“Nianang Lapad nga Imperyo”

Ang dalan paingon niining mahinungdanong adlaw sa kasaysayan sa Simbahan sa Russia masubay balik sa unang mga adlaw sa Pagpahiuli. Niadtong 1843 gitawag ni Propeta Joseph Smith si Elder Orson Hyde sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles ug si George J. Adams sa pag-misyon sa Russia “sa pagpaila sa kahingpitan sa Ebanghelyo ngadto sa mga tawo nianang lapad nga imperyo, ug [kabahin niini] gilakip ang pipila sa labing importante nga mga butang mahitungod sa pagpalambo ug pagtukod sa gingharian sa Dios sa katapusang mga adlaw, nga dili mapasabut niini nga panahon.”¹ Hinoon, ang Pagkamartir sa Propeta niadtong 1844 nakapugong sa mga plano sa pagkompleto sa misyon, ug ang mga plano sa Propeta kabahin sa padulngan sa ebanghelyo “nianang lapad nga imperyo” nagpabiling wala pa matuman.²

Sa gihapon, sa 168 ka tuig tali sa unang tawag sa misyon ug sa pagmugna sa unang stake sa Russia, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga managlahi ang kaagi nakatabang sa pag-andam sa paagi sa pagpakigbahin sa ebanghelyo ngadto sa mga katawhan sa Russia. Niadtong 1895, ang Swedish nga misyonaryo nga si August Höglund miabut sa St. Petersburg aron sa pagtudlo ni Johan Lindlöf, kinsa misulat sa Scandinavian Mission ug mihangyo og mga misyonaryo human masayud sa Simbahan didto sa iyang lumad nga nasud sa Finland. Duha ka adlaw human makighimamat ni Elder Höglund ug naghisgot kaniya sa tibuok gabii, si Johan ug ang iyang asawa, si Alma, mihangyo nga magpabunyag. Niadtong Hunyo 11, 1895, giubanan sila ni Elder Höglund ngadto sa daplin sa Suba sa Neva. Wala makakita og hilom, hilit nga dapit alang sa bunyag, ang grupo miluhod sa pag-ampo aron mangayo og tabang sa Ginoo. Sa milagrosong paagi ang mga sakayan ug mga katawhan misugod sa pagbiya sa dapit. Human sa bunyag, si Sister Lindlöf miingon, “Nalipay kaayo ko! Nasayud ko nga ang Ginoo mipasaylo kanako.”³ Sila Johan ug Alma nahimong unang mga kinabig nga nabunyagan sa Russia.

Pipila ka tuig ang milabay, nadasig sa pagkakabig sa mga Lindlöf ug sa sosyal nga mga reporma nga giplano sa gobyerno sa Russia, si Elder Francis M. Lyman (1840–1916) sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasiugda sa plano sa pagpadala og mga misyonaryo sa Imperyo sa Russia. Niadtong 1903, samtang nagserbisyo isip presidente sa European Mission, si Elder Lyman mibiyahe ngadto sa Imperyo sa Russia ug gipahinungod ang yuta alang sa pagsangyaw sa ebanghelyo. Siya mihalad og mga pag-ampo sa St. Petersburg ug sa Moscow niadtong Agosto 6 ug 9, nangamuyo sa Ginoo sa pagpanalangin sa mga magmamando sa yuta ug sa daghang mga tawo sa imperyo, “diin adunay daghang kaliwat sa Israel.”⁴ Nag-ampo usab siya nga “ang kasingkasing sa matinud-anon ug matinuoron mangita unta sa kamatuoran, ug nangamuyo sa Ginoo sa pagpadala sa mga sulugoon nga puno sa kaalam ug hugot nga pagtuo aron sa pagdeklarar sa Ebanghelyo ngadto sa mga Russian sa ila mismong pinulongan.”⁵

Si Elder Lyman mipadala sa misyonaryo nga si Mikhail Markov ngadto sa Riga, Latvia—kaniadto kabahin sa Imperyo sa Russia—ug misulat ngadto sa punoang buhatan sa Simbahan nga nagpahayag sa iyang paglaum sa pagtawag og mga misyonaryo ngadto sa Russia sa dili madugay. Ang mga lider sa Simbahan sa Siyudad sa Salt Lake, hinoon, mibati nga kinahanglang ikonsiderar og maayo sa dili pa magpadala og mga misyonaryo sa Russia, diin dili legal ang pagsangyaw sa bisan unsa nga sukwahi sa naestablisar na nga tinuohan sa mga Russian. Si Brother Markov sa wala madugay mibiya sa Riga ubos sa mando sa lokal nga mga opisyal.⁶ Sa katapusan, ang kagubot sa sosyal ug politika sa Russia, gisamutan pa sa kadaut sa Unang Gubat sa Kalibutan, nakahimo og sunod-sunod nga mga rebolusyon ug usa ka sibil nga gubat nga nakasamok pag-ayo sa Russia. Ang pagporma sa Soviet Union ug ang miresulta nga Cold War nakapa-imposible sa pagpadala og mga misyonaryo sa Russia.

Hinoon, atol sa panahon sa Soviet, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nagpadayon sa pag-andam sa pagpaila sa gipahiuli nga ebanghelyo sa Russia. Usa niini nga indibidwal mao si Andre Anastasion, usa ka langyaw gikan sa Odessa, Ukraine, kinsa nagsugod sa paghubad sa Basahon ni Mormon ngadto sa Russian human sa iyang bunyag niadtong 1918. Human sa pagbisita sa Moscow niadtong 1970, si Andre misulat, “Kaduha sa gabii nga mibarug ko sa Red Square ug nangamuyo sa Ginoo sa pag-abli sa agianan nga ang Ebanghelyo madungog sa mga Russian, kinsa akong nakita bisan asa nga nanglakaw nga magpanon, dili maayo og panamit, nagguol, nagduko ang mga ulo.”⁷ Ang unang edisyon sa Russian nga Basahon ni Mormon, kadaghanan gibase sa buhat ni Andre, gimantala niadtong 1981. Sa paglabay sa panahon, daghang Russian ang midawat sa mensahe sa Basahon ni Mormon, nahimong mga pioneer sa ilang kaugalingong yuta aron makatabang sa pagtuman sa mga paglaum ug pag-ampo sa uban alang kanila.

Niadtong 1989, sila Yuri ug Liudmila Terebenin sa St. Petersburg (gitawag sa una og Leningrad) ug ilang anak nga babaye, si Anna, nagbisita sa ilang mga higala sa Budapest, Hungary. Usa ka higala nga Santos sa Ulahing mga Adlaw midapit kanila sa simbahan, diin ilang nabati ang Espiritu ug mihukom nga makigkita sa mga misyonaryo. Sa wala madugay sila nabunyagan. Bisan tuod sa sinugdanan sila lang ang miyembro sa Simbahan sa St. Petersburg, ang mga Terebenin wala mag-inusara og dugay. Ang mga miyembro sa Simbahan gikan sa Finland nagpakigbahin na sa ebanghelyo ngadto sa mga Russian, lakip ni Anton Skripko, kinsa nahimong unang Russian nga nabunyagan sa Russia.

Nianang mga panahona, ang Russia nagsinati og kausaban sa politiko, ug ang mga Amerikano nga nagpuyo ug nagtrabaho sa Moscow nagsugod sa pagtabang sa ilang mga higala ug mga kaila nga Russian. Nahimamat ni Dohn Thornton si Galina Goncharova niadtong 1989, ug relihiyon ang ilang gihisgutan. Mihinumdom si Brother Thornton, “Samtang akong gihatag [ni Galina] ang Basahon ni Mormon ug ang pamphlet kabahin ni Joseph Smith, ang labing talagsaon nga butang nahitabo. Ingon [og] ang tanang kahayag sa lawak nianang higayuna naka-focus sa basahon. Ang Espiritu misanap kanamo ug [siya] misugod sa paghilak.”⁸ Si Galina misulti kaniya nga siya mibati nga ang basahon gikan sa Dios. Misugod siya sa pagsimba ug nabunyagan niadtong Hunyo 1990, nahimong unang kinabig nga nabunyagan sa Moscow.

Samtang ang mga Russian gikan sa St. Petersburg, Vyborg, Moscow, ug ubang mga siyudad nagpamiyembro sa Simbahan, usa ka bag-ong kapitulo ang nabuksan sa kasaysayan sa Simbahan sa Russia. Niadtong Abril 26, 1990, si Elder Russell M. Nelson sa Korum sa Napulog Duha mihalad og pag-ampo sa pagpahinungod og usab sa Russia diha sa St. Petersburg, naglig-on sa pagpahinungod nga gipahigayon ni Elder Lyman hapit usa na ka siglo ang milabay ug nangamuyo sa Ginoo sa paghatag sa mga panalangin sa ebanghelyo ngadto sa mga tawo.

Usab sa tingpamulak sa 1990, si Tamara Efimova sa St. Petersburg midala sa mga misyonaryo sa iyang balay human makigkita nila sa panimalay sa usa ka higala. Ang iyang amahan, si Vyacheslav Efimov, nagduha-duha sa sinugdanan nga kining batan-ong mga lalaki makatudlo kaniya og bag-ong mga butang kabahin sa Dios. Hinoon, siya nakadayeg sa ilang mensahe sa ebanghelyo. Siya misulat: “[Kini] naghatag kanako og oportunidad nga makadawat og tubag sa akong kaugalingong mga pangutana ug, labing importante, sa pagsabut nga ang Dios nahigugma sa matag usa kanato—kita iyang mga anak ug siya mihatag kanato og usa ka Manluluwas, iyang Anak si Jesukristo, ug kitang tanan mabanhaw.”⁹ Pagka Hunyo, sila si Vyacheslav, Galina (iyang asawa), ug Tamara nabunyagan. Gikan 1995 hangtud 1998, si Brother Efimov miserbisyo isip unang lumad nga presidente sa misyon sa Russia.

Gipangulohan sa mga lider nga may “kaalam ug hugot nga pagtuo,” agi og katumanan sa mga pag-ampo sa pagpahinungod ni Elder Lyman niadtong 1903, ang Simbahan mipadayon sa pagtubo human miabut ang mga misyonaryo sa Russia sa sayong 1990. Ang matinud-anong mga Russian midawat sa responsibilidad sa pagserbisyo sa ilang mga higala ug silingan. Samtang ang mga district gitukod sa daghang siyudad, ang mga lider sama ni Fidrus Khasbiulin mitudlo, midasig, ug misuporta sa mga Santos. Si Brother Khasbiulin, namiyembro sa Simbahan niadtong 1994, nagserbisyo isip unang presidente sa branch sa Rostov-na-Donu, gikan 1995 hangtud 1997, sa dihang siya gitawag isip presidente sa Rostov Russia District. Isip presidente sa district, siya mihatag og gibug-aton sa paglig-on sa mga pamilya ug may espesyal nga interes sa pagserbisyo sa kabatan-onan, nagtabang kanila sa pagpangandam sa pag-misyon ug sa katapusan pagminyo diha sa templo.¹⁰

Ang mga Russian nga Santos sa Ulahing mga Adlaw wala motugot nga ang kakulang sa templo sa ilang nasud makapugong nila sa pagpahigayon sa mga ordinansa diha sa balay sa Ginoo. Sobra sa 15 ka tuig, ang pinakaduol nga templo mao ang mga templo sa Stockholm Sweden ug Freiberg Germany, samtang ang mga miyembro sa Russian Far East nagpadayon sa pagtambong sa Seoul Korea Temple. Dili kanunay silang makaadto sa templo tungod sa kalisud sa pagkuha og visa, layo nga distansya, ug sa gasto sa pagbiyahe.

Niadtong Disyembre 1991, ang pamilya ni Andrei ug Marina Semionov sa Vyborg nahimong unang pamilya nga Russian nga na-sealed sa templo. Si Brother Semionov miingon, “Usa ka espesyal nga kalipay among nabati sa dihang kami na-sealed sa kahangturan didto sa Stockholm Sweden Temple.”¹¹ Sulod sa daghang katuigan iyang giubanan ang tanang grupo gikan sa Russia nga mitambong sa templo didto sa Sweden.

Sa wala madugay, ang mga lider sa misyon misugod sa pag-organisar og mga grupo aron mobiyahe. Ang unang grupo gikan sa Moscow mibiyahe ngadto sa Stockholm niadtong Septyembre 1993. Kining mga pagbisita sa templo nahimong importante nga bahin sa debosyon sa Russian nga mga miyembro sa tibuok nasud.

Ang pamilyang Vershinin gikan sa Nizhniy Novgorod unang mibisita sa Stockholm Sweden Temple niadtong 2000. Human og biyahe ngadto sa St. Petersburg, sila si Sergey, Vera, ug ilang anak nga babaye, si Irina, mikuyog sa grupo nga Russian nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw gikan sa lain-laing mga siyudad ug misakay og bus ug ferry aron makaabut sa templo. Didto sa templo, si Irina misalmot sa mga bunyag alang sa mga patay ug na-sealed ngadto sa iyang mga ginikanan. “Nakaangkon kami og pagpamatuod ug daghang panalangin nianang pagbiyahe,” mihinumdom siya. “Kini gamay nga mga pagpamatuod nga nadawat sa kada tawo. Apan sa kinatibuk-an kini nakatabang namo ug midasig alang sa dugang espirituhanong paglambo.”¹²

Sa katapusan, usa ka templo mas naduol sa Russia sa dihang gipahinungod ni Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008) ang Helsinki Finland Temple niadtong 2006. Dayon niadtong 2010, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa tibuok Russia nagmaya sa dihang gipahinungod ni Presidente Thomas S. Monson ang Kyiv Ukraine Temple, ang una sa kanhi Soviet Union, naghimo sa mga panalangin sa templo nga mas maduol ngadto sa matinud-anong Russian nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.

Ang pagpahinungod sa templo sa Ukraine nakapalig-on sa paglaum sa mga miyembro sa Russia alang sa kaugmaon sa Simbahan sa ilang nasud. Human sa pagpahinungod, si Vladimir Kabanovy gikan sa Moscow miingon nga “ang Simbahan mopadayon sa paglambo—akong napanglantawan ang mga stake sa Zion dinhi [sa Russia].”¹³ Wala kaabut og usa ka tuig ang milabay, kana nga panan-awon natinuod sa dihang si Elder Russell M. Nelson sa Korum sa Napulog duha Ka mga Apostoles miorganisar sa Moscow Russia Stake. Pagkasunod tuig, niadtong Septyembre 2012, si Elder Nelson miorganisar sa ikaduhang stake, sa St. Petersburg.

Samtang kini nga mga panghitabo nagrepresentar sa kasangkuan sa 20 ka tuig sa pagserbisyo ug pag-uswag sa pioneer sa Russia nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, kini sinugdanan lamang sa usa ka bag-ong kapitulo sa kasaysayan sa Simbahan sa ilang nasud. Human og bisita sa mga Santos sa Europe East Area (nga naglakip sa Russia) niadtong Hunyo 2012, si Elder D. Todd Christofferson sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipamatuod nga ang Ginoo naggiya sa Iyang buhat didto: “Ang Iyang Espiritu misanap niining lugara. Kita makasaksi og mga panghitabo nga wala damhang mahitabo.”¹⁴ Samtang ang mga pioneer nga Russian nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mopadayon sa ilang pagserbisyo, mosunod ug modawat sa ebanghelyo ni Jesukristo, ug mo-focus sa templo, dugang mga stake ang maestablisar ug ang Simbahan mopadayon sa paglambo sa ilang nasud. Tingali kita nakakita sa katumanan sa panan-awon ni Propeta Joseph Smith alang sa gingharian sa Dios sa Ulahing mga Adlaw nianang lapad nga imperyo.