សេចក្ដីផ្ដើមនៃសំបុត្រទូទៅរបស់យ៉ាកុប
ហេតុអ្វីត្រូវសិក្សាគម្ពីរនេះ ?
សំបុត្រទូទៅរបស់យ៉ាកុបត្រូវគេបានស្គាល់យ៉ាងល្បីល្បាញ នៅក្នុងចំណោមសមាជិកសាសនាចក្រនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទនៃពួកបរិសុទ្ធថ្ងៃចុងក្រោយ សម្រាប់វគ្គដ៏សំខាន់នៅក្នុង យ៉ាកុប១:៥ ដែលបានដឹកនាំយុវជន យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ ឲ្យស្វែងរកសេចក្ដីពិតមកពីព្រះ ។ នៅក្នុងសំបុត្ររបស់លោក យ៉ាកុបបានគូសបញ្ជាក់ថា យើងត្រូវធ្វើជាអ្នក « ប្រព្រឹត្តតាមព្រះបន្ទូលទៅ កុំឲ្យគ្រាន់តែស្ដាប់ប៉ុណ្ណោះ » ( យ៉ាកុប ១:២២ ) ។ ការសិក្សាគម្ពីរនេះអាចជួយសិស្ស ឲ្យយល់ពីសារៈសំខាន់នៃការបង្ហាញសេចក្ដីជំនឿរបស់ពួកគេតាមរយៈ « កិច្ចការ » ឬ សកម្មភាពរបស់ពួកគេ ( សូមមើល យ៉ាកុប ២:១៤–២៦ ) ហើយបំផុសគំនិតពួកគេឲ្យស្វែងរក « មកុដនៃជីវិតដែលព្រះអម្ចាស់ទ្រង់សន្យានឹងប្រទានឲ្យដល់អស់អ្នកណាដែលស្រឡាញ់ទ្រង់ » ( យ៉ាកុប ១:១២ ) ។
តើនរណាជាអ្នកសរសេរគម្ពីរនេះ ?
សំបុត្រនេះចែងថា វាត្រូវបានសរសេរឡើងដោយ « យ៉ាកុបជាបាវបម្រើរបស់ព្រះ ហើយរបស់ព្រះអម្ចាស់យេស៊ូវគ្រីស្ទ » ( យ៉ាកុប ១:១ ) ។
តាមទម្លាប់ពួកគ្រីស្ទានបានចាត់ទុកថា យ៉ាកុបរូបនេះដូចជាយូដាសដែរ គឺជាកូនប្រុសរបស់យ៉ូសែប និងម៉ារា ហើយដូច្នេះលោកគឺជាប្អូនប្រុសពោះតែមួយរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ( សូមមើល ម៉ាថាយ ១៣:៥៥, ម៉ាកុស ៦:៣, កាឡាទី ១:១៩ ) ។ ការពិតដែលថា យ៉ាកុបត្រូវបានលើកឈ្មោះឡើងដំបូងគេនៅក្នុងបញ្ជីជាប្អូនរបស់ព្រះយេស៊ូវនៅក្នុង ម៉ាថាយ ១៣:៥៥នោះ អាចបង្ហាញថា ទ្រង់គឺជាកូនប្រុសច្បងនៃបងប្អូនប្រុសពោះតែមួយទាំងនោះ ។ ដូចគ្នានឹងប្អូនប្រុសពោះតែមួយផ្សេងទៀតរបស់ព្រះយេស៊ូវដែរ ដើមឡើយ យ៉ាកុបពុំបានក្លាយជាសិស្សម្នាក់របស់ព្រះយេស៊ូវនោះទេ ( សូមមើល យ៉ូហាន៧:៣–៥ ) ។ ប៉ុន្តែ បន្ទាប់ពីព្រះយេស៊ូវបានមានព្រះជន្មឡើងវិញ នោះយ៉ាកុបគឺជាមនុស្សម្នាក់ ដែលព្រះគ្រីស្ទបានបង្ហាញអង្គទ្រង់ឲ្យឃើញក្នុងនាមជាតួអង្គដែលបានរស់ឡើងវិញ ( សូមមើល កូរិនថូសទី១ ១៥:៧ ) ។
ក្រោយមកទៀត យ៉ាកុបបានក្លាយជាសាវកមួយរូប ហើយយោងតាមពួកអ្នកនិពន្ធគ្រីស្ទានកាលពីបុរាណ លោកគឺជាប៊ីស្សពដំបូងរបស់សាសនាចក្រនៅក្រុងយេរូសាឡិម ( សូមមើល កិច្ចការ ១២:១៧, ២១:១៨, កាឡាទី ១:១៨–១៩, ២:៩ ) ។ ក្នុងនាមជាថ្នាក់ដឹកនាំម្នាក់ក្នុងសាសនាចក្រ លោកបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្រៃលែងនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាដែលធ្វើឡើងនៅក្រុងយេរូសាឡិម ( កិច្ចការ ១៥:១៣ ) ។ ពិតណាស់ ឥទ្ធិពលរបស់លោកនៅក្នុងសាសនាចក្រត្រូវបានពង្រឹងដោយសារលោកជាប់សាច់ញាតិនឹងព្រះយេស៊ូវ ប៉ុន្តែយ៉ាកុបបានបង្ហាញការរាបសា ដោយមិនបានណែនាំខ្លួនលោកក្នុងនាមជា ប្អូនប្រុស របស់ព្រះយេស៊ូវនោះទេ ប៉ុន្តែជា អ្នកបម្រើ ម្នាក់របស់ព្រះអម្ចាស់ ( សូមមើល យ៉ាកុប ១:១ ) ។
តើនៅពេលណា និងនៅកន្លែងណាដែលគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរ ?
គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងថា យ៉ាកុបសរសេរសំបុត្រនេះនៅពេលណានោះទេ ។ ដោយសារយ៉ាកុបបានរស់នៅក្នុងក្រុងយេរូសាឡិម ហើយមើលការខុសត្រូវលើកិច្ចការរបស់សាសនាចក្រនៅទីនោះ ដូច្នេះលោកទំនងជាបានសរសេរសំបុត្ររបស់លោកមកពីទីកន្លែងនោះ ។
ភាពពិតដែលយ៉ាកុបពុំបានលើកឡើងអំពីសន្និសីទនៅយេរូសាឡិមប្រមាណជា គ.ស. ៥០ ( សូមមើល កិច្ចការ១៥ ) អាចបង្ហាញថា សំបុត្រនេះត្រូវបានសរសេរឡើងពីមុនសន្និសិទប្រារព្ធឡើង ។ ប្រសិនបើសំបុត្រនេះពិតជាបានសរសេរឡើងពីមុនសន្និសីទនៅយេរូសាឡិមកើតឡើងមែន នោះវាគឺជាសំបុត្រមួយក្នុងចំណោមសំបុត្រដំបូង នៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មីដែលបានសរសេរឡើង ។
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរឡើងសម្រាប់នរណា ហើយតើហេតុអ្វីដែរ ?
យ៉ាកុបបានផ្ញើសំបុត្ររបស់លោក « ដល់ពូជអំបូរទាំង ១២ ដែលត្រូវខ្ចាត់ខ្ចាយ » ( យ៉ាកុប ១:១ ) មានន័យថា រាល់ពូជពង្សអ៊ីស្រាអែលទាំងអស់ លោកបានអញ្ជើញពួកគេឲ្យ « ទទួលដំណឹងល្អ … [ ហើយ ] ចូលមកក្នុងហ្វូងនៃព្រះគ្រីស្ទ » ( Bruce R. McConkie Doctrinal New Testament Commentary វ៉ុលទី ៣ [ ឆ្នាំ១៩៦៥–៧៣ ] ៣:២៤៣ ) ។ យ៉ាកុបបានណែនាំសមាជិកសាសនាចក្រឲ្យរស់នៅក្នុងជីវិតមួយ ដែលបង្ហាញពីសេចក្ដីជំនឿរបស់ពួកគេលើព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។
តើគម្ពីរនេះមានលក្ខណៈពិសេសអ្វីខ្លះ ?
ពេលខ្លះ សំបុត្រទូទៅរបស់យ៉ាកុបត្រូវបានចាត់ទុកជាគិតនៃអក្សរសាស្ត្រ ដែលស្រដៀងគ្នាទៅនឹងគម្ពីរសុភាសិតក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាចាស់ដែរ ។ អត្ថបទក្នុងសំបុត្រនេះមាននូវការពន្យល់ខ្លីៗ អំពីគោលការណ៍សម្រាប់ការរស់នៅជាគ្រីស្ទាន ។ លើសពីនេះទៀត វាមាននូវរឿងប្រៀបប្រដូចស្រដៀងគ្នារវាងទេសនកថារបស់ព្រះអង្គសង្គ្រោះនៅលើភ្នំដែលបានកត់ត្រានៅក្នុង ម៉ាថាយ៥–៧ និងពាក្យពេចន៍នានារបស់យ៉ាកុប ។ ប្រធានបទស្រដៀងគ្នាមួយចំនួន រួមមានការស៊ូទ្រាំនឹងការបៀតបៀន ( សូមមើល យ៉ាកុប១:២–៣, ១២, ម៉ាថាយ ៥:១០–១២ ) ការក្លាយជា « ល្អឥតខ្ចោះ » ឬរីកចម្រើនខាងវិញ្ញាណ ( សូមមើល យ៉ាកុប ១:៤, ២:២២, ម៉ាថាយ ៥:៤៨ ) ការទូលសូមព្រះ ( សូមមើល យ៉ាកុប ១:៥, ម៉ាថាយ ៧:៧–៨ ) ការធ្វើតាមព្រះទ័យរបស់ព្រះ ( សូមមើល យ៉ាកុប ១:២២, ម៉ាថាយ ៧:២១–២៥ ) ការស្រឡាញ់មនុស្សដទៃ ( សូមមើល យ៉ាកុប ២:៨, ម៉ាថាយ ៥:៤៣–៤៤, ៧:១២ ) ការស្គាល់សេចក្ដីល្អ និងសេចក្ដីអាក្រក់ដោយសារផលផ្លែរបស់វា ( សូមមើល យ៉ាកុប ៣:១១–១២, ម៉ាថាយ ៧:១៥–២០ ) ការធ្វើជាអ្នកផ្សះផ្សា ( សូមមើល យ៉ាកុប ៣:១៨, ម៉ាថាយ ៥:៩ ) និងការពុំត្រូវស្បថ ( សូមមើល យ៉ាកុប ៥:១២, ម៉ាថាយ ៥:៣៤–៣៧ ) ។
គម្រោង
យ៉ាកុប ១–២ យ៉ាកុបបានជម្រាបសួរដល់ពួកអ្នកអានរបស់លោក ហើយបានណែនាំពីប្រធានបទសំខាន់ៗមួយចំនួនក្នុងសំបុត្ររបស់លោក រួមមានការស៊ូទ្រាំនឹងការសាកល្បង ការស្វែងរកប្រាជ្ញា និងការរស់នៅជាប់លាប់ស្របនឹងសេចក្ដីជំនឿរបស់មនុស្ស ។ ពួកអ្នកស្ដាប់តាមបន្ទូលរបស់ព្រះក៏ត្រូវជាអ្នកធ្វើតាមបន្ទូលនោះដែរ ។ យ៉ាកុបឲ្យនិយមន័យ « សាសនាបរិសុទ្ធ » ថាជាការមើលថែពួកកំព្រា និងពួកមេម៉ាយ ហើយនិងការខិតខំរស់នៅឲ្យឆ្ងាយពីអំពើបាប ( សូមមើល យ៉ាកុប ១:២៧ ) ។ ពួកបរិសុទ្ធត្រូវតែស្រឡាញ់ពួកអ្នកជិតខាងខ្លួន ហើយត្រូវបង្ហាញសេចក្ដីជំនឿរបស់ពួកគេតាមរយៈកិច្ចការរបស់ពួកគេ ។
យ៉ាកុប ៣–៤ យ៉ាកុបបង្ហាញលក្ខណៈដែលបំផ្លិចបំផ្លាញនៃការមិនចេះគ្រប់គ្រងពាក្យសម្ដី ហើយថាវាខុសពីផលផ្លែនៃសេចក្ដីសុចរិតនៃជនដែលនាំមកនូវសេចក្ដីសុខសាន្ត ។ លោកហាមពួកអ្នកអានរបស់លោកកុំឲ្យសេពគប់នឹងលោកិយ ប៉ុន្តែត្រូវតតាំងនឹងអារក្ស ហើយខិតទៅជិតព្រះ ។
យ៉ាកុប ៥ យ៉ាកុបព្រមានដល់ពួកអ្នកមានដែលទុច្ចរិត ។ លោកបញ្ចប់សំបុត្ររបស់លោកជាមួយចំណុចខ្លីៗ ស្ដីពីការទូន្មានទាក់ទងនឹងការទទួលខុសត្រូវរបស់ពួកបរិសុទ្ធចំពោះសមាជិកផ្សេងទៀតក្នុងសាសនាចក្រ ។ លោកទូន្មានពួកបរិសុទ្ធឲ្យស៊ូទ្រាំដោយអត់ធ្មត់រហូតដល់ការយាងមករបស់ព្រះអម្ចាស់ ហើយត្រូវស្មោះត្រង់នៅក្នុងរាល់ការសន្ទនាទាំងឡាយរបស់ពួកគេ ។ យ៉ាកុបលើកទឹកចិត្តអ្នកឈឺឲ្យហៅពួកអែលឌើរឲ្យចាក់ប្រេងតាំងពួកគេ ។