Ta’a ’ē, ’ia vai hō’ē rā

I te ’āva’e tiunu 1994, tē ho’i ra vau i te fare nā te ’ohipa mai, nō te hi’o i tō mātou pupu ha’uti pōpō o te fenua nō te harura’a ’āu’a nā te ao nei i ni’a i te ’āfata teata. I muri iho noa mai i tō’u ha’amatara’a i tō’u tere, ’ua ’ite atu vau i te ātea i te hō’ē ta’ata huma i te hiti purumu e tere vitiviti ra ’e tōna pārahira’a tūra’i, e hōho’a reva Beresiria tā’u i ’ite i ni’a i te pārahira’a tūra’i. Tō’u ïa ’itera’a ē, tē ho’i ato’a ra ’oia nō te māta’ita’i i te hautira’a !

I te fārereira’a tō māua purūmu, ’ua haru tō māua mata, mai te ’amora’a mata, ’ua fāri’i pūai au i te hō’ēra’a e teie ta’ata ! Tē hāere nei māua nā te arati’a ta’a ’ē, ’aita māua i mātau, e mea ta’a ’ē mau tō māua huru i te pae sōtiare ’e te pae tino, hō’ē ā rā tō māua au nō te tu’era’a pōpō ’e te here nō tō māua fenua, te hō’ēra’a ïa tā māua i fāri’i i taua taime ra ! ’Aita vau i fārerei fa’ahou ā i terā ta’ata mai te reira ā taime, i teie rā mahana, ’ahuru matahiti i muri iho, e nehenehe au e ’ite fa’ahou i teie mata ma te fāri’i i te tū’atira’a pūai ’e teie ta’ata. Ina’a, ’ua upo’oti’a mātou i terā ha’utira’a ’e te ’āu’a nō te ao nei i taua matahiti ra !

I roto i te ’Ēkālesia, noa atu tō tātou mau ta’a-’ē-ra’a, tē tīa’i nei te Fatu ’ia hō’ē tātou ! ’Ua parau ’oia i roto i te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau : « ’Ia tāhō’ē, ’e mai te mea ’aita ’outou e riro ’ei hō’ē ra e ’ere ho’i ’outou nō’u nei ».¹

’A tomo pā’āto’a ai tātou i roto i te hō’ē fare purera’a nō te ha’amori ’ei pupu, e ti’a ia tātou ’ia vaiiho i muri ia tātou i tō tātou mau ta’a-’ē-ra’a, ’oia ho’i te nūna’a ta’ata, te ti’ara’a sōtiare, te pae poritita, te mau fa’aotira’a rahi ’e te hiva tahu’a, ’e ’ia tūtonu i ni’a i tā tātou mau fā tāhō’ē i te pae vārua. E hīmene ’āmui tātou i te mau hīmene, e feruri i ni’a hō’ē ā fafaura’a i roto i te ’ōro’a mo’a, ’e e parau hō’ē ā taime « ’āmene » ’ia fa’aro’ohia i muri a’e i te mau a’ora’a, te mau ha’api’ira’a, ’e te mau pure—te aura’a ’ua tū tō tātou mana’o i te mea i parauhia mai.

E tauturu teie mau mea tā tātou e rave ’āmui nei ’ia fa’atupu i te hō’ē mana’o tāhō’ē pūai i roto i te ’āmuira’a.

Terā rā, te mea e fa’ata’a mau nei, e ha’apāutuutu mau nei ’aore rā e ha’amou nei i tō tātou hō’ēra’a, ’o tō tātou ïa huru ’ia ātea tātou te tahi i te tahi, tātou te mau melo o te ’Ēkālesia. Mai tā tātou pāʼātoʼa i ʼite, ’aita e ’apera’a e paraparau iho ā tātou nō te tahi ’e te tahi, mai te reira iho ā.

I te mea tā tātou e mā’iti e parau nō te tahi ’e te tahi, i te hō’ē pae e fa’atupu te reira i te « ’ā’au i au-tahi-māite-hia i te au māite »,² mai tā Alama ho’i i ha’api’i i te feiā i bāpetizohia i te mau pape nō Moromona, i te tahi pae e hahu te reira i te here, i te ti’aturi ’e te hina’aro au e ti’a ’ia vai i rotopū ia tātou.

Tē vai ra te mau parau e ha’amou marū noa i te hō’ēra’a, mai teie te huru : « ’Oia mau, e ’episekōpo maita’i ’oia, ’ahani pai ’outou i ’ite iāna i tōna ’āpīra’a ! »

Hō’ē parau maita’i a’e nō teie huru : « E mea maita’i roa te ’episekōpo, ’ua pa’ari ’oia i te pae o te ferurira’a ’e te mau fa’aotira’a i te roara’a o te mau matahiti ».

Pinepine tātou i te topa i te parau i ni’a i te ta’ata ’o te mau roa mai, mai teie te huru « E pau te parau tō tātou peresideni Sōtaiete Tauturu ; e onoono iho ā ’oia ! » I te tahi pae, e nehenehe tātou e parau ē : « ’Ua ’eta’eta ri’i te peresideni Sōtaiete Tauturu i teie mau mahana nei, tei roto paha ’oia i te tau fifi. Tauturu ’e pāturu ana’e iāna ! ».

Te mau taea’e ’e te mau tuahine, ’aita e ti’a ia tātou ’ia fa’ahōho’a i te ta’ata, rātou ato’a ho’i i roto i te ’Ēkālesia, mai te hō’ē mea ’aita i oti maita’i ! ’Aita, e ti’a rā i tā tātou mau parau nō ni’a i tō tātou ta’ata tupu ’ia fa’ahi’o i tō tātou ti’aturi ia Iesu Mesia ’e tāna tāra’ehara ’e, i roto iāna ’e nā roto iāna, e nehenehe tātou e taui ’ia maita’i roa mai !

E ha’amata vetahi i te fa’ahapa ’e i te fa’ata’a ’ē ia rātou i te feiā fa’atere ’e te mau melo o te ’Ēkālesia nō te tahi mau mea ha’iha’i.

’O te reira te tumu nō te hō’ē ta’ata tei pi’ihia ’o Simonds Ryder, tei riro mai ’ei melo nō te ’Ēkālesia i te matahiti 1831. I muri iho i te tai’ora’a i te hō’ē heheura’a nōna iho, ’ua hepohepo roa ’oia i te ’itera’a ē ’ua hape te pāpa’ira’ahia tōna pa’era’a Rider i te leta i ’eiaha rā i te leta y. ’Ua fa’atupu taua mana’o nei i te fa’atitotitora’a mana’o nō ni’a i te peropheta, ’e ’ua tae roa i te hāmani-’ino-ra’a ia Iosepha ’e te fa’aāteara’a i te ’Ēkālesia.³

E mea pāpū ē tē vai ra iho ā te taime e ’ite pauroa tātou i te fa’atītī’aifarora’a mai roto mai i tō tātou feiā fa’atere e riro mai ’ei hi’opo’ara’a nō te huru o tō tātou hō’ēra’a ’e rātou.

11 matahiti noa tō’u, tē ha’amana’o nei rā vau, ’a 44 matahiti i ma’iri a’enei, i te fare purera’a i reira tō’u ’utuāfare e haere ai i te purera’a, e ravehia te tahi fa’a’āpīra’a rahi. Nā mua teie ’ohipa e ha’amata, ’ua fa’atupuhia te hō’ē ’āpo’ora’a i reira te feiā fa’atere o te fenua iho ’e o te ārea i tāu’aparau nāhea te mau melo ’ia ’āmui mai i roto i taua tauto’ora’a ra. ’Ua fa’a’ite tō’u metua tāne, tei peresideni nā mua a’e i teie ’āmuira’a e rave rahi matahiti, i tōna mana’o pūai mau ē, e ti’a i teie ’ohipa ’ia ravehia e te hō’ē tāmuta ’eiaha ra e te feiā rave āuru.

’Aita noa tōna mana’o i pāto’ihia, ’ua fa’a’itehia rā ia mātou ē, ’ua fa’ahapa-’eta’eta-hia ’oia i mua i te ta’ata nō te reira. I teienei rā, e ta’ata itoito mau ’oia i roto i te Ēkālesia ’e e fa’aehau tahito nō te Tama’i rahi piti o te ao i Europa, tei mātau i te fa’a’oroma’i ’e i te ’aro nō te mea tāna i ti’aturi. ’Ua uiui te ta’ata e aha tāna e rave i muri iho i teie ’ohipa. E onoono ānei ’oia i tōna mana’o ’e e tāmau noa ānei ’oia i te pāto’i i te fa’aotira’a tei rave-a’ena-hia ?

’Ua ’ite mātou i te mau ’utuāfare i roto i tā mātou pāroita tei paruparu i roto i te ’evanelia ’e tei fa’aea i te haere mai i te purera’a nō te mea ’aita i noa’a ia rātou ’ia vai hō’ē e te feiā e fa’atere ra. ’Ua ’ite ato’a vau iho nei e rave rahi o tō’u mau hoa nō te Paraimere tei ’ore i fa’aea ha’apa’o noa i roto i tō rātou ’āpīra’a, nō te mea ’ua ’ite tāmau noa tō rātou mau metua i te hape i ni’a i te feiā i roto i te ’Ēkālesia.

’Ātīrā noa atu, ’ua fa’aoti tō’u metua tāne ’ia vai hō’ē noa ’e tō mātou mau hoa feiā mo’a. I te mau mahana i muri mai, ’ia ’āmui te mau melo o te pāroita nō te tauturu i roto i te pātura’a, e « ani manihini » ’oia i tō mātou ’utuāfare ’ia pe’e ’iāna i te fare purera’a, i reira mātou e hōro’a ai i tō mātou rima nō te tauturu i te mau vāhi rau.

’Ua riri roa vau. ’Ua hina’aro roa vau e parau iāna : « Pāpā, nō te aha pa’i tātou e haere ai e tauturu i roto i te pātura’a mai te peu ’ua pāto’i ’oe ’ia rave te mau melo i te reira ? » ’Aita rā i haere iā’u i te hi’ora’a vau i tōna mata.’Ua hina’aro vau ’ia vai maita’i nō te tomora’a. ’E ’aua’a a’e maoti, ’ua fa’aoti au e fa’aea māmū noa ’e e haere noa e tauturu i roto i te patura’a.

’Aita tō’u metua tāne i ’ite i te fare purera’a ’āpī, ’ua fa’aru’e mai ’oia nā mua noa a’e i te hopera’a teie ’ohipa. O mātou rā te ’utuāfare, fa’aterehia e tō’u metua vahine, ’ua tāmau noa mātou i te rave i tā mātou tuha’a ē tae roa ’ua oti te reira, ’e ’ua tauturu te reira ’ia vai hō’ē mātou ’e tō’u metua tāne, ’e te mau melo o te ’Ēkālesia, ’e tō mātou feiā fa’atere, ’e te faufa’a roa a’e, te Fatu !

Tau taime ri’i nā mua noa a’e i tōna taime ri’ari’a i Getesemane, ’a pure ai Iesu i te Metua nō tāna mau ’āpōsetolo ’e nō tātou pā’āto’a nei, te Feiā Mo’a ato’a, ’ua parau ’oia : « ’Ia riro rātou ato’a ’ei hō’ē ; mai ia ’oe, ’e tā’u Metua, i roto iā’u nei, ’e mai iā’u i roto ia ’oe na ».⁴

Te mau taea’e ’e te mau tuahine, tē fa’a’ite pāpū nei au ē, mai te mea e fa’aoti tātou ’ia riro hō’ē ’e te mau melo ’e te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia— ’ia ’āmui tātou ’e ’ia ta’a iho ā ra tātou—e ’ite maita’i roa tātou i te hō’ēra’a ’e tō tātou Metua i te Ao ra ’e i te Fa’aora. I te i’oa o Iesu Mesia ra, ’āmene.