Te ʼite pūai a te Atua : Te Buka a Moromona

E ʼere te Buka a Moromona i te ʼōfaʼi tua noa nō tō tātou haʼapaʼoraʼa faʼaroʼo, e nehenehe atoʼa rā te reira e riro ʼei ʼōfaʼi tua nō tō tātou ʼiteraʼa pāpū ʼe ’ia tupu anaʼe mai te mau tāmataraʼa ʼaore rā te mau uiraʼa tei ʼore i pāhonohia, e nehenehe ïa te reira e tāpeʼa pāpū i tō tātou ʼiteraʼa pāpū. ʼUa riro teie buka ’ei teiaha i ni’a i te fāito o te parau mau tei hau atu i te teiaha o te mau parau faahapa atoʼa. Nō te aha ? Nō te mea ʼāhani ē e parau mau, ʼua riro ïa Iosepha Semita ’ei peropheta ʼe teie ïa te ʼĒkālesia a Iesu Mesia tei faʼahoʼihia mai, noa atu te ’ā’ai ʼaore rā te tahi atu mau parau e pātoʼi i te reira. Nō reira hoʼi te mau taʼata faʼahapa e ʼōpua nei e faʼahapa i te Buka a Moromona, ’aita rā te mau fifi tā rātou e faʼaruru e noaʼa i te tātarahia inaha e parau mau teie buka.

ʼA tahi, e tiʼa i te feiā faʼahapa ’ia tātara e nāhea tō Iosepha Semita, te hōʼē tamaiti faʼaʼapu 23 matahiti tei ’ore i haere rahi i te haʼapiʼiraʼa, hāmanira’a i te hōʼē buka e rave rahi hānere iʼoa ʼe mau vahi taʼa ʼē, ʼe te mau ʼāʼamu ʼe te mau ʼohipa tei tupu tei faʼaʼite-huʼahuʼa-hia mai. Nō reira hoʼi, e rave rahi taʼata faʼahapa tei parau ē, e taʼata māramarama ʼoia tei tūruʼi i niʼa i te mau buka e rave rahi ʼe te tahi atu mau rāveʼa nō te hāmani i te ʼāʼai o te Buka a Moromona. I te tahi pae, ʼaore roa ïa hōʼē noa aʼe ʼite i parau ē, ʼua ʼite ʼoia ia Iosepha i te faʼaʼohiparaʼa i teie mau rāveʼa hou ’a haʼamata ai i te ʼ’īritiraʼa.

’Āhiri e parau mau teie parau, eʼita ïa te reira e navaʼi nō te tātara i te vaira’a te Buka a Moromona. E tiʼa atoʼa ’ia pāhonohia teie uiraʼa : nāhea tō Iosepha taiʼoraʼa i teie mau mea atoʼa tei parauhia, tītiʼaraʼa i te mau mea faufaʼa ʼore, tāpeʼa-māite-raʼa i te parau nō niʼa i te vāhi ʼe te taime i tupu ai te mau mea, ʼe te haʼapāpaʼiraʼa i teie buka ma te haʼamanaʼo maitaʼi ? Nō te mea i te taime ’a ’īriti ai Iosepha Semita, ʼaita roa aʼe tāna e mau parau tei pāpaʼihia e ana. ʼOia mau, tē haʼamanaʼo nei ʼo Emma tāna vahine faaipoipo : « ʼAita roa aʼe tāna e pāpaʼiraʼa ʼaore rā e buka nō te taiʼo mai… ʼAhani tē vai ra iāna te hōʼē o taua mau mea ra, eʼita ïa e noaʼa iāna i te huna iāʼu i te reira mau mea ».¹

Nō reira nāhea ïa tō Iosepha rāveraʼa i teie ʼohipa faʼahiahia ’ia haʼapāpaʼi i te hōʼē buka tei hau atu i te 500 ʼapi ʼe ʼaita hōʼē noa aʼe parau pāpaʼi ? Nō te rave i te reira, e tiʼa ïa iāna ’ia riro ʼei taʼata māramarama rahi mā te meharo faʼahiahia ato’a nō te mau mea tāna i ʼite. ’E mai te mea e parau mau te reira, nō te aha ïa te mau taʼata tei faʼahapa iāna i ʼore ai i faʼahiti i teie tārēni faʼahiahia ?

Tē vai atu ā rā. Tē faʼahiti noa nei teie mau faʼahaparaʼa i te ʼāʼamu nō niʼa i teie buka. Tē vai noa ra te mau fifi mau : nāhea tō Iosepha pāpaʼiraʼa i te hōʼē buka tei ’ana’ana i te Vārua, ʼe i hea tōna tiʼiraʼa i taua haʼapiʼiraʼa tumu hōhonu ra, tei haʼamāramarama ʼaore rā tei faʼahapa rahi i te mau tiʼaturiraʼa keresetiano nō tōna ra tau ?

ʼEi hiʼoraʼa, tē haʼapiʼi nei te Buka a Moromona, taʼa ē atu i te rahiraʼa o te mau faʼaroʼo keresetiano, ʼe ʼua riro te Hiʼaraʼa o Adamu ʼei hōʼē taʼahiraʼa i mua. Tē fa’a’ite ra te reira i te mau fafaura’a i te taime bāpetizora’a, tei ’ore i fa’ahitihia i roto i te Bibilia.

E ui atoʼa te taʼata, i hea tō Iosepha fāriʼiraʼa i te ʼite pūai ē, maoti te tāra’ehara a te Mesia, eʼita ’oia e nehenehe noa e tāmā ia tātou, e haʼamaitaʼi atoʼa rā ’oia ia tātou ? I hea tōna fāriʼiraʼa i te aʼoraʼa māere nō niʼa i te faʼaroʼo i roto i te Alama 32 ? ʼAore rā te aʼoraʼa a te ariʼi Beniamina nō niʼa i te tāra’ehara a te Faʼaora, penei aʼe te aʼoraʼa faʼahiahia roa aʼe nō niʼa i teie tumu parau i roto i te mau pāpaʼiraʼa moʼa atoʼa ? ʼAore rā nō niʼa i te parabole nō te tumu ʼolive ʼe te mau haʼapiʼiraʼa hōhonu atoʼa ? ’Ia taiʼo anaʼe au i teie parabole, e nanaʼo roa vau i te hōʼē hōhoʼa nō te peʼe atu i te mau haʼapiʼiraʼa hōhonu o te reira. E tiʼaturi noa ānei tātou i teienei ē ’ua haʼapāpaʼi Iosepha Semita i teie mau aʼoraʼa mai roto noa mai i tōna upoʼo ʼe ʼaore hoʼi e mau pāpaʼiraʼa nāna ?

I te huritua o teie mana’o, e ʼitehia ïa te rima o te Atua i roto i te tāʼātoʼaraʼa o te Buka a Moromona, mai tei faʼaʼitehia mai i roto i te mau haʼapiʼiraʼa hanahana, te mau aʼoraʼa pūai iho ā rā nō niʼa i te tāraʼehaʼa a Iesu Mesia.

Mai te mea e ʼere Iosepha Semita i te hōʼē peropheta, ʼe nō te haʼapaʼoraʼa i teie ʼe te tahi atu mau hiʼoraʼa hōhonu e rave rahi nō niʼa i te haʼapiʼiraʼa tumu, i reira ïa e tiʼa ai i te feiā faʼahapa ’ia parau ē e taʼata māramarama mau ʼoia nō niʼa i te pae haʼapiʼiraʼa. E mai te mea ’o te reira iho ā, e tiʼa ïa ’ia uihia : Nō te aha ïa Iosepha i riro ai te taʼata anaʼe i roto i te 1 800 matahiti i muri aʼe i te tāviniraʼa a te Mesia tei hōroʼa i teie mau huru haʼapiʼiraʼa taʼa ē ʼe te māramarama ? Nō te mea ïa ʼo te heheuraʼa, ʼeiaha rā te māramarama, te tumu nō teie buka.

ʼE noa atu ē tē manaʼo nei tātou ē ʼua riro Iosepha e taʼata māramarama i te pae haʼapiʼiraʼa faʼaroʼo, mā te haʼamanaʼo maitaʼi i te mau mea tāna i ʼite—eʼita ïa teie mau tārēni anaʼe e faʼariro iāna ʼei taʼata pāpaʼi ʼaravihi. Nō te tātara i te vaira’a te Buka a Moromona, e tiʼa ïa i te feiā faʼahapa ’ia parau atoʼa ē ’ua riro ʼo Iosepha 23 matahiti te paʼari ʼei taʼata pāpaʼi ʼaravihi. ʼAita anaʼe rā, nāhea ïa tōna fa’atū’atira’a e rave rahi iʼoa, mau vāhi, ʼe mau ʼohipa tei tupu i roto i te hōʼē ʼāʼamu nehenehe ma te hape ʼore ? Nāhea tōna pāpaʼi-māite-raʼa i te mau tamaʼi, te hāmaniraʼa i te mau aʼoraʼa ʼūʼana, ʼe te pāpaʼiraʼa i te mau parau tei tāpaʼohia i roto i te mau pāpaʼiraʼa moʼa, tei tāmau-ʼāʼau-hia, tei faʼahitihia ʼe tei tuʼuhia atu e te tahi milioni taʼata i niʼa i te mau ’ōpani ’āfata faʼatoʼetoʼeraʼa, mai te pāpaʼiʼraa ē « ʼA tāvini ai ʼoutou i te taʼata nei, tē tāvini ïa ʼoutou i tō ʼoutou Atua ra » (Mosia 2:17) ʼaore rā « ʼE tē vai nei te mau taʼata ’ia noaʼa tō rātou ʼoaʼoa » (2 Nephi 2:25). E mau poroʼi pūai teie—e mau poroʼi nō te ora, nō te faʼahuti i te aho ʼe nō te faʼauru. Te parau ē, ’ua noaʼa ia Iosepha Semita 23 matahiti i te ʼaravihi tei tītauhia nō te pāpaʼi i teie ʼohipa rahi i te hōʼē noa iho taime i roto i te ārea e 65 mahana ʼohiparaʼa, e ʼere ïa i te mea mau.

ʼUa faʼaʼite mai te peresideni Russel M. Nelson, hōʼē taʼata pāpaʼi ʼaravihi ʼe te ʼite, ē ʼua pāpaʼi iho nei ʼoia i te hōʼē aʼoraʼa nō te ʼāmuiraʼa rahi e 40 taime. E tiʼaturi ānei tātou i teienei ē ’ua haʼapāpaʼi ʼo Iosepha Semita, ʼoia anaʼe iho ra, i te tāʼātoʼaraʼa o te Buka a Moromona i te hōʼē noa iho taime ma te tahi noa iti tauiraʼa tarame i muri mai ?

ʼUa haʼapāpū mai ʼo Emma, te vahine faʼapoipo a Iosepha ē ’aita roa taua ’ohipa ra i tupu. « Eʼita roa e nehenehe ia Iosepha Semita [ʼei taureʼareʼa ] ’ia pāpaʼi ʼaore rā ’ia haʼapāpaʼi i te hōʼē rata pāpaʼi-maitaʼi-hia; e aha ïa te huru te hōʼē buka mai te Buka a Moromona.”2²

ʼE i te pae hopeʼa, noa atu e fāriʼi te taʼata i te mau parau atoʼa i nā mua atu, pāpū ’ore noa atu te reira, tē faʼaruru nei te feiā faʼahapa i te tahi atoʼa fifi rahi. ʼUa parau Iosepha ē ʼua pāpaʼihia te Buka a Moromona i niʼa i te mau ʼapi ’auro. ʼUa faʼahapa tuʼutuʼu-ʼore-hia teie parau i tōna ra tau—nō te mea ʼua ʼite « te mau taʼata atoʼa » ē ʼua pāpaʼihia te mau ʼāʼai tahito i niʼa i te papyrua ʼaore rā te ʼapi parau, ē tae noa atu i muri mai, ’a ʼitehia ai te mau ʼapi auri tei ni’a te pāpaʼiraʼa tahito. Taʼa ē noa atu i te reira, ’ua parau te feiā faʼahapa nō te faʼaʼohiparaʼa i te timā, mai tei faʼaʼitehia i roto i te Buka a Moromona, e ʼere ïa i te ʼaravihi tei faʼaʼohipahia e teie mau taʼata mātāmua nō Amerika—e tae noa atu ē ʼua ʼitehia mai te mau fare tima i Amerika tahito ra. E aha ïa te parau a te feiā faʼahapa i mua i teie mau mea i ʼitehia mai ? ’Ia ʼite ʼoutou, penei a’e ’ua riro Iosepha ’ei taʼata manuia maitaʼi i te manaʼo-noa-raʼa. Teie rā, noa atu te manaʼo faʼahapa iāna, ’e noa atu te mau ʼite a te mau ʼaivānaʼa ʼe a te haʼapiʼiraʼa, ʼua tano tōna mau manaʼoraʼa ʼe ʼua hape pauroa rātou.

I muri aʼe i teie mau feruriraʼa atoʼa, e ui paha te taʼata ē nāhea pa’i te taʼata e nehenehe ai e tiʼaturi ē, nāteie mau mea ʼe te mau pūai tei parauhia nā te feiā faʼahapa, i faʼatiʼa ia Iosepha ’ia pāpaʼi i te Buka a Moromona ʼe ’ia faʼatupu i te hōʼē haʼavareraʼa sātane. Nāhea te reira manaʼo e ʼāfaro ai ? Nō te pāto’i i taua huru faʼahitiraʼa parau ra, ’ua faʼauru teie buka e rave rahi milioni taʼata ’ia pātoʼi ia Sātane ʼe ia ora mai te Mesia ra te huru.

Noa atu e māʼiti paha te taʼata i te tiʼaturi i te manaʼo o te feiā faʼahapa, e riro rā te reira ʼei ’ēʼa nōʼu ʼaita e maitaʼi i te pae feruriraʼa ʼe te pae vārua. Nō te tiʼaturi i te reira, e tiʼa ïa iāʼu ’ia fāriʼi i te mau manaʼo atoʼa tei ʼore i haʼapāpūhia mai. E tiʼa atoʼa iāʼu ’ia haʼafaufaʼa ʼore i te ʼiteraʼa pāpū o nā ʼite 11,³ noa atu ē ʼua tāpeʼa rātou tātaʼitahi i tō rātou ʼiteraʼa ē tae noa atu i te hopeʼa ; e tiʼa ïa iāʼu ’ia faʼaruʼe i te haʼapiʼiraʼa hanahana tei faʼa’ī i te mau ʼapi atoʼa o teie buka moʼa i te mau parau mau nō te raʼi mai; e tiʼa ïa iāʼu ’ia ʼore e tāuʼa i te mau nahoʼa taʼata, ʼe ʼo vau atoʼa, ʼo tei haʼafātata atu i te Atua nā roto i te taiʼoraʼa i teie buka hau i te tahi atu buka, ʼe hau atu i te mau mea atoʼa, e tiʼa ïa iāʼu ’ia huna i te faʼa’iteraʼa haʼapāpū a te Vārua Maitaʼi. E riro ïa teie ʼei pātoʼiraʼa i te mau mea atoʼa tāʼu i ʼite ē, e parau mau.

ʼUa faʼaruʼe te hōʼē o tōʼu mau hoa maitaʼi ʼe te māramarama i te ʼĒkālesia nō te hōʼē tau.ʼUa pāpaʼi mai nei ʼoia iāʼu nō niʼa i tōna hoʼiraʼa mai : « I te haʼamataraʼa, ʼua hinaʼaro vau ē ’ia haʼapāpūhia mai iāʼu te Buka a Moromona i te pae nō te ʼāʼai, nō te hōhoʼa fenua, nō te reo, ʼe te taʼere. I te taime rā ʼua taui au i tāʼu māʼimiraʼa i niʼa i te mea tā teie buka e haʼapiʼi ra nō niʼa i te ʼevanelia a Iesu Mesia, ʼe tāna misiōni faʼaora, ʼua haʼamata vau i te fāriʼi i te hōʼē ʼiteraʼa pāpū nō niʼa i te parau mau o teie buka. I te hōʼē mahana ’a taiʼo ai au i te Buka a Moromona i roto i tōʼu piha, ’ua faʼaea vau, ʼua tūturi au i raro ʼe ʼua hōroʼa vau i te hōʼē pure ma tōʼu ʼāʼau atoʼa, ’e ’ua faʼaroʼo vau i te Metua i te Ao ra i te parau-riʼiriʼi-raʼa mai i tōʼu Vārua ē e parau mau roa te ʼĒkālesia ʼe te Buka a Moromona. Nā tāʼu māʼimi-faʼahou-raʼa i te ʼĒkālesia e 3,5 matahiti te maoro i faʼahoʼi mai iāʼu ma te ʼāʼau tae ʼe te pāpū i te parau mau ».

Mai te mea e rave te taʼata i te taime nō te taiʼo ʼe nō te feruri hōhonu ma te ha’ehaʼa i te Buka a Moromona, mai tōʼu hoa, ʼe ’ia faʼaroʼo i te mau hotu marū o te Vārua, e fariʼi ïa ʼoia i te pae hopeʼa i te ʼiteraʼa pāpū e hinaʼarohia.

ʼUa riro te Buka a Moromona ’ei hō’ē o te mau hōro’a faufaʼa rahi roa a’e nā te Atua ia tātou. E ’oʼe ʼe e pāruru ïa—e tono i te parau a te Atua i roto i te ʼaroraʼa nō te ʼāʼau o te feiā parau-tiʼa ʼe ’ia riro ’ei pāruru pūai nō te parau mau. ʼEi Feiā Moʼa, eʼita te reira e riro noa ʼei haʼamaitaʼiraʼa nō tātou ’ia pāruru i te Buka a Moromona e rāveʼa atoʼa rā nō te ʼaro—nō te poro mā te pūai i tāna haʼapiʼiraʼa hanahana ʼe nō te faʼaʼite pāpū i te ʼiteraʼa teitei roa nō Iesu Mesia.

Te faʼaʼite pāpū nei au ē ʼua ʼ’īritihia te Buka a Moromona nā roto i te hōro’araʼa ʼe te mana o te Atua. ʼO te ʼite pūai ïa o te Atua nō niʼa i te huru atua o Iesu Mesia, te piʼiraʼa peropheta o Iosepha Semita, ʼe te parau mau pāpū roa o teie ʼĒkālesia. ’Ia riro te reira ʼei ʼōfaʼi tua nō tō tātou ʼiteraʼa pāpū, ’e ’ia parau-atoʼa-hia nō tātou, mai tei parauhia nō te mau ’āti Lamana tei faʼafariuhia ē, « ʼaita roa atura rātou i tāiva » (Alama 23:6). I te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.