Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ te’xk’am chaq qe li sachb’a-ch’oolejil saqen
Li okenk chixb’aanunkileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut roxloq’inkileb’ li sumwank li k’amb’ileb’ rib’ rik’ineb’ a’an, tixk’am chaq eere li sachb’a-ch’oolejil saqen sa’ li ruchich’och’ a’in li yoo chi q’ojyino’k.
Ex was wiitz’in, k’a’jo’ naq nasaho’ inch’ool eerik’in sa’ li evangelio, malaj lix tzol’leb’ li Kristo.
Jun sut jun wamiiw kixpatz’ re li Elder Neil L. Andersen, a’an jun aj Setenta sa’ li kutan a’an, k’a’ru nareek’a naq na’aatinak chiruheb’ 21 mil chi kristiaan sa’ li Ch’utamil Kab’l. Li Elder Andersen kixsume, “Ink’a’ ninsiksotk xb’aaneb’ li 21 mil chi kristiaan; xb’aaneb’ b’an li o’laju chi winq li chunchuukeb’ chiwix.” Sa’ li hoonal a’an kin’ok chi se’ek, a’b’an anajwan naweek’a ajwi’ naq yoo inxiw b’ayaq. K’a’jo’ naq ninraheb’ ut ninxaqab’eb’ xwankil li o’laju chi winq a’in jo’ profeet, aj ilol na’leb’, ut aj k’utb’esinel.
Li Qaawa’ kixye re laj Abraham naq rik’ineb’ li riyajil ut rik’in li tijonelil, chixjunileb’ li junkab’al sa’ li ruchich’och te’osob’tesiiq “rik’in ajwi’ li osob’tesink re li Evangelio… re ajwi’ li junelik yu’am” (Abraham 2:11; che’ilmanq ajwi’ raqal 2–10).
Eb’ li yeechi’inb’il osob’tesink a’in re li evangelio ut li tijonelil ke’k’ojob’aak wi’chik sa’ li ruchich’och’, ut chirix a’an, sa’ li chihab’ 1842, li Profeet aj Jose Smith kixk’anjela li tiqib’aak choq’ reheb’ yal junjunqeb’ li winq ut ixq. Li xMercy Fielding Thompson a’an jun reheb’. Li Profeet kixye re, “Li [tiqib’aak] a’in tatxrisi chiru li aak’ab’ toj sa’ jun sachb’a-ch’oolejil saqen.”1
Anajwan tinwaj aatinak chirixeb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ li tex’k’am chaq eere ut we li sachb’a-ch’oolejil saqen.
Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut eb’ li sumwank
Sa’ Leales a la Fe naqil: “Jun k’ojob’anb’il k’anjel, a’an jun loq’laj k’anjel b’aanunb’il xb’aan jun li wan xwankil li tijonelil rik’in. Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel li aajeleb’ ru re xk’ulb’al li taqenaqil loq’al … k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ nayeeman reheb’. A’aneb’ li kub’iha’, li k’ojob’aak choq’ komon sa’ li Iglees, li k’ojob’aak sa’ li Tijonelil re Melkisedek (choq’ reheb’ li winq), li tiqib’aak re li santil ochoch, ut li tz’ape’k sa’ junajil re li sumlaak.”2
Li Elder David A. Bednar kixk’ut, “Eb’ li k’anjel re li kolb’a-ib ut li taqenaqil loq’al li k’anjelanb’ileb’ sa’ lix Iglees li Qaawa’ k’ojob’anb’il wi’chik … a’aneb’ li numleb’ k’eeb’ileb’ xwankil sa’ wi’ naru te’ok li osob’tesink re choxa sa’ qayu’am chiqajunjunqal.”3
Jo’ jun li tumin rik’in wiib’ xpak’al, chixjunileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ chapchookeb’ rib’ rik’ineb’ li sumwank noko’ok wi’ rik’in li Dios. Li Dios naxyeechi’i qe li osob’tesink wi too’oxloq’inq reheb’ li sumwank a’in chi tiik qach’ool.
Li profeet aj Amulek kixye, “Li yuʼam aʼin aʼan xqʼehil re naq teʼxkawresi ribʼ li winq chixkʼulbʼal li Dios” (Alma 34:32). Chan ru taqakawresi qib’? Rik’in xk’ulb’aleb’ chi k’ulub’ejo li k’ojob’anb’il k’anjel. Jo’kan ajwi’ laa’o tento, jo’ xye li Awa’b’ej Nelson, “kanaak sa’ xb’ehil li sumwank.” Li Awa’b’ej Russell M. Nelson xye ajwi’, “Li rajom eech’ool chixtaaqenkil li Kolonel rik’in li ok sa’ sumwank rik’in a’an, ut chirix a’an xk’uulankileb’ li sumwank a’an, tixte li okeb’aal chiru li junjunq chi musiq’ejil usilal ut osob’tesink li naru te’xk’ul li ixq, li winq, ut li kok’al sa’ chixjunil na’ajej.”4
Jo’ naab’al eere, laj John ut li xBonnie Newman xe’xk’ul li musiq’ejil osob’tesink xyeechi’i li Awa’b’ej Nelson. Jun domingo, chirix naq xe’wulak sa’ li Iglees rochb’eeneb’ lix oxib’ kok’al, li xBonnie xye re laj John, li maji’ qakomon sa’ li Iglees, “Ink’a’ ninru chixb’aanunkil a’in injunes. Tento naq taak’e aach’ool ma tatchalq sa’ lin iglees, malaj taasik’ ru jalan chik li iglees tooxik wi’ sa’ junajil, a’b’an aajel ru naq eb’ li kok’al te’xnaw naq lix yuwa’ naxra ajwi’ li Dios.” Sa’ li domingo jun chik ut rajlal domingo toj sa’ li kutan a’in, laj John moko ka’aj ta wi’ xwulak sa’ iglees; chiru naab’al chihab’ a’a xk’anjelak rik’in xch’e’b’al li piano sa’ naab’al chi teep, uq’ej, ut Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al. Xink’ul li usilal re xnawb’al ru laj John sa’ li abril, 2015, ut sa’ li ch’utam a’an xoo’aatinak chirix naq li k’a’ru jwal nim ru taaruuq wi’ tixk’ut lix rahom choq’ re li xBonnie, a’an naq tixk’am sa’ li santil ochoch, a’b’anan moko taaruuq ta a’an wi maji’ nakub’e xha’.
Chirix wulak sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan chiru 39 chihab’, laj John xkub’e xha’ sa’ li chihab’ 2015. Chirix xnumik jun chihab’, laj John ut li xBonnie xe’tz’ape’ sa’ junajil sa’ li Santil Ochoch re Memphis, Tennessee, numenaq 20 chihab’ chaq naq li xBonnie kixk’ul li tiqib’aak. Li ralal laj Robert, wan re 47 chihab’, xye chirix lix yuwa’, “Lin yuwa’ xchaab’ilo’ chi yaal chirix naq xk’ul li tijonelil.” Li xBonnie ajwi’ xye, “Laj John junelik jun winq se’se’ ru ut sa xch’ool, a’b’an rik’in xk’ulb’aleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut roxloq’inkil lix sumwank, nimob’resinb’il chik lix q’unal lix ch’ool.”
Lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kristo ut lix b’aanuhom kixk’ut qe
Naab’al chihab’ chaq anajwan, li Awa’b’ej Boyd K. Packer kooxtij, “Lix b’eresinkil qib’ chi us a’ut chi maak’a’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li evangelio moko tixtoj ta rix chi moko tixtaqsi xloq’al li winqilal.”5 Relik chi yaal, ink’a’ yal naqaj ruheb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut eb’ li sumwank re toosutq’iiq rik’in qaChoxahil Yuwa’, naqaj aj b’an wi’ li Ralal, li Jesukristo, ut lix tojb’al rix li maak xb’aan.
Li rey aj Benjamin kixk’ut naq ka’ajwi’ rik’in ut xb’aan lix k’ab’a’ li Kristo taaruuq taachalq li kolb’a-ib’ reheb’ li ralal xk’ajoleb’ li winq (chi’ilmanq Mosiah 3:17; chi’ilmanq ajwi’ Eb’ lix Raqalil li Paab’aal 1:3).
Rik’in lix tojb’al rix li maak, li Jesukristo kixtoj qix chiru li k’a’ru na’ux xb’aan lix t’anik laj Adan ut kixkawresi li b’e re tooruuq chixjalb’al qak’a’uxl ut chixk’ulb’al li taqenaqil loq’al sa’ junaq kutan. Rik’in lix yu’am, a’an kixk’ut chiqu rik’in xb’aanuhom naq taqak’uleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’, b’ar wi “nakʼutman li wankilal re choxahilal” (Tz. ut S. 84:20).
Chirix naq li Kolonel kixk’ul li k’ojob’anb’il k’anjel re li kub’iha’ re “xtzʼaqobʼresinkil ru chixjunil li tiikilal” (chi’ilmanq 2 Nefi 31:5–6), laj Satanas ki’ok chiraalenkil. Jo’kan ajwi’, li aaleek naqak’ul moko naraqe’ ta chirix li kub’iha’ malaj li tz’ape’k sa’ junajil, a’b’an xk’ulb’aleb’ li loq’laj k’ojob’anb’il k’anjel ut roxloq’inkil li sumwank li k’amb’ileb’ rib’ rik’ineb’ nokoxnujob’resi rik’in li sachb’a-ch’oolejil saqen ut nokoxkawob’resi re xtz’eqtaanankil ut numtaak sa’ xb’een li aaleek.
Li tijom
Laj Isaias kixye jo’ profeet naq sa’ li roso’jikeb’ kutan, “xmuxe’k ru li ch’och’ … xb’aan naq … xe’xjal li k’ojob’anb’il k’anjel” (Isaias 24:5; chi’ilmanq ajwi’ Tz. ut S. 1:15).
Jun chik tijom li naxk’am rib’ rik’in a’in, k’utb’esinb’il re li Profeet aj Jose Smith, a’an naq wankeb’ junjunq li “rikʼin xtzʼuumalebʼ re neke’xnima ru [li Qaawa’], a’b’an … nekeʼxkʼut choqʼ tzolʼlebʼ lix taqlahomebʼ li winq, nakʼutun joʼ li wan choxahilal rikʼin, aʼbʼan nekeʼxtzʼeqtaana lix wankilal aʼan” (Jose Smith—Resilal 1:19).
Laj Pablo kooxtij ajwi’ naq naab’aleb’ “aj paab’aneleb’ naq te’xb’aanu rib’, a’ut te’xtz’eqtaana li us. Maajunaji aawib’ rik’ineb’ a’an” (2 Timoteo 3:5). Ninye chi ka’sutil: maajunaji aawib’ rik’ineb’ a’an.
Naab’al li choqink ut li aaleek sa’ li qayu’am, “chanchaneb’ li josq’ aj xojb’ ” (Mateo 7:15). A’an a’an li tz’aqal aj ilol karner li tixkawresi, tixkol rix, ut tixye re li karneer ut li ketomq naq chalkeb’ re laj xojb’ a’in (chi’ilmanq Jwan 10:11–12). Jo’ xmoos laj ilol karneer li naqayal qaq’e chixtaaqenkil chi tz’aqal li Chaab’il aj Ilol Karneer, ma ink’a’ tab’i’ laa’o aj ilol re li qaam jo’ ajwi’ reheb’ raameb’ li qas qiitz’in? Rik’in li na’leb’ neke’xk’e chaq qe eb’ li profeet, aj ilol na´leb’, ut aj k’utb’esinel li toje’ xe’xaqab’aak xwankil qab’aan, ut rik’in li wankil ut li maatan re li Santil Musiq’ej, naru taqileb’ chi chalk laj xojb’ wi yooko chi yo’lek ut wi kawresinb’ilo. A’b’anan, wi ink’a’ k’eek’o qach’ool chi us jo’ aj ilol re li qaam ut re raameb’ li qas qiitz’in, k’a’jo’ wi’chik naq naru te’chalq li jar paay chi rahilal. Wi ink’a’ k’eek’o qach’ool, te’chalq li jar paay chi rahilal. Ninb’oq li junjunq qe naq toowanq jo’ aj ilol karneer tiik qach’ool.
Li ink’ulum ut xnawom inch’ool
Li loq’laj wa’ak a’an jun k’ojob’anb’il k’anjel li nokoxtenq’a chi kanaak sa’ li b’e, ut xk’ulb’al chi k’ulub’ejo, a’an reetalil naq yooko chixpaab’ankileb’ li sumwank li k’amb’ileb’ rib’ rik’in li jun ch’ol chik chi k’ojob’anb’il k’anjel. Wiib’ oxib’ chihab’ chaq, li wixaqil, li xAnita, ut laa’in yooko chi k’anjelak sa’ li Mision Arkansas Little Rock, xin’el chi k’utuk wochb’eeneb’ wiib’ saaj aj misioneer. Naq yooko chixwotzb’al li evangelio, li chaab’il winq li yooko chixtzolb’al xye, “Ak xinwulak sa’ lee Iglees; k’a’ut naq tento xtzekankil li kaxlan wa ut ruk’b’al li ha’ rajlal domingo? Sa’ li qaIglees, naqab’aanu wiib’ sut sa’ li chihab’, sa’ li Paswa ut sa’ li Ralankil, ut a’an k’a’jo’ xnimal ru.”
Xqawotz rik’in naq taqlanb’ilo “[chixch’utub’ankil qib’] chi kok’ aj xsa’ re xk’ulb’al li kaxlan wa ut li viin” (Moroni 6:6; chi’ilmanq ajwi’ Tz. ut S. 20:75). Chi xkaw xyaab’ qakux, xqil xsa’ Mateo 26 ut 3 Nefi 18. A’an xsume naq toj maji’ naril li rajb’al ru.
Tojo’ naq xqawotz chan ru xjuntaq’eetankil: “K’oxla naq xattoch’e’ xb’aan jun li b’eleb’aal ch’iich’. Yoo chi elk laa kik’el ut chanchan naq kamenaqat. Jun kristiaan nanume’ aran, ut naq nakatril chi ink’a’ nakat-eek’an, naxb’oqeb’ li paramédico. Nakate’ril ut nachal wi’chik laa ch’ool ut na’ajk aawu.”
Xqapatz’ re li winq a’in, “Naq tatruuq chixtawb’al ru b’ar wankat, k’a’ raj ru laa patz’om taab’aanu?”
A’an xsumen, “Tinwaj raj xnawb’al chan ru xinwulak aran ut ani xinixtaw. Tinwaj raj xb’antioxinkil re rajlal kutan xb’aan naq xkol rix lin yu’am.”
Xqawotz rik’in li chaab’il winq a’in naq li Kolonel kixkol rix qayu’am ut naq tento taqab’antioxi re rajlal kutan, rajlal kutan, rajlal kutan!
Chirix a’an xqapatz’ re, “Rik’in xnawb’al naq a’an kixk’e lix yu’am sa’ qak’ab’a’, ma chi kok’ aj xsa’ taawaj raj xtzekankil li kaxlan wa ut ruk’b’al li ha’ jo’ li reetalil lix tib’el ut lix kik’el?”
A’an xye, “Nintaw ru, nintaw ru. A’b’an jun chik inna’leb’. Ink’a’ mas nekereek’a eerib’ sa’ lee Iglees jo’ naqab’aanu sa’ li qe.”
Xqasume re, “K’a’ raj ru taab’aanu wi ta taa’ok li Kolonel Jesukristo sa’ rokeb’aal laa wochoch?”
A’an xye, “Aka’ tinwiq’ib raj wib’ chi ch’och’.”
Xqapatz’ re, “Ma ink’a’ a’an li nakaweek’a naq nakat-ok sa’ eb’ li ch’utleb’aal kab’l reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan—li oxloq’ choq’ re li Kolonel?”
A’an xye, “Nintaw ru, nintaw ru, nintaw ru!”
A’an xchal sa’ li domingo re li Paswa ut ink’a’ chik xkanab’ chi chalk.
Ninb’oq li junjunq qe chixpatz’b’al qib’, “K’a’ruheb’ li k’ojob’anb’il k’anjel, jo’ li loq’laj wa’ak, li tento tink’ul, ut k’a’ruheb’ li sumwank tento tin’ok wi’, tink’uula, ut tinwoxloq’i?” Ninye eere chi anchal inch’ool naq li okenk chixb’aanunkileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut roxloq’inkileb’ li sumwank li k’amb’ileb’ rib’ rik’ineb’ a’an, tixk’am chaq eere li sachb’a-ch’oolejil saqen sa’ li ruchich’och’ a’in li yoo chi q’ojyino’k.