2010–2019
Lix k’uub’anb’il na’leb’ li Yuwa’b’ej re li kolb’a-ib’
Abril 2017


Lix k’uub’anb’il na’leb’ li Yuwa’b’ej re li kolb’a-ib’

Laa’o naqanaw, b’antiox re lix santil k’uub’anb’il na’leb’ li Dios, naq li yo’laak ut li kamk tz’aqal yal xkomon li hoonal sa’ li qaxikik sa’ junelik yu’am rik’in li qaChoxahil Yuwa’.

Sa’ xtiklajik chaq lin tzolb’al jo’ aj b’anonel, kiwan jun li wosob’tesinkil re xtenq’ankil jun li saaj na’b’ej li kiwan xb’een xkok’al. A’an ch’anch’o wan ut sa xch’ool. Naq kiyo’la li k’uula’al, kinq’axtesi re li na’b’ej lix chaq’al ru k’uula’al. Rik’in xya’al ru re sahil ch’oolejil, a’an kixchap sa’ ruq’ li k’uula’al a’an ut kiril chalen sa’ lix jolom toj sa’ li roq. Kixq’alu ut kixk’e xraab’al jo’ ka’ajwi’ jun na’b’ej naru xb’aanunkil. Osob’tesinb’ilin chi wank sa’ li na’ajej a’an rik’in a’an.

Chi kama’an naq xtikla li qayu’am chiqajunil. A’b’anan, Ma tz’aqal xtikla naq xooyo’la? Li ruchich’och’ naxk’oxla naq li yo’laak ut li kamk a’an lix tiklajik ut lix raqik. A’b’anan, laa’o naqanaw, b’antiox re lix santil k’uub’anb’il na’leb’ li Dios, naq li yo’laak ut li kamk tz’aqal yal xkomon li hoonal sa’ li qaxikik sa’ junelik yu’am rik’in li qaChoxahil Yuwa’.1 A’an xtz’aqob’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Yuwa’b’ej—a’an li loq’laj hoonal naq li choxa na’ok sa’ jun li wanjik rik’in li ruchich’och’il yu’amej. Anajwan, naq nintz’il rix li k’a’ru xintzol rik’in rilb’al li yo’laak ut li kamk chiru chixjunil li chihab’ sa’ lin k’anjel jo’ aj b’anonel ut sa’ lin k’anjel sa’ li Iglees, nawaj xch’olob’ankil xyaalal li xnimal ru k’uub’anb’il na’leb’ re li qaYuwa’.

“Naq maji’ nokoyo’la, koowan rik’in li Dios, lix Yuwa’il li qamusiq’. [Chiqajunilo] sa’ li ruchich’och’ tz’aqal qas qiitz’in qib’ ” sa’ lix junkab’al li Dios,2 ut li junjunq nim xtz’aq choq’ re a’an. Koowan rik’in a’an k’iila chihab’ chaq ma nokoyo’la sa’ li ruchich’och’—chi tzolok, chi sik’ok-u, ut chi kawresink-ib’.

Xb’aan naq li qaChoxahil Yuwa’ nokoxra, naraj naq taawanq qe li maatan jwal nim li naru xk’eeb’al a’an, li maatan re li junelik yu’am.3 A’an moko naru ta raj xk’eeb’al qe li maatan a’an yal chi jo’kan; re xk’ulb’al, tento naq taqasik’ ru a’an ut lix b’e. A’in kixteneb’ sa’ qab’een naq too’elq sa’ li wan wi’ a’an ut taqatikib’ jun xnimal ru qab’eenik rik’in paab’aal, k’iik, ut chaab’ilo’k. Li b’e li kixkawresi li qaYuwa’ choq’ qe naxk’ab’a’in li k’uub’anb’il na’leb’ re li kolb’a-ib’ malaj li k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil.4

Sa’ jun li nimla ch’utam rub’elaj xk’ojlajik li ruchich’och’, li qaYuwa’ kixk’ut chiqu lix k’uub’anb’il na’leb’.5 Naq kiqataw ru, kiqajap qaq’e xb’aan xsahil li qach’ool, ut “[ke’b’ichan] eb’ li chahim.”6

Li k’uub’anb’il na’leb’ kab’lanb’il sa’ xb’een oxib’ li ninqi xaqal: li xxaqalil li junelik q’e kutan.7

Li xb’een li xaqalil a’an lix Yo’ob’tesinkil li ruchich’och’, li na’ajej taqanumsi wi’ li qayu’am.8

Li xkab’ li xaqalil a’an lix T’anikeb’ li xb’eenileb’ qana’ qayuwa’, aj Adan ut xEva. B’antiox re li T’ane’k, kik’ehe’ qe junjunq li k’a’aq re ru chaq’al ru. Kooru chi yo’laak ut chixk’ulb’al jun li qajunxaqalil tib’ ut b’aq okenaq.9 Junelik taawanq inb’antioxihom re lin na’ naq xoxk’am chaq laa’in ut li was wiitz’in sa’ li ruchich’och’, ut naq xk’ut chiqu ani li Dios.

Li Dios kixk’e ajwi’ xtaql li qach’ool—li qawankil ut qosob’tesinkil re sik’ok-u ut eek’ank qajunes qib’.10 Re qatenq’ankil chi sik’ok-u chi chaab’il, li qaChoxahil Yuwa’ kixk’e lix taqlahom qe. Rajlal kutan, jo’ chanru noko’ab’in chiru lix taqlahom, naqak’ut li qarahom chiru li Dios, ut a’an narosob’tesi li qayu’am.11

Rik’in xnawb’al naq ink’a’ junelik taqasik’ li us—malaj sa’ jalan chik aatin, naq toomaakob’q—li qaYuwa’ kixk’e li roxil li xaqalil: Li Kolonel Jesukristo ut lix tojb’al rix li maak kixb’aanu. Rik’in li rahilal kixk’ul, li Kristo kixtoj lix tz’aq li kamk sa’ tib’elej jo’ ajwi’ li maak.12 A’an kixk’ut, “Xb’aan naq li Dios k’a’jo’ naq kixra li ruchich’och’: kixk’e chaq li Ralal jun chirib’il re naq chixjunil li taapaab’anq re, ink’a’ taasachq, wanq b’an xyu’am chi junelik.”13

Li Jesukristo kixyu’ami xyu’am chi tz’aqal re ru, junelik ki’ab’in chiru lix taqlahom lix Yuwa’. A’an “kib’eek chiruheb’ li b’e sa’ Palestina,” chixk’utb’al li yaalil na’leb’ re junelik q’e kutan, “chikixk’irtesinkileb’ li yaj, xk’eeb’aleb’ li mutz’ chi ilok, ut xwaklesinkileb’ li kamenaq.”14 A’an “kinume’k yalaq b’ar, yoo chi [usilank]”15 ut “kixtz’aama chiru chixjunileb’ naq te’xb’aanu li kixb’aanu a’an.”16

Sa’ xraqik lix yu’am sa’ ruchich’och’, a’an kixwiq’ib’ rib’ ut kitijok, xyeeb’al:

“At inYuwa’, wi taawaj, chawisi wik’in li sek’ a’in; a’b’an ink’a’ chi’uxmanq li nawaj laa’in, a’ b’an laa wajom laa’at. …

“Ut naq yoo chi k’aachi’ik, kaw chik ki’ok chi tijok: lix tiqob’ kama’ ninqi tz’uqul chi kik’ naq kit’ane’ sa’ ch’och’.”17

Li Kristo koxtenq’a chixtawb’al ru chi chaab’il lix nimal li rahilal kixk’ul naq kixye re li profeet aj Jose Smith:

“Laa’in, li Dios, kinnumsi li k’a’aq re ru a’in choq’ re chixjunileb’, re naq ink’a’ te’xnumsi rahilal wi te’xjal xk’a’uxl;

“A’ut wi ink’a’ te’xjal xk’a’uxl tento te’xnumsi rahilal jo’ kink’ul ajwi’ laa’in;

“Ut a’ rahilal a’an kinixk’e laa’in, li Dios ajwi’, li q’axal nim wi’chik chiru chixjunil, chi siksotk xb’aan xrahil ut chi elk inkik’el ruuchil tiqob’, ut chixnumsinkil xrahil li tz’ejwalej jo’ ajwi’ li musiq’ej.”18

Aran, sa’ li awinq re Getsemani, a’an kixtikib’ xtojb’al lix tz’aq li qamaak ut li qayajel, li qarahilal ut lix q’unal qametz’ew.19 B’antiox re lix b’aanuhom a’an, maajun wa tookanaaq qajunes sa’ lix q’unal qametz’ew wi naqasik’ ru b’eek rik’in a’an. “A’an kichape’ ut kijite’ chiru chaq’rab’ rik’in b’alaq’il jitok, kik’ehe’ tojb’a-maak sa’ xb’een yal re xsahob’resinkil xch’ool jun teep, ut kiq’axtesiik chi kamk chiru li krus re Calvario.” Sa’ li krus “A’an kixk’e lix yu’am re xtojb’aleb’ rix lix maak chixjunileb’ li winq [sa’] jun xnimal ru maatan b’aanunk uuchil, choq’ reheb’ chixjunil li ani te’wanq sa’ xb’een li ruchich’och’.”20

A’an kixye:

“K’ehomaq reetal, laa’in li Jesukristo, li ke’xch’olob’ chaq xyaalal li profeet naq taachalq sa’ li ruchich’och’.

“Ut k’ehomaq reetal, laa’in lix saqen ut lix yu’am li ruchich’och’, ut kin’uk’ak chire li k’ahil sek’ a’an li kixk’e chaq we li Yuwa’b’ej, ut kinnima xloq’al li Yuwa’b’ej rik’in xk’ulb’al sa’ inb’een lix maak li ruchich’och’.”21

Toja’ naq, sa’ xb’een li kutan re li xamaan,22 a’an kiwakli chaq sa’ li muqleb’aal rik’in jun xjunxaqalil waklijenaq wi’chik ut tz’aqal re ru; maajun wa chik taakamq. B’antiox re naq a’an kixb’aanu, laa’o ajwi’ taqab’aanu.

Ninch’olob’ xyaalal naq li Kristo tz’aqal kiwakli chaq sa’ li muqleb’aal. A’b’an re taawaklesiiq chaq sa’ li muqleb’aal, xb’een wa teneb’anbil naq taakamq. Tento ajwi’ tookamq laa’o.

Jun chik li xnimal ru rosob’tesinkil lin yu’am, a’an reek’ankil lix nach’il li choxa sa’ li hoonal naq chunchuukin chixk’atqeb’ lix ch’aat li kristiaan yookeb’ chi kamk. Wiib’ oxib’ chihab’ chaq anajwan, xinwulak q’ela sa’ lix na’aj jun li tiikil xmalka’an aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan li wan xcancer. Wiib’eb’ lix ko’ chunchuukeb’ chixk’atq. Naq xinnach’o’ rik’in lix ch’aat, xink’e reetal naq ink’a’ chik nareek’a li rahilal xb’aan naq toje’ xkam.

Sa’ li hoonal a’an re li kamk, li na’ajej a’an xnujak rik’in tuqtuukilal. Eb’ lix ko’ xe’xk’utb’esi jun li rahil ch’oolejil a’b’an nujenaqeb’ rik’in paab’aal. Neke’xnaw naq lix na’ ink’a’ xko’o, xq’aj b’an sa’ li ochoch.23 Jo’kan ajwi’ sa’ li qahoonal re rahil ch’oolejil jwal cham, naq li hoonal naxaqli ut li yu’am chanchan ta wi’ naq moko tiik ta ru, naru naqataw xk’ojob’ankil qach’ool rik’in li Kolonel xb’aan naq a’an kixk’ul ajwi’ rahilal.24 Osob’tesinb’ilin chi wank sa’ li na’ajej a’an.

Naq nokokam, li qamusiq’ na’el chaq sa’ li tib’elej, ut nokonume’ sa’ li raqalil jun chik re li qab’e:, sa’ li xna’ajeb’ li musiq’ej. A’an jun li na’ajej re tzolok, jalb’a-k’a’uxlej, kuyuk maak, ut chaab’ilo’k25 b’ar wi naqoyb’eni naq taawulaq xq’ehil li Wakliik chi yo’yo.26

Sa’ jun li nimla kutan chalel, chixjunileb’ li ak xe’yo’la, te’wakliiq chaq sa’ li muqleb’aal. Eb’ li qamusiq’ ut li qatib’el te’xjunaji wi’chik rib’ ru chi tz’aqal re ru. Chixjunileb’ te’wakliiq chi yo’yo, “jo’ tiix jo’ saaj, … jo’ winq jo’ ixq, jo’ aj maak jo’ li tiik xch’ool,” ut “chixjunil taak’ojob’amanq wi’chik sa’ xxaqalil chi tz’aqal re ru.”27

Chirix li wakliik chi yo’yo, taawanq qe li xnimal ru osob’tesink re taaraqe’q aatin chiqix xb’aan laj Kolol qe, li kixye:

“Tinjilosiheb’ chaq chixjunil li winq wik’in, re taaraqe’q aatin chirixeb’ jo’ chanru lix k’anjeleb’.

“Ut taakʼulmanq, naq ani naxjal xkʼaʼuxl ut nakubʼe xhaʼ saʼ lin kʼabʼaʼ taanujobʼresiiq, ut wi nakuyuk toj saʼ rosoʼjik, kʼehomaq reetal, aʼan tinwil chi maakʼaʼ xmaak chiru lin Yuwaʼ saʼ li kutan aʼan naq tinxaqliiq chi raqok aatin chirix li ruchichʼochʼ.”28

Toja’ ut naq, rik’in li Kristo ut lix tojb’al rix li maak li kixb’aanu, chixjunileb’ li te’sik’o’q ru xtaaqenkili rik’in paab’aal, li jalb’a-k’a’uxlej, li kub’iha’, li xk’ulb’al li Santil Musiq’ej, ut li kuyuk toj sa’ roso’jik29 te’xtaw ru naq li rajom lix numikeb’ arin a’an “chixk’ulb’al jo’ aj eechanihom re li junelik yu’am.”30 A’aneb’ te’q’ajq rik’in lix Yuwa’ re wank rik’in a’an chi junelik. Chiqasik’ taxaq ru li us.

Li qawanjik jwal nim wi’chik ru chiru ka’ajwi’ li nak’ulman sa’ xyi li yo’laak ut li kamk. Nekexinb’oq chi chalk rik’in li Kristo ut chixtaaqenkil.31

Ninb’oqeb’ chixjunil li komon re lix Iglees li Jesukrito reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan naq rajlal kutan, “[chexchalq] chiru li Kristo, ut [tz’aqob’resihomaq eeru] rik’in a’an, ut [chekanab’aq eerib’] chiru li ink’a’ us, … [re naq] rik’in lix xhoyb’al lix kik’el li Kristo, … [texwulaq] jo’ sant chi maak’a’ [eetz’ajnil].”32

Ninb’oqeb’ chixjunil li ani toj maji’eb’ komon sa’ li Iglees a’in chi chalk ut chirilb’al ru lix Hu laj Mormon ut chirab’inkileb’ li misioneer. Chalqex, wanq lee paab’aal ut jalomaq eek’a’uxl chiru lee maak. Chalqex, kub’sihomaq eeha’ ut k’ulumaq li Santil Musiq’ej. Chalqex, ut wanqex chi sa eech’ool, nujenaq eeyu’am rik’in li Kristo. Naq nekexchal rik’in a’an ut nekex’ab’in chiruheb’ lix taqlahom, ninyeechi’i eere naq naru teetaw li tuqtuukilal ut li eerajb’al sa’ li ruchich’och’ li rajlal ch’a’aj ru, ut li junelik yu’am sa’ li ruchich’och’ chalel.”33

Choq’ reheb’ li ani ak xnawomeb’ ru li yaal a’in, ut maare xe’najtob’resi rib’ xmaak yalaq k’a’ru xe’xk’ul, nekexinb’oq chi sutq’iik. Q’ajqex chaq anajwan. Li qaChoxahil Yuwa’ ut li Kolonel nekexxra. Ninch’olob’ xyaalal naq li Kristo wan xwankil re xsumenkil lee patz’om, xk’irtesinkil lee rahilal ut lix rahil eech’ool, ut xkuyb’al lee maak. Ninnaw naq a’an tz’aqal yaal. Ninch’olob’ xyaalal naq chixjunil li k’a’aq re ru a’an tz’aqal yaal. Li Kristo Yo’yo! A’an a’in lix Iglees. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.