Li aatinob’al re li evangelio
Li xnimal ru k’utuk k’a’jo’ x’aajelil ru re xk’uulankil li evangelio sa’ li qajunkab’al, ut naraj naq yalb’ilaq qaq’e chi anchal qach’ool.
Chirix naq xinb’oqe’ choq’ Jolomil aj B’eresinel, xin’el chaq aran Costa Rica ut xinq’axonk wochb’een lin junkab’al toj sa’ li tenamit Lago Salado re xk’ulb’al xb’een ink’anjel. Arin sa’ li Estados Unidos, osob’tesinb’ilin chixnawb’aleb’ ru naab’al chi kristiaan, jalan jalanqeb’ li neke’chal wi’ ut lix cultura. Sa’ xyanqeb’ wankeb’ naab’aleb’, jo’ laa’in, li ke’yo’la sa’eb’ li tenamit Latinoamerica.
Wilomeb’ naq arin naab’aleb’ laj Hispano re li xb’een tasal tenamit neke’aatinak sa’ español jo’ xb’een li raatinob’aal ut neke’roksi li ingles re raatinankileb’ jalaneb’. Li xkab’ tasal tenamit, li ke’yo’la arin sa’ li Estados Unidos malaj ke’k’ulun naq toj ka’ch’ineb’ chaq ut ke’tz’olok arin, neke’aatinak li ingles chi chaab’il ut maare b’ayaq ajwi’ li español. Ut chi kok’ aj xsa’, sa’ li rox tasal tenamit, li español, li raatinob’aaleb’ lix xe’toonil, ak sachenaq chiruheb’.1
Sa’ li na’leb’ lingüístico, “xsachik li aatinob’aal” nayeeman re a’in. Lix sachik li aatinob’aal a’in nak’ulman naq eb’ li junkab’al neke’q’axon toj sa’ jalan chik tenamit b’ar wi li raatinob’aal ink’a’ na’oksiman naab’al. Ink’a’ nak’ulman ka’ajwi’ rik’ineb’ laj Hispano, rik’ineb’ b’an li tenamit chiru chixjunil li ruchich’och’ b’ar wi’ li raatinob’aal najaltesiman rik’in jun ak’ aatinob’aal.2 Jo’kan ajwi’ laj Nefi, jun profeet sa’ lix Hu laj Mormon, kichal xk’a’uxl naq taasache’q li raatinob’aaleb’ lix yuwa’ naq yoo chixkawresinkil rib’ chi xik sa’ li yeechi’inb’il ch’och’. Laj Nefi kixtz’iib’a, “Ut k’ehomaq reetal, a’an xchaab’ilal xna’leb’ li Dios naq taqeechani li esil a’in li tz’iib’anb’il, re naq taqak’uula choq’ reheb’ li qalal qak’ajol li raatinob’aaleb’ li qayuwa’.”3
A’b’an laj Nefi kiwan ajwi’ xk’a’uxl chirix xsachb’al jun chik aatinob’al. Sa’ li jun chik raqal naxye: “Ut jo’kan ajwi’ re naq taqak’uula choq’ reheb’ li aatin yeeb’il chaq xb’aan xtz’uumaleb’ re chixjunil li santil profeet, li kiq’axtesiik chaq reheb’ xb’aan lix musiq’ ut lix wankil li Dios chalen chaq naq kitikla li ruchich’och’, toj sa’ li kutan ajwi’ a’in li wanko wi’.”4
Xink’e reetal naq xk’uulankil jun aatin aatinob’aal, a’an chanchan xk’uulankil lix evangelio li Jesukristo sa’ li qayu’am.
Anajwan, naq yookin chixjuntaq’eetankil, ink’a’ nawaj aatinak chirix yal jun ruchich’och’il aatinob’aal, chirix b’an jun aatinob’aal maak’a roso’jik li tento naq k’uulanb’il sa’ li qajunkab’al ut maajun wa sachb’il. Nin’aatinak chirix li aatinob’aal5 re lix evangelio li Jesukristo. Rik’in “aatinob’aal re li evangelio,” a’an naraj naxye chixjunileb’ lix k’utumeb’ li qaprofeet, xpaab’ankileb’ li k’utm a’an, ut xtaaqenkileb’ li kanab’anb’il na’leb’ li tiikeb’.
Tin’aatinaq chirix oxib’ chi na’leb’ chanru taqak’uula li aatinob’aal a’in.
Xb’een: Q’axal wi’chik yalb’ilaq qaq’e ut anchal qach’ool sa’ li qochoch
Sa’ li Tzol’leb’ ut Sumwank, li Qaawa’ kixb’oqeb’ naab’al li komon aj jolominel re li Iglees, jo’ laj Newel K. Whitney, chixk’eeb’al xtuqub’ankil ru lix junkab’aleb’. Li Qaawa’ kixye, “Jo’kan ajwi’ lin moos aj Newel K. whitney … tento naq taak’ehe’q xq’usb’al, ut tixk’e xtuqub’ankil ru lix junkab’al, ut taaril naq q’axal wi’chik yalb’ilaqeb’ xq’e ut anchalaqeb’ xch’ool sa’ rochocheb’, ut junelik te’tijoq, malaj ut te’isimanq chaq sa’ xna’ajeb’.”6
Jun na’leb’ li nokoxtiikisi chixsachb’al li qaatinob’aal, a’an naq eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej ink’a’ neke’xk’e xch’ool chixk’utb’al li raatinob’aal chiruheb’ lix kok’al. Moko tz’aqal ta yal aatinak rik’in li aatinob’aal sa’ ochoch. Wi eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej neke’raj xk’uulankil li raatinob’aal, tento naq te’xk’ut. Ak tzolb’il ru naq eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej li neke’xyal xq’e chi anchaleb’ xch’ool re xk’uulankil li raatinob’aal neke’ru chixb’aanunkil.7 Jo’kan ut, k’a’ruhaq jun yalok qe’ chi anchal ch’oolej re xk’uulankil li aatinob’aal re li evangelio?
Li Elder David A. Bednar re lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol kixye naq “li k’utuk ut eetalink chirix li evangelio chi maak’a xmetz’ew sa’ li ochoch” a’an jun nimla rajb’al li naru xch’otb’al li b’aqleb’ reheb’ li junkab’al re k’iila tasal tenamit sa’ li Iglees.8
Jo’kan ut, nokoru chixyeeb’al naq li xnimal ru k’utuk k’a’jo’ x’aajelil ru re xk’uulankil li evangelio sa’ li qajunkab’al, ut naraj naq yalb’ilaq qaq’e chi anchal qach’ool.
Naab’al sut ak xoob’oqe’ chixk’anjelankil qib’ chixtzolb’aleb’ li loq’laj hu sa’ junjunqal ut rik’in qajunkab’al wulaj wulaj.9 Naab’aleb’ li junkab’al li ak yookeb’ chixb’aanunkil a’in, osob’tesinb’ileb’ wulaj wulaj rik’in xnimal ru junajil ut neke’xjilosi rib’ rik’in li Qaawa’.
Jo’q’e taawanq xhoonal xtzolb’aleb’ li loq’laj hu rajlal kutan? Taak’ulmanq naq eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej te’xchapeb’ li loq’laj hu sa’ li ruq’ ut, rik’in rahok, te’xb’oq lix junkab’al chixch’utb’ankil rib’ re xtzolb’aleb’. K’a’jo’ xcha’ajkilal rilb’al naq taab’aanumanq li tzolok a’in sa’ jalan chik chanru.
Ex na’b’ej yuwa’b’ej, meesach li xninqal ru osob’tesink a’in. Meroyb’eni toja’ ut naq maak’a’aq chik hoonal!
Xkab’: li kawil eetalink sa’ li ochoch
Jun aj na’onel seeb’ xna’leb’ chirix li aatinob’aal kixtz’iib’a naq re xk’uulankil jun aatinob’aal, “aajel ru xk’eeb’al xyu’am li aatinob’aal choq’ reheb’ li kok’al.”10 “Naqak’e xyu’am li aatinob’aal” naq li qak’utum ut li qeetalil b’aqb’ileb’ rib’ chirib’ileb’ rib’.
Naq toj saajin chaq, kink’anjelak sa’ lix fábrica lin yuwa’ naq ink’a’ yookin chi hilank chiru li tzolok. Li xb’een patz’om junelik kixpatz’ we inyuwa’ chirix naq kink’ul lin tojb’al, a’an “K’a’ru taab’aanu rik’in laa tumin?”
Laa’in kinnaw lix sumenkil ut kinye re, “Xtojb’al li lajetqil ut xk’uulankil choq’ re li mission.”
Chirix naq kink’anjelak rik’in chiru waqxaqib’ tana’ chihab’ ut rajlal xsumenkil li patz’om a’an, lin yuwa’ kixk’oxla naq ak kixk’ut we xtojb’al li lajetqil. A’b’an li k’a’ru ink’a’ naxnaw, a’an naq laa’in kintzol li xnimal ru na’leb’ a’in sa’ jun ajwi’ xamaan. Tinye eere chanru kintaw ru li na’leb’ a’an.
Chirix li junjunqeb’ li ch’a’ajkilal kik’ulman sa’ jun nimla pleet sa’ Centroamerica, lix negocio lin yuwa’ ki’oso’. Ke’wan chaq chi k’anjelak wiib’ cient aj k’anjel re, a’ut ka’ajwi’ ke’kana oob’ aj b’ojonel li neke’k’anjelak b’ar naqak’uula wi’ li b’eeleb’al ch’iich’ naq wan li k’anjel. Sa’ jun kutan chiru li ch’a’ajkilal sa’ xq’ehil a’an, kiwab’iheb’ lin yuwa’ chi aatinak chirix ma naru te’xtoj li lajetqil xb’aan naq maak’a’ li tzakemq choq’ reheb’ lix kok’al.
Sa’ li domingo kintaaqe lin yuwa’ re rilb’al k’a’ru tixb’aanu. Naq kiraqe’ li ch’utam re li Iglees, kiwil xchapb’al jun li hu ut kixk’e li lajetqil chi sa’. A’an ka’ajwi’ jun xraqal lin tzolom. Li patz’om li kikana we, a’an k’a’ru taqatzeka.
Sa’ li lunes eq’la, kole’xtoch’ li rokeb’aal qochoch junjunqeb’ li kristiaan. Naq kinte, ke’patz’ok chirix lin yuwa’. Kinb’oq, ut naq kiwulak, eb’ laj ula’ ke’xye re naq na’ajman ru naq tixb’oj t’ikr choq’ reheb’. Ke’xye naq aajel ru xb’aanunkil li k’anjel sa’ junpaat. Ke’xye ajwi’ naq xmaak lix aajelil ru, te’xtoj sa’ tz’aqal li hoonal a’an. Sa’ li kutan a’an kintzol li na’leb’ re xtojb’al li lajetqil ut eb’ li osob’tesink neke’chal rik’in xb’aanunkil.
Sa’ li Ak’ Chaq’rab’, li Qaawa’ na’aatiank chirix li eetalink. A’an naxye: “Relik chi yaal ninye eere: li K’ajolb’ej maak’a’ naru tixb’aanu xjunes rib’; ka’ajwi’ li naril chixb’aanunkil li Yuwa’b’ej, a’an li naxb’aanu li K’ajolb’ej. Li naxb’aanu li Yuwa’b’ej, a’an ajwi’ naxb’aanu li K’ajolb’ej.”11
Moko tz’aqal ta yal raatinankileb’ li qalal qak’ajol chirix x’aajelil ru li sumlaak sa’ li santil ochoch, li kuyuk sa’, malaj xloq’oninkil li hilob’aal kutan. Tento naq toohe’ril chixtusub’ankil li qahoonal re tooxik rajlal sa’ li santil ochoch li jo’ k’ihal naru chiqu. Tento naq te’ril naq k’eek’o qach’ool chi kuyuk sa’ rajlal12 ut chixloq’oninkil chixjunil li hilob’aal kutan. Wi eb’ li saaj ink’a’ neke’ru chixkuyb’al xsa’ chiru wiib’ wa’ak, chixtzolb’aleb’ li loq’laj hu rajlal, ut chixchupb’al li televisor chiru jun nimla b’olotzok sa’ li domingo, ma te’wanq tab’i’ xtijb’aleb’ sa’ musiq’ej re xkuyb’aleb’ li ninqi aaleek sa’ li ch’a’ajkil ruchich’och’ anajwan, jo’ li aaleek re rilb’al li pornografia?
Rox: Eb’ lix na’leb’ li qaxe’ qatoon
Jun paay chik chanru najaltesiman malaj nasachman jun aatinob’aal, a’an nak’ulman naq jalaneb’ chik li aatinob’aal malaj na’leb’ neke’xjunaji rib’ rik’in li tz’aqal raatinob’aal junaq.13
Sa’ xtiklajik li Iglees k’ojob’anb’il wi’chik, li Qaawa’ kixb’oqeb’ naab’al li komon nawb’ileb’ ru re li Iglees chixk’eeb’al xtuqub’ankil ru lix junkab’aleb’. Kitikla lix b’oqom naq kixye wiib’ paay chi na’leb’ chanru nasachman li saqen ut li yaal sa’ li qajunkab’al: “Ut nachal li maa’us a’an ut naxmaq’ li saqen ut li yaal, rik’in li q’etok chaq’rab’, chiruheb’ li ralal xk’ajoleb’ li winq, ut xb’aan li na’leb’ li kanab’anb’il chaq xb’aaneb’ lix yuwa’eb’.”14
Sa’ li qajunkab’al, tento taqatz’eqtaana yalaq na’leb’ kanab’anb’il chaq xb’aaneb’ li qayuwa’ li nokoxram chixloq’oninkil li hilob’aal kutan malaj chixtzolb’aleb’ li loq’laj hu ut chi tijok rajlal kutan sa’ li qochoch. Tento taqatz’ap li okeb’aal re li ulul ch’iich’ sa’ li qochoch re naq ink’a’ taa’ok li pornografia ut chixjunil chik yib’ ruhil wankilal. Re xpleetinkileb’ li na’leb’ kanab’anb’il chaq xb’aan li ruchich’och’ sa’ li qakutan, tento taqoksiheb’ li loq’laj hu ut lix yaab’eb’ xkux li profeet sa’ li qakutan re xk’utb’al chiruheb’ li qalal qak’ajol aniheb’ ut b’ar neke’chal chaq, li rajb’al lix yu’ameb’, ut lix loq’laj k’anjel li Jesukristo.
Xraqb’al
Sa’eb’ li loq’laj hu naqataw naab’al esil chirix “xsachik li aatinob’aal.”15 Jo’ eetalil:
“Anajwan kik’ulman naq ke’wan naab’al reheb’ li tasal tenamit li toj yookeb’ chi ninqank li ink’a’ ke’ru chixtawb’al ru li raatin li rey aj Benjamin, rik’in naq kok’aleb’ sa’ li kutan naq a’an kiraatina lix tenamit, ut ink’a’ neke’xpaab’ li na’leb’ kanab’anb’il chaq xb’aaneb’ lix yuwa’eb’. …
“Ut anajwan xb’aan xmaak’a’il lix paab’aaleb’, ink’a’ ke’ru chixtawb’al ru li raatin li Dios, ut ke’kawu li raameb’.”16
Choq’ re li tasal tenamit li yookeb’ chi k’iik anajwan, li evangelio xwulak chi wank jo’ jun aatinob’aal jwal jalan. Ut us ta wan naq naqatz’il rix lix chaab’ilal re xk’uulankil jun aatinob’aal, sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ re li kolb’a-ib’, maak’a’ li tz’ilok-ix chirix li k’a’ru lix q’ajkamunkil lix sachik li aatinob’aal re li evangelio sa’ li qochoch.
Jo’ ralal xk’ajolo li Dios, laa’o jun tenamit moko tz’aqal ta re ru li yoo chixyalb’al xq’e chixtzolb’al jun aatinob’aal li tz’aqal re ru.17 Jo’ chanru jun na’b’ej naruxtaanaheb’ ru lix kok’al , li qaChoxahil Yuwa’ wan xkuyum rik’in li qamajelal ut li qamaak. A’an naxra ut naxtaw ru li qaatin q’axal q’un ru, li yeeb’il sa’ hasb’ a’ut rik’in tuulanil, jo’ chanru naq a’an jun chaab’il musiq’anb’il aatin. Nasaho’ xch’ool rik’in xb’eenileb’ li qaatin re li evangelio. A’an nokoxtzol rik’in li tz’aqal rahok.
Maajun chaab’il k’anjel sa’ li yu’am a’in, us ta jwal xnimal ru, taawanq xwankil wi taqasach li aatinob’aal re li evangelio sa’ li qajunkab’al.18 Ninch’olob’ xyaalal naq li qaChoxahil Yuwa’ toorosob’tesi sa’ xyalb’al qaq’e chixk’ulub’ankil li raatinob’aal, toj reetal naq too’aatinaq rik’in qaseeb’al sa’ li taqenaqil aatinob’aal a’in, a’an ut tz’aqal li qaatinob’aal chalen chaq xtiklajik. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.