Eb’ li saaj ixq sa’ li k’anjel
Li junjunq chi saaj ixq re li Iglees tento taareek’a naq oxloq’ ru, taawanq xhoonal re tenq’ank, ut taareek’a naq wan li naru tixb’aanu re tenq’ank sa’ li k’anjel a’in.
Jun chihab’ chaq, sa’ li jolomil ch’utam re li tijonelil re li ch’utub’aj-ib’, li Obiisp Gérald Caussé kiraatinaheb’ li winq re li Iglees ut kixch’olob’ chan ru naq li Tijonelil re Aaron ut li Tijonelil re Melkisedek laq’ab’anb’ileb’ rib’ chi tz’aqal sa’ li k’anjel re li kolb’a-ib’.1 Lix na’leb’ ki’ok choq’ jun osob’tesink jwal nim sa’ xtenq’ankileb’ li saaj winq re li Tijonelil re Aaron rilb’al naq wankeb’ xk’anjel sa’ xkab’lankil li rawa’b’ejihom li Dios sa’ ruchich’och’. Lix k’anjeleb’ sa’ komonil naxkawob’resi li Iglees ut naxyoob’ jun jalajik xch’ooleb’ li qasaaj winq naq neke’xtaw ru naq nim xwankil xb’aaunhomeb’ ut naq jwal chaq’al ru li k’anjel a’in.
Anajwan nawaj ajwi’ naq li waatin tixjunaji rib’ rik’in li na’leb’ a’an naq yooqin chi aatinak chirixeb’ li saaj ixq re li Iglees, li aajeleb’ ajwi’ ru re xtz’aqob’resinkil ru lix k’anjel li Q’aawa’ sa’ lix junkab’aleb’ ut sa’ lix Iglees.
Jo’ li Obiisp Caussé, chiru xnimal lin saajilal xinwan chaq sa’ jun ch’ina uq’ej re li Iglees ut naab’al sut xpatz’man we naq tinb’aanuhatq k’anjel ut b’oqom li b’aanunb’ileb’ raj xb’aaneb’ li cheekeb’. Qayehaq, laa’o li wanko chaq sa’ xk’anjeleb’ li saaj rajlal xootenq’an chixtusub’ankil ut chixk’uub’ankil li kok’ k’anjel taqab’aanu sa’ komonil jo’eb’ ajwi’ li xninqal ru k’anjel te’uxmanq. Xqatz’iib’a na’leb’ re k’utb’esink, xqak’uub’ jun ch’uut aj b’ichanel re taqasahob’resi xch’ooleb’ li ani wan sa’ li uq’ej, ut xoo’oken chi us sa’ chixjunilatq li k’anjel. Xinb’oqe’ jo’ aj b’eresinel b’ich re li uq’ej, ut rajlal xamaan ninb’eresi li b’ich sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak. Choq’ re jun saaj ixq waqlaju chihab’ xyu’am, jwal chaab’il li xk’eeb’al rib’ rajal domingo chiruheb’ chixjunileb’ li komon re li uq’ej ut xb’eresinkileb’ li b’ich. Xweek’a naq aajel chaq wu ut xinnaw naq wan chaq k’a’ru naru tink’e. Li komon neke’raj ru naq wankin aran, ut jwal xwulak chiwu reek’ankil naq ajb’il wu. Li tz’aqonk a’an xinixtenq’a chixkab’lankil lix nawom inch’ool chirix li Jesukristo, ut jo’ kixk’ul li Obiisp Caussé, xk’ojob’ lin yu’am sa’ xk’anjelankil li evangelio.
Chixjunjunqaleb’ li komon tento te’xnaw naq jwal aajeleb’ ru. Li junjunq wan rik’in ninqal ru eechej li naru tixyeechi’i ut maatan ut seeb’al ak re li neke’tenq’an chixtiikisinkil chi uub’ej li xnimal ru k’anjel a’in. Li qasaaj winq wankeb’ xk’anjel sa’ li Tijonelil re Aaron tusb’il ru sa’ li Tzol’leb’ ut Sumwank, ut a’in neke’k’utun chi saqen ru. Choq’ re li saaj ixq re li Iglees, lix yuwa’eb’, ut laj jolominel reheb’, maare ink’a’ tz’aqal nak’utun naq chalen chaq naq xe’kub’e xha’, teneb’anb’il sa’ xb’eeneb’ rik’in sumwank li “yaabʼak rikʼinebʼ li nekeʼyaabʼak; ut xkʼojobʼankilebʼ xchʼool li nekeʼajok kʼojobʼaak xchʼool, ut xaqliik joʼ aj yehol nawom chirix li Dios saʼ chixjunil hoonal, ut saʼ chixjunil li kʼaʼaq re ru, ut saʼ chixjunil li naʼajej [te’wanq] wiʼ, toj reetal [xkamikeb’].”2 Eb’ li saaj ixq wankeb’ xhoonal re xb’aanunkil li teneb’anb’il sa’ xb’eeneb’ sa’eb’ li teep ut uq’ej wankeb’ wi’ naq neke’k’anjelak sa’ x’awa’b’ejileb’ li tzoleb’aal, sa’ xch’utameb’ li saaj, ut sa’ jalan chik li b’oqom. Li junjunq chi saaj ixq re li Iglees tento taareek’a naq oxloq’ ru, taawanq xhoonal re tenq’ank, ut taareek’a naq wan li naru tixb’aanu re tenq’ank sa’ li k’anjel a’in.
Sa’ li Manual 2, naqatzol naq li k’anjel re li kolb’a-ib’ sa’eb’ li qateep a’an ajwi’ “li k’anjel re jultikank aatin, li xtenq’ankileb’ li komon chi kanaak li toje’ xe’kub’e xha’, li xk’amb’aleb’ chaq wi’chik li xikenaqeb’, li k’anjel re li santil ochoch, ut li k’anjel re li resilal li junkab’al, ut xk’utb’al li evangelio.”3 Li k’anjel a’in b’eresinb’il xb’aaneb’ li qatiikil obiisp, li wan rik’ineb’ xlaawil li tijonelil re lix teepeb’. Chiru naab’al chihab’, laa’o sa’ li awa’b’ejil re li saaj ixq yooko chixpatz’b’al: “B’arwan reheb’ li k’anejel a’in ink’a’te’okenq wi’ eb’ li qasaaj ixq?” Lix sumenkil a’an naq a’aneb’ wan li k’a’ru naru te’xwotz’ sa’ chixjunileb’ li k’anjel a’in.
Qayehaq, toje’ xinnaweb’ ru jun siir chi saaj ixq aran Las Vegas li xe’b’oqe’ choq’ aj k’ehol na’leb’ chirix li k’anjelak sa’ li santil ochoch ut xb’aanunkil li resilal li junkab’al sa’eb’ lix teep. Neke’lemtz’un xb’aan xsahileb’ xch’ool rik’in naq neke’ru chixtenq’ankileb’ lix komon sa’ li teep re xtawb’aleb’ lix xe’toonil. Jwal neke’ru chixk’anjelankil li ulul ch’iich’, xe’xtzol chaq roksinkil li FamilySearch, ut yo’oon wankeb’ chixwotzb’al lix nawom rik’in li rech komonil. Jwal xk’utun naq wankeb’ xnawom xch’ool ut naq neke’xtaw ru lix aajelil ru li sik’ok k’ab’a’ej reheb’ li qaxe’ qatoon kamenaqeb’ re naq taaruuq te’b’aanumanq li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ choq’ reheb’ sa’ li santil ochoch.
Junjunq po chaq anajwan, kiwan inhoonal re xyalb’aleb’ rix wiib’ chi saaj ixq aj kaalaju chihab’ rik’in jun ink’a’uxl. Kiwisi wiib’ li tusleb’ aatin re li ch’utam re li teep ut kink’e re xEmma ut xMaggie. Kinpatz’ reheb’ naq te’ril ru li tusleb’ aatin ut naq te’xtz’il rix ma wan junaq na’leb’ tusb’il chaq sa’ li ch’utam re li teep te’ruuq raj wi’ chi okenk. Li xEmma kixk’e reetal naq jun ak’ junk’ab’al ok chaq re chi q’axonk sa’ li teep, ut kixye naq taaruuq chixtenq’ankileb’ chi q’axonk. Kixk’oxla naq taaruuq taa’ok choq’ ramiiweb’ li kok’al sa’ li junkab’al ut tixk’ut chiruheb’ lix ak’ tzoleb’aal. A’an kiril ajwi’ naq okeb’ chaq re xninq’ehinkil jun wa’ak sa’ li teep chiru q’ojyin ut kireek’a naq naab’al chi na’leb’ taaruuq taatenq’anq wi’.
Li xMaggie kixk’e reetal naq naab’al li komon ak cheekeb’ sa’ li teep te’raj tenq’aak rik’in xk’ulb’al li ula’anink ut li wank sa’ komonil. Kixye naq jwal taawulaq raj chiru rula’aninkileb’ ut xtenq’ankileb’ li chaq’al ru komon ak tiixeb’ chik. Jo’kan ajwi’ kireek’a naq taaruuq chixtenq’ankileb’ li komon sa’ li teep re te’xtzol roksinkil li ulul ch’iich’ ut li redes sociales. Relik chi yaal naq maak’’a junaq na’leb’ li wan chiru li tusleb’ aatin b’ar wi’ li wiib’ chi saaj ixq ink’a’ te’ruuq raj chi tenq’ank!
Li neke’chutla sa’ li ch’uut re li teep, malaj li wankeb’ xb’oqb’aleb’ sa’ li teep, ma neke’ril li saaj ixq jo’ jun chaq’al ru eechej re tenq’ank re xb’aanunkil li ajb’il ru sa’eb’ li qateep? Li tusulal na’leb’ re chixjunil tento xb’aanunkil sa’ li teep jwal najt ru, ut chi kok’ aj xsa’ naqak’oxla naq ka’ajwi’ li komon ak ninqeb’ te’ruuq chixb’aanunkil li k’anjel a’an. Jo’ chanru naq neke’b’oqman li saaj re li Tijonelil re Aaron re naq te’k’anjelaq rochb’eeneb’ lix yuwa’ ut xkomoneb’ chik li winq re li Tijonelil re Melkisedek, eb’ li qasaaj ixq naru te’b’oqe’q re te’tenq’anq ut te’k’anjelaq chiruheb’ li komon sa’ li teep rochb’eeneb’ lix na’ ut xkomoneb’ chik li komon ixq tiikeb’ chi paab’ank. Wankeb’ xseeb’al, xch’ool, ut rajom chixb’aanunkil naab’aleb’ li k’anjel chiru ka’ajwi’ wulak rajlal domingo sa’ li Iglees!
Naq taqak’oxlaheb’ li k’anjel tento te’xb’aanu li qasaaj ixq sa’eb’ li kutan chalkeb’ re, naru naqapatz’ qib’ k’a’ru naru taqak’e reheb’ anajwan re xtenq’ankileb’ chixkawresinkil rib’eb’ choq’ misioneer, aj nawol re li evangelio, aj jolominel sa’eb’ li k’anjenel ch’uut re li Iglees, aj k’anjel sa’ li santil ochoch, ixaqilb’ej, na’b’ej, aj k’utunel, ut choq’ amiiw. A’aneb’ ak naru te’ok chixb’aanunkil naab’al reheb’ li k’anjel a’an. Rajlal napatz’man reheb’ li saaj naq te’tenq’anq chixk’utb’al junaq li tzolok sa’ li Dominkil Tzoleb’aal. Sa’ li kutan anajwan li qasaaj ixq wan xhoonaleb’ re k’anjelak sa’ li santil ochoch sa’ li na’leb’ li junxil ka’ajwi’ neke’xb’aanu laj k’anjeleb’ sa’ li santil ochoch malaj laj jolominel li neke’rochb’eeni lix ch’uut aj saaj sa’ xb’aanunkil li kub’iha’ choq’ reheb’ li kamenaq. Anajwan neke’b’oqe’ li kok’ ixqa’al li toj wankeb’ sa’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al re te’wulaq sa’ li ch’utam re xkawresinkil li komon re xik sa’ li santil ochoch ut re li tijonelil, li taatenq’anq reheb’ chixtawb’al ru naq aajel ru rokikeb’ sa’ li k’anjel b’eresinb’il xb’aan li tijonelil. A’aneb’ yookeb’ chixtzolb’al naq li winq, li ixq, li saaj, ut li kok’al chixjunileb’ neke’xk’ul rosob’tesihom li tijonelil, ut naq chixjunileb’ naru te’okenq chi tz’aqal sa’ xtiikisinkil chi uub’ej lix k’anjel li Qaawa’.
Ex Obiisp, naqanaw naq lix tusulal lee k’anjel jwal aaleb’, a’b’an jo’ chanru naq jun lee k’anjel jwal nim ru a’an xjolominkil li molam re li Tijonelil re Aaron, sa’ li Manual 2 naxye naq “li obiisp ut lix tenq’ aj k’ehol na’leb’ neke’xjolomi rik’in li tijonelil li ch’uut re li Saaj Ixq. Neke’xk’aak’ale li junjunq chi saaj ixq ut neke’xkawob’resiheb’, rik’in li k’anjelak roch’b’eeneb’ li yuwa’b’ej ut laj jolominel reheb’ li Saaj Ixq.” Naxye ajwi’ naq “li obiisp ut lix tenq’ aj k’ehol na’leb’ neke’oken chi rajlal sa’eb’ li ch’utam ut k’anjel ut reheb’ li saaj ixq.”4 Naqab’antioxi reheb’ li obiisp li neke’xk’e xhoonal re rula’aninkileb’ lix tzoleb’aal li saaj ixq ut li neke’xk’e xk’anjeleb’ li saaj ixq re naq ink’a’ ka’ajwi’ te’iloq sa’ li k’anjel. B’antiox eere naq nekek’e xhoonaleb’ li saaj ixq re te’okenq chi tenq’ank sa’ li ajb’il ru xb’aaneb’ li komon sa’ li teep! Eb’ li hoonal a’an re tenq’ank neke’rosob’tesiheb’ chi naab’al chiruheb’ li k’anjel li ka’ajwi’ b’aanunb’il re xsahob’resinkileb’ xch’ool.”
Choq’ eere, li saaj ixq re li Iglees, lee chihab’ re saajilal maare laatz’eb’ ru ut ch’a’ajeb’. Naqak’e reetal naq naab’al eere yookex chixyalb’al eeq’e rik’in li kub’enaqil ch’oolej, li lub’k, li titz’k, ut maare li raho’k sa’ ch’oolej chi rajlal. Li ilok sa’ lee sutam ut ink’a’ ka’ajwi’ rilb’al lee ch’a’ajkilal maare a’an ink’a’ tixtuqub’ chixjunileb’ li ch’a’ajkilal a’in, a’b’an li k’anjelak chiru qas qiitz’in naru chi kok’ aj xsa’ tixseeb’ob’resi li qiiq ut tixk’e chi kotzk li qach’a’ajkilal. Jun li na’leb’ q’axal chaab’il re xwaklesinkil qib’, a’an xk’utb’al, rik’in xk’oxlankileb’ ut xtenq’ankileb’ li qas qiitz’in, naq wan naab’al li chaab’ilal naru taqawotz.5 Nink’e eeb’oqb’al chixtaqsinkil lee ruq’ re texk’anjelaq naq nekeril li na’ajman ru sa’ lee sutam. Naq neketz’aqob’resi ru lee teneb’ahom re sumwank xex’ok wi’ ut nekex’oken sa’ xkab’lankil li rawa’b’ejihom li Dios, eb’ li osob’tesink te’hoye’q sa’ lee yu’am, ut teenaw ru xchamal ut lix sahilal maak’a’ roso’jik li tzolomil.
Ex was witz’in, eb’ li qasaaj ixq jwal chaq’aleb’ ru. Wankeb’ xmaatan, numtajenaq xsak’ahileb’ xch’ool ut xmetz’ew, ut chaab’ileb’ xchool ut aj rahoneleb’. A’aneb’ neke’raj k’anjelak. Aajel ru choq’ reheb’ xnawb’al naq wankeb’ xloq’al ut jwal aajeleb’ ru sa’ li k’anjel re li kolb’a-ib’. Jo’ chanchan naq li saaj winq neke’xkawresi rib’ sa’ li Tijonelil re Aaron choq’ re ninqi k’anjel sa’ li Tijonelil re Melkisedek, eb’ li qasaaj ixq yookeb’ chixkawresinkil rib’ re te’ok choq’ komon sa’ li ch’uut reheb’ li ixq jwal nim ru sa’ ruchich’och’—li Komonil re Tenq’ank. Chi laq’ab’anb’ileb’, li saaj winq ut saaj ixq a’in chaq’aleb’ ru, kaweb’ rib’, ut tiikeb’ xch’ool yookeb’ chixkawresinkil rib’ re naq te’wanq choq’ ixaqilb’ej ut b’eelomej, na’b’ej ut yuwa’b’ej li te’xk’iresiheb’ lix junkab’al chi k’ulub’ejeb’ choq’ re lix choxahil awa’b’ejihom li Dios.
Ninch’olob’ xyaalal naq lix k’anjel li qaChoxahil Yuwa’ a’an xkʼeebʼal chi uxmank lix kolbʼal chiru li kamk ut lix yuʼam chi junelik li ralal xk’ajol.6 Eb’ li qachaq’al ru saaj ixq jwal ninqeb’ xk’anjel li te’xb’aanu re tenq’ank chixtz’aqob’resinkil ru li nimla k’anjel a’in. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.