សេចក្ដីណែនាំស្តីពីគម្ពីរ យ៉ូហានទី ១
ហេតុអ្វីសិក្សាគម្ពីរនេះ ?
នៅក្នុងសំបុត្រនេះ សាវកយ៉ូហានបានថ្លែងអំពីគ្រោះថ្នាក់ស្ដីពីឥទ្ធិពលនៃការក្បត់សាសនា ដែលបានរីករាលដាលឡើងនៅក្នុងសាសនាចក្រ ។ លោកបានព្រមានពួកបរិសុទ្ធកុំឲ្យមានសេចក្តីប្រកបជាមួយនឹងភាពខ្មៅងងឹត ហើយបន្តនៅក្នុងទីសុវត្ថិភាពនៃពន្លឺរបស់ដំណឹងល្អ ។ ការសិក្សាគម្ពីរយ៉ូហានទី ១ អាចជួយអ្នកប្រែកាន់តែដឹងអំពីការបង្រៀនខុសឆ្គងអំពីព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ហើយការធ្វើតាមការទូន្មានរបស់យ៉ូហាន អាចជួយអ្នករក្សាទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយព្រះអម្ចាស់ នៅពេលអ្នកធ្វើតាមសេចក្តីពិត ។ ក្រៅពីនោះ ការសិក្សាគម្ពីរនេះអាចជួយអ្នកឲ្យយល់ពីសេចក្តីស្រឡាញ់ដ៏មហិមារបស់ព្រះវរបិសួគ៌មានចំពោះកូនចៅរបស់ទ្រង់គ្រប់គ្នា ដែលទ្រង់បានបង្ហាញតាមរយៈការបូជាព្រះរាបុត្រារបស់ទ្រង់គឺព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ជាដង្វាយមួយសម្រាប់មនុស្សលោកទាំងអស់ ។
តើនរណាបានសរសេរគម្ពីរនេះ ?
« នៅក្នុងសំបុត្រទាំងបីនេះគ្មានសំបុត្រណាមួយដែលអ្នកនិពន្ធបាននិយាយប្រាប់ពីឈ្មោះរបស់លោកឡើយ ប៉ុន្តែតាមទម្លាប់គេចាត់ថាជា យ៉ូហាន » ដែលជាសាវកមួយរូបក្នុងចំណោមពួកសាវកដើមទាំងដប់ពីរនាក់ ( សូមមើលសេចក្ដីណែនាំដល់បទគម្ពីរទាំងឡាយ « សំបុត្ររបស់យ៉ូហាន ») ។ អ្នកនិពន្ធសំបុត្ររបស់យ៉ូហាន គឺជាសាក្សីឃើញផ្ទាល់ភ្នែកម្នាក់របស់ព្រះអង្គសង្គ្រោះដែលបានព្រះជន្មរស់ឡើងវិញ ដែលនោះគឺពិតជាយ៉ូហានជាសាវក ( សូមមើល យ៉ូហានទី ១ ១:១–៤, ៤:១៤ ) ។
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរឡើងនៅពេលណា ហើយនៅកន្លែងណា ?
គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងពិតប្រាកដពីពេលវេលា និងទីកន្លែងដែលគម្ពីរយ៉ូហានទី ១ ត្រូវបានសរសេរឡើងឡើយ ។ វាទំនងជាត្រូវបានសរសេរនៅអំឡុងពេលនៅផ្នែកចុងក្រោយនៃសតវត្សរ៍ទីមួយនៃ គ. ស. ។
ទោះបីជាយ៉ូហានបានចំណាយពេលច្រើនកាលពីនៅវ័យក្មេងនៅក្នុងស្រុក ភីលីស្ទីន ក្ដី ក៏វាជាតំបន់ដែលជាសត្រូវនឹងពួកគ្រីស្ទាន និង ពួកសាសន៍យូដា បន្ទាប់ពីការបំផ្លិចបំផ្លាញនៃក្រុងយេរូសាឡិម និង ព្រះវិហារបរិសុទ្ធរបស់វានៅក្នុង គ. ស. ឆ្នាំ ៧០ ។ តាមទម្លាប់គេថ្លែងថា យ៉ូហានបានចាកចេញពីស្រុក ភីលីស្ទីនទៅរស់នៅស្រុក អេភេសូរអំឡុងពេលនៃជីវិតក្រោយៗមកទៀតរបស់លោក ។ ប្រសិនបើក្នុងករណីនេះ យ៉ូហានអាចសរសេរសំបុត្រនេះពីស្រុក អេភេសូរចន្លោះ គ.ស. ឆ្នាំ ៧០ និង ១០០ ។
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរដល់នរណា ហើយតើហេតុអ្វី ?
អ្នកទទួលសំបុត្រយ៉ូហានទី ១ ពុំត្រូវបានថ្លែងប្រាប់យ៉ាងច្បាស់លាស់ឡើយ ប៉ុន្តែវាបង្ហាញចេញពីការសរសេររបស់លោកថា យ៉ូហានបានសរសេរទៅកាន់ពួកអ្នកជឿ ( សូមមើល យ៉ូហានទី ១ ១:៣–៤, ២:១២–១៤ ) ប្រហែលជាសរសេរដល់ពួកអ្នកនៅតំបន់អាស៊ីតូច ( ប្រទេសតួកគីបច្ចុប្បន្ននេះ ) ជាទីកន្លែងដែលធនធានប្រវត្តិសាស្ត្រមួយចំនួននិយាយថា យ៉ូហានបានរស់នៅ ហើយបម្រើនៅទីនោះនៅពេលចុងក្រោយនៃសតវត្សរ៍ទីមួយនៃ គ. ស. ។
នៅគ្រានោះ គ្រូបង្រៀនក្លែងក្លាយបានបង្កើតឲ្យមានការបែកខ្ញែកគ្នា ក្នុងចំណោមពួកបរិសុទ្ធនៅតំបន់នោះ ( សូមមើល យ៉ូហានទី ១ ២:១៨–១៩, ២២, ២៦, ៤:១ ) ហើយការក្បត់សាសនាបានរីករាលដាលនៅក្នុងសាសនាចក្រ ។ ទស្សនៈដ៏ពិសេសមួយដែលទទួលបានប្រជាប្រិយភាពនោះគឺលទ្ធិព្រះអរូប ។ លទ្ធិព្រះអរូប គឺជាផ្នែកនៃចលនាដ៏ធំមួយដែលហៅថាលទ្ធិខាងវិញ្ញាណ ។ ការបង្រៀនដ៏សំខាន់ក្នុងទម្រង់ជាច្រើននៃលទ្ធិខាងវិញ្ញាណ គឺថាវិញ្ញាណល្អទាំងអស់ ហើយធាតុនានា រួមទាំងរូបកាយគឺអាក្រក់ទាំងស្រុង ។
អ្នកដើរតាមលទ្ធិខាងវិញ្ញាណ បានជឿថា សេចក្តីសង្គ្រោះពុំអាចសម្រេចបាន តាមរយៈការរួចពីបាបឡើយ ប៉ុន្តែសេចក្តីសង្គ្រោះអាចសម្រេចបាន តាមរយៈការធ្វើឲ្យវិញ្ញាណមានសេរីភាពចេញពីធាតុវិញ មានន័យថាចេញពីរូបកាយវិញ ។ ពួកគេក៏បានជឿផងដែរថា សេចក្តីសង្គ្រោះសម្រេចបាន តាមរយៈចំណេះដឹងពិសេសៗ ( ចំណេះដឹង ) ពុំមែនតាមរយៈសេចក្តីជំនឿលើព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទទេ ។
លទ្ធិព្រះអរូប ចេញមកពីពាក្យភាសាក្រិកថា dokeō, មានន័យថា « ហាក់ដូចជា » ឬ « លេចចេញមក » ។ អ្នកដើរតាមលទ្ធិព្រះអរូប គូសបញ្ជាក់ហួសហេតុពីលក្ខណៈខាងវិញ្ញាណរបស់ព្រះយេស៊ូវ ទៅដល់ចំណុចមួយដែលពួកគេបានបដិសេធគំនិតដែលថា ទ្រង់បានយាងមកលើផែនដីនេះមានរូបកាយពិតប្រាកដ ។ ពួកគេបានជឿថាព្រះគឺជាអង្គដែលយើងមើលមិនឃើញ អមតៈ ចេះដឹងល្អឥតខ្ចោះ ជាវិញ្ញាណជាជាងមានរូបកាយ ហើយពួកគេចាត់ទុកពិភពលោកនេះ និង រូបកាយជាអ្វីដែលពុករលួយ និង អាក្រក់ ។ ហេតុដូច្នោះហើយ ពួកគេបានជឿថា ដោយសារព្រះយេស៊ូវគឺជាព្រះរាជបុត្រារបស់ព្រះ នោះទ្រង់ពុំធ្លាប់ជួបបទពិសោធន៍នៃភាពទន់ខ្សោយដូចមនុស្សលោកឡើយ ។ នៅក្នុងទស្សនៈរបស់ពួកគេ ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទពុំបានប្រសូតមកជាសាច់ឈាមឡើយ ហើយថាទ្រង់ពុំបានរស់នៅក្នុងរូបកាយជាក់ស្តែង មានឈាម រងការឈឺចាប់ ស្លាប់ ឬ រស់ឡើងវិញជារូបកាយដែលរស់ឡើងវិញឡើយ—ទ្រង់គ្រាន់តែដូចជាបានធ្វើកិច្ចការទាំងនេះប៉ុណ្ណោះ ។
ទោះបីជាសាវកយ៉ូហាន បាននិយាយប្រឆាំងនឹងការបង្រៀនខុសឆ្គងទាំងនេះនៅក្នុងគម្ពីរ យ៉ូហានទី ១ ក្តី ការបង្រៀនទាំងនេះបានជំនះ និង ជះឥទ្ធិពលសន្សឹមៗទៅក្នុងសមាជិកភាពសាសនាចក្រ ។ គោលលទ្ធិទាំងនេះ និង គោលលទ្ធិក្លែងក្លាយផ្សេងទៀត គឺជាផ្នែកនៃអ្វីដែលនាំឲ្យមានការក្បត់សាសនាដ៏ធំ ។
តើមានលក្ខណៈពិសេសអ្វីខ្លះ នៅក្នុងគម្ពីរនេះ ?
ក្នុងនាមជាសាក្សីជំនាន់ដើមរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ យ៉ូហានគឺជាសាក្សីពិសេសមា្នក់របស់ព្រះអង្គសង្គ្រោះដែលបានមានព្រះជន្មរស់ឡើងវិញ ។ យ៉ូហានបានចាប់ផ្តើមសរសេរសំបុត្រនេះ ដោយប្រកាសថា លោកបានឃើញ ស្តាប់ ហើយបានពាល់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទដោយផ្ទាល់ ។ បន្ថែមលើការមើលឃើញដោយផ្ទាល់នេះ លោកបានអញ្ជើញអ្នកអានរបស់លោកឲ្យ « មានសេចក្តីប្រកប… នឹងព្រះវរបិតា ហើយនិងព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ជាព្រះរាជបុត្រាទ្រង់ » ( យ៉ូហានទី ១ ១:៣ ) ។ សេចក្តីស្រឡាញ់គឺជាប្រធានបទសំខាន់នៃសំបុត្រទីមួយរបស់យ៉ូហាន ។ យ៉ូហានបានគូសបញ្ជាក់ថា អស់អ្នកដែលនិយាយថាពួកគេស្រឡាញ់ព្រះ ប៉ុន្តែបែរជាពុំស្រឡាញ់អស់អ្នកដែលនៅជុំវិញខ្លួននោះគឺជាមនុស្សកុហកហើយ ( សូមមើល យ៉ូហានទី ១ ៤:២០–២១ ) ។
គម្រោងមេរៀន
យ៉ូហានទី ១ ១-៣ ។ យ៉ូហានបង្រៀនថា តាមរយៈការគោរពប្រតិបត្តិ នោះយើងអាចស្គាល់ព្រះ មានសេចក្តីប្រកបជាមួយទ្រង់ ហើយប្រែក្លាយដូចជាទ្រង់ ។ នៅថ្ងៃចុងក្រោយ ពួកអ្នកទទឹងនឹងព្រះគ្រីស្ទនឹងកើតមានឡើង ។ សេចក្តីស្រឡាញ់របស់ព្រះអង្គសង្គ្រោះចំពោះយើង ត្រូវបានបង្ហាញតាមរយៈពលិកម្មធួនរបស់ទ្រង់ ។
យ៉ូហានទី ១ ៤-៥ ។ យ៉ូហានលើកទឹកចិត្តពួកបរិសុទ្ធឲ្យកំណត់ថា តើគ្រូបង្រៀនណាដែលមកពីព្រះ ។ ព្រះគឺជាសេចក្ដីស្រឡាញ់ ហើយដោយសារសេចក្តីស្រឡាញ់ដ៏មហិមារបស់ទ្រង់ចំពោះយើង នោះទ្រង់បានបញ្ជូនព្រះរាជបុត្រាទ្រង់ឲ្យរងការឈឺចាប់ជំនួសយើង ។ អស់អ្នកដែលស្រឡាញ់ព្រះនឹងរក្សាបទបញ្ញត្តិរបស់ទ្រង់ ។ អស់អ្នកដែលជឿលើព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ហើយបានកើតមកពីព្រះនឹងយកឈ្នះលើលោកិយនេះ ។