“Ieiang oh Kakehlaka Irail”

Pwehn kapwurehiong en Ralph Waldo Emerson koasoi pwukat, ansou kan me keieu kansenamwahu nan mour iei ansou me kitail kin pehm loiloidohn kaudial.¹ Presiden Nelson, I sohte ese uwen loido depe me kitail kak ale ni imwin wihket. Ekei kitail ahneki mohngiong luwet. Ahpw I lamalam komw pil kak apwalih ire wet. Uhdahn soukohp men komwi!

Duwehte dahme Presiden Nelson pakairkidahr oh kadehdeier nihpwongo oh nimensengo, I wia pein ahi kadehde me koasonsapahl kan wia karasaras en kaudial me kin kaukaweid Mwomwohdisoht sangete ni tapio. Koasonsapahl pwukat wia kadehde pen en Kauno ah ketin kamwadangala Sapwelime doadoahk nan rahn pwukat.²

Ong koaros me men esehla mengihtik kan en koasonsapahl pwukat, se men kumwail en ese me mwurinte keimwseklahn tiepene wet, kemwekid ehu pahn tepda wiawi me iangahnki, pekeder en kisin likou sang Presidensi Keieu ong tohm Mwomwohsisoht koaros me mie neirail adires nan internet. Ehu kisin pwuhk pali isu me adudaudki peidek kan oh pasapeng kan pil pahn pekederong kaun en prihsduhd oh pwihn en utuht koaros. Keimwsekla, mehn kair pwukat koaros patodahr pohn ministering.lds.org. “Kumwail peki, kumwail ahpw pahn ale; kumwail rapahki, kumwail ahpw pahn diar.”³

Met ong me pid doadoahk kaselel me Presiden Russell M. Nelson kepwukoahkiher ngehi oh Sister Jean B. Bingham. Riei ohl oh lih akan, ni en pwihn kan oh pwihn en utuht kan arail doadoahk eh kin keirda mwahu, eri anahne pen emen emen kitail en pil keirda—emen emen anahne kesehla mwekid me sohte konehng apw kin wie kapwurpwurieng kan oh ale padahk en limpoak me kasansal dahr sang ni keimwseklahn ansou me Sounkomouro padahngkier pohn sampah. Ni ansou me E kerenieng mwesel sang Sapwelime soun papah pwulepwul oh soakoaiok ko, E sohte kihdi dahme irail pahn kin wia oh ntingihdiong irail doaropwe moasul de pwilkihdi uwen repwoht iou me pahn anahne copy siluh me duwehte. Soh, E ketin oralapiada arail pwukoa ni songen kaweid tehiou: “Poakong emen emen; nin duwen Ahi paokong kumwail...,” Ihte me aramas pahn esehki me kumwail wia Sapwelimei soun papah kei, ma kumwail ahneki limpoak nan pwungamwail.”⁴

Pwe kitail en kak esehla audepen rongamwahuo, pakair kapw wet me pid pwukoahn padahk nan prihstud oh Pwihn en Sawas en Lih kan me kaunopadahr oh pid songen irekdi ehu oh soahng teikan, me irail Pwihn en Sawas en Lih kan tepkidahr oh pil pweidahr mwahu.⁵

• Kitail solahr pahn doadoahngki mehn kasukuhl en peneinei oh padahk en pas ni atail pwarseli. Pwe atail padahk pahn kin pid mwekmwekid en ansouo kaidehn te nan ihmwo de pwehki neitail aramas me kitail tuhwong ko pahn anahne rong padahk me kaunopadahr. Padahk wet ahpw pahn wiawi ni ansou me anahne pe mie. Ihme keiou kesemwpwal ni atail wie padpadahkih neitail aramas akan pahn duwehte, dahme wiawi nan mwein Alma: kumwail en apwapwalih neirail aramas akan, oh … kamwenge kin irail soang kan me pid arail pahn wiewia mwahu.”⁶

• Kitail wenlahte mwowe oh pwarek wasahn kousoan kan ong ni ansou me konehng kan, ahpw ieremen songen ansou teikan me duwehte tohtohlahn aramas, tangatang reirei, keper en ansou, de songen ansou apwal ni ah pahn kak kalopiedi atail pwarek wasahn kousoan kan nan sounpwong kan koaros. Duwehte dahme Presidensi Keieu kosoia nan pahr kei samwalahro, kumwail en wia dahme kumwail kak wia.⁷ Pil kapatahiong ahmw koasondien doadoahk me ke wiadahr en, wasa ke konehng pwarek, noumw kalander en pil kalaudla, audaudki nemephn delepwohn, kisin iren nting kan, nting nan mehn kapehse en dipwosun wai kan, pil kileng pene kosoi pene nan mehn kapehse kan, kosokosoi pene ansoun kaudek kan, sawas pene wia doadoahk laud akan, ehupene ni ansoun kemwekid en kapehse kan, ni songen mwekid tohto me dipwisoun wai kan kamengei rahn pwukat. Eri, pwe I de pil kapahtahiong ehu wiepen wehwe pene me sohte pwung me i apwtehn kilangada ni eh kapasada mwurin sdohsa iou me nda. “Ma I pihp ih iuk, ah ke ese me ke kaskuhlda mwahu nan imwomwo.” Menlau, menlau, riei ohloko, (riei lihoko sohte pak ehu pahn wia met—I koaskosoi ong riei ohl akan nan Mwomwodisoht), ni songen kamangai pwuka kitail anahne sawas laud oh kesemwpwal ki, ieremen e tikitik.

• Nin duwen kemwekid kapw, en kalaudpen rongamwahu wet ni pwukoahn papah mehteikan, I kehn ehr me kumwail ekis salokidahr dahme pahn wia audepen repwoht kan. Apw kumwail saledek, pwe sohte repwoht iou—sohte me pahn wiawihda lahu lel ni 31 en imwin sounpwongo. Pwe utun ngihn aramas pil mwerekihdier mehkot wia repwoht. Ahpw ih wasa pwukat me kitail pahn kin keirkihda. Ihte repwoht me pahn wiawihda iei, uwen tohtohn aramas me Kaun kan tuwongehr ni arail wia arail kansenoh sang nan ehu ward en sounpwong silu koaros. Met mwoamwen mengei riei kan, kanseno pwukat inenen kesempwal. Ma irepwukat sohte kasansalda, sohte ehu soangen ahl me pisopo kak alehdi irehkan me pid mour en palingehn oh paliwar en ah tungoal aramas akan. Tamataman me ohl me kalkalohk kan kin welwelian tohn pisoprik oh pwihn en presidensi en prihsduhd, re sohte kihsang arail pwukoa. Kih kan en pisop oh presiden en prihsduhd manaman sang doadoahk en kalohk.

• Pwehki repwoht wet ah weksang dahme kumwail kin kapidolong mahs, mweidong Ie en pilehu nda me kiht tohn nan oapis laud en Mwomwohdiso sohte anahne eseia mwoamwe de ia wasa de iahd me kumwail tuhwong irail, se men esehte oh nsenohki me kumwail tuhpene oh kumwail pil kapaiada noumwail aramas akan uwen amwail kak koaros.

Riei ohl oh lih akan, Koht ketikidohng kitail ehr ansou mwahu pwe Mwomwohdisoht en kasalehda kalahngan ni atail pahn poadidiong papah Koht ”⁸—“wahda en mehteikan arail katoutou, pwe irail en kak marahrahda, oh kansenamwahuwi me anahne kamwait,”⁹ apwalih liohdi kan oh irail me sohte arail pahpa kan, me pwopwoud oh kiripw kan, luwet akan, me soumwahu oh roson, me popohl oh me pahtou kan—ni mwotomwot, kitail koaruhsien, emen emen kitail, pwe kitail koaros anahne kehn limpoak sang kempoakpetail teikan oh rong kakehlapen pwoson kan. Ahpw I kaparkin kumwail me ehu ahd kapw, de wiepen doadoahk kapw, oh kamalaulahn repwoht sohte wia wekla iou nan atail doadaohk lahu kitail kilang ki saong wet, ni ah pahn wia luhk iou nin duwen atail pahn kesemwpwaliki emen emen ni kehl mwekid sarawi kapw ehu. Presiden Nelson apwtehn koasoia me ni atail pahn pehdkipeseng mesetail sarawi kan oh kileng lahng kosonned en limpoak me momour wasa koaros, kitail en kaping ong dih kan koaros me papahier ni songen mwohmw ohte ki sounpar ngeder. Mweidohng Ien ehukihwei karasaras keren ehu me I koaproapworki me tohtoh pahn katengtengdiong Sapwlimen Kauno kosonnedo ni ah pahn “ieiang oh kakehlaka”¹⁰ riatail ohl oh lihakan.

Ni Senuweri 14, en pahr teio, ehu Rahnsarawio, mwurinte kuloak 5:00 mwurin souwas, kompoakepahi pwulepwul kei Brett oh Kristin Hamblin wie kosokosoi nan imwara ihmwo nan Tempe, Arizona, mwurin te Brett ah wia ah pwukoahn sawas nan pwihn en pisop ko oh Kristin ah kediropwki neira seri limeno.

Ihte Kristen, ni ah wia emen me pitsang soumwahu en kanser en dihdi nan pahr nekiero, wiakin tehiou pwopwidi oh sohla kehn wasa. Mwurin delepwohn lahng 911 Pwihn en sawas karwaru ehu mwadangete lel mwo oh songen en kapitala. Brett wie kapakap peki peki sawas, oh pil mwadangete eker nemephn delepwohn riau nan pwungen nempe koaros: ehu kolahng ah nohnohu en kohdo sawas apwalih serihko, ah ehu ong Edwin Potter, me wia nah sounpadahko. Ara kosoipene nan pwungera wiawi nin duwe met:

Edwin, kilang nempe pohn nah delepwohno, oh nda, “Ei, Brett, darohng?

Mwomwen an Brett werkihlahu me: “I anahne iuk wasaht—ansouwet!”

Minit kei me sohte reirei nin duwen en Brett ah wadek, ienge prihstudo kesihnda limwah, sewesehki serihko oh tangahki Brother Hamblin lel ni imwen winio mwurin weren ambulance me wouwa ah pwoudo. Lel mwo, sohte lel minit 40 mwurin ah tepin kihpene mesehko, soun kosouo pakairkihla me Kristin melahr.

Ni Brett ah mwahiei di, Edwin pwoalepene nan peh ko oh pil iangih mwaiei di—ansou reirei, Edwin eri uhd, kadarala Brett rehn peneinei ni arail uhd mwaiei pene, Edwin eri tenge imwen pisop oh padahkiong dahme wiawiero. Pisop kadeko mwadangete tenge imwen winio ah Edwin, uhd tangala ni imwen peneinei en Hamblin ko. Lel mwo Ih oh ah werek, Charlotte me pil mwadangete iang kohla sawas, mwadohng ong seri limen me solahr arail nonohu, me sang sounpar 12 lel 3. Ira kamweng soutik ih serihko, pwurur kihda ehu sipai en koul ong serihko, oh koasone irail di nan dowerailko oh kameir irail la.

Brett ndahng ie mwuri, “Ihme kesemwpwal nan mwekidwet kaidehn Edwin ah kohdo mwurin ahi ekerdohu. Nan ansou karwaru wet, miehte aramas me men sawas. Soh, ihme kesemwpwal nan mwekidwet, iei ahi tepin medewehda ien eker Edwin. Mie ekei me mihmiseli. Mie rien Kristin pwutak oh serepein koaros me kin mihmi karanih kihtki mwail siluh. Mie nait pisop me inenen mwahu, keieu mwahu. Ahpw dahme miehier nan pwungen ngehi oh Edwin me karehda I pehm me ih me I anahne eker ni ahi anahne sawas. Mwomwohdisoht kaunopadahr songen kalahngan kei kitail en mouriki mwahu duwen kosonned keriauo—me iei ken paokohng, sewese, oh kalaudehla minimin pene en nan pwungen riatail ohl oh lih akan me kin sewese kitail karanihla Kauno.”¹¹

Edwin kosoiahda dahme wiawiongehro, “Elder Holland ihme I ehusoangki, Brett me kin wia nait sounpadahk ansou reirei mwohn ahi uhd wiala nah. Nan ansou pwuko, E kalap kohdo reht ni ah wia kompaokepaht emen. Kaidehn pwehki pwukoa iou me e wiewia. E kin wia karasaras mwahu, duwen dahme pwukoahn prihstud nsenoh men anahne wia. Ahi pwoud oh nait pwutangko, se sohte kin wiahki ih emen aramas me pwukoaki wadohng kiht padahk en imwin sounpwong kan kaoros, se kin wiaki ih kompoakepaht men me kin mihmi ni imwin ahlo. Me mih limwaht, me pahn kak wia soang kaoros nan sampah pwe en kak kapai kiht da. I perenki uwen isais me i kak pwainkiong pwehki uwen pweipwand laud me I ahneki reh.”¹²

Riei ohl oh lihoko, I iang kumwail wauneki sounpadahk kan koaros oh pil iangahki sounpadahk en nan ward kan koaros, oh sounpadahk en nan peneinei kan, oh sounpadahk en pas koaros me kin limpoak oh kin wie papah ni pwoson ansou reirei. Aht kapakap en rahnwet iei koaros ohl oh lih—oh neitail mwahnakapw oh peinakapw koaiok ehr kan koaros—ni amwail pahn mwesel sang nan kapokon lap wet me mehlel ki oh paokohng oh pil kesemwpwaliki emen emen, ngoangki ni kahrepe ehute me iei limpaok en Krais ni arail wiewia kan. Tetehn kitail pepehm me mie atail sohitar oh sokoahiek kan—oh kitail koaros ahneki kahpwal—ahpw kitail anahne sewese Kaun en mwetuwelo,¹³ kihong Koht Sahm uwen atail kak koaros ki papah oh nantieng sewese ki Kauno Sapwelime doadoahk ong irail me ahneki anahn sang ni kapakap akan, sewese kansenamwahuihla, limwihiasang pilen mas akan, oh kakehlaka neh mwator akan.¹⁴ Ni atail wia mepwukat, kitail pahn duwehla soun papah Krais kei nin duwen dahme kitail konehng en wia kaoros. Ni Rahnsarawi en Ihster wet kitail en limpaok pene nan pwungetail nin duwen ah ketin paokohng kitail ehr,¹⁵ I kapakap ki ni mwaren Sises Krais, amen.