo ut neke’yo’onink xb’aan lix yeechi’ihom lix mayej aj tojol-ix.
Eb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom re li K’ojob’ank wi’chik li neke’roxloq’i lix sumwank: Wankeb’ xch’ool chi mayejak
Junxil chaq, eb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom ke’mayejak naq ke’xch’olob’ xnawom ut ke’xyu’ami lix k’utum li Jesus. Eb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom sa’ xkutankil lix tiklajik li K’ojob’ank wi’chik ke’xb’aanu ajwi’ a’an. Li xDrusila Hendricks ut lix junkab’al wankeb’ chaq sa’ xyanqeb’ li ak’ komon, ke’rahob’tesiik sa’ li alinasiik ke’xk’ul laj Santil Paab’anel sa’ li na’ajej re Clay, Misuri. Lix b’eelom ink’a’ chik kiru chi b’eek chi junajwa xb’aan li pleetik sa’ li nima’ Crooked. Li xDrusila kikana chi k’aak’alenk re ut xk’eeb’al li aajel ru re lix junkab’al.
“Jun sut, jun hoonal jwal ra ru, naq li junkab’al maak’a lix tzakemq, kijultiko’ re naq jun li xyaab’ kuxej kixye re: Maakanab’ aawib’, xb’aan naq li Qaawa’ tixk’e li aajel ru.”
Naq ki’aje’ ru naq taaxik lix yum sa’ li teep aj pleet reheb’ laj Mormon, sa’ xtiklajik xDrusilla ink’a’ kiraj ut kixyal xq’e chi tijok chiru li qaChoxahil Yuwa’ toja’ re naq “chanchan jun li xyaab’ kuxej kixye re: Ma ink’a’ nakawaj li loq’alil mas nim xteram? Sa’ junpaat kixsume: Hehe’, ut li xyaab’ kuxej kixye: Chan ru taak’oxla xk’ulb’al a’an wi’ ink’a’ nakawaj xb’aanunkil li ninqi mayej?”8
Rik’in li ixq k’ojk’o xnawom a’in naqatzol naq li roxloq’inkil li sumwank jo’ tzolom naraj naq wanqo re mayejak.
Eb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom sa’ li kutan a’in: Jultikank ut kawresink-ib’ re xninq’ehinkil lix q’ajik
Ak xin’aatinak chirixeb’ ixq k’ojk’ookeb’ xnawom sa’ lix kutankil li Kolonel ut sa’ lix tiklajik lix k’ojob’ankil li evangelio. A’b’an, b’ar wan li reetalil li tzolomil ut xnawom xch’ooleb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom sa’ li qakutankil?
Sa’ lin k’anjel toje’ aran Asia, xinmusiq’aak wi’chik xb’aan naab’aleb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom li xeb’innaw ru. Xsach inch’ool xb’aaneb’ li xb’een komon sa’ xjunkab’aleb’ aran India, Malasia, ut Indonesia, li neke’xyal xq’e chixyu’aminkil li wanjik sa’ li evangelio sa’ lix junkab’aleb’, wan naq na’ajman ru lix ninqal mayej, xb’aan naq lix yu’aminkil li evangelio wan naq ink’a’ naxk’ul rib’ rik’in lix wanjikeb’ li junkab’al ut li tenamit. Eb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom xeb’innaw ru aran Hong Kong ut Taiwan li komoneb’ xjunkab’al naab’al tasal chaq toj yookeb’ chirosob’tesinkil xyu’ameb’ lix junkab’al, li komoneb’ re li iglees, ut lix k’aleb’aaleb’ naq neke’xjayali rib’ rik’in li Kolonel ut naq wankeb’ xch’ool chi mayejak re roxloq’inkil lix sumwank. Neke’tawman li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom kama’aneb’ sa’ chixjunil li Iglees.
Jun li ixq k’ojk’o xnawom li rosob’tesihom lin yu’am chiru k’iila chihab’, a’an xyalom xq’e chiru o’laju chihab’ ak xnume’ rik’in lix yajel jwal ch’a’aj ut yoo chi k’iik li nasiposin li tib’elej. Us ta k’ojk’o sa’ jun li chunleb’aal wan xyantil, naxyal xq’e chi b’antioxink ut rajlal wan li k’a’ru naxb’aanu chiru li kutan, a’an jun xtusulal li k’a’aq re ru li naru xb’aanunkil, jo’ li musiq’ak, nuq’uk, tijok ut reek’ankil lix rahom li Kolonel. B’ab’ay chik ma rajlal kutan naxye chi kaw lix k’ojk’ookil nawom xch’ool jayalinb’il rik’in li Kristo chiruheb’ lix junkab’al ut ramiiw.
Toje’ xwab’i li seraq’ chirix li xJenny. A’an jun ixq ak xq’aj chaq sa’ lix mision, xe’xjach rib’ lix yuwa’ naq wan chaq sa’ lix mision. A’an ki’aatinak chirix naq li q’ajk sa’ li ochoch jwal xuwajel xk’oxlankil, a’b’an sa’ xraqik lix mision aran Italia, naq xkana sa’ rochoch li mision naq ak xik re rochoch sa’ li Estados Unidos, jun li ixq k’ojk’o xnawom, li rixaqil li awa’b’ej re li mision, rik’in rahom kik’anjelak chiru ka’ajwi’ rik’in xt’eb’al li rismal.
Naab’al chihab’ chik chirix a’an jun chik ixq k’ojk’o xnawom, xTerry—jun li awa’b’ej re li Komonil re Tenq’ank re li oqech ut jun xtzolom li Jesukristo—xrosob’tesi lix yu’am li xJenny naq xb’oqe’ choq’ awa’b’ej re li Komonil re Tenq’ank sa’ lix teep. Sa’ li hoonal a’an, xJeeny yoo chi k’anjelak chirix lix tzolb’al re xk’ulb’al lix doctorado. Li xTerry ink’a’ yal xk’anjelak re lix Jenny jo’ aj b’eresinel ut aj jolominel, jo’ aj b’an wi’ xwan rik’in chiru lajeeb’ oor sa’ li b’anleb’aal naq li xJenny xk’ul li resil lix yajel sa’ lix kik’el. Li xTerry xrula’ani sa’ li b’anleb’aal ut xk’am chaq sa’ lix b’oqb’al. Li xJeeny xye, “Nink’oxla naq xinxa’wa naab’al sut sa’ lix b’eeleb’aal ch’iich’.”
Us ta wan lix yajel, xJenny toj xk’anjelak rik’in kawilal jo’ awa’b’ej re li Komonil re Tenq’ank sa’ li teep. Sa’ lix yajel jwal kaw ru, xb’oqok ut xtaqla li kok’ esil ut li correo naq wan sa’ lix ch’aat ut xb’oqeb’ li ixq chi chalk chirula’aninkil. Xtaqla li kok’ hu ut kok’ esil sa’ correo reheb’ jalaneb’, xk’utab’al lix rahom reheb’ lix komon ixq. Naq lix teep xpatz’ jun li jalam-uuch re lix awa’b’ejil choq’ re li resilal lix teep, a’in li xe’xk’ul. Xb’aan naq li xJenny a’an jun ixq k’ojk’o xnawom, xb’oqeb’ chixjunileb’ xwotzb’al li riiqeb’ chirib’il rib’. jo’ ajwi’ li re a’an.
Jo’ jun ixq k’ojk’o xnawom, xJenny xye: “Moko wanko ta arin ka’ajwi’ re xkolb’aleb’ li jun siir, xkolb’al aj b’an wi’ qib’. Ut li kolb’a-ib’ a’an nachal naq naqajunaji qib’ rik’in li Jesukristo, xtawb’al ru li ruxtaan ut lix tojb’al rix li maak kixb’aanu ut lix rahom choq’ reheb’ li ixq re li Iglees. A’an nak’ulman rik’in kok’ k’a’aq re ru jo’ lix t’eb’al rismal junaq; xtaqlankil junaq ch’ina hu rik’in jun musiq’anb’il esil saqen ru li naxk’utb’esi li oyb’enihom ut li uxtaan; malaj xkanab’ankil naq li ixq te’k’anjelaq chiqu.”9
Ex komon ixq, naq na’ajtesib’k qu, nawiib’an qach’ool, nasach qayo’onihom, nokomaakob’k, naraho’ qach’ool, malaj naq naqeek’a xlub’ik li qaam, chiqak’ulub’a xb’oqom li Qaawa’ re ruk’b’al li yo’yookil ha’ jo’ kixb’aanu li ixq k’ojk’o xnawom sa’ li pumpuukil ha’, xb’oqb’aleb’ li jun ch’ol chik xb’aanunkil ajwi’ a’an naq naqaye lix k’ojk’ookil nawom qach’ool: “Ma ink’a’ ta b’i a’in li Kristo?”
Naq li yu’am ink’a’ jwal us, jo’ chanru naq kiril li xMarta naq kikam li ras—naq naqak’ul li rahilal re li kanaak sa’ li junaatalil, naq ink’a’ naru nawan qakok’al, naq nakam li qaraarookil komon, naq ink’a’ nokoru chi sumlaak malaj ink’a’ nawan qajunkab’al, naq neke’xjach’ rib’ li qajunkab’al, naq wan li yajel sa’ tib’elej ut sa’ jolom, li lub’k, li titz’k, li k’ayk, li ch’a’ajkilal rik’in tumin, malaj naab’al chik xkomon li k’a’aq re ru a’in—chijultiko’q qe li xMarta ut chiqaye lix k’ojk’ookil nawom qach’ool chanchan a’an: “A’b’anan, anajwan ajwi’ ninnaw … [ut] laa’in ninpaab’ naq laa’at li Kristo, li Ralal li Dios.”
Chijultiko’q qe li k’iila ixq k’ojk’ookeb’ xnawom li ink’a’ ke’raj xkanab’ankil aj Kolol qe chiru li k’a’ru kixnumsi ut li kixk’ul chiru li krus, ut naab’al oor chik chirix a’an, a’aneb’ xb’eenil aj yehol na’leb’ k’ojk’ookeb’ xch’ool chirix li xnimal ru xwaklijik chi yo’yo. Chootawmanq taxaq chi nach’ rik’in a’an sa’ tijok ut sa’ xtzolb’aleb’ li loq’laj hu. Chiqajilosi qib’ rik’in a’an sa’ xkawresinkil qib’ re xk’ulb’al li reetalil lix mayej aj tojol-ix rajlal xamaan chiru li loq’laj wa’ak ut naq naqoxloq’i li qasumwank rik’in k’anjelak chiruheb’ li qas qiitz’in sa’ lix majeleb’. Toja’ ut naq maare toowulaq chi wank sa’ xyanqeb’ li ixq k’ojk’ookeb’ xnawom, eb’ lix tzolom li Jesukristo, li te’roxloq’i li xnimal ru kutan naq taak’ulunq wi’chik.
Ex komon ixq, ninch’olob’ xyaalal li qaChoxahil Na’ qaYuwa’; laj Kolol qe, li Jesukristo; ut lix tojb’al rix li maak maak’a’ roso’jik kixb’aanu choq’ qe. Ninnaw naq li profeet aj Jose Smith kik’ojob’aak chaq chirub’el xk’ojlajik li ruchich’och’ re naq a’anaq li profeet re li K’ojob’ank wi’chik. Ninnaw naq tz’aqal yaal lix Hu laj Mormon ut kijaltesiik ru rik’in lix wankil li Dios. Osob’tesinb’ilo xb’aan jun li yo’yookil profeet sa’ li qakutan, li Awa’b’ej Thomas S. Monson. K’ojk’o innawom chirixeb’ li yaal a’in! Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.
Esil: Sa’ 1 xb’e li po abril, 2017, xraqe’ lix k’anjel li Hermana Burton jo’ Awa’b’ej re li Komonil re Tenq’ank.