2010–2019
Li ani nim xwankil sa’ eeyanq
Abril 2017


Li ani nim xwankil sa’ eeyanq

Li Dios naxk’e lix maatan q’axal nim reheb’ li ani neke’k’anjelak chi ink’a’ neke’xk’oxla k’a’ru te’xk’ul.

Ex was wiitz’in, ex inkomon, k’a’jo’ naq nasaho’ inch’ool chi wank eerik’in sa’ li ch’utam a’in re li tijonelil sa’ chixjunil li ruchich’och’. Awa’b’ej Monson, b’antiox xb’aan laa waatin ut laa wosob’tesihom. Junelik taqak’uula sa’ qach’ool laa waatin re chaab’il na’leb’. Nakatqara, naqaxaqab’ aawankil, ut junelik tootijoq chawix. Relik chi yaal, laa’at li profeet re li Qaawa’. Laa’at li Awa’b’ej sa’ qab’een. Naqaxaqab’ aawankil, nakatqara.

Ka’ch’in chik ma jun may chihab’ anajwan, ki’osob’tesiik li santil ochoch sa’ Madrid, España, ut kitikla lix k’anjel jo’ rochoch li Qaawa’. Laa’in ut li wixaqil najultiko’ qe chi us, xb’aan naq sa’ li kutan a’an yookin chaq chi k’anjelak sa’ li Awa’b’ejil re li Area re Europa. Maak’a’jo’ naq xook’anjelak sa’eb’ li k’iila k’anjel li xe’ajman ru re taa’uxmanq li osob’tesink a’an.

Naq yoo chi nach’o’k chaq xkutankil li osob’tesink, xink’e reetal naq toj maji’ nink’ul jun hu re inb’oqb’al sa’ li osob’tesink. Xsach b’ayaq inch’ool rik’in a’in. Sa’ lin k’anjel jo’ Awa’b’ej re Area, maak’a’jo’ naq xintz’aqon sa’ li k’anjel re xkab’lankil li santil ochoch, ut xweek’a naq we b’ayaq li k’anjel a’an.

Xinpatz’ re li wixaqil li xHarriet, ma xril xhuhil li b’oqok. A’an ajwi’ ink’a’ xril.

Xe’nume’ li kutan, ut xwan b’ayaq ink’a’uxl. Xin’ok chi k’oxlak naq maare xsach li hu—maare wan chi sachso rub’el jun li siiy. Maare xqak’oxla naq maak’a’ xwankil li hu, ut xqatz’eq chaq. Li qech kab’al wan jun xmes li yalaq b’ar nab’eek, ut xin’ok chixk’oxlankil naq maare a’an xk’amok re.

Chirix xnumik li kutan, xink’e reetal li yoo chi k’ulmank. Laa’in ink’a’ xinb’oqe’.

Chan ru naq xk’ulman a’an? Ma xinrahob’tesi xch’ool anihaq? Ma wan ani xk’oxlank re naq mas najt choq’ qe naq tooxik? Ma xinsach sa’ xch’ooleb’?

Sa’ roso’jik, xink’e reetal naq li k’oxlak chi jo’kan yoo chink’amb’al sa’ jun li na’ajej li ink’a’ nawaj wank wi’.

Laa’in ut li xHarriet xqak’e reetal naq li rosob’tesinkil li santil ochoch maawa’ choq’ qe laa’o. Maak’a’ naxye ani xk’ulub’ li b’oqe’k ut ani ink’a’. Ut maak’a’ naxye k’a’ru naqeek’a laa’o, malaj k’a’ru li qawankilal.

Li yoo chi uxmank, a’an rosob’tesinkil jun li santil kab’l, jun ochoch choq’ re li Nimajwal Dios. A’an xkutankil li sahil ch’oolejil choq’ reheb’ li komon re li Iglees sa’ España.

Wi ta xinb’oqe’ chi wank aran, xinb’aanu raj chi sa inch’ool. A’ut wi ink’a’ xinb’oqe’, ink’a’ taach’inanq xsahil inch’ool. Laa’in ut li wixaqil chalen chaq najt taasaho’q qach’ool rik’ineb’ li qakomon ut eb’ li qas qiitz’in li raab’ileb’ qab’aan. Laa’o taqab’antioxi chiru li Dios li chaq’al ru osob’tesink a’in chalen chaq sa’ li qochoch sa’ Frankfurt, jo’ chanru raj taqab’aanu wi ta xoowan sa’ Madrid.

Ralaleb’ li kaaq

Sa’ xyanqeb’ li Kab’laju li kixb’oq ut kixk’ojob’ li Jesus, wankeb’ wiib’ li riitz’ineb’ rib’, laj Santiago ut laj Jwan. Ma jultik eere li k’ab’a’ej kixk’e reheb’?

Ralaleb’ li kaaq (Boanerges).1

Ink’a’ nak’eeman jun k’ab’a’ej xkomon a’an chi maak’a’ rajb’al. Sa’ li Santil Hu, ink’a’ ch’olob’anb’il xyaalal k’a’ut naq xe’xk’ul li jalanil k’ab’a’ej a’in. A’ut wan naq naru naqak’e reetal chanru xch’ooleb’ laj Santiago ut laj Jwan. A’aneb’ li ech-alalb’ej li ke’raj xtaqlankil naq chit’ane’q chaq xam chalen choxa sa’ xb’een jun k’aleb’aal sa’ Samaria, xb’aan naq ink’a’ xe’raj xk’ulb’aleb’.2

Laj Santiago ut laj Jwan aj kareb’—maare ink’a’ mas tzolb’ileb’—a’ut nink’oxla naq wan b’ayaq xna’leb’eb’ chirix li ch’och’ choxa. Ch’olch’o naq wankeb’ xch’ool chi k’anjelak.

Sa’ jun kutan, naq li Kolonel ok re sa’ Jerusalem sa’ roso’jik lix yu’am, laj Santiago ut laj Jwan ke’nach’o’k rik’in li Jesus rik’in jun patz’om—ut li patz’om xk’ulub’ ajwi’ li k’ab’a’ej xe’k’ab’a’iik wi’.

“Naqaj raj naq taab’aanu li taqatz’aama chawu,” chankeb’.

Nink’oxla naq maare se’se ru li rilob’aal li Jesus naq kichaq’ok, “K’a’ru teeraj tinb’aanu eere?”

“Chak’e qe naq took’ojlaaq, sa’ xkutankil laa nimal laa loq’al, jun sa’ laa nim uq’ ut jun sa’ laa tz’e.”

Li Kolonel kiraj naq te’xk’oxla chi mas wi’chik li k’a’ru yookeb’ chixtz’aamankil, ut kixye reheb’, “Li k’ojlaak sa’ lin nim uq’ malaj sa’ lin tz’e moko laa’in ta yaal we xk’eeb’al, a’an b’an reheb’ li ak k’uub’k’u wi’ chaq.”3

Sa’ jalan chik aatin, ink’a’ naru taataw aawankilal sa’ li awa’b’ejihom re choxa yal rik’in xtz’aamankil. Chi moko rik’in xsahob’resinkil xch’ool junaq naru taataw aab’e sa’ li nimajwal loq’al.

Naq eb’ li lajeeb’ chik chi apostol xe’rab’i resil lix patz’omeb’ li wiib’ Ralaleb’ li Kaaq, ink’a’ mas kisaho’ sa’ xch’ooleb’. Li Jesus kixnaw naq taanach’o’q chaq xkamik, ut nink’oxla naq maare xraho’ xch’ool naq wan li wech’ok-ib’ sa’ xyanqeb’ li ani te’k’amoq re lix k’ab’a’ ut te’xb’aanu lix k’anjel.

A’an kiraatinaheb’ li Kab’laju chirix li wankilal, k’a’ru a’an, ut chanru nak’anjelak rik’ineb’ li neke’sik’ok re ut li neke’xk’ul. “Eb’ li neke’xk’ab’a’in aj jolominel reheb’ li tenamit neke’numtaak sa’ xb’eeneb’ jalan,” chan.

Ut nink’oxla chanru li rilob’aal li Kolonel naq kirileb’ li chaab’il tzolom a’an rik’in xnimal li rahok; nink’oxla chanru lix yaab’ xkux naq kixye: “Moko jo’kanaq ta sa’ eeyanq laa’ex: ani naraj naq nimaq xwankil sa’ eeyanq, a’anaq laj k’anjel cheru, ut li naraj wank choq’ xb’eenil sa’ eeyanq, a’anaq li moos chiruheb’ chixjunil.”4

Sa’ lix awa’b’ejihom li Dios, li k’uluk wankilal ut li b’eresink naraj naxye rilb’aleb’ li qas qiitz’in jo’ chanru naq wankeb’—jo’ chanru naq ilb’ileb’ xb’aan li Dios—ut k’anjelak chiruheb’. Naraj naxye saho’k qach’ool rik’ineb’ li saheb’ sa’ xch’ool, yaab’ak rik’ineb’ li neke’yaab’ak, xwaklesinkileb’ li wankeb’ sa’ ch’a’ajkilal, ut xraab’aleb’ li qas qiitz’in jo’ chanru naq li Kristo nokoxra laa’o. Li Kolonel naxra chixjunileb’ li ralal xk’ajol li Dios, maak’a’ naxye jo’ nimal xtumineb’, malaj k’a’ru xjunkab’aleb’, xpaab’aaleb’, raatinob’aaleb’, xna’leb’eb’, xtenamiteb’, malaj ut yalaq chik xch’uutil. Ut laa’o ajwi’ tento taqab’aanu!

Li Dios naxk’e lix maatan q’axal nim reheb’ li ani neke’k’anjelak chi ink’a’ neke’xk’oxla k’a’ru te’xk’ul. Naxik li maatan a’an reheb’ li neke’k’anjelak chi ink’a’ nawb’ileb’ ru, li yal neke’xk’oxla chanru xtenq’ankileb’ li ras riitz’in, li neke’k’anjelak chiruheb’ yal rik’in naq neke’xra li Dios, ut eb’ li ralal xk’ajol li Dios.5

Maamin taamusiq’a a’an

Ka’ch’in chik chirix naq xinb’oqe’ jo’ jolomil aj b’eresinel, xinru chirochb’eeninkil li Awa’b’ej James E. Faust re xtuqub’ankil chi ak’il jun oqech. Naq yooko chi xik toj sa’ xtz’e li saq’e re li Utah, li Awa’b’ej Faust xnumsi li kutan rik’in intzolb’al ut xk’eeb’al inna’leb’. Jun li aatin li xye maajo’q’e taasachq sa’ inch’ool. A’an kixye, “Eb’ li komon sa’ li Iglees chaab’ileb’ xch’ool rik’ineb’ li jolomil aj b’eresinel. Te’xb’aanu li chaab’ilal aawe, ut te’xye chaab’il aatin chawix.” Xkanab’ aatinak chiru junpaat, toja’ naq xye, “Dieter, us naq taab’antioxi, a’ut maamin taamusiq’a a’an.”

Li na’leb’ aajel ru a’in chirix k’anjelak sa’ li Iglees, wan choq’ re chixjunileb’ li neke’k’uluk re li tijonelil sa’ chixjunileb’ li molam sa’ li Iglees. A’an choq’ qe chiqajunil sa’ li Iglees.

Naq li Awa’b’ej J. Reuben Clark li alalb’ej kixk’e xna’leb’eb’ li ani b’oqb’ileb’ chi k’anjelak sa’ li Iglees, junelik naxye reheb’ naq misach sa’ xch’ooleb’ li xwaq taqlahom.

Rajlal sut, li komon naxpatz’, “K’a’ru li xwaq taqlahom?”

“Maak’e xnimal aawu,” chan a’an.

Ut chirix a’an, li komon junelik naxpatz’, “K’a’ruheb’ li oob’ chik taqlahom?

Chi se’ sa’ ru, li Awa’b’ej Clark nachaq’ok, “Maak’a’eb’ chik.”6

Re k’anjelak chi us jo’ aj jolominel sa’ li Iglees, tento taqatzol li xnimal ru na’leb’ a’in: Re jolomink sa’ li Iglees, mas wi’chik chiru xb’eresinkil jalan, aajel ru li b’eresiik xb’aan li Dios.

Rik’in li b’oqb’al nokoru chi k’anjelak

Jo’ aj Santil Paab’anel chiru li Nimajwal Dios, tento sa’ qab’een naq “taajultiko’q qe sa’ chixjunil li k’a’aq re ru, eb’ li neb’a’ ut li maak’a’eb’ wan re, li yaj ut li tawasinb’il, xb’aan naq li ani moko nab’aanunk ta re li k’a’aq re ru a’in, a’an ajwi’ maawa’ intzolom.”7 Maajo’ nimal li k’a’ru nokoru chixb’aanunkil re k’anjelak chiru qas qiitz’in. Naru taqataw sa’eb’ li qatenamit, sa’eb’ li teep ut li uq’ej re li Iglees, ut sa’eb’ li qochoch.

Jo’kan ajwi’, nak’eeman re li junjunq komon sa’ li Iglees jun k’anjel re taaruuq chi k’anjelak. A’ li “qab’oqb’al” naqaye re li k’anjel a’in—li aatin a’in naxk’e chiqak’oxla ani li nab’oqok qe chi k’anjelak. We naqil li qab’oqb’al jo’ jun b’e re k’anjelak chiru li Dios ut chiruheb’ li qas qiitz’in rik’in paab’aal ut tuulanil, chixjunil li naqab’aanu toxk’am sa’ li b’e re wank choq’ tzolom. Chi jo’kan, li Dios naxk’e xkawilal lix Iglees, ut jo’kan ajwi’ eb’ lix moos. Wan li Iglees re naq laa’o tooruuq chi wank choq’ chaab’il tzolom chiru li Kristo, choq’ chaab’il ut tiik ruhil alalb’ej ut rab’inb’ej chiru li Dios. A’in ink’a’ nak’ulman yal rik’in xik sa’ li iglees ut rab’inkil li aatin aran, nak’ulman ajwi’ naq nokok’anjelak chiru qas qiitz’in. Chi jo’kan nokowan chi “nim qu” sa’ lix awa’b’ejihom li Dios.

Naqak’ul li qab’oqb’al rik’in usilal, tuulanil, ut b’antioxink. Naq naraqe’ li qab’oqb’al, naqak’ul xraqik rik’in ajwi’ li usilal, li tuulanil, ut li b’antioxink.

Sa’ rilob’aal li Dios, maak’a’ junaq b’oqb’al sa’ li awa’b’ejihom li nim wi’chik ru chiru jalan chik. Li qak’anjel—maak’a’ naxye ma nim malaj ka’ch’in—naxsaqob’resi ru li qamusiq’, naxte rilob’aal li choxa, ut naxhoy li rosob’tesihom li Dios sa’ xb’eeneb’ li tenq’anb’ileb’ qab’aan, ut sa’ qab’een ajwi’ laa’o. Naq naqaye’ li quq’ re jalan, naru naqanaw sa’ xtuulanil qach’ool naq li Dios naril li qak’anjel ut naxk’uluba’. Nasaho’ xch’ool qik’in naq naqab’aanu chi anchal qach’ool li uxtaanal k’anjel, ut mas wi’chik wi ink’a’ ilb’il li qak’anjel xb’aan jalan.8

 Rajlal sut naq naqaq’axtesi qib’ chi k’anjelak chiru jalan, noko’ok b’ayaq chi wank choq’ chaab’il tzolom chiru li ani kixq’axtesi chixjunil li k’a’ru re choq’ qe laa’o: laj Kolol qe.

Chalen jolomink toj tenq’ank

Naq xe’xninq’ehi 150 chihab’ lix k’ulunikeb’ laj Mormon sa’ li ru taq’a Lago Salado, li Hermano Myron Richins yoo chaq chi k’anjelak jo’ awa’b’ej re oqech sa’ Henefer, Utah. Sa’ li ninq’e a’an, taa’uxq jun b’eenik sa’ li nimbe’ sa’ lix tenamit, ut te’b’eeq li ani tiqtookeb’ jo’eb’ li najter aj pahol b’e.

Li Awa’b’ej Richins k’a’jo’ naq kik’anjelak re xkawresinkil chixjunil li na’ajman choq’ re li ninq’e, ut kich’utla rik’ineb’ li jolomil aj b’eresinel re li Iglees re aatinak chirix. K’eeb’il rib’ chi anchal xch’ool.

Ka’ch’in chik ma na’uxman li ninq’e, xe’xjal li oqech wan wi’ li Awa’b’ej Richin, ut a’an kixkanab’ k’anjelak jo’ awa’b’ej. Sa’ jun domingo, wan sa’ xch’utam li tijonelil naq eb’ laj k’amol b’e xe’xpatz’ ani taaruuq chi tenq’ank sa’ li ninq’e. Li Awa’b’ej Richins kixtaqsi li ruq’, rochb’een junjunq chik, ut xe’xye re naq tixk’e q’el t’ikr chirix ut tixk’am chaq lix kamion ut jun li b’ekleb’ ch’och’.

Kiwulak xkutankil li ninq’e, ut li Awa’b’ej Richins kiwulak jo’ aj k’anjenel.

Yal junjunq xamaan chaq yoo chi tz’aqonk sa’ xk’uub’ankil ut xjolominkil li ninq’e. A’b’anan, sa’ li kutan a’an, li k’anjel kixk’ul a’an xtaaqenkileb’ li kawaay ut xmesunkil chaq lix tz’ajnileb’.

Li Awa’b’ej Richins kixb’aanu chi sa sa’ xch’ool.

Kixtaw ru naq li jun paay k’anjel ink’a’ mas us wi’chik chiru li jun paay chik.

A’an kixtaw ru ut kixyu’ami li raatin li Kolonel: “Li ani nim xwankil sa’ eeyanq a’anaq aj k’anjel cheru.”9

Wank chi us choq’ tzolom

Wan naq jo’eb’ li Ralaleb’ li Kaaq, naqaj xk’ulb’al nimal qawankilal. Naqaj naq nawb’ilaq qu. Naqaj jolomink, ut naqaj xb’aanunkil jun nimla k’anjel.

Maak’a’ reek’ wi naqaj k’anjelak chiru li Qaawa’, a’b’anan wi naqasik’ qawankil sa’ li Iglees yal choq’ qe laa’o—re taanimaaq qu ut toob’antioxiiq xb’aaneb’ li winq—ak xqak’ul li qaq’ajkamunkil. Naq “naqamusiq’a” lix nimankil qu xb’aaneb’ li komon, taawanq lix nimankil qu choq’ qaq’ajkamunkil.

K’a’ru li jun chi b’oqb’al sa’ li Iglees li mas nim xwankil? A’an li k’anjel li wan aawik’in anajwan. Maak’a’ naxye ma ka’ch’in malaj nim ru, laa b’oqb’al li wan aawik’in anajwan tatxtenq’a chixwaklesinkileb’ xch’ool aawas aawiitz’in, ut jo’kan ajwi’ chi wank jo’ lix winq li xatyo’ob’tesiik wi’.

Ex inraarookil amiiw ut ex was wiitz’in sa’ li tijonelil, chexwaklesinq b’ar xaqxookex wi’!

Laj Pablo kixk’ut chiruheb’ laj Filipenses, “Mik’a’ eeb’aanu sa’ q’etq’etil chi moko yal re xnimob’resinkil eerib’, chekub’siiq b’an eewankil; li junjunq tixk’oxla naq eb’ li xkomon q’axal ninqeb’ chik xwankil chiru.”10

K’anjelak rik’iin tiikilal

Wi naqasik’ qawankilal ut nawe’k qu sa’ li Iglees ruuchil k’anjelak sa’ tuulanil chiruheb’ li qas qiitz’in, naqab’aanu li kixb’aanu laj Esau.11 Maare taqak’ul chi jo’kan li ruchich’och’il q’ajkamunk, terto xtz’aq a’an—taasachq chiqu li choxahil k’ulub’aak.

Chiqab’aanu laa’o li kixb’aanu li Kolonel, li tuulan chaq xch’ool ut kub’enaq xmusiq’, li ink’a’ kixsik’ nimaak ru xb’aaneb’ li winq, a’b’an xb’aanunkil li rajom xch’ool lix yuwa’.12

Chook’anjelaq chiru qas qiitz’in chi tuulan qach’ool—rik’in metz’ew, b’antioxink, ut tiikilal. Us ta maare chanchan ink’a’ mas nim malaj ink’a’ aajel ru li qak’anjel, eb’ li neke’xye’ li ruq’ reheb’ li ras riitz’in rik’in chaab’ilal ut rahok, sa’ junaq kutan te’xnaw x’aajelil ru lix k’anjeleb’, rik’in lix chaab’il usilal li Nimajwal Dios.13

Ex was wiitz’in, ex inkomon, chiqak’oxla, chiqataw ru, ut chiqayu’ami li nimla tzol’leb’ a’in chirix li jolomink sa’ li Iglees ut li b’eresink rik’in li tijonelil: “Li ani nim xwankil sa’ eeyanq a’anaq aj k’anjel cheru.” A’in lin tij ut li wosob’tesihom, sa’ lix loq’laj k’ab’a’ li Qaawa’, aj Tojol qix, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.