Li jalb’a-k’a’uxlej junelik wan xchaab’ilal

K’iila sut naqil li jalb’a-k’a’uxlej chanchan naq yal nak’ehok rahil ch’oolej ut naluktesink ch’oolej. A’b’an lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios a’an li k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil, ink’a’ re rahil ch’oolejil! Li jalb’a-k’a’uxlej nawaklesin ch’oolej ut naq’ehok loq’al. Li maak a’an li nak’amok chaq re li rahil ch’oolejil.² Li jalb’a-k’a’uxlej a’an li qab’e re eelelik! Jo’ kixch’olob’ li Elder D. Todd Chritofferson: “Wi ta maak’a’ li jalb’a-k’a’uxlej, maak’a’ raj li tz’aqal chaab’ilo’k sa’ li yu’am. … Ka’ajwi’ rik’in li jalb’a-k’a’uxlej naqak’ul li qak’ulub’ re tz’aqonk sa’ li usilal aj tojol-ix re li Jesukristo ut li kolb’a-ib’. Li jalb’a-k’a’uxlej … nokoxjayali sa’ li ach’ab’aak, xkawilal li ch’oolej, ut li tuqtuukilal.”³ Li waatin choq’ reheb’ chixjunil—mas wi’chik choq’ reheb’ li saaj—a’an naq li jalb’a-k’a’uxlej junelik wan xchaab’ilal.

Naq noko’aatinak chirix li jalb’a-k’a’uxlej, ink’a’ ka’ajwi’ noko’aatinak chirix li yalok q’e re chaab’ilo’k. Li tz’aqal jalb’a-k’a’uxlej jwal nim chiru a’an—namusiq’aak xb’aan li paab’aal chirix li Qaawa’ Jesukristo ut lix wankil re xkuyb’al qamaak. Jo’ kixk’ut chiqu li Elder Dale G. Renlund, “Wi ta maak’a’ aj Tojol-ix, … li jalb’a-k’a’uxlej yal na’ok jo’ yal ch’a’ajkil jalok na’leb’.”⁴ Naru naqayal xjalb’al li qawanjik qajunes qib’, a’b’an ka’ajwi’ li Kolonel naru taarisi li qatz’ajnil ut tixtaqsi li qiiq, li nokoxkanab’ chixtaaqenkil lix b’ehil li paab’ank rik’in xkawilal qach’ool ut qametz’ew. Li sahil ch’oolejil naxk’e li jalb’a-k’a’uxlej mas nim wi’chik chiru li sahil ch’oolejil naxk’e yal li yu’amink chi chaab’il. A’an li sahil ch’oolejil re li kuyuk maak, re li ch’aje’k wi’chik, ut re li jilosink-ib’ rik’in li Dios. Naq junaq sut xayal li sahil ch’oolejil a’an, maak’a’ chix naru tixq’ax ru.

Li tz’aqal jalb’a-k’a’uxlej nokoxmusiq’a chixteneb’ankil qib’ chi paab’ank—jun li sumwank li natikla rik’in li kub’iha’ ut na’ak’ob’resiik rajlal xamaan sa’ li Wa’ak re li Qaawa’, li loq’laj wa’ak. Aran naqak’ul li yeechi’ihom naq “junelik taawanq lix musiq’ [qik’in],”⁵ rik’in ajwi’ chixjunil li sahil ch’oolejil ut li tuqtuukilal li nachal naq wan jo’ qochb’een rajlal. A’an a’an li ruuchinihom li jalb’a-k’a’uxlej, ut a’an li naxb’aanu naq sahil k’anjel li jalb’a-k’a’uxlej!

Mas nawulak chiwu li jaljookil ru aatin re li alalb’ej sachenaq.⁶ Wan jun raqal mas natoch’ok ch’oolej re li hoonal naq li alalb’ej sachenaq “kiq’aj chaq.” Naq chunchu sa’ jun li xna’aj li aaq, rik’in li rajom re “xnujob’resinkil lix sa’ rik’in lix waheb’ li aaq,” a’an kixk’e reetal naq ink’a’ ka’ajwi’ kixtz’eq reechanihom lix yuwa’, jo’kan aj b’an wi’ lix yu’am. Rik’in xpaab’aal naq lix yuwa’ tixk’ul wi’chik—wi ink’a’ jo’ li ralal, maare jo’ lix moos—kixk’e xch’ool chixkanab’ankil li po’resink ch’oolej xb’aanuhom ut q’ajk sa’ rochoch.

Chi kok aj xsa’ xinpatz’ wib’ chirix lix najtil b’e li alalb’ej toj sa’ ochoch. Ma wan ta wi’ hoonal naq kiwiib’an xch’ool ut kixpatz’ rib’, “Chan ru naq tinixk’ul lin yuwa’?” Maare kixsutq’is rib’ ut kixk’e jarub’aq yokb’ re sutq’iik rik’ineb’ li aaq. K’oxla lix jalanil li seraq’ wi ta raj kixkanab’ li q’ajk. A’b’anan, li paab’aal kixke’ chi xik chi uub’ej, ut li paab’aal kixke’ chi yo’lenk ut kuyuk lix yuwa’, toja’ re naq:

“Toj najt ajwi’ wan chaq, naq lix yuwa’ kiril ut kireek’a xnimal xrahom: xko’o sa’ aanil, koxq’alu chi xkux ut kixtz’ub’ ru.

“Ut li ralal kixye re: At yuwa’, xinmaakob’k chiru li choxa ut chawu laa’at. Ink’a’ chik ink’ulub’ naq tink’ab’a’in aawalal.

“A’b’an li yuwa’b’ej kixye reheb’ lix moos: K’amomaq chaq chi junpaat li chaab’il aq’ej ut tiqib’omaq. K’ehomaq xmatq’ab’ chi ru’uj ruq’ ut k’ehomaq xxaab’ chi roq …

“Xb’aan naq li walal a’in kamenaq naq xwan ut xwakli wi’chik chi yo’yo, kisach ut xtawman chaq.”

Ex was wiitz’in, chiqajunilo sachenaqo. Chiqajunilo tento naq “tooq’ajq”—wan naq naab’al sut—ut taqasik’ ru li b’e li nak’amok sa’ qochoch. A’an jun li sik’ok-u naqab’aanu rajlal kutan, chiru chixjunil li qayu’am.

Wan naq naqajunaji li jalb’a-k’a’uxlej rik’ineb’ li ninqi maak li naraj ru “jun li nimla jalaak.”⁷ A’b’an li jalb’a-k’a’uxlej wan reheb’ chixjunil—jo’ reheb’ li sachsookeb’ “sa’ li yib’ aj b’e ut [sachb’ileb’] ”⁸ jo’ ajwi’ reheb’ li “ke’ok sa’ li laatz’ ut ka’ch’in ruhil b’e” ut anajwan tento “te’xik chi uub’ej.”⁹ Li jalb’a-k’a’uxlej nokoxk’e sa’ li chaab’il b’e ut naxk’am qab’e sa’ li b’e a’an. Wan reheb’ li yookeb’ chixtikib’ankil li paab’aank, li ak aj paab’aneleb’, ut li neke’raj ru paab’aank wi’chik. Jo’ kixk’ut li Elder David A. Bednar: “Lix k’iihaleb’ qe neke’xtaw ru chi us nat lix tojb’al rix li maak a’an reheb’ laj maak. A’b’anan, ink’a’ ninnaw ma naqanaw malaj ma naqataw ru naq lix tojb’al rix li maak a’an ajwi’ reheb’ li sant—reheb’ li chaab’il winq ut ixq li neke’ab’in, wankeb’ xk’’ulub’il, ut … li yookeb’ chixyalb’al xq’e chi chaab’ilo’k.”¹⁰

Toje’ xinwula’ani jun li na’ajej re xkawresinkileb’ li misioneer naq xe’wulak jun ch’uut li ak’ misioneer. Xtoche’ xchamal inch’ool naq yookin chirilb’aleb’ ut xwil li saqen sa’ xnaq’eb’ ru. K’a’jo’ xlemtz’unkileb’, saheb’ xch’ool, ut kaweb’ xch’ool. Jo’kan ut xchal sa’ inch’ool jun li k’oxlahom: “Ak xyalomeb’ li paab’aal re li jalb’a-k’a’uxlej. Xb’aan a’an naq nujenaqeb’ chi sahil ch’oolejil ut yo’onihom.”

Ink’a’ nink’oxla naq a’an naraj naxye naq chixjunileb’ ke’maakob’k junxil, a’b’an nink’oxla naq neke’xnaw chanru xjalb’al xk’a’uxleb’; ke’xtzol naq li jalb’a-k’a’uxlej a’an chaab’il; ut kawresinb’ileb’ ut wankeb’ xch’ool chixwotzb’al li sahil esil a’in rik’in li ruchich’och’.

A’an li nak’ulman naq naqeek’a li sahil ch’oolejil re li jalb’a-k’a’uxlej. K’oxla li kixb’aanu laj Enos. A’an ajwi’ “kiq’aj,” ut chirix naq “oso’jenaq li maak sa’ [xb’een],” li raam tikto kixsutq’i rib’ rik’in xk’oxlankil lix chaab’ilaleb’ li ras riitz’in. Laj Enos kixnumsi lix yu’am chixb’oqb’aleb’ chixjunil li kristiaan chixjalb’aleb’ xk’a’uxl ut “kisaho’ wi’chik [xch’ool] rik’in a’an chiru li k’a’ru re li ruchich’och’.”¹¹ Jo’kan naxb’aanu li jalb’a-k’a’uxlej; naxq’ajsi li qaam rik’ineb’ li qas qiitz’in xb’aan naq naqanaw naq li sahil ch’oolejil naqeek’a a’an reheb’ chixjunil.

Wan jun li wamiiw li xk’i sa’ jun li junkab’al aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan li ink’a’ mas neke’wulak sa’ Iglees. Naq toj saaj chaq, a’an ajwi’ “kiq’aj” ut kixsik’ xkawresinkil rib’ choq’ re jun li mision.

Kiwulak jo’ jun chaab’il misioneer. Sa’ li roso’jik kutan re lix mision, li awa’b’ej re li mision ki’aatinak rik’in ut kixpatz’ re naq tixye lix nawom xch’ool. Jo’kan kixb’aanu, ut chirix jun lix q’alunkil, li awa’b’ej kixye, “Elder, naru nasach sa’ aach’ool ut taatz’eqtaana xyaalal chixjunil li xach’olob’ xyaalal chiru wiib’ oxib’ po wi ink’a’ taab’anu li k’a’aq re ru li nak’ojob’aman wi’ lix nawom aach’ool sa’ xb’een na’ajej.”

Chirix a’an, li wamiiw kixye we naq chalen chaq xq’ajik sa’ lix mision natijok ut narileb’ ru li loq’laj hu rajlal kutan. Li “[ch’olaniik] xb’aan lix chaab’il aatin li Dios” chi rajlal naxteq’a chi “[kanaak] sa’ li tiikil b’e.”¹²

Laa’ex li yookex chixkawresinkil eerib’ choq’ re jun li mision, ut laa’ex li yookex chi q’ajk, ab’ihomaq! Moko tz’aqal ta naq wan jun xnawom eech’ool; tento aj b’an wi’ teek’anjela ut teekawresi. Jo’ chixjunileb’ li misioneer neke’xnaw, wi nakakanab’ xtiikisinkil junaq li b’aqlaq ch’iich’, taat’ane’q, ut wi nakakanab’ xch’olaninkil lix nawom aach’ool, taaq’uno’q. A’an ajwi’ li na’leb’ na’oksiman sa’ li jalb’a-k’a’uxlej—a’an jun k’anjel chiru chixjuniil li yu’am, ink’a’ yal jun sut chiru li yu’am.

Reheb’ chixjunil li neke’xsik’ lix kuyb’aleb’ lix maak—eb’ li saaj, li saaj maji’ sumsuukeb’, eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej, eb’ li mama’b’ej xa’anb’ej ut, hehe’, eb’ ajwi’ li xikin na’b’ej yuwa’b’ej—nekexinb’oq chi q’ajk sa’ ochoch. Anajwan xhoonalil lix tikib’ankil. Meeb’ay xkutankil lix jalb’al eek’a’uxl.¹³

Chirix a’an, naq ak xek’e eech’ool chixb’aanunkil, meekanab’ li b’e a’an. Li qaChoxahil Yuwa’ yoo chi oyb’enink ut naraj eek’ulb’al. A’an naxye’ li ruq’ eere “chiru chixjunil li kutan.”¹⁴ Li maatan jwal nim jo’ lix yalb’al eeq’e.

Chijultiko’q eere li aatin a’in re laj Nefi, “Jo’kan ut, tento teetikisi eerib’ chi uub’ej chi xaqxookex junelik rik’in li Kristo, rik’in tz’aqal xlemtz’unkil li yo’onink, ut rik’in rahok choq’ re li Dios ut reheb’ chixjunil li winq. Jo’kan ut, wi teetiikisi eerib’ chi uub’ej rik’in xtzekankil xsahil li raatin li Kristo, ut texkuyuq toj sa’ roso’jik, k’ehomaq reetal, jo’ka’in naxye li Yuwa’b’ej: Taawanq eeyu’am chi junelik.”¹⁵

Wan naq li b’e chanchan ta wi’ naq jwal najt li roq—relik chi yaal, a’an li b’e nak’amok sa’ li junelik yu’am. A’b’an naru naq a’anaq jun li b’e jwal sa wi naqab’eeni rik’in paab’aal chirix li Jesukristo ut li yo’onihom chirix lix tojb’al rix li maak kixb’aanu. Ninch’olob’ xyaalal naq sa’ tz’aqal li hoonal noko’ok sa’ li b’e re li jalb’a-k’a’uxlej, naqab’oq li wankil aj tojol-ix re li Kolonel sa’ li qayu’am. Li wankilal a’an tixxaqab’ chi kaw li qoq, tixnimob’resi li qilob’aal, ut tixchamob’resi li qajom re xik chi uub’ej, timil timil, toj sa’ li xnimal ru kutan naq tooq’ajq sa’ li qachoxahil ochoch ut taqab’i li qaChoxahil Yuwa’ chixyeeb’al qe, “Us, chaab’il moos.”¹⁶ Sa’ xkab’a’ li Jesukristo, amen.