2010–2019
Waqara na Nomu Cina
Okotova 2017


Waqara na Nomu Cina

Era sa kacivi keda tiko na parofita, kemuni na taciqu. O rawa li ni buladodonu? O na vakamacalataka li na nomu vakabauta? O na waqara beka nomu cina?

O rairai sega beka ni kila, ni o au kei Peresitedi Monson keirau drua. Ena siga au a sucu kina mai na vualiku kei California, a tokoni o Thomas S. Monson yabaki 36 me apositolo vou. Au taleitaka na kequ isema talei vua na parofita ni Kalou, o Peresitedi Monson.

Era sa tukuna tiko me baleti ira na marama o ira na parofita.1 O na rogoca eso na nodra vosa ena soqoni oqo. Na noqu itukutuku ena lesu sara ki na 40 na yabaki ena dua na parofisai totoka a vola o Peresitedi Spencer W. Kimball. Ena Sepiteba 1979 a ikarua ni gauna me ra soqoni kina na marama ena Lotu e vuravura raraba. Sa vakarautaka tu o Peresitedi Kimball na nona vosa, ia ni sa yaco mai na siga ni koniferedi, a curu i valenibula. Ia, a mani kerei watina, o Camilla Eyring Kimball, me wilika na nona vosa ena vukuna.2

iVakatakilakila
E vosa tiko mai na itutu ni vunau o Sister Camilla Kimball

A qai wilika o Sister Kimball na nona vosa na parofita, ka vakabibitaki tiko kina na nodra veivakauqeti na marama ni YDE me vinaka vei ira na marama e vuravura ni se bera na iKarua ni Lako Mai ni iVakabula. Ni vakarau tini, sa curumi ira na marama ni Lotu e dua na veivakauqeti kaukauwa eda sa tekivu veivosakitaka tiko mai.

Meu cavuta mada eso na vosa nei Peresitedi Kimball:

“Meu tinia, kemuni na marama lomani, au via kaya vei kemuni e dua na ka e se bera mada ni tukuni vakadua se ena kena ivakarau oqo. Ena levu sara na tubu ena yaco ena Lotu ena iotioti ni gauna oqo ena yaco mai baleta ni levu na marama vinaka ena vuravura oqo … era na lako mai kina Lotu ena iotioti ni gauna. Sa na yacova sara na ivakatagedegede me ra vakaraitaka na marama ena Lotu na ivalavala dodonu kei na vosa savasava ena nodra bula ka ra yaco sara na marama ena Lotu me ra kilai ni ra sa cecere ka duatani—ena sala ni marau—ka duatani mai vei ira na marama ni vuravura oqo.

“Era tiko eso na marama qaqa e vuravura era na lako mai ki na Lotu era kauwai vakabibi me ra bula dodonu ka sega ni via kocokoco. O ira na marama qaqa dina oqo era sa yalomalua dina, e cecere kina na dodonu ka sega ni ka vakayago. …

“… Sai ira na … yalewa daunivakaraitaki ni Lotu [era] na yaco me dua na kaukauwa levu vakaiwiliwili kei na tubu vakayalo ena Lotu ena iotioti ni gauna.”3

Sa qai dua na itukutuku vakaparofita qaqa oya. Me kena ivakaleka:

  • Na nodra veimaliwai vinaka na marama ena vakavurea e vuqa na tubu cecere ena Lotu ena veiyabaki mai muri.

  • Na veitokani era tara cake na marama ni iSoqosoqo ni Veivukei, goneyalewa, kei na goneyalewa ni Lalai vata kei ira na marama kei na goneyalewa dodonu, yalodina vakalou ni lotu tale eso sa kaukauwa levu ni kena tubu na Lotu ena iotioti ni gauna.

  • E vakatokai ira na marama tale eso oqo o Peresitedi Kimball me ra “marama qaqa” era kauwai tiko me ra valavala dodonu ka sega ni kocokoco, era na vakaraitaka ni dina sa yaga vakalevu mai na ka vakayago.

Au sa sotava e vuqa na marama vinaka vakaoqo niu veiqaravi voli e vuravura. Au vakamareqeta na nodra veitokani. O ni kilai ira vakakina ni ra sa nomu itokani ka wekamu. Era na lewe ni Lotu beka se sega ena gauna oqo, ia sa ka bibi ni da sa sema tiko vakaveitokani. Meda cakava vakacava na noda itavi? Na cava beka me da cakava? E raica kina o Peresitedi Kimball e lima na ka:

Na imatai o ya mo bula dodonu. Na bula dodonu e sega ni kena ibalebale mo vinaka sara se sega vakadua ni caka cala. Sa kena ibalebale mo semata na yalomu vua na Kalou, veivutunitaka noda ivalavala ca kei na caka cala, ka yalomu mo veivukei.

Na marama sa veivutuni era sa veisautaka na ilakolako ni veigauna. E dua na noqu itokani a coqa ni se qai goneyalewa ka qai mai vakatotoganitaki tu ena icula ni mosi. E muri, rau a sere na nona itubutubu. A bukete sara ni a vakaitau voli, ka tomana tiko na nona vakatotogani o ya. Dua na bogi, a raica na nona ca kei na veilecayaki ni nona bula ka kaya, “Sa rauta.” A tagi vua na iVakabula o Jisu Karisito me vukei koya. E kaya o koya ni o Jisu Karisito e kaukauwa cake mai na nona veituvaki cala ka rawa ni vakararavi ki na Nona kaukauwa ni taubaletaka na gaunisala ni veivutuni.

Ni sa lesu mai vua na Turaga kei na Nona sala, e veisautaka o koya na nona ilakolako, kei nona cauravou lailai kei na nona o watina vou. E yalododonu, ka dau dolava na yalona vei ira na tamata, era sa caka cala ka via veisau. Me vakataki keda, e sega ni taucoko nona bula, ia e kila na sala me veivutuni ka sasaga tikoga.

Na ikarua oya mo dau tukuna vakamatata. Na tukuna vakamatata sa kena ibalebale mo rawa ni dauvakamacalataka na lomamu kei na vuna. Ena itekivu ni yabaki oqo, e dua na itukutuku ena noqu tabana ena Facebook a vakalolovirataka na lotu Vakarisito. Au a wilika ka cudru vakalailai ia au sa mani biuta ga. Ia, e dua au kila e sega ni leweni noda lotu a sauma mai ena dua na nona itukutuku. A vola: “[Oqo] na veibasai sara ga ni ka e tutaka tu o Jisu—ni a … tutaka [ena] nona gauna baleta … ni vakatautauvatataka na vuravura. … A [vosa vei] ira na yalewa dautagane, [kana] vata kei na daukumuna na ivakacavacava … , itokani kei ira na yalewa malumalumu kei na gonelalai … , [ka] solia vei keda na italanoa ni kai Samaria Dauloloma. … E salamuria ni … o ira na lotu Vakarisito era na sasaga me ra tamata dauloloma DUADUA e na vuravura.” Niu wilika oya, au a vakasamataka, “Cava na vuna au sega ni vola kina oya?”

Eda na saga yadua meda na matata sara ena inaki ni noda vakabauta. Na cava na nomu nanuma baleti Jisu Karisito? Na cava na vuna o tiko ga kina ena Lotu? Na cava na vuna o vakabauta kina ni iVola i Momani sa ivolanikalou? E kau mai vei na nomu vakacegu? Na cava na vuna e yaga kina me vosa na parofita ena 2017? O kila vakacava ni parofita dina o koya? Vakayagataka na domomu kei na kaukauwa mo vakamatatataka kina na nomu nanuma kei na kila—ena itukutuku raraba, ena vosa malua kei ira nomu itokani, ena veivosaki kei ira na makubumu. Tukuna na vuna o vakabauta kina, o kila vakacava, na ka o vakila, ke o a vakatitiqa, o a curuma vakacava, ka cava na ibalebale i Jisu Karisito vei iko. Me vaka e kaya na iApositolo o Pita, “Dou kakua ni rerevaka … ; ia dou vakarokorokotaka na Turaga na Kalou e na yalomudou: ka mo dou vakarau tiko mo dou tukuna vua na tamata yadua sa tarogi kemudou na vu ni nuinui sa tu ena lomamudou.”4

Na ikatolu o ya mo duatani. Meu tukuna mada e dua na italanoa a yaco ena Julai mai Panama City Beach mai Florida.5 Ni sa yakavi sara, a raici rau na luvena tagane lalai o Roberta Ursrey ni rau qoqolou tiko me rau vukei rauta ni 90 na mita ki wasawasa. Rau a coriti ena dua na uwa kaukauwa ka rau sa kuitaki yani ki waitui. Rau a saga e dua na veiwatini me rau vueti rau na cauravou, ka rau sa coriti talega ena kui. Era a dokaulu i wai na vuvale nei Ursrey me ra vueti ratou na kuitaki tiko, ka totolo ga ni ra sa coko e ciwa na tamata ena uwa taletale.

A sega na dali. A sega na dauveivueti. Sa sokotaka yani na ovisa e dua na waqa veivueti, ia e sa 20 na miniti na nodra sasaga bula tiko na tiko e wai ka ra sa wale ka ra sa tekivu lutu dromu tiko. E dua vei ira na sarasara tu e baravi o Jessica Mae Simmons. O koya kei watina rau sa vakasamataka me ra sa veitauri liga ka cakava e dua na tui vakatamata. E rau kaila yani vei ira na tu e baravi me vukei rau, ka ra veitauriliga e vicasagavulu na tamata na maji yani ki wasawasa. A kaya ki na niusipepa o Jessica: “Ni da raica na dui kaikai tagane kei na yalewa me ra sa vukei ira era sega ni kila [sa] veivakurabuitaki dina!!”6 A dodo yani e dua na itui ni 80 na tamata vei ira na qalo tiko. Raica mada na iyaloyalo ni gauna veivakurabuitaki o ya.

iVakatakilakila
Era sa bulia tu e dua na itui ni tamata o ira na qaqalo tiko.

O ira era tu e baravi era vakasamataka ga na iwalewale makawa ka ra sa guce kina. Ia e dua na veiwatini, a totolo sara, na nodrau vakasamataka mai e dua tale na iwali. Era sa isolisoli vakayalo na veivakasama vou kei na bulibuli. Ni da maroroya na noda veiyalayalati, eda na duidui kina mai vei ira eso ena noda itovo vakavanua kei na tikotiko raraba, ia e solia mai na veivakauqeti meda nanuma na iwali duatani, na rai e duatani, kei na kena vakavakayagataki e duatani. Eda sega ni veidonui rawa kei vuravura, ia ni da duatani ena sala dodonu eda rawa ni sala ni bula vei ira era sasaga bula tiko.

Na ikava oya mo kilai tani. Na kilai tani sai koya mo kilai vakamatata. Meu taleva tale na italanoa kei Jessica Mae Simmons ena baravi. Ni sa dodo yani na itui ni tamata vei ira na qalo tiko, sa kila o koya ni sa rawa ni veivuke. A kaya o Jessica Mae, “E rawarawa tu ga meu vakatabu icegu wavokita na tobu ni qalo ni Olympic! [Au kila na sala meu drotani mai na uwa taletale.] Au kila niu rawa ni vueti [koya e qalo tiko] ki na itui ni tamata.”7 E rau sa qai taura mai eso na iqaqalo ka qalova yani na itui me yacovi ira na qalo tiko ka leleci ira mai ki na itui ni tamata, ka ra dreti ira bula mai ki na baravi. E tiko vei Jessica na kila-matai duatani: e kila o koya na qalova na uataletale.

Na kosipeli vakalesui mai sa kilai vinaka na kena matata. Ia me kilai tani na sala eda muria kina. Me vakataki Jessica, meda bulataka tiko na kosipeli ni bera na gauna ni leqa tubukoso, ka da sega ni rere, eda na kaukauwa cake meda veivuke yani ni ra sa kuitaki ena kui.

Kena iotioti, na ikalima oya meda cakava e dua ki na va e cake ena marau Na marau e sega ni kena ibalebale mo matadredredre vakarairai tu ga veitalia na cava ga e yaco tiko. Ia sa kena ibalebale meda maroroya na lawa ni Kalou ka tarai ira cake ka laveti ira cake na tamata.8 Ni da veibuli, ni da vagalalataka nodra icolacola eso, ena vakalougatataka noda bula ena sala e sega ni kauta rawa na veivakatovolei. Au biuta toka e dua na vosa nei Peresitedi Hinckley ena vanua meu raica tiko kina ena veisiga. A kaya: “O sega ni … tara cake ena vakanuinuikara se baleti iko ga. O na rai yani ena nuidei, cakacaka ena vakabauta, ka yaco na veika oqori.9

Me ivakaraitaki ni yalo marau, ka muadonu, au kila e dua na goneyalewa yabaki 13 o Elsa ka ratou sa toki vakamatavuvale ki Baton Rouge, Louisiana, 1,800 na maile (2,900 na kilomita) vakayawa mai na nona itokani. E sega ni rawarawa ni ko sa yabaki 13 mo qai toki ki na vanua vou. E sega ni kila vinaka o Elsa na ilakolako oqo a qai masulaki koya kina o tamana. Ni sa yaco tiko na veimasulaki, a rogo mai na taqiri ni itukutuku ni talevoni nei tinana. O ira na goneyalewa era tiko ena tabanalevu e Louisiana a vakauta mai na iyaloyalo oqo kei na kena ivakamacala “Yalovinaka toki mai neitou tabanalevu!”10

iVakatakilakila
Era taura tu na nodra itukutuku ni veikidavaki na goneyalewa

Era sa muadonu na goneyalewa ni ra na taleitaki Elsa ni se bera madaga ni ra sotavi koya. Nodra maqusa sa muadonu kina o Elsa me baleta na toki ka saumi nona masu ni na vinaka beka na ka kece.

E tiko e dua na kaukauwa e lako mai na bula marau kei na muadonu e sega nida kalougata ga kina ia e buli ira kece era tiko voliti keda. Na ka lailai o cakava e waqadra na marau dina vei ira eso, e vakaraitaka ni sa tiko vei iko na cina a waqara o Peresitedi Kimball.

Au a se yabaki 15 tiko na gauna a vosa kina o Peresitedi Kimball. Oi keda sa sivia na 40 eda sa kauta tiko na ilesilesi oqo mai vei Peresitedi Kimball mai na siga o ya. Ia oqo, niu raici kemuni na yabaki 8, yabaki 15, kei na yabaki 20, kei na 35, au sa solia yani na cina oqo kivei kemuni. Sai kemuni na iliuliu ni Lotu ni mataka, ka sa na vakatau vei kemuni mo ni kauta ki liu na cina oqo ka me yaco kina na parofisai. O keda sa sivia na 40 sa sema liga vei kemuni ka vakila nomuni qaqa kei na kaukauwa. Keimami gadrevi kemuni.

Rogoca mada na ivolanikalou ena V&V 49:26-28. A rairai volai ena veituvaki duidui ia ena bogi nikua ena Yalo Tabu, au nuitaka ni ko na taura me nomu veikacivi ki na cakacaka tabu oqo.

“Raica, au sa kaya vei kemudou, dou lako yani me vaka ka’u sa vakaroti kemudou; dou veivutunitaka na nomudou ivalavala ca kecega; dou kerekere ka na soli vei kemudou; dou tukituki ka na dolavi vei kemudou.

“Raica, au na liutaki kemudou ka muri tale ga; io au na tiko ena kemudou maliwa, raica dou na sega ni vakamaduataki.

“Raica, Koi Au ko Jisu Karisito, io au na lako vakidacala mai.”11

Au sa vakamasuti kemuni yadua mo ni biuti kemuni ena vanua o na vakila kina na loloma lomasoli ni Kalou vei kemuni. Ena sega ni rawa mo biuti kemuni ena taudaku ni loloma o ya. Ni ko vakila na loloma, ni ko lomani Koya, o na veivutuni ka maroroya na Nona ivakaro. Ni da maroroya na Nona vunau, sa rawa Vua me vakayagataki keda ena Nona cakacaka. Na nona cakacaka kei na lagilagi sa nodra bula vakacerecerei kei na bula tawamudu na yalewa kei na tagane.

Era sa kacivi keda tiko na parofita, kemuni na taciqu. O rawa li ni buladodonu? O na vakamacalataka li na nomu vakabauta? E rawa beka mo nanuma donu ka duatani? Na nomu marau se cava na veivakatovolei o sotava ena kauti ira mai na tamata vinaka ka dokai era gadreva nomu veitokani? O na waqara beka nomu cina? Au vakadinadinataka ni Turaga o Jisu Karisito ena liu tiko ka tiko ena keda maliwa.

Meu tinia ena vosa nei noda parofita lomani vinaka, oThomas S. Monson: “Kemuni na marama lomani, oqo na nomuni siga, oqo na nomuni gauna.”12 Ena yacai Jisu Karisito, emeni.

iDusidusi

  1. Peresitedi Brigham Young: “Mera tauyavutaka [na marama] na iSoqosoqo ni Veivukei ni Marama ena veitabanalevu. Sa tu vei keda e vuqa na marama era vakataledi, ka da gadreva na nodra veivuke ena ka oqo. Eso era nanuma ni ka wale oqo, ia e sega; o na qai raica ni o ira na marama era sa mataniwai ni isoqosoqo oqo” (ena Luvequ Yalewa ena Noqu Matanitu: Na iTukutuku kei na Cakacaka ni iSoqosoqo ni Veivukei [2011], 41).

    Peresitedi Lorenzo Snow: “O ni sa dau kune ena yasadra na Matabete, ka vakarau tu … me vaqaqacotaka na ligadra ka cakava na nomuni itavi ena veivuke me tosoi ki liu na veika ni matanitu ni Kalou; ia ni o sa dau veivuke ena veicakacaka oqo, o na vakaivotavota talega ena marautaki ni qaqa ena cakacaka kei na bula vakalou kei na lagilagi ena solia na Turaga vei ira na luvena yalodina.” (ena Luvequ yalewa ena Noqu Matanitu, 7).

    Peresitedi Spencer W. Kimball, “E tiko e dua na kaukauwa ena isoqosoqo oqo [ni iSoqosoqo ni Veivukei] ka se bera tiko ni vakayagataki sara vakavinaka me vaqaqacotaka na veivuvale kei Saioni ka tarai cake na Matanitu ni Kalou—ena sega tikoga me yacova ni ra sa toboka rawa na raivotu ni iSoqosoqo ni Veivukei o ira na marama kei na matabete.” (ena Luvequ Yalewa ena Noqu Matanitu, 142).

    Peresitedi Howard W. Hunter: “E gadrevi vakalevu me ra vakauqeti na yalewa ena Lotu me ra tu vata ka tutaki ira na Veitacini iLiuliu ena kena vorati na ua ni ivalavala ca ka vakavolivoliti keda tu ka vakakina ena kena tosoi ki liu na cakacaka ni noda iVakabula. … O koya keimami sa kerei kemuni kina vagumatua mo ni veiqaravi ena nomuni veivakauqeti kaukauwa ni vinaka ena kena vaqaqacotaki na matavuvale, na noda lotu, kei na noda veitikotiko.” (ena Luvequ Yalewa ena Noqu Matanitu, 157).

    Peresitedi Gordon B. Hinckley: “Sa tiko na kaukauwa kei na gugumatua cecere vei ira na yalewa ena Lotu oqo. Sa tiko na veiliutaki kei na veidusimaki, e dua na yalo ni tu vakai koya, sa yaco na vakacegu cecere me tiki ni ka oqo, na matanitu ni Turaga, kei na cakacaka ena veitauri liga vata kei ira na matabete mera toroya yani ki liu” (ena Luvequ Yalewa ni Noqu Matanitu, 143).

    Peresitedi Thomas S. Monson: ni cavuta na ka a vola o Belle Smith Spafford, Peresitedi Raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei: “‘Se bera mada ni ra veivakauqeti na marama e vuravura mevaka oqo. Se bera mada ni dola na veikatuba ni veimadigi vei ira me vakaoqo. Oqo e dua na gauna veisureti, marautaki, bolei, ka vinakati vei ira na marama. Oqo na gauna e vutuniyau ena isau keda tudei tiko, vulica na yavubula dina, ka vakadeitaka vakavuku na veika me vakaliuci ’ [A Woman’s Reach (1974), 21]. Kemuni na taciqu, oqo na nomuni siga, oqo na nomuni gauna” (“The Mighty Strength of the Relief Society,” Ensign, Nov. 1997, 95).

    Peresitedi Russell M. Nelson: “Ia, nikua au sa vakamasuti kemuni na marama ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai mo ni toso ki liu! Taura cake na nomu itutu kei na vanua o ni gadrevi kina vakalevu ena nomuni matavuvale, ena nomuni itikotiko, kei na matanitu ni Kalou—me vaka e se bera vakadua ni bau caka. Au sa kerei kemuni mo ni vakavotukanataka na parofisai nei Peresitedi Kimball. Kau sa yalataka vei kemuni ena yaca i Jisu Karisito ke ni sa cakava vaka o ya, ena vakalevutaka na Yalotabu na nomuni sasaga ena sala se sega mada ni se bau kilai! (“Dua na Kerekere Vei Ira na Ganequ Lomani,” Liaona, Nove. 2015, 97).

  2. Raica na vidio nei Sister Camilla Kimball ni wilika tiko na vosa nei Peresitedi Spencer W. Kimball ena lds.org/general-conference/1979/10/the-role-of-righteous-womensee also Spencer W. Kimball, “The Role of Righteous WomenEnsign,Nov. 1979, 102–4.

  3. Spencer W. Kimball, “The Role of Righteous Women,” 103–4; vakamatatataki.

  4. 1 Pita 3:14-15

  5. Raica na McKinley Corbley, “80 Beachgoers form Human Chain to Save Family Being Dragged Out to Sea by Riptide,” July 12, 2017,

  6. Jessica Mae Simmons, ena Corbley, “80 Beachgoers Form Human Chain.”

  7. Simmons, ena Corbley, “80 Beachgoers Form Human Chain.”

  8. Raica na Alama 41:10; 34:28; Vunau kei na Veiyalayalati 38:27; Luke 16:19–25.

  9. Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Gordon B. Hinckley (2016), 17.

  10. iVola mai na matavuvale nei Virginia Pearce.

  11. Vunau kei na Veiyalayalati 49:26-28

  12. Thomas S. Monson, “The Mighty Strength of the Relief SocietyEnsign,Nov. 1997.