សេចក្ដីណែនាំអំពី គម្ពីរកិច្ចការ
តើហេតុអ្វីសិក្សាគម្ពីរនេះ ?
គម្ពីរកិច្ចការនៃពួកសាវកបង្កើតបានជាការសង្ខេបរវាងបញ្ជីអំពីព្រះជន្មរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ និង ការបង្រៀននៅក្នុងដំណឹងល្អទាំងបួន ព្រមទាំងការសរសេរ និង កិច្ចការនៃពួកសាវករបស់ទ្រង់ ។ គម្ពីរកិច្ចការបង្ហាញពីរបៀបដែលព្រះអង្គសង្គ្រោះ បានបន្តដឹកនាំសាសនាចក្ររបស់ទ្រង់ តាមរយៈការបំផុសគំនិតនៃព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធ ដែលទ្រង់ប្រទានដល់អស់អ្នកដែលបានកាន់កូនសោនៃបព្វជិតភាព ។ ព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធបានបើកសម្តែងសេចក្តីពិតដល់ពួកសាវក ក្រោយមកពួកគេបានដឹកនាំ និង បង្រៀនសមាជិកសាសនាចក្រ ។ ពួកសាវកក៏បានធ្វើអព្ហូតហេតុនៅក្នុងព្រះនាមនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទផងដែរ ។ តាមរយៈការសិក្សាគម្ពីរនេះ អ្នកនឹងរៀនរបៀបដែលសាសនាចក្រនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ បានចាប់ផ្តើមរីកលូតលាស់ពីក្រុងយេរូសាឡិម « រហូតដល់ចុងផែនដីបំផុតផង » ( កិច្ចការ ១:៨ ) ។ ការសិក្សាគម្ពីរនេះក៏អាចជួយអ្នកឲ្យឃើញពីប្រាជ្ញារបស់ព្យាការី និង សាវកសម័យទំនើបជាបន្តបន្ទាប់ ព្រមទាំងអាចបំផុសគំនិតអ្នកឲ្យឈរយ៉ាងរឹងមាំក្នុងនាមជាសាក្សីនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។
តើនរណាបានសរសេរគម្ពីរនេះ ?
លូកាបានសរសេរគម្ពីរកិច្ចការនៃពួកសាវកជា « ភាគទី ២ ក្នុងឯកសារពីរ ។ … ភាគទី ១ នោះស្គាល់ថាជា ដំណឹងល្អតាមលោក លូកា » ( សេចក្ដីណែនាំដល់បទគម្ពីរទាំងឡាយ « កិច្ចការរបស់ពួកសាវក » scriptures.lds.orgសូមមើលផងដែរ លូកា ១:១–៤, កិច្ចការ ១:១ ) ។
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរឡើងនៅពេលណា ហើយនៅកន្លែងណា ?
គម្ពីរកិច្ចការបានសរសេរឡើងបន្ទាប់ពីដំណឹងល្អនៃលូកា ( សូមមើល កិច្ចការ ១:១) វាទំនងជានិពន្ធឡើងនៅអំឡុងពាក់កណ្ដាលសតវត្សរ៍ទីមួយ នៃ គ. ស. ។ យើងពុំដឹងពីទីកន្លែងដែលគម្ពីរនេះបានសរសេរឡើងឡើយ ។
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរដល់នរណា ហើយតើហេតុអ្វី ?
លូកាបានការខ្នងសំបុត្រលើគម្ពីរកិច្ចការទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ឈ្មោះ ថេវភីល ( សូមមើល កិច្ចការ ១:១) ។
តើគម្ពីរនេះមានលក្ខណៈពិសេសអ្វីខ្លះ ?
គម្ពីរកិច្ចការពិពណ៌នាអំពីការរីកចម្រើនឡើង និង លូតលាស់នៃគ្រិស្តសាសនា ដោយចាប់ផ្តើមនៅក្នុងខេត្តនៃពួកសាសន៍យូដាទីក្រុងយេរូសាឡិម ហើយចុងបញ្ចប់នៅក្នុងទីក្រុងរ៉ូម ជារាជធានីដ៏ធំនៃអាណាចក្រនោះ ។ ព្រឹត្តិការណ៍នានាដែលបានពិពណ៌នានៅក្នុងគម្ពីរកិច្ចការ បានកើតឡើងរយៈពេលជាង ៣០ឆ្នាំ ( ប្រមាណជាឆ្នាំ ៣០–៦២ នៃ គ. ស. ) ហើយផ្តោតសំខាន់ទៅលើការងារបម្រើរបស់ពេត្រុស ( សូមមើល កិច្ចការ ១–១២) និង ប៉ុល ( សូមមើល កិច្ចការ ១៣–២៨) ។ ប្រសិនបើគ្មានគម្ពីរកិច្ចការទេ នោះចំណេះដឹងរបស់យើងអំពីប្រវត្តិកាលពីដើមរបស់សាសនាចក្រ នឹងមានចំនួនតិចតួចប៉ុណ្ណោះក្នុងសំបុត្រនៃព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មី ។ លើសពីនេះទៅទៀត គម្ពីរកិច្ចការផ្តល់នូវបរិបទប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏មានតម្លៃសម្រាប់សំបុត្ររបស់ប៉ុល ។
កត្តាចាំបាច់បំផុតចំពោះការរីកចម្រើនឡើងនៃសាសនាចក្រកាលពីជំនាន់ដើមគឺជាការប្រែចិត្តជឿរបស់ប៉ុល ( សូមមើល កិច្ចការ ៩ ) និង បេសកកម្មជាបន្តបន្ទាប់របស់លោក ការនិមិត្តដែលពេត្រុសបានទទួលទាក់ទងនឹងការទទួលសាសន៍ដទៃឲ្យចូលរួមសាសនាចក្រ ដែលពុំធ្លាប់ប្រែចិត្តជឿលើសាសនាយូដាកាលពីមុន ( សូមមើល កិច្ចការ ១០:៩–១៦, ៣៤–៣៥ ) និង គោលលទ្ធិនានាដែលបានបង្រៀននៅក្នុងសន្និសីទក្រុងយេរូសាឡិម ( សូមមើល កិច្ចការ ១៥ ) ។
ដូចបានកត់ត្រានៅក្នុង លូកា ២៤:៤៩ ព្រះអង្គសង្គ្រោះបានបង្គាប់ពួកសាវកឲ្យចាប់ផ្តើមការងារបម្រើរបស់ពួកគេ ដរាបណាពួកគេបានទទួល « ព្រះចេស្តាពីស្ថានលើ បានមកគ្របដណ្តប់ » តែប៉ុណ្ណោះ ។ គម្ពីរកិច្ចការកត់ត្រាពីការប្រគល់ឲ្យនូវព្រះចេស្តានេះតាមរយៈព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធ ហើយពិពណ៌នាពីលទ្ធផលដ៏អស្ចារ្យរបស់វា ដោយចាប់ផ្តើមជាមួយការប្រែចិត្តជឿរបស់មនុស្សរាប់ពាន់នាក់នៅបុណ្យថ្ងៃទីហាសិប ( សូមមើល កិច្ចការ ២ ) ។ ទូទាំងគម្ពីរកិច្ចការ លូកាបានគូសបញ្ជាក់ពីតួនាទីនៃព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធទៅលើបុគ្គលម្នាក់ៗ និង ក្រុមជំនុំ ។ ឃ្លាថា « ព្រះចេស្តាពីស្ថានលើ បានមកគ្របដណ្តប់ » ក៏ទំនងជាមានន័យថាពួកសាវក « បានទទួលចំណេះដឹង អំណាចជាក់លាក់ និង ពរជ័យពិសេសៗ ដែលជាធម្មតាត្រូវបានប្រទានឲ្យតែនៅក្នុងព្រះវិហារបរិសុទ្ធនៃព្រះអម្ចាស់ប៉ុណ្ណោះ » ( ប្រ៊ូស អ័រ ម៉ាក់ខន់ឃី Doctrinal New Testament Commentary ភាគទី ៣. [ ឆ្នាំ ១៩៦៥–៧៣ ] ១:៨៥៩ ) ។
គម្រោងមេរៀន
កិច្ចការ ១-២ ។ ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទបម្រើដល់ពួកសាវករបស់ទ្រង់អស់រយៈពេល ៤០ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីទ្រង់មានព្រះជន្មឡើងវិញ ហើយក្រោយមកបានយាងឡើងទៅស្ថានសួគ៌វិញ ។ តាមរយៈការបំផុសគំនិត សាវកហៅ ម៉ាត់ធាសឲ្យបំពេញតំណែងទំនេរ ក្នុងកូរ៉ុមនៃពួកសាវកដប់ពីរនាក់ ។ ព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធត្រូវបានប្រទានឲ្យយ៉ាងពេញបរិបូរនៅបុណ្យថ្ងៃទីហាសិប ។ ពេត្រុសថ្លែងទីបន្ទាល់ដោយក្លាហានអំពីព្រះអង្គសង្គ្រោះដែលមានព្រះជន្មរស់ឡើងវិញ និង អំពីមនុស្ស ៣០០០ នាក់ដែលបានប្រែចិត្តជឿ ។
កិច្ចការ ៣-៨ ។ ពេត្រុស និង យ៉ូហានព្យាបាលបុរសម្នាក់ដែលខ្វិនពីកំណើត ។ ពេត្រុស និង យ៉ូហាន ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ដោយព្រោះ ការបង្រៀន និង ការប្រោសឲ្យជានៅក្នុងព្រះនាមព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ព្រមទាំងបានដោះលែងឲ្យរួចពីគុក ។ ពួកសាវកហៅបុរសប្រាំពីរនាក់ឲ្យជួយពួកលោកនៅក្នុងការងារបម្រើ មានបុរសម្នាក់នោះឈ្មោះ ស្ទេផាន ថ្លែងទីបន្ទាល់នៅចំពោះមុខក្រុមប្រឹក្សាពួកសាសន៍យូដា ហើយសមាជិកក្រុមប្រឹក្សានោះបានដាក់ទោសប្រហារជីវិតលោក ។ ភីលីពប្រកាសដំណឹងល្អនៅទូទាំងស្រុក សាម៉ារី ។
កិច្ចការ ៩-១២ ។ សុលបានប្រែចិត្តជឿ ហើយចាប់ផ្តើមការងារបម្រើរបស់លោក ។ តាមរយៈការនិមិត្ត ពេត្រុសរៀនថា ដំណឹងល្អគួរប្រកាសដល់ពួកសាសន៍ដទៃ ។ ហេរ៉ូឌ អ័គ្រីប៉ា ទី I បានប្រហារជីវិតសាវកយ៉ាកុប ( បងប្រុសរបស់យ៉ូហាន ) ហើយបានចាប់ពេត្រុសដាក់គុក ។
កិច្ចការ ១៣-១៥ ។ សុល និង បាណាបាសត្រូវបានហៅឲ្យធ្វើជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនា ។ ពួកគេជួបការប្រឆាំងជំទាស់ពីសាសន៍យូដា ប៉ុន្តែពួកសាសន៍ដទៃមួយចំនួនបានទទួលពួកគេវិញ ។ ពួកដឹកនាំសាសនាចក្រជួបគ្នានៅក្រុង យេរូសាឡិម ហើយបានសម្រេចថា សាសន៍ដទៃដែលប្រែចិត្តជឿ ពុំចាំបាច់ត្រូវកាត់ស្បែក ឬ គោរពតាមក្រឹត្យវិន័យលោកម៉ូសេឡើយ នៅពេលពួកគេចូលរួមសាសនាចក្រ ។ ប៉ុល ( ដែលពីមុនហៅថា សុល ) បានចេញដំណើរទៅផ្សព្វផ្សាយសាសនាលើកទីពីររបស់លោក ជាមួយស៊ីឡាស ។
កិច្ចការ ១៦-២០ ។ ប៉ុល និង ស៊ីឡាសពង្រឹងព្រះវិហារ ( ក្រុមជំនុំ ) ជាច្រើនដែលបានបង្កើតឡើងកាលពីដើម ។ នៅលើភ្នំអើរីយ៉ូសនៅក្រុងអាថែន ប៉ុលបានបង្រៀនថា « យើងរាល់គ្នាជាពូជព្រះ » ( កិច្ចការ ១៧:២៩ ) ។ ប៉ុលបានបញ្ចប់បេសកកម្មលើកទីពីររបស់លោក ហើយបានចេញដំណើរទៅបេសកកម្មលើកទីបីនៅទូទាំងតំបន់ អាស៊ីតូច ។ ប៉ុលបានសម្រេចចិត្តត្រឡប់ទៅក្រុងយេរូសាឡិមវិញ ។
កិច្ចការ ២១-២៨ ។ នៅក្រុងយេរូសាឡិម ប៉ុលត្រូវគេចាប់ខ្លួន ហើយបន្តថ្លែងទីបន្ទាល់អំពីព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។ ព្រះអម្ចាស់បានបង្ហាញព្រះកាយទ្រង់ម្តងទៀតដល់ប៉ុល ។ ពួកសាសន៍យូដាជាច្រើននាក់រៀបគម្រោងសម្លាប់ប៉ុល ។ នៅឯសេសារា លោកថ្លែងទីបន្ទាល់នៅចំពោះមុខ ភេលីច ភេស្ទុស និង ចំពោះព្រះភក្ត្រស្តេច អ័គ្រីប៉ា ។ ប៉ុលត្រូវគេបញ្ជូនខ្លួនទៅតាមសំពៅទៅក្រុងរ៉ូម ។ ប៉ុលប្រកាសដំណឹងល្អអំឡុងពេលជាប់ឃុំឃាំងក្នុងគុកនៅទីក្រុងរ៉ូម ។