Πράοι και ταπεινοί στην καρδιά

Στην Καινή Διαθήκη μαθαίνουμε για έναν πλούσιο νέο, ο οποίος ρώτησε τον Ιησού: «Δάσκαλε αγαθέ, τι καλό να πράξω για να έχω αιώνια ζωή;»² Ο Σωτήρας αρχικά του συνέστησε να τηρεί τις εντολές. Κατόπιν ο Διδάσκαλος έδωσε στον νέο μία επιπλέον προϋπόθεση, που αφορούσε αποκλειστικά στις δικές του ανάγκες και περιστάσεις.

«Του είπε ο Ιησούς: Αν θέλεις να είσαι τέλειος, πήγαινε, πούλησε τα υπάρχοντά σου, και δώσ’ τα στους φτωχούς· και θάχεις θησαυρό στον ουρανό· και έλα, ακολούθα με.

»Ακούγοντας δε ο νεανίσκος τον λόγο, αναχώρησε λυπούμενος· επειδή, είχε πολλά κτήματα»³.

Συγκρίνετε την αντίδραση του πλούσιου νεανίσκου με την εμπειρία του Αμουλέκ, όπως περιγράφεται στο Βιβλίο του Μόρμον. Ο Αμουλέκ ήταν ένας εργατικός και ευκατάστατος άνδρας, με πολλούς συγγενείς και φίλους⁴. Συστηνόταν ως ένας άνθρωπος που είχε κληθεί πολλές φορές, αλλά δεν είχε ακούσει, ένας άνθρωπος που γνώριζε τα πράγματα του Θεού, αλλά δεν είχε μάθει⁵. Την προσοχή του Αμουλέκ, που ήταν κατά βάση καλός άνθρωπος, είχαν αποσπάσει οι καθημερινές φροντίδες, όπως ακριβώς και του πλούσιου νεανίσκου που αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη.

Αν και είχε στο παρελθόν σκληρύνει η καρδιά του, ο Αμουλέκ υπάκουσε την φωνή του αγγέλου, δέχθηκε τον προφήτη Άλμα στο σπίτι του και τον φιλοξένησε. Η επίσκεψη του Άλμα τον αφύπνισε πνευματικά και κλήθηκε να κηρύξει το Ευαγγέλιο. Τότε ο Αμουλέκ εγκατέλειψε «όλο το χρυσάφι του και το ασήμι και τα πολύτιμα αντικείμενά του… τον λόγο του Θεού, [και] ενώ τον είχαν απαρνηθεί εκείνοι που κάποτε ήταν φίλοι του και επίσης ο πατέρας του και οι συγγενείς του»⁶.

Τι νομίζετε εξηγεί τη διαφορά ανάμεσα στην αντίδραση του πλούσιου νεανίσκου και του Αμουλέκ;

Κατά τη διάρκεια μίας επικίνδυνης περιόδου πολέμου η οποία περιγράφεται στο Βιβλίο του Μόρμον, ο Μορόνι, επικεφαλής του στρατού των Νεφιτών και ο Παχόραν, αρχιδικαστής και κυβερνήτης της χώρας, αντάλλαξαν επιστολές. Ο Μορόνι, του οποίου ο στρατός υπέφερε εξαιτίας ελλιπούς υποστήριξης από την κυβέρνηση, έγραψε στον Παχόραν «ως είδος κατάκρισης»⁷ και κατηγόρησε αυτόν και τους άλλους ηγέτες για αδιαφορία, ολιγωρία, αμέλεια, ακόμα κι ότι ήταν προδότες⁸.

Ο Παχόραν θα μπορούσε εύκολα να αγανακτήσει με τον Μορόνι και τους ανακριβείς ισχυρισμούς του, αλλά δεν το έκανε. Απάντησε με συμπόνια και περιέγραψε πως αντιμετώπιζε μία εξέγερση εναντίον της κυβέρνησης, για την οποία δεν γνώριζε ο Μορόνι. Και τότε ο Παχόραν διακήρυξε:

«Ιδές, λέω σε σένα, Μορόνι, ότι δε χαίρομαι με τις τόσες ταλαιπωρίες σου, μάλιστα, αυτό θλίβει την ψυχή μου…

»… Στην επιστολή σου με μέμφεσαι, αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Δεν είμαι θυμωμένος, αλλά χαίρομαι με το μεγαλείο της καρδίας σου»⁹.

Τι νομίζετε εξηγεί την μετρημένη απάντηση του Παχόραν στις κατηγορίες του Μορόνι;

Πριν από έξι μήνες στη γενική συνέλευση, ο Πρόεδρος Ράσσελ Νέλσον περιέγραψε την απόκρισή του στην πρόσκληση του Προέδρου Τόμας Μόνσον να μελετήσουμε, συλλογιστούμε και εφαρμόσουμε τις αλήθειες που περιέχονται στο Βιβλίο του Μόρμον. Είπε: «Προσπάθησα να ακολουθήσω τη συμβουλή του. Μεταξύ άλλων, έχω φτιάξει λίστες για το τι είναι το Βιβλίο του Μόρμον, τι δηλώνει, τι διαψεύδει, τι εκπληρώνει, τι αποσαφηνίζει και τι αποκαλύπτει. Εξετάζοντας το Βιβλίο του Μόρμον με αυτόν τον τρόπο ήταν μια ενορατική και εμπνευσμένη άσκηση! Την συνιστώ σε κάθε έναν από εσάς»¹⁰.

Ομοίως ο Πρόεδρος Χένρυ Άιρινγκ έδωσε έμφαση στη σημασία που είχε στη ζωή του το αίτημα του Προέδρου Μόνσον. Παρατήρησε:

«Διάβαζα το Βιβλίο του Μόρμον κάθε μέρα για περισσότερα από 50 χρόνια. Έτσι, ίσως θα μπορούσα λογικά να έχω σκεφθεί ότι τα λόγια του Προέδρου Mόνσον ήταν για κάποιον άλλον. Ωστόσο, όπως και πολλοί από εσάς, ένιωσα την παρότρυνση του προφήτη και την υπόσχεσή του να με καλούν να καταβάλλω μεγαλύτερη προσπάθεια…

»Το ευτυχές αποτέλεσμα για μένα, και για πολλούς από εσάς, ήταν αυτό που ο προφήτης υποσχέθηκε»¹¹.

Τι νομίζετε εξηγεί την άμεση και ένθερμη ανταπόκριση στην πρόσκληση του Προέδρου Μόνσον αυτών των δύο ηγετών της Εκκλησίας του Κυρίου;

Δεν υπονοώ πως οι πνευματικά ισχυρές αποκρίσεις του Αμουλέκ, του Παχόραν, του Προέδρου Νέλσον και του Προέδρου Άιρινγκ εξηγούνται μόνο από μία χριστιανική ιδιότητα. Σίγουρα πολλές συσχετισμένες ιδιότητες και εμπειρίες οδηγούν στην πνευματική ωριμότητα που αντικατοπτρίζεται στη ζωή αυτών των τεσσάρων ευγενών υπηρετών. Αλλά ο Σωτήρας και οι προφήτες Του έχουν τονίσει μία θεμελιώδη ιδιότητα, που όλοι μας πρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα και να προσπαθήσουμε να ενσωματώσουμε στη ζωή μας.

Παρακαλώ παρατηρήστε το χαρακτηριστικό που χρησιμοποίησε ο Κύριος για να περιγράψει τον εαυτό Του στην ακόλουθη γραφή: «Σηκώστε επάνω σας τον ζυγό μου, και μάθετε από μένα· επειδή, είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά· και θα βρείτε ανάπαυση μέσα στις ψυχές σας»¹².

Με διδακτικό τρόπο, ο Σωτήρας διάλεξε να δώσει έμφαση στην πραότητα μεταξύ όλων των γνωρισμάτων και αρετών που θα μπορούσε ενδεχομένως να είχε επιλέξει.

Ο ίδιος τρόπος είναι φανερός σε μία αποκάλυψη που έλαβε ο Προφήτης Τζόζεφ Σμιθ το 1829. Ο Κύριος διεκήρυξε: «Να μαθαίνεις για εμένα, και να ακούς τα λόγια μου. Να βαδίζεις στην πραότητα του Πνεύματός μου, και θα έχεις ειρήνη σε εμένα»¹³.

Η πραότητα είναι ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό του Λυτρωτή και διακρίνεται από ενάρετη απόκριση, πρόθυμη υποταγή και ισχυρή αυτοσυγκράτηση. Αυτή η ιδιότητα μας βοηθά να καταλάβουμε πλήρως τις αντίστοιχες αντιδράσεις του Αμουλέκ, του Παχόραν , του Προέδρου Νέλσον και του Προέδρου Άιρινγκ.

Για παράδειγμα, ο Πρόεδρος Νέλσον και ο Πρόεδρος Άιρινγκ γρήγορα και ενάρετα ανταποκρίθηκαν στην παρότρυνση του Προέδρου Μόνσον να διαβάσουν και να μελετήσουν το Βιβλίο του Μόρμον. Αν και αυτοί οι δύο άνδρες υπηρετούσαν σε σημαντικές και περίοπτες θέσεις της Εκκλησίας και είχαν μελετήσει τις γραφές αναλυτικά για δεκαετίες, η ανταπόκρισή τους δεν έκρυβε κανένα δισταγμό ή αίσθημα εγωισμού.

Ο Αμουλέκ πρόθυμα υποχώρησε στο θέλημα του Θεού, δέχθηκε την κλήση να κηρύξει το Ευαγγέλιο, και άφησε πίσω του την άνετη ζωή και τις οικογενειακές του σχέσεις. Κι ο Παχόραν ευλογήθηκε με αντίληψη και ισχυρή αυτοσυγκράτηση ώστε να μπορεί να δρα αντί να αντιδρά, όπως εξήγησε στον Μορόνι, στις δυσκολίες που προκάλεσε μία εξέγερση εναντίον της κυβέρνησης.

Συχνά η χριστιανική ιδιότητα της πραότητας παρεξηγείται στον σύγχρονο κόσμο μας. Η πραότητα είναι δυνατή κι όχι αδύναμη, ενεργητική κι όχι παθητική, θαρραλέα κι όχι ντροπαλή, συγκρατημένη κι όχι υπέρμετρη, μετριοπαθής κι όχι αλαζονική και ευγενική κι όχι αυθάδης. Ένας πράος άνθρωπος δεν ερεθίζεται εύκολα, δεν φέρεται εξεζητημένα ή αυταρχικά και είναι έτοιμος να αναγνωρίσει τις επιτυχίες των άλλων.

Ενώ η ταπεινοφροσύνη γενικά υποδηλώνει εξάρτηση από τον Θεό και τη συνεχή ανάγκη για καθοδήγηση και υποστήριξη από Αυτόν, ηπραότητα ξεχωρίζει ως μία ιδιαίτερη πνευματική δεκτικότητα για μάθηση από το Άγιο Πνεύμα και από ανθρώπους που μπορεί να μοιάζουν λιγότερο ικανοί, έμπειροι ή μορφωμένοι, οι οποίοι μπορεί να μην κατέχουν σημαντικές θέσεις ή που δεν φαίνεται με κάποιον άλλο τρόπο να έχουν πολλά να προσφέρουν. Θυμηθείτε πώς ο Νεεμάν, επικεφαλής στον στρατό του βασιλιά της Συρίας, ξεπέρασε την υπερηφάνειά του και ταπεινά δέχθηκε την συμβουλή των υπηρετών του να υπακούσει στον προφήτη Ελισσαιέ και να πλυθεί επτά φορές στον Ιορδάνη ποταμό¹⁴. Η πραότητα είναι η κύρια προστασία από την υπερηφάνεια που τυφλώνει και που συχνά δημιουργείται από μεγάλη δημοσιότητα, θέση, ισχύ, πλούτο και κολακεία.

Η πραότητα είναι μία ιδιότητα που αναπτύσσεται μέσω επιθυμίας, ενάρετης άσκησης της ελεύθερης βούλησης και της συνεχούς προσπάθειας για διατήρηση της άφεσης των αμαρτιών μας¹⁵. Είναι επίσης ένα πνευματικό χάρισμα, το οποίο μπορούμε να επιζητούμε με τον σωστό τρόπο¹⁶. Ωστόσο, θα πρέπει να θυμόμαστε τους σκοπούς για τους οποίους δίνεται μία τέτοια ευλογία, προκειμένου να ωφελήσει και να εξυπηρετήσει τα τέκνα του Θεού¹⁷.

Καθώς πλησιάζουμε προς τον Σωτήρα και Τον ακολουθούμε, γινόμαστε σταδιακά, ολοένα και πιο ικανοί να Του μοιάσουμε. Ενισχυόμαστε από το Πνεύμα με πειθαρχημένη αυτοσυγκράτηση και μία ήρεμη ιδιοσυγκρασία. Κατά συνέπεια, αποκτούμε πραότητα όσο γινόμαστε μαθητές του Διδασκάλου και όχι απλώς πράττοντας κάτι.

«Ο Μωυσής διδάχθηκε ολόκληρη τη σοφία των Αιγυπτίων· και ήταν δυνατός σε λόγια και σε έργα»¹⁸. Κι όμως ήταν «υπερβολικά πράος, περισσότερο από όλους τους ανθρώπους, που ήσαν επάνω στη γη»¹⁹. Η γνώση και η ικανότητά του μπορούσαν να τον είχαν κάνει υπερήφανο. Αντιθέτως, η ιδιότητα και το πνευματικό χάρισμα της πραότητας με το οποίο είχε ευλογηθεί, ελαχιστοποίησε την αλαζονεία στη ζωή του και ανέδειξε τον Μωυσή ως ένα όργανο για να εκπληρωθούν οι σκοποί του Θεού.

Τα πιο μεγαλοπρεπή και γεμάτα νόημα παραδείγματα πραότητας βρίσκονται στη ζωή του ίδιου του Σωτήρα.

Ο Μέγας Λυτρωτής, ο οποίος «κατέβηκε υπό τα πάντα»²⁰ και υπέφερε, μάτωσε και πέθανε για «να μας καθαρίσει από κάθε αδικία»²¹, τρυφερά έπλυνε τα σκονισμένα πόδια των μαθητών Του²². Τέτοια πραότητα αποτελεί σήμα κατατεθέν του Σωτήρος, ως υπηρέτη και ηγέτη.

Ο Ιησούς δίνει το υπέρτατο παράδειγμα ενάρετης απόκρισης και πρόθυμης υποταγής, καθώς υπέφερε αφόρητο πόνο στη Γεθσημανή.

«Και όταν ήρθε στον τόπο, είπε σ’ αυτούς [τους μαθητές Του]: Προσεύχεστε για να μη μπείτε σε πειρασμό.

»Κι αυτός… αφού γονάτισε, προσευχόταν,

»λέγοντας: Πατέρα, αν θέλεις, να απομακρύνεις από μένα τούτο το ποτήρι· όμως, όχι το δικό μου θέλημα, αλλά το δικό σου ας γίνει»²³.

Η πραότητα του Σωτήρα σε αυτή την αιωνίως αναγκαία και πολύ έντονη εμπειρία δείχνει στον καθένα από εμάς πόση σημασία έχει να βάζουμε τη σοφία του Θεού πάνω από τη δική μας σοφία.

Η σταθερότητα της πρόθυμης υποταγής και ισχυρής αυτοσυγκράτησης του Κυρίου είναι ταυτόχρονα αξιοθαύμαστη και διδακτική για όλους εμάς. Καθώς ένας λόχος οπλισμένων φρουρών του ναού και Ρωμαίων στρατιωτών πλησίαζαν στη Γεθσημανή για να αρπάξουν και να συλλάβουν τον Ιησού, ο Πέτρος τράβηξε το σπαθί του και έκοψε το δεξί αφτί τού υπηρέτη του αρχιερέα²⁴. Ο Σωτήρας τότε άγγιξε το αφτί του υπηρέτη και τον θεράπευσε²⁵. Παρακαλώ σημειώστε πως ο Σωτήρας πλησίασε και ευλόγησε αυτόν που επρόκειτο να τον αιχμαλωτίσει, χρησιμοποιώντας την ίδια ουράνια δύναμη που θα μπορούσε να Τον έχει απαλλάξει από τη σύλληψη και την σταύρωση.

Αναλογιστείτε επίσης πώς ο Διδάσκαλος κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε να σταυρωθεί μπροστά στον Πιλάτο²⁶. Ο Ιησούς είχε δηλώσει τη στιγμή της προδοσίας Του: «Νομίζεις ότι δεν μπορώ να παρακαλέσω τώρα κιόλας τον Πατέρα μου, και θα στήσει κοντά μου περισσότερες από δώδεκα λεγεώνες αγγέλων;»²⁷ Κι όμως, ο «Αιώνιος Κριτής, τόσο των ζωντανών όσο και των νεκρών»²⁸ παραδόξως δικάστηκε ενώπιον ενός προσωρινού πολιτικού εντεταλμένου. «Και [ο Ιησούς] δεν του απάντησε ούτε σε έναν λόγο· ώστε ο ηγεμόνας θαύμαζε πολύ»²⁹. Η πραότητα του Σωτήρα είναι εμφανής στην πειθαρχημένη Του απόκριση, την ισχυρή αυτοσυγκράτηση και την απροθυμία να ασκήσει την άπειρη δύναμή Του για προσωπικό όφελος.

Ο Μόρμον προσδιορίζει την πραότητα ως το θεμέλιο, από το οποίο αναφύονται όλες οι πνευματικές ικανότητες και χαρίσματα.

«Επομένως, αν ένας άνθρωπος έχει πίστη, πρέπει οπωσδήποτε να έχει ελπίδα, γιατί χωρίς πίστη δεν μπορεί να υπάρχει καμιά ελπίδα.

»Και πάλι, ιδέστε, σας λέω ότι κανένας δεν μπορεί να έχει πίστη και ελπίδα, αν δεν είναι πράος και ταπεινός στην καρδιά.

»Αν είναι έτσι, η πίστη και η ελπίδα του είναι μάταιες, γιατί κανένας δε γίνεται δεκτός ενώπιον του Θεού, παρά μόνον οι πράοι και οι ταπεινοί κατά την καρδιά. Και αν ένας άνθρωπος είναι πράος και ταπεινός κατά την καρδιά, και ομολογεί με τη δύναμη του Πνεύματος του Αγίου ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός, πρέπει οπωσδήποτε να έχει χριστιανική αγάπη, γιατί αν δεν έχει χριστιανική αγάπη δεν είναι τίποτα. Επομένως, πρέπει οπωσδήποτε να έχει χριστιανική αγάπη»³⁰.

Ο Σωτήρας διεκήρυξε: «Μακάριοι οι πράοι· επειδή, αυτοί θα κληρονομήσουν τη γη»³¹. Η πραότητα είναι θεμελιώδης πτυχή της θείας φύσης και μπορούμε να την λάβουμε και να την εξελίξουμε στη ζωή μας χάριν και μέσω της Εξιλέωσης του Σωτήρος.

Καταθέτω μαρτυρία ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο ανεστημένος και ζων Λυτρωτής μας. Και υπόσχομαι πως θα μας καθοδηγήσει, προστατεύσει και ενδυναμώσει, καθώς βαδίζουμε στην πραότητα του Πνεύματός Του. Δηλώνω με βεβαιότητα τη μαρτυρία μου για αυτές τις αλήθειες και υποσχέσεις, στο ιερό όνομα του Κυρίου Ιησού Χριστού, αμήν.