2010–2019
Li ruq’ li nab’eresin rajlal kutan
Abril 2017


Li ruq’ li nab’eresin rajlal kutan

Li qaChoxahil Yuwa’ naxnaw chi tz’aqal, jo’ maajun chik, li k’a’ru ajb’il ru eeb’aan laa’ex ut inb’aan laa’in.

Jun li k’anjeleb’aal jwal raaro xb’aan li qaChoxahil Yuwa’ re xb’eresinkileb’ li ralal xk’ajol, a’aneb’ li yuwa’chinb’ej ut li na’chinb’ej tiikeb’ chi paab’ank. Lix na’ lin yuwa’ a’an jun reheb’ li ixq a’an. Jun sut naq toj ka’ch’inin chaq, lin yuwa’ yoo chaq chinq’usb’al. Naq li wixa’an kiril li q’use’k a’an, kixye: “Monte, nink’oxla naq mas kaw yookat chixq’usb’al.”

Lin yuwa’ kixsume, “At na’, tinq’useb’ lin kok’al jo’ chanru nawaj laa’in.”

Ut li wixa’an li chaab’il xna’leb’ kixye chi timil, “Ut laa’in ajwi’.”

Ch’olch’o naq lin yuwa’ kirab’i lix chaab’il b’eresihom lix na’ sa’ li kutan a’an.

Naq nokok’oxlak chirix li k’amok b’e, maare nachal sa’ li qak’a’uxleb’aal li b’ich li mas naqanaw ru ut naqara—“Laa’in jun ralal li Dios.” Naqataw jun siir li aatin li naxka’suti rib’ chi sa’: “Chinaatenq’a, chinaatzol, chatb’eeq laa’at wik’in.”1

Toje’ chaq, xintaw ru naq eb’ li aatin a’an, a’an choxahil jayalil choq’ reheb’ li na’b’ej yuwa’b’ej. Naq xintz’il rix li aatin a’an, xink’e reetal naq naxk’ut li jayalil, a’b’an wan jun chik xyaalal jwal nim chi us. Chiqajunjunqal, laa’o naqatz’aama chiru li qaChoxahil Yuwa’ naq toxtenq’a, toxtzol, ut taab’eeq qik’in.

Li Awa’b’ej Dieter F. Uchtdorf kixch’olob’: “Li qaChoxahil Yuwa’ naxnaw li na’ajman ru reheb’ li ralal xk’ajol jo’ maajun chik. Lix k’anjel ut lix loq’alil a’an qatenq’ankil sa’ junjuq chi yokb’, xk’eeb’al li k’anjeleb’aal sa’ ruchich’och’ ut sa’ musiq’ej re qatenq’ankil sa’ li qab’eenik chi q’ajk rik’in a’an.”2

Ab’ihomaq li aatin a’an: Li qaChoxahil Yuwa’ naxnaw chi tz’aqal, jo’ maajun chik, li k’a’ru ajb’il ru eeb’aan laa’ex ut inb’aan laa’in. Jo’kan ut, xkawresi jun siir li tenq’ k’uub’anb’il choq’ qe chiqajunjunqal. Naab’al li k’a’aq re ru naxk’am. Sa’ xyanq a’an wan li ralal ut lix tojb’al rix maak, li Santil Musiq’ej, eb’ li taqlahom, eb’ li loq’laj hu, li tijok, eb’ li profeet, eb’ li apostol, eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej, eb’ li yuwa’chinb’ej ut na’chinb’ej, eb’ aj jolominel re li Iglees, ut naab’al chik xkomon—chixjunil a’an re qatenq’ankil chi q’ajk rik’in a’an junaq kutan.

Tin’aatinaq anajwan chirix junjunq ajwi’ reheb’ li tenq’ a’an li nikinixk’e chixk’eeb’al reetal naq jun Yuwa’b’ej aj rahonel yoo chintenq’ankil, chintzolb’al, ut chi b’eek wik’in ur rik’in lin junkab’al. Nintz’aama naq li junjunq eere teek’e reetal rik’in lee wanjik naq li qaChoxahil Yuwa’ yoo chetenq’ankil, chetzolb’al, ut chi b’eek eerik’in ut, rik’in li nawom a’an, texxik chi uub’ej chi kaw eech’ool, xnawb’al naq maajun wa eejunes wankex.

Eb’ lix taqlahom li qaChoxahil Yuwa’ aajeleb’ ru sa’ xyanqeb’ li tenq’ a’in. Laj Alma kixye,“Li maa’usilal maajun wa kiwan choq’ sahil ch’oolejil.”3 Xkuyb’al li b’aanuhom ink’a’ us chi ink’a’ tooq’usuq rik’in rahok, a’an jun li toq’ob’ank-u moko yaal ta li naru nak’oxlaman wi’ naq li maa’usilal naru nawan choq’ sahil ch’oolejil. Laj Samuel aj Lamanita kixch’olob’ xyaalal a’in: “Xesik’ xsahil eech’ool rik’in xb’aanunkil maa’usilal, ut a’ na’leb’ a’an maamin naxk’am rib’ rik’in li tiikilal li wan rik’in li qanimla Jolomil re junelik.”4

Rik’ineb’ lix profeet, li qaChoxahil Yuwa’ rajlal naxjultika qe naq li tiikilal, a’an li sahil ch’oolejil. Li rey aj Benjamin, kixk’ut naq li qaChoxahil Yuwa’ “naraj naq teeb’aanu jo’ chanru li kexxtaqla wi’; ut wi nekeb’aanu, rik’in a’an tikto nekexrosob’tesi.”5 Jun chik li b’ich naxjultika ajwi’ a’an:

Paab’eb’ li taqlahom, paab’eb’ li taqlahom!

Ka’ajwi’ chi jo’kan taatuqlaaq aach’ool.

Li usilal tixk’e; li usilal tixk’e.6

Naq kaalaju chihab’ inyu’am, kintzol chirix li osob’tesink a’an. Kiwil jalan xwanjikeb’ lin na’ inyuwa’. Naq kiwil a’an, kinpatz’: “Ma tooxik sa’ junaq li mision?” Naq kiwil li ru lin na’ kink’e reetal naq a’an yaal. Moqon, sa’ jun li ch’utam re junkab’al, eb’ li was ut laa’in kiqatzol naq li qana’ qayuwa’ ke’b’oqe’ re xjolominkil jun li mision.

Wanko chaq sa jun li ch’ina-usil na’ajej aran Wyoming. Jo’ kiwil, a’an jun li wank tz’aqal re ru. Naq ninq’aj chaq sa’ ochoch chirix li tzolok, ninb’aanu lin k’anjel, ut chirix a’an naru ninxik chi yohob’k, karab’k, malaj b’eek wochb’een lin tz’i’.

B’ab’ay chik chirix naq kinnaw lix b’oqb’aleb’, kink’e reetal naq tento tinkanab’ lin tz’i’, aj Blue. Kiwaatina lin yuwa’, ut kinpatz’ re k’a’ru tinb’aanu rik’in laj Blue. Kiwaj raj aatinak chirix naq ink’a’ jwal tiik ru li k’a’ru naxpatz’ li Dios. Maajun wa taasachq sa’ inch’ool lix sumehom. A’an kixye, “Maji’ ninnaw. Maare ink’a’ taaruuq chi xik chiqix, jo’kan naq tento taapatz’ re li qaChoxahil Yuwa’.” Moko a’an ta li sumehom kiwoyb’eni.

Kintikib’ rilb’al ru lix Hu laj Mormon. Kintijok chi anchal inch’ool re xnawb’al wi tinsi lin tz’i’. Lix sumenkil inpatz’om moko kiwulak ta chi junpaat; yoo b’an chi ok sa’ lin k’a’uxl jun k’oxlahom tz’aqal ru: “Maak’eheb’ riiq laa na’ aayuwa’. Maak’eheb’ riiq. Laa’in xinb’oqok reheb’.”

Kinnaw li k’a’ru kiraj li qaChoxahil Yuwa’. Li xnawb’al a’an moko kixk’os ta lix may xsiib’al lin tz’i’. A’b’anan, rik’in li ch’ina mayej a’an, kiq’una li waam ut kintaw li tuqtuukilal sa’ xsik’b’al li rajom li qaChoxahil Yuwa’.

Ninb’antioxi re lin Choxahil Yuwa’ li rosob’tesihom ut li sahil ch’oolejil li xintaw rik’ineb’ li loq’laj hu, li tijok, li Santil Musiq’ej, ut jun li yuwa’b’ej sa’ ruchich’och’ li kixq’alu lix k’anjel jo’ xb’eenil aj k’utunel re li evangelio reheb’ lix kok’al. Yookeb’ chintenq’ankil, chintzolb’al, ut chi b’eek ajwi’ wik’in re xk’utb’al chiwu li b’e—ut tz’aqal wi’chik naq teneb’anb’ilin chixb’aanunkil junaq k’a’aq re ru ch’a’aj.

Rik’in ajwi’ chixjunil li k’anjeleb’aal li ak xin’aatinak wi’, chiqajunjunqal osob’tesinb’ilo rik’in jun aj jolominel re li tijonelil re qatenq’ankil ut qatzolb’al.

Li Awa’b’ej Boyd K. Packer kixye: “Eb’ li obiisp musiq’anb’ileb’! Wan qe chiqajunjunqal li xtaql qach’ool re xk’ulub’ankil malaj xtz’eqtaanankil lix na’leb’eb’ li qajolominel, a’b’an maajun wa chetz’apaq lee xik chiru lix naleb’ lee obiisp, maak’a’ naxye ma yeeb’il chiru chixjunil sa’ ch’utam malaj chi junjunqal.”7

Eb’ li winq a’an neke’xyal xq’e chixk’eeb’al ruuchil li Qaawa’. Us ta cheeko malaj toj saajo, naq laj tza naraj naq taqak’oxla naq tz’eqtz’o chixjunil, eb’ li obiisp wankeb’ aran re xk’amb’al qab’e. Naq nin’aatinak rik’ineb’ obiisp, nink’e reetal naq wan juntaq’eet lix na’leb’eb’ chirix naq neke’rab’i junaq xxootob’ankil lix q’etom malaj xyeeb’al resil xrahilal li ani maak’a’ xmaak naq naxk’ul junaq li toch’e’k. Eb’ li obiisp sa’ junpaat neke’raj aatinak chirix lix rahom li qaChoxahil Yuwa’ choq’ re li kristiaan ut li rajom re b’eek chixk’atq re tixtaw li b’e re q’ajk sa’ ochoch.

Maare li xnimal ru xtz’aqob’ li na’leb’ a’in re xtenq’ li qaChoxahil Yuwa’ nach’olob’aman sa’ li aatin a’in: “Xb’aan naq li Dios k’a’jo’ naq kixra li ruchich’och’: kixk’e chaq li Ralal jun chirib’il.”8

Re xk’utb’al chiqu chixjunil li k’a’ru tento taqab’aanu, li Jesukristo kixk’ut li b’e rik’in xk’eeb’al li eetalil tz’aqal re ru li tento taqayal xtaaqenkil. Naxtz’aama chiqu rik’in lix telb’ teeto naq toochalq ut taqataaqe.9 Ut naq nokpalto’k, li naqab’aanu chiqajunil, a’an naxjultika qe, “Xb’aan naq k’e reetal, laa’in, li Dios, kinnumsi li k’a’aq re ru a’in choq’ re chixjunileb’, re naq ink’a’ te’xnumsi rahilal wi te’xjal xk’a’uxl.”10

K’a’jo’ xchaq’al ru li maatan a’in! Li jalb’a-k’a’uxlej moko a’an ta jun k’ajtesiik, a’an b’an jun li osob’tesiik. Jun li osob’tesiik li nokoxtenq’a ut nokoxtzol. Moko taasachq ta qach’ool naq eb’ li loq’laj hu neke’xye naq maak’a’ taqak’ut wi ink’a’ a’an li jalb’a-k’a’uxlej.11

Naab’al li nak’anjelak wi’ li qaChoxahil Yuwa’, a’b’an naab’al sut naroksi junaq chik li kristiaan re naq tixtenq’a. Wulaj wulaj naxk’e li qahoonal re xtenq’ankil, xtzolb’al, ut b’eek rik’in junaq wan sa’ rajb’al ru. Tento taqataaqe li reetalil li Kolonel. Laa’o ajwi’ tento naq wanqo sa’ lix k’anjel li Choxahil Yuwa’b’ej.

Jo’ li Awa’b’ejil re li Saaj Winq, naqanaw naq eb’ li saaj osob’tesinb’ileb’ naq eb’ lix na’ xyuwa’ ut laj jolominel neke’k’anjelak jo’ aj k’ehol ruuchil li qaChoxahil Yuwa’ sa xtenq’ankileb’, xtzolb’aleb’, ut b’eek rik’ineb’. Oxib’ li xb’eenil na’leb’12 li toxtenq’a chi wank jo’ xkomon lix tenq’ li qaChoxahil Yuwa’ choq’ reheb’ li jun ch’ol chik:

Xb’een, li wank rik’ineb’ li saaj. Li Awa’b’ej Henry B. Eyring x’aatinak chirix a’in: “Chiqajunilo sa’ li tijonelil teneb’anb’ilo chi tenq’ank sa’ xkawresinkileb’ jalan. Wan k’a’ru naru taqab’aanu li jwal aajel wi’chik ru. Nim wi’chik xwankil li qab’aanuhom sa’ xpaab’ankil li tzol’leb’, chiru li qaatin re xk’utb’al li tzol’leb’.”13 Xk’amb’aleb’ xb’e li saaj naraj naq wanko rik’ineb’. Xk’eeb’al li hoonal a’an jun xk’utb’al li rahok li naru nokok’utuk wi’ rik’in aatin ut b’aanuhom.

Xkab’, re tz’aqal xk’amb’aleb’ xb’e li saaj, tento xlaq’ab’ankileb’ rik’in li choxa. Junelik nawulak li hoonal naq li junjunq chi kristiaan taaril rib’ xjunes, ut ka’ajwi’ li qaChoxahil Yuwa’ naru nawan aran re k’amok b’e sa’ chixjunil li hoonal ut chixjunil li na’ajej. Eb’ li saaj tento te’xnaw chanru xsik’b’al lix b’eresihom li qaChoxahil Yuwa’.

Rox, tento taqakanab’eb’ li saaj chi jolomink. Jo’ jun li na’b’ej yuwa’b’ej aj rahonel li naxchap ruq’ junaq ch’ina’al li yoo chixtzolb’al b’eek, tento te’qakanab’ rilb’aleb’ rib’ xjuneseb’ re naq li saaj te’chaab’ilo’q. Xkanab’ankileb’ li saaj chi jolomink naraj li kuyum ut li rahok. Jwal ch’a’aj wi’chik ut naraj naab’al li hoonal chiru naq taqab’aanu qajunes laa’o. Maare te’xtichk’oq chiru li b’e, a’b’an tento toob’eeq chixk’atqeb’.

Ex was wiitz’in, sa’ li qayu’am wanq naq li osob’tesiik re li k’amok b’e chanchan ta wi’ naq jwal najt wan. Choq’ re li hoonal a’an re ch’a’ajkilal, li Elder D. Todd Christofferson xyeechi’i: “Chak’ehaq naq laa sumwank jwal aajelaq ru choq’ aawe ut chat-ab’inq chi tz’aqal re ru. Toja’ naq tatruuq chi patz’ok rik’in paab’aal, chi ink’a’ taawiib’anq aach’ool, a’ yaal k’a’ru li rajb’al aawu, ut li Dios taasumenq. A’an tatril naq tatk’anjelaq ut tat-iloq. Sa’ lix hoonal ut lix na’leb’, A’an tixye’ li ruq’ chawu ut tixye: ‘Wankin arin.’”14

Jun sut, jo’ li hoonal a’an, kinsik’ lix na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’ rik’in li tijok chi kok’aj xsa’ ut chi anchal inch’ool chiru numenaq jun chihab’ re xtawb’al xyiib’ankil jun li ch’a’ajkilal. Ninnaw naq li qaChoxahil Yuwa’ naxsume chixjunil li tij maak’a’ xb’alaq’. A’b’anan, jun li kutan jwal kintitz’ jo’kan naq kinwulak sa’ li santil ochoch rik’in jun li patz’om: “At inChoxahil Yuwa’, Ma tzaqal nakat’ajok?”

Chunchuukin chaq toj chirix sa’ li na’ajej re oybenink sa’ li Santil Ochoch re Logan, Utah, naq ki’ok sa’ li na’ajej a’an li awa’b’ej re li santil ochoch, aj Vaughn J. Featherstone, a’an jun li chaab’il aamiiw re lin junkab’al. Kixaqli chiruheb’ li kristiaan ut kixk’e li qak’ulunik. Naq kixk’e reetal naq wankin sa’ xyanqeb’ aj tz’aqonel sa’ li santil ochoch, kixkanab’ aatinak, kinril sa’ li wu, ut chirix a’an kixye, “Hermano Brough, sa inch’ool aawilb’al sa’ li santil ochoch anajwan.”

Maajo’q’e taasachq sa’ inch’ool li kiweek’a sa’ li ch’ina hoonal a’an. Chanchan ta wi’ naq—sa’ li sahil k’ulunik a’an—li qaChoxahil Yuwa’ yoo raj chixye’b’al li ruq’ ut chixyeeb’al, “Wankin arin.”

Li qaChoxahil Yuwa’ chi yaal naq narab’i ut naxsume li junjunq lix tijeb’ li ralal xk’ajol.15 Jo’ jun reheb’ a’an, ninnaw naq lix sumenkileb’ lin tij kiwulak sa’ lix hoonal li Qaawa’. Ut rik’in li hoonal a’an kintaw ru, jo’ maajun wa, naq laa’o li ralal xk’ajol li Dios ut naq koxtaqla chaq arin re naq tooruuq chireek’ankil lix wanjik anajwan ut chi q’ajk rik’in a’an sa’ junaq kutan.

Ninch’olob’ xyaalal naq li qaChoxahil Yuwa’ nokoxtenq’a, nokoxtzol, ut nab’eek qik’in. Naq yooqo chixtaaqenkil li Ralal ut chirab’inkileb’ lix moos, eb’ li apostol ut li profeet, taqataw li b’e re li junelik yu’am. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.