ឆ្នាំ ២០១០-២០១៩
កិច្ចការ​ពង្សប្រវត្តិ និង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ៖ ការផ្សារភ្ជាប់ និង​ការព្យាបាល
ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០១៨


កិច្ចការ​ពង្សប្រវត្តិ និង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ៖ ការផ្សារភ្ជាប់ និង​ការព្យាបាល

នៅពេល​យើង​ប្រមូល​ពង្សប្រវត្តិ​របស់​យើង ហើយ​ទៅ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ជំនួស​ជីដូនជីតា​របស់​យើង នោះ​ព្រះ​បំពេញ​ពរជ័យ​ដែល​បាន​សន្យា​ទាំង​នៅ​សងខាង​វាំង​នន ។

ទំនាក់ទំនង​ក្រុមគ្រួសារ​អាច​ក្លាយ​ជា​បទពិសោធន៍​ដ៏​រុងរឿង ប៉ុន្តែ​ជាការ​លំបាក​បំផុត​ដែល​យើង​ជួប​ប្រទះ ។ មាន​គ្នា​យើង​ជា​ច្រើន​នាក់​បាន​ជួប​ប្រទះ​នឹង​ការបែកបាក់​មួយ​ចំនួន​នៅក្នុង​រង្វង់​ក្រុមគ្រួសារ​របស់​យើង ។ ការបែកបាក់​នេះ​បាន​កើត​ឡើង​រវាង​វីរៈបុរស​ពីរ​រូប​នៃ​ការស្តារ​ឡើង​វិញ​របស់​សាសនាចក្រ​នៃ​ព្រះគ្រីស្ទ​នៅ​ជំនាន់​ចុង​ក្រោយ​នេះ ។ ប៉ាលី និង អួរសុន ប្រាត្ត គឺ​ជា​បងប្អូន​នឹង​គ្នា ជា​អ្នក​ប្រែចិត្ត​ជឿ និង​បាន​តែងតាំង​ជា​សាវក​កាល​ជំនាន់​មុន ។ ពួកលោក​ម្នាក់ៗ​បាន​ជួប​នឹង​ការ​សាកល្បង​នៃ​សេចក្ដី​ជំនឿ ប៉ុន្តែ​បាន​ឆ្លង​កាត់​វា​ដោយ​មាន​ទីបន្ទាល់​ពុំ​ប្រែប្រួល​ឡើយ ។ ពួក​លោក​ទាំងពីរ​រូប​បាន​បូជា និង​រួម​ចំណែក​យ៉ាង​ធំធេង​ចំពោះ​បុព្វហេតុ​នៃ​សេចក្តីពិត ។

រូបភាព
ប៉ាលី ភ្រាត

នៅអំឡុង​សម័យ​ទីក្រុង ណៅវូ ទំនាក់ទំនង​របស់​ពួកលោក​បាន​ប្រែជា​តានតឹង​ឡើង ដោយ​ឡើង​ដល់​កម្រិត​តឹងតែង​បំផុត បាន​ប្រឈម​មុខ​គ្នា​នៅក្នុង​ទីសាធារណៈ​ក្នុង​ឆ្នាំ ១៨៤៦ ។ ការប្រេះឆា​ដ៏​ខ្លាំង និង​យូរ​អង្វែង​បាន​កើត​មាន​ឡើង ។ ប៉ាលី​បាន​ចាប់ផ្តើម​សរសេរ​សំបុត្រ​ទៅកាន់ អួរសុន​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ទំនាស់​នោះ ប៉ុន្តែ​អួរសុន​ពុំ​បាន​ឆ្លើយ​តប​ឡើយ ។ ប៉ាលី​បាន​​បោះបង់​ចោល​ដោយ​ជឿ​ថា ភាពត្រូវគ្នា​នឹង​ចប់​ជារៀងរហូតត​ទៅ ប្រសិនបើអួរសុនពុំចាប់ផ្តើម​និយាយ​ជាមុន​នោះ ។

រូបភាព
អួរសុន ប្រាត្ត

បួន​ប្រាំ​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក នៅក្នុង​ខែ មីនា ឆ្នាំ ១៨៥៣ អួរសុន​បាន​ដឹង​អំពី​គម្រោង​ការ​មួយ​ដើម្បី​បោះពុម្ព​សៀវភៅ​ស្តីពី​ពូជពង្ស​របស់ វីល្លាម ប្រាត្ត គឺជា​ជីដូនជីតា​អាមេរិកកាំង​ដំបូង​គេ​បង្អស់​របស់​ពួកបងប្អូន​ប្រុស​ទាំង​ពីរ​នាក់​នេះ ។ អួរសុន​បាន​ចាប់ផ្តើម​ទ្រហោ​យំ « ដូច​ជា​កូនក្មេង » នៅពេល​លោក​បាន​មើល​រតនៈសម្បត្តិ​ដ៏​មាន​តម្លៃ​នៃ​ពង្សប្រវត្តិ​នេះ ។ លោក​បាន​រំជួល​ដួងចិត្ត ហើយ​លោក​បាន​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​ដើម្បី​ជួសជួល​ទំនាក់ទំនង​ប្រេះ​ឆា​ជាមួយ​បងប្រុស​របស់​លោក ។

អួរសុន​បាន​សរសេរ​សំបុត្រ​ទៅ​កាន់​ប៉ាលី « ឥឡូវ​នេះ​ឱ បងប្រុស​ជាទីស្រឡាញ់​របស់​ប្អូន​អើយ គ្មាន​នរណា​ម្នាក់​ក្នុង​ចំណោម​ពូជពង្ស​ទាំងអស់​នៃ​ជីដូនជីតា​របស់​យើងគឺ [ អនុសេនីយ៍ត្រី ] វីល្លាម ប្រាត្ត ដែល​មាន​ចំណាប់​អារម្មណ៍​យ៉ាង​ខ្លាំង​ក្នុងការ​ស្វែងរក​ពូជពង្ស​ដូច​ជា​ពួកយើង​ឡើយ ។ អួរសុន​គឺ​ជា​មនុស្ស​ដំបូង​គេ​ដែល​យល់​ថា ពួក​បរិសុទ្ធ​ថ្ងៃ​ចុង​ក្រោយ​មាន​កាតព្វកិច្ច​មួយ​ក្នុងការ​ស្រាវជ្រាវ និង​ចងក្រង​ពង្សប្រវត្តិ ដើម្បី​យើង​អាច​ធ្វើ​ពិធីបរិសុទ្ធ​ជំនួស​សម្រាប់​ជីដូនជីតា​របស់​យើង ។ សំបុត្រ​របស់​លោក​បាន​បន្ត​ទៀត​ថា ៖ « យើង​ដឹង​ថា ព្រះ​នៃ​អយ្យកោ​យើង​បាន​លូក​ព្រះហស្ត​មក​ជួយ​ក្នុង​កិច្ចការ​ទាំង​អស់​នេះ ។… ប្អូន​សូម​អភ័យទោស​ចំពោះ​ការព្រងើយ​កន្តើយ​ក្នុង​ការសរសេរ​តប​ទៅបង​វិញ ។… ប្អូន​សង្ឃឹម​ថា បង​នឹង​អភ័យទោស​ឲ្យ​ប្អូន » ។ ទោះជា​យ៉ាង​ណា​ក្តី​ទីបន្ទាល់​របស់​ពួកលោក​ពុំ​ប្រែប្រួល​ទេ សេចក្តីស្រឡាញ់​របស់​ពួកលោក​ចំពោះ​ជីដូនជីតា​របស់​ខ្លួន​គឺ​ជា​កាតាលីករ​ព្យាបាល​ការប្រេះឆា ជួសជួល​សេចក្តីឈឺចាប់ ហើយ​ស្វែងរក និង​ផ្តល់​ការអភ័យទោស ។

នៅពេល​ព្រះ​ដឹកនាំ​យើង​ឲ្យ​ធ្វើ​កិច្ចការ​អ្វី​មួយ ជារឿយៗ​ទ្រង់​មាន​ព្រះរាជបំណង​ជា​ច្រើន​នៅក្នុង​ព្រះទ័យ​ទ្រង់ ។ កិច្ចការ​ពង្សប្រវត្តិ និង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​គឺពុំ​គ្រាន់តែ​សម្រាប់​មរណជន​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ថែម​ទាំង​បាន​ផ្តល់​ពរ​ដល់​អ្នក​ដែលនៅ​រស់​ផងដែរ ។ សម្រាប់​អួរសុន និង ប៉ាលី កិច្ចការ​នេះ​បាន​បង្វែរ​ចិត្ត​ពួកគេ​ឲ្យ​ត្រូវ​គ្នា​វិញ ។ កិច្ចការ​ពង្សប្រវត្តិ និង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ផ្តល់​អំណាច​ក្នុង​ការព្យាបាល​ដែល​ត្រូវការ​ការព្យាបាល ។

ក្នុងនាម​ជា​សមាជិក​សាសនាចក្រ យើង​មាន​ការទទួល​ខុស​ត្រូវ​ដែល​ព្រះ​ចាត់តាំង​ឲ្យ​ស្វែងរក​ជីដូនជីតា ហើយ​ចងក្រង​ពង្សប្រវត្តិ​របស់​យើង ។ កិច្ចការ​នេះ​គឺ​លើស​ពី​ការកម្សាន្ត​ដែល​ត្រូវបាន​លើក​ទឹកចិត្ត​ឲ្យ​ធ្វើ​ទៅទៀត ដោយសារ​ពិធីបរិសុទ្ធ​នៃ​សេចក្តីសង្គ្រោះ​គឺ​ចាំបាច់​សម្រាប់​បុត្រាបុត្រី​ទាំងអស់​របស់​ព្រះ ។ យើង​ត្រូវតែ​ស្វែងរក​ជីដូនជីតា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​យើង ដែល​បាន​ចែកឋាន​ទៅ​ដោយ​ពុំ​បាន​ទទួល​ពិធី​បរិសុទ្ធ​នៃ​សេចក្តីសង្គ្រោះ ។ យើង​អាច​ធ្វើ​ពិធី​បរិសុទ្ធ​ជំនួស​នៅក្នុង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ហើយ​ជីដូនជីតា​យើង​អាច​ជ្រើសរើស​ដើម្បី​ទទួល​យក​ពិធី​បរិសុទ្ធ​ទាំង​នោះ ។ យើង​ក៏​ត្រូវបាន​លើកទឹក​ចិត្ត​ឲ្យ​ជួយ​សមាជិក​វួដ និង​ស្តេក​ជាមួយ​ឈ្មោះ​គ្រួសារ​ពួកគេ​ផងដែរ ។ វា​គឺ​ជា​កិច្ចការ​ដ៏​អស្ចារ្យ​ណាស់​ព្រោះ តាមរយៈ​​ពង្សប្រវត្តិ និង​កិច្ចការ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ នោះ​យើង​អាច​ជួយ​ប្រោសលោះ​ដល់​មរណជន ។

ប៉ុន្តែ​នៅពេល​យើង​ចូលរួម​នៅក្នុង​កិច្ចការ​ពង្ស​ប្រវត្តិ និង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ នោះ​យើង​ក៏​សក្តិសម​ដើម្បី​ទទួល​ពរជ័យ​នៃ « ការព្យាបាល » ដែល​បាន​សន្យា​ដោយ​ពួក​ព្យាការី និង​ពួក​សាវក ។ ពរជ័យ​ទាំង​នេះ​ក៏​អស្ចារ្យ​បំផុត​ផងដែរ ដោយសារ​តែ​វិសាលភាព និង​លក្ខណៈ​ពិសេស ព្រមទាំង​លទ្ធផល​នៅក្នុង​ជីវិត​រមែងស្លាប់​នៃ​ពរជ័យ​ទាំង​នេះ ។ បញ្ជី​ដ៏​វែង​នេះ​រួមមាន​នូវ​ពរជ័យ​ទាំង​នេះ ៖

  • ការយល់​ដឹង​អំពី​ព្រះអង្គសង្គ្រោះ និង​ពលិកម្ម​ដ៏​ធួន​របស់​ទ្រង់​បាន​កើន​ឡើង

  • ឥទ្ធិពល​នៃ​ព្រះវិញ្ញាណ​បរិសុទ្ធ​ ដើម្បី​ទទួល​អារម្មណ៍​នៃ​កម្លាំង និង​ការដឹកនាំ​សម្រាប់​ជីវិត​ផ្ទាល់​របស់​យើង​បាន​កើន​ឡើង

  • សេចក្ដី​ជំនឿ​បាន​កើន​ឡើង ដូច្នេះហើយ​ការប្រែចិត្ត​ជឿ​លើ​ព្រះអង្គសង្គ្រោះ​ប្រែ​កាន់តែ​ស៊ីជម្រៅ និង​គោរព​តាម​កាន់តែ​ខ្លាំង

  • លទ្ធភាព និង​ការជំរុញ​ចិត្ត​ដើម្បី​រៀន និង​ប្រែចិត្ត​បាន​កើន​ឡើង ដោយសារ​តែ​ការយល់​ដឹង​អំពី​ខ្លួន​របស់​យើង ពី​កន្លែង​ដែល​យើង​មក និង​ទស្សនវិស័យ​យ៉ាង​ច្បាស់លាស់​អំពី​កន្លែង​ដែល​យើង​នឹង​ទៅ

  • ការបន្សុទ្ធ ការញែក​ជា​បរិសុទ្ធ និង​ការរក្សា​ឥទ្ធិពល​ឲ្យ​មាន​តុល្យភាព​ក្នុង​ចិត្ត​របស់​យើង​បាន​កើន​ឡើង

  • អំណរ​តាមរយៈ​សមត្ថភាព​ដែល​បាន​បង្កើន​ដើម្បី ទទួល​អារម្មណ៍​នៃ​សេចក្តីស្រឡាញ់​របស់​ព្រះអម្ចាស់​បាន​កើន​ឡើង

  • ពរជ័យ​សម្រាប់​គ្រួសារ​បាន​កើន​ឡើង មិន​ថា​ស្ថានភាព​គ្រួសារ​យើង​ក្នុង​ពេល​បច្ចុប្បន្ននេះ អតីតកាល ឬ​អនាគត​កាល​មាន​សភាព​បែប​ណា ឬ​ទោះបី​ជា​មែកធាង​គ្រួសារ​របស់​យើង​មិន​ល្អ​ឥត​ខ្ចោះ​ក្តី

  • សេចក្ដី​ស្រឡាញ់ និង​អំណរគុណ​ចំពោះ​ជីដូនជីតា និង​សាច់​ញាតិ​ដែល​នៅរស់​បាន​កើន​ឡើង ដូច្នេះ​យើង​នឹង​គ្មាន​អារម្មណ៍​ឯកោ​ទៀត​ឡើយ

  • អំណាច​ដើម្បី​ញែក​ឲ្យ​ដឹង​ថា តើ​នរណ​មា្នក់​ដែល​ត្រូវការ​ការព្យាបាល ហើយ​បម្រើ​អ្នក​ដទៃ​ដោយ​មាន​ជំនួយ​ពី​ព្រះអម្ចាស់

  • ការការពារ​ពី​ការល្បួង និង​ឥទ្ធិពល​ដ៏​ខ្លាំង​ពី​មារសត្រូវ​បាន​កើន​ឡើង និង

  • ជំនួយ​ដើម្បី​ជួសជួល​ក្តីអំពល់ ការខូច​ចិត្ត ឬ​ការថប់​បារម្ភ​ចិត្ត និង​ធ្វើ​ឲ្យ​ដំបៅ​ជា​សះស្បើយ​បាន​កើន​ឡើង ។​

ប្រសិនបើ​អ្នក​បាន​អធិស្ឋាន​សម្រាប់​ពរជ័យ​ណា​មួយ​នៃ​ពរជ័យ​ទាំង​នេះ សូម​ចូលរួម​ក្នុងកិច្ចការ​ពង្សប្រវត្តិ និង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​ធ្វើ​ដូច្នោះ នោះ​ការអធិស្ឋាន​របស់​អ្នក​នឹង​ទទួល​ចម្លើយ ។ នៅពេល​ពិធីបរិសុទ្ធ​ត្រូវបាន​ធ្វើ​ឡើង​ជំនួស​មរណជន នោះ​បុត្រាបុត្រី​របស់​ព្រះ​នៅលើ​ផែនដី​ត្រូវបាន​ព្យាបាល ។ ពុំ​បាច់​ឆ្ងល់​ឡើយ​ដែល​ប្រធាន រ័សុល អិម ណិលសុន នៅក្នុង​សារលិខិត​ដំបូង​របស់​លោក​ក្នុង​នាម​ជា​ប្រធាន​សាសនាចក្រ​បាន​ប្រកាស​ថា « ការថ្វាយបង្គំ​នៅក្នុង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ និង​ការបម្រើ​របស់​បងប្អូន​នៅទីនោះ​សម្រាប់​ជីដូនជីតា​របស់​បងប្អូន នឹង​ប្រទាន​ពរ​ដល់​បងប្អូន​ឲ្យ​ទទួល​បាន​វិវរណៈ​ផ្ទាល់ខ្លួន និង​ភាពសុខសាន្ត​កាន់​តែ​ច្រើន ព្រមទាំង​ពង្រឹង​ការតាំងចិត្ត​របស់​បងប្អូន​ដើម្បី​បន្ត​នៅលើ​ផ្លូវ​នៃ​សេចក្តីសញ្ញា » ។១០

ព្យាការី​ជំនាន់​ដើម​ក៏​បាន​ព្យាករ​អំពី​ពរជ័យ​សម្រាប់​ទាំង​មនុស្ស​រស់​ផង និង មរណជន​មនុស្ស​ផងដែរ ។១១ សារទូត​ស្ថានសួគ៌​បាន​បង្ហាញ​អេសេគាល​នូវ​ការនិមិត្ត​មួយ​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ជាមួយ​នឹង​ទឹក​ហូរ​យ៉ាង​លឿន ។ អេសេគាល​ត្រូវបាន​ប្រាប់​ថា ៖

« ទឹក​នេះ​ហូរ​ចេញ​ទៅ​… រួច​នឹង​ហូរ​ធ្លាក់​ទៅ​ឯ​សមុទ្រ លុះ​ហូរ​ធ្លាក់​ទៅ​ក្នុង​សមុទ្រ [ ស្លាប់ ] … [ ហើយ ] ទឹក​សមុទ្រ​នឹង​ទៅ​ជា​ល្អ​វិញ ។

ហើយ​គ្រប់​ទាំង​សត្វ​មាន​ជីវិត ដែល​រវើក​នៅ​គ្រប់​កន្លែង​ណា​ដែល​ទឹក​ទន្លេ​នោះ​ហូរ​នឹង​បាន​រស់​នៅ … ហើយ​ទឹក​សមុទ្រ​នោះ​នឹង​បាន​ល្អ​ឯ​កន្លែង​ណា​ដែល​ទឹក​ទន្លេ​នេះ​ហូរ​ទៅ​ដល់ នោះ​គ្រប់​ទាំង​អស់​នឹង​រស់​នៅ » ។១២

លក្ខណៈ​ពីរ​នៃ​ទឹក​ទន្លេ​គឺ​សំខាន់​ណាស់ ។ លក្ខណៈ​ទី​មួយ ទោះបីជា​ស្ទឹង​តូច​គ្មាន​ដៃ​ស្ទឹងក្តី វា​បាន​រីកទៅ​ជា​ទន្លេ​ដ៏​ធំ ប្រែ​កាន់តែ​ធំ​ទៅៗ និង​ជ្រៅ​ទៅៗ​នៅពេល​វា​ហូរ​ទៅ​កាន់តែ​ឆ្ងាយ ។ មាន​រឿង​ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​កើត​ឡើង​ជាមួយ​ពរជ័យ​ដែល​ហូរ​មក​ពី​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ នៅពេល​បុគ្គល​ម្នាក់ៗ ត្រូវបាន​ផ្សារភ្ជាប់​ជា​ក្រុមគ្រួសារ ។ ការរីកចម្រើន​ដ៏​មាន​អត្ថន័យ​កើត​ឡើង​ទាំង​ទៅក្រោយ និង​ទៅ​មុខ​តាមរយៈ​ជំនាន់​នានា នៅពេល​ពិធី​បរិសុទ្ធ​នៃ​ការផ្សារភ្ជាប់ ផ្សារភ្ជាប់​ក្រុមគ្រួសារ​ជាមួយ​គ្នា ។

លក្ខណៈ​ទី​ពីរ ទឹក​ទន្លេ​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្វីៗ​គ្រប់​យ៉ាង​ស្រស់បស់​ឡើង​វិញ​នៅ​គ្រប់​កន្លែង​ដែល​វា​ហូរ​កាត់ ។ ដូចគ្នា​នោះ​ផងដែរ ពរជ័យ​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​គឺ​ជា​ការមាន​សមត្ថភាព​ដ៏​អស្ចារ្យ​ដើម្បី​ព្យាបាល ។ ពរជ័យ​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​អាច​ព្យាបាល​ដួងចិត្ត និង​ជីវិត ព្រមទាំង​ក្រុមគ្រួសារ ។

រូបភាព
ថត កូន​ប្រុស​របស់​ប៊ែតធី

ខ្ញុំ​សូម​ធ្វើ​ការបង្ហាញ ។ នៅ​ឆ្នាំ ១៩៩៩ យុវជន​ម្នាក់​ឈ្មោះ ថត បាន​ដួល​សន្លប់​ដោយសារ​ដាច់​សសៃ​ឈាម​នៅក្នុង​ខួរក្បាល​របស់​គាត់ ។ ទោះបី​ជា​ថត និង​គ្រួសារ​គាត់​ជា​សមាជិក​សាសនាចក្រ​ក្តី សកម្មភាព​របស់​ពួកគេ​ពុំ​សូវ​ទៀងទាត់​ទេ ហើយ​គ្មាន​នរណា​ម្នាក់​មាន​បទពិសោធន៍​នូវ​ពរជ័យ​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ឡើយ ។ នៅ​យប់​ថ្ងៃ​ចុង​ក្រោយ​នៃ​ជីវិត​របស់​ថត ម្តាយ​របស់​គាត់​ឈ្មោះ ប៊ែតធី បាន​អង្គុយ​នៅ​ក្បែរ​គ្រែ​របស់​ថត​ដោយ​អង្អែល​ដៃ​របស់​ថត ហើយ​និយាយ​ថា « ថត ប្រសិនបើ​កូន​ពិត​ជា​ស្លាប់​មែន​នោះ ម៉ាក់​សន្យា​ថា ម៉ាក់​នឹង​ធ្វើ​កិច្ចការ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ឲ្យ​កូន​ជា​ប្រាកដ » ។ នៅ​ព្រឹក​បន្ទាប់​មក គេ​បាន​ប្រាប់​ថា ថត​បាន​ស្លាប់​ខួរ​ក្បាល​ហើយ ។ វេជ្ជបណ្ឌិត​វះកាត់​បាន​វះ​ប្តូរ​បេះដូង​របស់​ថត​ដាក់​ចូល​ទៅក្នុង​អ្នកជំងឺ​របស់​ខ្ញុំ គឺ​ជា​បុគ្គល​ម្នាក់​ដ៏​អស្ចារ្យ​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា​រ៉ត ។

ពីរបី​ខែ​បន្ទាប់​ពី​ការវះកាត់​ប្តូរ​សរីរាង្គ​នោះ​មក រ៉ត​បាន​ស្គាល់​ពី​អត្តសញ្ញាណ​នៃ​គ្រួសារ​ដែល​បរិច្ចាគ​បេះដូង​ឲ្យ​គាត់ ហើយ​បាន​ចាប់ផ្តើម​ទាក់ទង​ជាមួយ​ពួកគេ ។ ប្រមាណ​ជា​ពីរ​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក ម្តាយ​របស់​ថត​គឺ ប៊ែតធី បាន​អញ្ជើញ​រ៉ត​ឲ្យ​មក​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​កាល ប៊ែតធី​បាន​ទីនោះ​ជា​លើក​ដំបូង ។ រ៉ត និង ប៊ែតធី​បាន​ជួប​គ្នាដោយ​ផ្ទាល់​នា​គ្រា​ដំបូង​នៅ​ក្នុង​បន្ទប់​សេឡេស្ទាល​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ សេន ចច យូថាហ៍ ។

ក្រោយ​ទៀត​មក ឪពុក​របស់​ថត—គឺ​ស្វាមី​របស់​ប៊ែតធី—បាន​ស្លាប់ ។ ពីរ​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក ប៊ែតធី​បាន​អញ្ជើញ​រ៉ត​ឲ្យ​ធ្វើ​ពិធីជំនួស​ដែល​តំណាង​ឲ្យ​កូន​ប្រុស​ដែល​ស្លាប់​របស់​គាត់ នៅក្នុង​ការទទួល​ពិធិបរិសុទ្ធ​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ។ រ៉ត​បាន​ធ្វើ​កិច្ចការ​នោះ​ដោយ​អំណរគុណ ហើយ​​​កិច្ចការ​ជំនួស​ត្រូវបាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅក្នុង​បន្ទប់​ផ្សារភ្ជាប់​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ សេន ចច យូថាហ៍ ។ ប៊ែតធី​បាន​ផ្សារភ្ជាប់​ជាមួយ​ស្វាមី​របស់​គាត់​ដែល​បាន​ស្លាប់ ដោយ​លុត​ជង្គង់​លើ​អាសនា​ទល់​មុខ​ចៅ​ប្រុស​របស់​គាត់​ដែល​បម្រើ​ជា​អ្នក​ជំនួស ។ ក្រោយ​មក​ទាំង​យំ​ដោយ​មាន​ទឹក​ភ្នែក​ហូរ​លើ​ថ្ពាល់ គាត់​បាន​បក់​ដៃ​ហៅ​រ៉ត​ឲ្យ​ចូលរួម​ជាមួយ​ពួកគេ​នៅ​ឯ​ទីអាសនា ។ រ៉ត​បាន​លុត​ជង្គង់​នៅ​ក្បែរ​ពួកគេ ដោយ​ធ្វើ​ជា​អ្នកជំនួស​ឲ្យ​កូនប្រុស​របស់​គាត់​គឺ​ថត ដែល​បេះដូង​របស់​ថត​កំពុង​តែ​លោត​នៅក្នុង​ទ្រូង​របស់​រ៉ត ។ ថត​ដែល​បាន​បរិច្ចាគ​បេះ​ដូង​ឲ្យ​រ៉ត​ត្រូវបាន​ផ្សារភ្ជាប់​ទៅនឹង​ឪពុក​ម្តាយ​របស់​គាត់​សម្រាប់​ភាព​អស់កល្ប​ជានិច្ច ។ ម្តាយ​របស់​ថត​បាន​រក្សា​ការសន្យាកាល​ពី​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​មុន ដែល​គាត់​បាន​ធ្វើ​ជាមួយ​កូនប្រុស​របស់​គាត់​ដែល​ស្លាប់​ទៅ​នោះ ។

រូបភាព
រ៉ត និង គីម នៅ​ថ្ងៃ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​របស់​ពួកគេ

ប៉ុន្តែ​រឿង​នោះ​ពុំ​ទាន់​ចប់​នៅ​ត្រឹម​នោះ​ទេ ។ ដប់​ប្រាំ​ឆ្នាំ​បន្ទាប់​ពី​ការវះកាត់​ប្តូរ​បេះដូង​របស់​គាត់​មក រ៉ត​បាន​ភ្ជាប់​ពាក្យ ហើយ​រៀបការ ព្រមទាំង​បាន​សូម​ឲ្យ​ខ្ញុំ​ធ្វើ​ពិធីផ្សារភ្ជាប់​ឲ្យ​នៅក្នុង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ប្រូវ៉ូ រដ្ឋ យូថាហ៍ ។ នៅ​ថ្ងៃ​រៀបការ ខ្ញុំ​បាន​ជួប​រ៉ត និង​កូនក្រមុំ​ដ៏​អស្ចារ្យ​របស់​គាត់​គឺ គីម នៅ​ក្នុង​បន្ទប់​ជាប់​នឹង​បន្ទប់​ផ្សារភ្ជាប់ ជា​កន្លែង​ដែល​ក្រុមគ្រួសារ និង​មិត្តភក្តិ​ជិតស្និទ្ធ​របស់​ពួកគេ​កំពុង​រង់ចាំ​នៅទីនោះ ។ បន្ទាប់​ពី​បាន​ជួប​រ៉ត និង​គីម​មួយ​សន្ទុះ​មក ខ្ញុំ​បាន​សួរ​ប្រសិនបើ​ពួកគេ​មាន​សំណួរ ។

រ៉ត​បាន​ឆ្លើយ​ថា « បាទ​មាន ។ គ្រួសារ​ដែល​បរិច្ចាគ​បេះដូង​ឲ្យ​ខ្ញុំ​កំពុង​នៅ​ទីនេះ ហើយ​ពួកគេ​ចង់​ជួប​លោក​ខ្លាំង​ណាស់ » ។

ខ្ញុំ​ពុំបាន​រំពឹងទុក​ពី​ការប្រាប់​របស់​គាត់​ឡើយ ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​បាន​សួរ​ថា « តើ​ប្អូន​ចង់​និយាយ​ថា ពួកគេ​នៅ​ទីនេះ​ឬ ? ឥឡូវ​នេះ​ឬ ? »

រ៉ត​បាន​ឆ្លើយ​ថា « បាទ » ។

ខ្ញុំ​បាន​ចេញទៅ ហើយ​ហៅ​គ្រួសារ​នោះ​ចេញ​ពី​បន្ទប់​ផ្សារភ្ជាប់ ។ ប៊ែតធី កូនស្រី​គាត់ និង​កូន​ប្រសារ​គាត់​បាន​ចូលរួម​ជាមួយ​ពួកយើង ។ រ៉ត​បាន​ស្វាគមន៍​ប៊ែតធី​ដោយ​ឱប​គាត់ ហើយ​ថ្លែង​អំណរគុណ​ដល់​គាត់​ដែល​បាន​មក​រួម បន្ទាប់​មក​គាត់​បាន​ណែនាំ​ខ្ញុំ​ឲ្យ​ស្គាល់​ប៊ែតធី ។ រ៉ត​បាន​និយាយ​ថា « ប៊ែតធី នេះ​គឺ​ជា​អែលឌើរ រិនឡាន់ ។ លោក​គឺ​ជា​វេជ្ជបណ្ឌិត​ដែល​បាន​មើល​ថែ​បេះដូង​កូនប្រុស​របស់​អ្នក​អស់​រយៈពេល​ជា​ច្រើន​ឆ្នាំ​នេះ » ។ ប៊ែតធី​បាន​ដើរ​កាត់​បន្ទប់​នោះ ហើយ​មក​ឱប​ខ្ញុំ ។ ហើយ​អស់​រយៈពេល​មួយ​សន្ទុះ​ធំ ពួកយើង​បាន​ឱប​គ្នា និង​យំ​ដោយ​អំណរ ។

បន្ទាប់​ពី​យើង​បាន​ស្ងប់​ចិត្ត​ហើយ យើង​បាន​ទៅ​បន្ទប់​ផ្សារ​ភ្ជាប់ នៅ​ទីនោះ រ៉ត និង គីម ត្រូវបាន​ផ្សារភ្ជាប់​ចំពោះ​វេលា​កាល និង​ចំពោះ​អស់​ទាំង​ភាព​អស់​កល្ប​ជានិច្ច ។ រ៉ត, គីម, ប៊ែតធី និង​ខ្ញុំ​អាច​ថ្លែង​ទីបន្ទាល់​ថា ស្ថានសួគ៌​នៅ​ជិត​បង្កើយ ថា​មាន​មនុស្ស​ដទៃ​ទៀត​នៅ​ជាមួយ​យើង​នៅ​ថ្ងៃ​នោះ ជា​អស់អ្នក​ដែល​បាន​ឆ្លង​កាត់វាំងនង​នៃ​ជីវិត​រមែង​ស្លាប់​នេះ​ទៅមុន ។

នៅក្នុង​សមត្ថភាព​ដ៏​ឥត​ដែន​កំណត់​របស់​ទ្រង់ ព្រះ​ផ្សារភ្ជាប់ និង​ព្យាបាល​បុគ្គល​ម្នាក់ៗ និង​ក្រុមគ្រួសារ ទោះបី​ជា​មាន​សោកនាដកម្ម ការបាត់បង់ និង​ការសាកល្បង​ក្តី ។ ជួនកាល​យើង​ប្រៀបធៀប​អារម្មណ៍​ដែល​យើង​មាន​នៅក្នុង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ដូចជា​ការ​បាន​ឃើញ​ស្ថានសួគ៌​មួយ​ភ្លែត​ផងដែរ ។​១៣ នៅ​ថ្ងៃ​នោះ​នៅក្នុង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ប្រូវ៉ូ រដ្ឋ យូថាហ៍ សេចក្តីថ្លែង​ដោយ ស៊ី. អេស. លេវីស បាន​ផ្តល់​អត្ថន័យ​ពិសេស​ដល់​ខ្ញុំ ៖ « [ ជន​មាន​ជីវិត​រមែង​ស្លាប់ ] និយាយ​អំពី​ការរងទុក្ខ​ខាង​សាច់​ឈាម​មួយ​ចំនួន​ថា ‹ ពុំ​អាច​ផ្សះផ្សា​បាន​ដោយ​ក្តី​រីករាយ​ណា​មួយ​នា​អនាគត​កាល​បាន​ឡើយ › ពួកគេ​ពុំ​ដឹង​ថា ស្ថានសួគ៌​កាលណា​ទទួល​បាន​ហើយ នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ការឈឺ​ចាប់​ពី​អតីតកាល​ក្លាយ​ទៅ​ជា​សិរីល្អ​វិញ › ។… អ្នក​ដែល​មាន​ពរ​នឹង​ថ្លែង​ថា ‹ យើង​ពុំ​ធ្លាប់​រស់នៅ​កន្លែង​ណា​ឡើយ លើកលែង​តែ​នៅក្នុង​ស្ថានសួគ៌​ប៉ុណ្ណោះ › » ។១៤

ព្រះ​នឹង​ពង្រឹង ជួយ ព្រមទាំង​ទ្រ​ពួកយើង១៥ ហើយ​ទ្រង់​នឹង​ញែកយើង​ឲ្យ​បរិសុទ្ធ​ចេញ​ពី​ទុក្ខលំបាក​របស់​យើង ។​១៦ នៅពេល​យើង​ប្រមូល​ពង្សប្រវត្តិ​របស់​យើង ហើយ​ទៅ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ជំនួស​ជីដូនជីតា​របស់​យើង នោះ​ព្រះ​បំពេញ​ពរជ័យ​ដែល​បាន​សន្យា​ជា​ច្រើន​ទាំង​នេះ​នៅ​ទាំង​សងខាង​វាំង​នន ។ ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ យើង​មាន​ពរ​នៅពេល​យើង​ជួយ​មនុស្ស​ដទៃ​នៅក្នុង​វួដ និង​ស្តេក​ឲ្យ​ធ្វើ​កិច្ចការ​នេះ ។ សមាជិក​ដែល​ពុំ​រស់នៅ​ក្បែរ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​ក៏​ទទួល​ពរជ័យ​ទាំង​នេះ តាមរយៈ​ការចូលរួម​នៅក្នុង​កិច្ចការ​ពង្សប្រវត្តិ ដោយការ​ប្រមូល​ឈ្មោះ​ជីដូនជីតា​របស់​ពួកគេ​ដើម្បី​ធ្វើ​ពិធីបរិសុទ្ធ​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ ។

ប៉ុន្តែ ប្រធាន រ័សុល អិម ណិលសុន បាន​ដាស់តឿន​ថា ៖ យើង​អាច​ទទួល​បាន​ការបំផុស​គំនិត​ពេញ​មួយ​ថ្ងៃ​អំពី​បទពិសោធន៍​នៃ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ និង​ពង្សប្រវត្តិ​ពី​អ្នក​ដទៃ ។ ប៉ុន្តែ​យើង​ត្រូវតែ​ធ្វើ​អ្វី​មួយ​ដើម្បី​ទទួល​បាន​បទពិសោធន៍​នៃ​អំណរ​នោះ​ដោយ​ខ្លួន​យើង​ផ្ទាល់ » ។ លោក​បាន​បន្ត​ទៀត​ថា « ខ្ញុំ​សូម​អញ្ជើញ​បងប្អូន​ឲ្យ​ពិចារណា​ដោយ​ការអធិស្ឋាន​អំពី​ការលះបង់​ណា​មួយ—ហើយ​សំខាន់​បំផុត​នោះ​គឺ​ការលះបង់​ពេលវេលា—ដែល​បងប្អូន​អាច​ធ្វើ​បាន [ ដើម្បី ] ធ្វើ​កិច្ចការ​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ និង​ពង្សប្រវត្តិ​បន្ថែម​ទៀត » ។១៧ នៅពេល​បងប្អូន​ទទួល​ការអញ្ជើញ​របស់​ប្រធាន ណិលសុន នោះ​បងប្អូន​នឹង​រកឃើញ ប្រមូលផ្តុំ និង​ភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​គ្រួសារ​របស់​បងប្អូន ។ លើ​សពី​នេះ​ទៀត ពរជ័យ​នឹង​កើត​មាន​ដល់​បងប្អូន និង​គ្រួសារ​បងប្អូន​ដូច​ជា​ទឹក​ទន្លេ​ដែល​អេសេគាល​បាន​និយាយ​នោះ ។ បងប្អូននឹង​រកឃើញ​ការព្យាបាល​សម្រាប់​អ្វី​ដែល​ត្រូវការ​ការព្យាបាល ។

អួរសុន និង ប៉ាលី ប្រាត្ត បាន​ដក​ពិសោធន៍​អំពី​ឥទ្ធិពល​នៃ​ការព្យាបាល និង​ការផ្សារភ្ជាប់​នៃ​កិច្ចការ​ពង្សប្រវត្តិ និង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ​មុន​គេ​នៅក្នុង​សម័យ​កាន់​កាប់​ត្រួតត្រា​នេះ ។ ប៊ែតធី គ្រួសារ​របស់​គាត់ និង រ៉ត​បាន​ទទួល​បទពិសោធន៍​នេះ ។ បងប្អូន​ក៏​អាច​ទទួល​បទពិសោធន៍​នេះផង​ដែរ ។ តាមរយៈ​ពលិកម្មធួន​របស់​ទ្រង់ ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ​ប្រទាន​ពរជ័យ​ទាំង​នេះ​ដល់​មនុស្ស​ទាំង​អស់ ទាំង​មរណជន និង​អ្នក​នៅរស់ ។ ដោយសារ​តែ​ពរជ័យ​ទាំង​នេះ នោះ​យើង​នឹង​ឃើញ ដោយ​ការប្រៀបធៀបថា យើង « ពុំ​ធ្លាប់​រស់នៅ​កន្លែង​ណា​ឡើយ លើកលែង​តែ … ស្ថានសួគ៌​ប៉ុណ្ណោះ › » ។១៨ ខ្ញុំ​ថ្លែង​ទីបន្ទាល់​ដូច្នេះ ក្នុង​ព្រះនាម​នៃ​ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ អាម៉ែន ។

កំណត់ចំណាំ

  1. សូមមើល Parley P. Pratt to Orson Pratt ថ្ងៃ​ទី ២៥ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ១៨៥៣ Orson Pratt Family Collection បណ្ណាល័យ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សាសនាចក្រ ទីក្រុង សលត៍ លេក នៅក្នុង Terryl L. Givens and Matthew J. Grow, Parley P. Pratt: The Apostle Paul of Mormonism ( ឆ្នាំ ២០១១ ) ទំព័រ ៣១៩ ។

  2. Orson Pratt សរសេរ​ទៅ​កាន់ Parley P. Pratt ថ្ងៃ​ទី ១០ ខែ មីនា ឆ្នាំ ១៨៥៣ Parley P. Pratt Collection បណ្ណាល័យ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សាសនាចក្រ ទីក្រុង សលត៍ លេក នៅក្នុង Givens and Grow, Parley P. Pratt ទំព័រ ៣១៩ ។

  3. ជាពិសេសអួរសុន ប្រាត្ត ពុំ​គ្រាន់តែ​បាន​ជួយ​បោះពុម្ព​សៀវភៅ​ស្តីពី​ពូជពង្ស​​របស់ វីល្លាម ប្រាត្ត ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ក្រោយមក​ទៀត ក្នុង​ឆ្នាំ ១៨៧០ អួរសុន ប្រាត្ត និង​គ្រួសារ​របស់​លោក​បាន​ធ្វើ​ពិធីបុណ្យ​ជ្រមុជទឹក​សម្រាប់​មរណជន​ជាង ២៦០០ នាក់​សម្រាប់​បុគ្គល​ម្នាក់​ដែល​នៅក្នុង​សៀវភោ​នោះ​នៅក្នុង ( សូមមើល Breck England The Life and Thought of Orson Pratt [ ឆ្នាំ ១៩៨៥ ] ទំព័រ ២៤៧ ) ។

  4. សូមមើល Joseph Smith History of the Church 6:312–13 ។

  5. សូមមើល « Names Submitted for Temple Ordinances » សារលិខិត​គណៈប្រធានទី​មួយ ថ្ងៃទី ២៩ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១២ ។ ឈ្មោះ​ជីដូនជីតា​ទាំងឡាយ​ដែល​បាន​ដាក់​បញ្ចូល​សម្រាប់​ធ្វើ​ពិធីបរិសុទ្ធ​ជំនួស​ក្នុង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ គួរ​តែ​ជាប់​ជា​សាច់ញាតិ​នឹង​អ្នក​ដាក់​បញ្ជូន​ឈ្មោះ​ទៅ ។ ដោយ​គ្មាន​ការលើកលែង សមាជិក​សាសនាចក្រ មិន​ត្រូវ​ផ្ញើ​ឈ្មោះ​ពី​ក្រុម​ដែល​មិន​បាន​អនុញ្ញាត​ឡើយ ដូចជា​ពួក​អ្នក​ល្បីៗ និង​ជន​រងគ្រោះ​ទាំងឡាយ​នៃ​ជនជាតិ​យូដា ហូលូខសថ៍ ។

  6. សូមមើល ដាល្លិន អេក អូក « In Wisdom and Order » Tambuli ខែ ធ្នូ ១៩៨៩ ទំព័រ ១៨–២៣; ឌី ថត គ្រីស្តូហ្វឺសិន « The Redemption of the Dead and the Testimony of Jesus » Liahona ខែ មករា ឆ្នាំ ២០០១ ទំព័រ ១០–១៣; ប៊យដ៍ ឃេ ផាកកឺ « Your Family History: Getting Started » Liahona ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០០៣ ទំព័រ ១២–១៧; ថូម៉ាស អេស ម៉នសុន « Constant Truths for Changing Times » Liahona ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០០៥ ទំព័រ ១៩–២២; ហិនរី ប៊ី អាវរិង « Hearts Bound Together » Liahona ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០០៥ ទំព័រ ៧៧–៨០; អិម រ័សុល បាឡឺដ « Faith, Family, Facts, and Fruits » Liahona ខែ វិច្ឆិកា ២០០៧ ទំព័រ ២៥–២៧; រ័សុល អិម ណិលសុន « Salvation and Exaltation » Liahona ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០០៨ ទំព័រ ៧–១០; រ័សុល អិម ណិលសុន « Generations Linked in Love » Liahona ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១០ ទំព័រ ៩១–៩៤; ដេវីឌ អេ បែដណា « The Hearts of the Children Shall Turn » Liahona ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១១ ទំព័រ ២៤–២៧; រីឆាដ ជី ស្កត « « សេចក្ដីអំណរ​នៃ​ការប្រោស​លោះ​មរណជន » » Liahona, ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១២ ទំព័រ ៩៣–៩៥; ឃ្វីនថិន អិល ឃុក « ឬស និង មែក » Liahona ខែ ឧសភា ២០១៤ ទំព័រ ៤៤–៤៨; ថូម៉ាស អេស ម៉នសុន « Hastening the Work » Liahona ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០១៤ ទំព័រ ៤–៥; ហិនរី ប៊ី អាវរិង « The Promise of Hearts Turning » Liahona ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១៤ ទំព័រ ៤–៥; ដេវីឌ អេ បែដណា « Missionary, Family History, and Temple Work » Liahona ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១៤ ទំព័រ ១៤–១៩; នែល អិល អាន់ឌើរសិន « ‘My Days’ of Temples and Technology » Liahona ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៥ ទំព័រ ២៦–៣៣; នែល អិល អាន់ឌើរសិន « Sharing the Temple Challenge » Family Discovery Day ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៥ គេហទំព័រ LDS.org; ឃ្វីនថិន អិល ឃុក « The Joy of Family History Work » Liahona, ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៦ ទំព័រ ២២–២៧; ហ្គែរី អ៊ី ស្ទីវ៉ែនសុន « Where Are the Keys and Authority of the Priesthood? » Liahona ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៦ ទំព័រ ២៩–៣២; ឌៀថើរ អេហ្វ អុជដូហ្វ « ពោល​ពាក្យ​សរសើរ​ដល់​អ្នក​ទាំងឡាយ​ដែល​ការពារ » Liahona ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៦ ទំព័រ ៧៧–៨០; ឃ្វីនថិន អិល ឃុក « ចូរ​ស្រមៃ​ថា​អ្នក​នៅក្នុង​ព្រះវិហារ​បរិសុទ្ធ » Liahona ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៦ ទំព័រ ៩៧–១០១; ឌេល ជី រិនឡាន់, រុស អិល រិនឡាន់ និង អាស្លី អ័រ រិនឡាន់ « Family History and Temple Blessings » Liahona ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៧ ទំព័រ ៣៤–៣៩; ដាល្លិន អេក អូក និង គ្រីស្ទិន អិម អូក « Connected to Eternal Families » Family Discovery Day ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១៨ គេហទំព័រ LDS.org ។

  7. សូមមើល គោលលទ្ធិ និង សេចក្ដីសញ្ញា ១០៩:១៥ ។

  8. សូមមើល គោលលទ្ធិ និង សេចក្ដីសញ្ញា ១០៩:២១ ។

  9. សូមមើល ប៊យដ៍ ឃេ ផាកកឺ « Balm of Gilead » Ensign ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៨៧ ទំព័រ ១៦–១៨, យេរេមា ៨:២២; ៥១:៨ ។

  10. រ័សុល អិម ណិលសុន « As We Go Forward Together » Liahona ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០១៨ ទំព័រ ៧ ។

  11. សូមមើល អេសេគាល ៤០–៤៧; Bible Dictionary « អេសេគាល » ។

  12. អេសេគាល ៤៧:៨–៩ ។

  13. សូមមើល ស្ពេនស៊ើរ ដបុលយូ ឃឹមបិល « Glimpses of Heaven » Ensign ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧១ ទំព័រ ៣៦–៣៧ ។

  14. ស៊ី អេស ល្វីស The Great Divorce: A Dream ( ឆ្នាំ ២០០១ ) ទំព័រ ៦៩ ។

  15. សូមមើល អេសាយ ៤១:១០ ។

  16. សូមមើល « គ្រឹះដ៏មាំមួន » ទំនុកតម្កើង លេខ ៨៥ ។

  17. រ័សុល អិម ណិលសុន និង វីនឌី ដ័បុលយូ ណិលសុន « Open the Heavens through Temple and Family History Work » Liahona ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១៧ ទំព័រ ១៩ ។

  18. ល្វីស The Great Divorce ទំព័រ ៦៩ ។