Biblioteca
Li kanaak rik’in li Dios ut xtuqub’ankil li jukulal


Li kanaak rik’in li Dios ut xtuqub’ankil li jukulal

Li Kristo wan xwankil chiqach’utub’ankil sa’ komonil re rahok rik’in li Yuwa’b’ej ut rik’ineb’ li qas qiitz’in.

Tento naq junelik yooko chixnimob’resinkil li qanawom chirix ut li qatiikilal chi ab’ink chiru li qaChoxahil Yuwa’. Li qakomonil rik’in maajo’q’e na’oso’. Laa’o li ralal xk’ajol raab’ilo xb’aan, ut maajo’q’e taajalmanq a’an. Chan ru taqak’ulub’a chi anchal li qach’ool lix b’oqb’al chi jilok rik’in a’an ut chi jo’kan taasaho’q qach’ool rik’ineb’ li osob’tesink li naraj xk’eeb’al qe sa’ li yu’am a’in ut sa’ li yu’am chalel?

Li Qaawa’ kixye reheb’ laj najter Israel, ut naxye qe, “Relik chi yaal, laa’in nakatinra rik’in rahom wank chi junelik; jo’kan naq junelik tinwuxtaana aawu.”1 Aatinak jo’ taa’aatinaq raj li Yuwa’b’ej, a’an naxye ajwi’ qe, “Laaʼat tatkanaaq wikʼin, ut laaʼin aawikʼin; joʼkan ut, chatbʼeeq wikʼin.”2 Ma tz’aqal naqakanab’ qib’ chiru re tooruuq chi kanaak ut chi b’eek rik’in?

Wanko arin sa’ li ruchich’och’ a’in re tzolok ut nimank, ut li tzolok ut nimank q’axal aajeleb’ ru te’chalq xb’aan li qasumwank li naxlaq’ab’ qib’ rik’in li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo. Xb’aan li qakomonil re xtiikilal chi paab’ank rik’ineb’, nachal li nawom, li rahok, ut li wankilal chi k’anjelak chiru qas qiitz’in.

“Teneb’anb’il sa’ qab’een chixtzolb’al chixjunil li kixk’utb’esi chaq li Dios chirix rib’.”3 Tento taqataw ru naq li Dios li Yuwa’b’ej kixtaqla li Ralal, li Jesukristo, chixyo’ob’tesinkil li ruchich’och’ choq’ re qak’iijik, naq li qaChoxahil Yuwa’ kixq’axtesi li Ralal re xtojb’al li k’a’ru elajinb’il xb’aan li tiik ruhil na’leb’ re naq naru taakole’q qix, ut naq li wankilal xtijonelil li Yuwa’b’ej ut lix iglees tz’aqal yaal li Ralal rik’ineb’ li k’ojob’anb’il k’anjel aajeleb’ ru, kik’ojob’aak wi’chik re qosob’tesinkil. Ma naru taaweek’a xchamal ru li rahok latzb’il rik’ineb’ li kawresink a’in choq’ re xsahil qach’ool ut li qak’iijik? Tento taqanaw naq lix k’uub’anb’il na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’re li kolb’a-ib’, a’an naq taqapaab’eb’ li chaq’rab’ ut li k’ojob’anb’il k’anjel re li evangelio ut naq taqak’ul li yu’am maak’a’ roso’jik ut toowulaq chi wank jo’ chanru li Dios.4 A’an a’in li tz’aqal sahil ch’oolejil maak’a’ roso’jik li yeechi’inb’il qe xb’aan li qaChoxahil Yuwa’. Moko wan ta junaq chik sahil ch’oolejil tz’aqal yaal ut maak’a’ roso’jik.

Li qach’a’ajkilal naru naq toorisi sa’ xb’ehil li sahil ch’oolejil. Naru taqasach qalaq’leb’ re xkanab’ankil qib’ chiru li Dios wi li yale’k ix nokoxk’am chi ajtesib’k qu reeqaj naq nokoxq’unb’esi chixwiq’b’al qib’.

Li kok’ aatin a’in neke’xtz’aama qe naq taqasik’ li k’a’ru aajel ru choq’ qe:

Wan x’aajelil ru junjunqeb’ li k’a’aq re ru; ut wankeb’ li ink’a’.

Moko k’iheb’ ta li k’a’aq re ru li te’kanaaq, a’b’an lix k’ihaleb’ ink’a’.5

Ex komon ixq, k’a’ru aajel ru cheru? K’a’ruheb’ li k’a’aq re ru li te’kanaaq cheru? Li b’ihomal li ink’a’ na’oso’ choq’ re li Yuwa’b’ej a’an naq tootzoloq chirix, naq taqatuulanob’resi qib’, ut naq toonimanq sa’ ab’ink chiru a’an rik’in li k’a’ru naqak’ul sa’ li ruchich’och’. A’an naraj naq taqajal li rahok eechej toj li k’anjelak chiru qas qiitz’in ut li qaxiw toj li paab’aal. Eb’ li k’a’aq re ru a’in li ink’a’ neke’oso’ naru te’xyal qix toj sa’ xyi li qaam.

A’an anajwan, rik’in xq’unal qametz’ew sa’ li ruchich’och’, naq li Yuwa’b’ej naxpatz’ qe naq toorahoq naq li rahok jwal ch’a’aj xb’aanunkil, naq took’anjelaq naq li k’anjelak ch’a’aj xb’aanunkil, naq tookuyuq maak naq li kuyuk maak ch’a’aj xb’aanunkil. Chan ru nab’aanuman? Chan ru taqab’aanu? Naqasik’ chi anchal qach’ool lix tenq’ li qaChoxahil Yuwa’, sa’ xk’ab’a’ li Ralal, ut naqab’aanu li k’a’aq re ru jo’ chanru tixb’aanu raj a’an ut ink’a’ chanru naqaj laa’o xb’aanunkil rik’in qaq’etq’etil.

Jalam-uuch
Jun sek’ re ha’

Kink’e reetal lin q’etq’etil naq li Awa’b’ej Ezra Taft Benson ki’aatinak chirix xch’ajb’al chi sa’ li sek’.6 Kink’oxla wib’ jo’ jun li sek’. Chan raj ru tinwisi li rela’ chi q’etq’etil chi sa’ lin sek’? Xminb’al qib’ chi wank chi tuulanaq qach’ool ut chixraab’aleb’ li jun ch’ol chik, b’alaq’il na’leb’ a’an, yamyo a’an, ut ink’a’ nak’anjelak. Eb’ li qamaak ut li qaq’etq’etil neke’xb’ek jun li jukulal malaj jul li nokoxjach rik’in lix yo’leb’aal chixjunil li rahok, a’ li qaChoxahil Yuwa’.

Ka’ajwi’ lix tojb’al rix li maak kixb’aanu li Kolonel naru tooxch’aj chirix li qamaak ut xtz’apb’al li jul malaj jukulal a’an.

Naqaj naq tooxq’alu li qaChoxahil Yuwa’sa’ li ruq’ re rahok ut k’amok b’e, jo’kan naq naqak’e jo’ xb’eenil li k’a’ru naraj a’an ut chi yot’b’il qach’ool naqatz’aama re naq li Kristo tixhoy li ha’ aj saqob’resinel chi sa’ li qasek’. Sa’ xtiklajik maare taachalq chi tz’uq tz’uq, a’b’an naq yooqo chi sik’ok, patz’ok, ut paab’ank, taak’ulunq chi numtajenaq. Li yo’yookil ha’ a’in taa’oq chiqanujob’resinkil, ut naq nujenaqo rik’in lix rahom, tooruuq chixhupub’ankil li sek’ re li qaam ut chixwotzb’al li wan chi sa’ rik’ineb’ li jun ch’ol chik li wankeb’ xchaqi-eel re li k’iraak, li yo’onink, ut li komonink-ib’. Naq nach’aje’ xsa’ li qasek’, li qakomonil sa’ li ruchich’och’ na’ok chi k’iraak.

Na’ajman ru xmayejankil li k’a’ru naqaj laa’o re naq wanq xna’ajeb’ lix junelikil k’uub’anb’il na’leb’ li Dios. Li Kolonel, li na’aatinak sa’ xk’ab’a’ li Yuwa’b’ej, naxtz’aama qe, “Jilonqex wik’in ut laa’in tinjiloq eerik’in.”7 Xjilosinkil qib’ rik’in li Yuwa’b’ej naraj ajwi’ xyeeb’al naq tootzoloq chirix lix yaalalil sa’eb’ li loq’laj hu, xtaaqenkil li profeetil na’leb’, ut xyalb’al qaq’e chixb’aanunkil li rajom chi tz’aqal re ru.

Ma naqataw ru naq li Kristo wan xwankil chiqach’utb’ankil sa’ komonil re rahok rik’in li Yuwa’b’ej ut rik’ineb’ li qas qiitz’in? A’an, rik’in lix wankilal li Santil Musiq’ej, naru tixk’e li nawom aajel ru li qakomonil rik’ineb’ li qas qiitz’in.

Jun aj k’utunel sa’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al kixye we jun xninqal ru xk’ulum rik’ineb’ li kok’al aj junlaju chihab’ xyu’ameb’. Jun reheb’, li tink’ab’a’i laj Jimmy, junes nawan ut ink’a’ mas naraj chi ab’ink sa’ li tzoleb’aal. Sa’ jun domingo laj k’utunel kimusiq’aak chixkanab’ankil li k’a’ru tixk’ut ut chixyeeb’al k’a’ut naq naxra laj Jimmy. Kixye naq nab’antioxin xb’aan li saaj winq a’in ut lix paab’aal chirix a’an. Toja’ naq laj k’utunel kixpatz’ reheb’ li jun ch’ol chik sa’ li tzoleb’aal naq te’xye re laj Jimmy li k’a’ru neke’xb’antioxi chirix. Naq eb’ li komon sa’ li tzoleb’aal, chi junjunqal, ke’xye re laj Jimmy k’a’ut naq a’an chaab’il choq’ reheb’, li al kixxulub’ xjolom ut ki’ok chi t’ane’k xyaal li ru sa’ lix ko. Laj k’utunel a’in ut li ch’uut ke’xyiib’ jun li q’a toj sa’ li raam laj jimmy li junes nawan. Li rahok, yeeb’il chi maak’a’ xb’alaq’il, naxk’e li yo’onink ut loq’al reheb’ li jun ch’ol chik. A’an a’in nink’ab’a’i “xtuqub’ankil li jukulal malaj li jul.”

Maare li qayu’am sa’ jun yu’am aj rahonel naq maji’ nokoyo’la sa’ ruchich’och’, kitikib’ank re li qajom choq’ re jun rahok tz’aqal yaal li ink’a’ na’oso’ arin sa’ li ruchich’och’. Kawresinb’ilo rik’in choxahilal yiib’ahom re k’ehok rahok ut re rahe’q, ut li rahok jwal nim xchamal nachal naq junajo rik’in li Dios. Lix Hu laj Mormon nokoxb’oq, “k’amomaq wi’chik eerib’ sa’ usilal rik’in [li Dios] xb’aan lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kristo.”8

Laj Isaias ki’aatinak chirixeb’ li neke’xpaab’ sa’ tiikilal li chaq’rab’ re li kuyuk sa’ ut chi kama’an neke’ok choq’ jun “aj tuqub’ahom jukulal” choq’ reheb’ li riyajil. A’aneb’ a’an, jo’ naxyeechi’i laj Isaias, li “te’xk’ojob’ wi’chik li po’lemil ochoch.”9 Chi kama’an ajwi’, li Kolonel kixtuqub’a li jukulal, malaj li najtil, li wan sa’ qayanq laa’o ut li qaChoxahil Yuwa’. A’an, xb’aan lix nimla mayej aj tojol-ix, naxte li b’e re naq tootz’aqonq sa’ li nimla wankilal aj rahonel re li Dios, ut chi jo’kan k’eeb’il qawankil chixtuqub’ankil li “po’lemil ochoch” re li qayu’am. Re xk’irtesinkil li najtil sa’ reek’ob’aal qach’ool li wan sa’ qayanq ut anihaq chik, na’ajman ru xk’ulub’ankil lix rahom li Dios, chi junajinb’il rik’in xmayejankil li rahok eechej ut li naqab’aanu xb’aan li qaxiw.

Sa’ jun q’ojyin toj nanaq sa’ inch’ool, jun wech alal ut laa’in wan xjalanil li qak’a’uxl chirixeb’ li neke’xjolomi li tenamit. Sa’ junpaat xtz’il rix li waatin, xk’utb’al li sachk wankin wi’ ut chixjunileb’ lin junkab’al yookeb’ chirab’inkil. Xweek’a naq memin ut maak’a’ inna’leb’—ut maare a’an li yaal. Sa’ li q’ojyin a’an, naq xinwiq’la chi tijok, sa’ aanil xin’ok chixch’olob’ankil re lin Choxahil Yuwa’ naq jwal ch’a’aj li wech alal a’in. Yookin chaq chi aatinak ut ink’a’ xinkanab’. Maare xinxaqli sa’ li wech’ok yookin, ut li Santil Musiq’ej xwan xch’ina hoonal re xtoch’b’al inch’ool, xb’aan naq, chi sachso inch’ool, chirix a’an xwab’i xyeeb’al, “Maare nakawaj naq tinra.” Xraab’al? Ink’a’ xinkanab’ chi tijok, xyeeb’al chi jo’ka’in,“Chan ru tinruuq chixraab’al? Ink’a’ b’i’ nawulak chiwu. Kaw li waam ut ra inch’ool. Ink’a’ ninru chixb’aanunkil.”

Toja’ naq, rik’in lix tenq’ li Santil Musiq’ej, xchal jun ak’ ink’oxlahom naq xinye, “A’b’anan laa’at nakara, at inChoxahil Yuwa’. Ma taak’e we jun xraqal laa rahom choq’ re—re naq laa’in ajwi’ naru tinra?” Li raaxiik’ xweek’a xq’unob’resiik, x’ok chi jalaak inch’ool, ut jalan xin’ok chirilb’al li kristiaan a’in. Xin’ok chixk’eeb’al reetal lix yaalil tz’aq li naril li qaChoxahil Yuwa’. Laj Isaias kixtz’iib’a, “Li Qaawa’ tixk’irtesi ut tixlan lix tiq’ilal lix tenamit.”10

Rik’in xnumikeb’ li kutan, li jukulal sa’ qayanq timil timil xtz’ap rib’. A’b’an us ta ink’a’ taaraj raj a’an chixsumenkil lix jalajik inch’ool, ak xintzol naq li qaChoxahil Yuwa’ tooxtenq’a chixraab’aleb’ li ani naqak’oxla naq moko naru ta xraab’aleb’ wi taqatz’aama lix tenq’. Lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kolonel a’an jun li b’e nanume’ wi’ junelik li tz’aqal rahok nachal chalen chaq li qaChoxahil Yuwa’. Tento naq taqasik’ kanaak sa’ li rahok a’in re naq taawanq qik’in li tz’aqal rahok choq’ re chixjunileb’.

Naq naqaq’axtesi li qaam chiru li Yuwa’b’ej ut li Alalb’ej, naqajal li qawanjik—us ta ink’a’ najalman li k’a’ru wan sa’ qasutam. Naqajilosi qib’ rik’in li qaChoxahil Yuwa’ ut naqeek’a lix q’unal xk’ulub’ankil lix yalb’al qix chi wank jo’ tz’aqal xtzolom li Kristo. Naniman li qaseeb’al chi k’ehok eetal, lix kawilal qach’ool, ut li qapaab’aal.

Laj Mormon naxye qe naq tootijoq chi anchal xmetz’ew qach’ool re xk’ulb’al li rahok a’in ut taak’ehe’q qe chalen b’ar nayo’la chaq—li qaChoxahil Yuwa’.11 Ka’ajwi’ chi jo’kan tooruuq chixtuqub’ankil li jukulal sa’ li qakomonil sa’ ruchich’och’.

Lix rahom li qaYuwa’ maak’a’ roso’jik naxye’ li ruq’ qe, re xk’amb’al qab’e toj sa’ lix loq’al ut xsahil xch’ool. A’an kixk’e li Ralal Junaj Chirib’il, li Jesukristo, re xtuqub’ankil li jukulal li wan sa’ qayanq laa’o ut a’an. Xtawb’al wi’chik qib’ rik’in li qaChoxahil Yuwa’ a’an lix xe’il li rahok maak’a’ roso’jik ut li junelik ajom. Tento naq taqalaq’ab’ qib’ rik’in a’an anajwan re xtzolb’al k’a’ru li jwal aajel ru, re rahok jo’ chanru narahok a’an ut k’iik re toowulaq jo’ chanru a’an. Ninch’olob’ xyaalal naq li qatiikil komonil rik’in li qaChoxahil Yuwa’ ut li Kolonel wan x’aajelil ru li maak’a’ roso’jik choq’ reheb’ a’an ut choq’ qe. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.