1 Kitaen, kakabsatko, saanyo kadi malagip a nabasayon dagiti balikas ni propeta a ^aZenos, nga insaona iti balay ti Israel, a kinunana:

2 Denggen, O dakayo iti balay ti Israel, ket imdenganyo dagiti balikasko, a propeta ti Apo.

3 Ta kitaen, kinuna ngarud ti Apo, iyarigkayto, O balay ti ^aIsrael, a kas iti napatanor a ^bkayo nga olibo, nga innala ken tinaripato ti maysa a tao iti ^cbangkagna; ket dimmakkel, ken limmakay, ket nangrugi a ^dmarupsa.

4 Ket napasamak a napan ti amo ti bangkag ket nakitana a mangrugin nga agrupsa ti olibona; ket kinunana: Arbasakto, ken sukayek, ken taraknek ta bareng no agsaringit pay iti naganus ken nainaka a sangsanga, ket saan a maungaw.

5 Ket napasamak nga inarbasanna, ken sinukayna, ken tinaraonna a mayannurot iti imbagana.

6 Ket napasamak a kalpasan ti adu nga aldaw in-inut a nagparang ti babassit, naganus ken nainaka a sangsanga; ngem kitaen, in-inut a naungaw ti pamayorna.

7 Ket napasamak a nakita ti amo ti bangkag ket kinunana iti katulonganna: Maldaanganak iti pannakapukawko daytoy a kayo; gapuna, mapanka mangsigpat iti sangsanga ti ^abalang nga olibo, ket yegmo kaniak ditoy; ket sigpatenta dagiti pamayor a sangsanga a mangrugin a magango, ket ipuruakta iti apuy tapno mapuoranda.

8 Ket kitaen, kinuna ti Apo ti bangkag, ikkatek amin dagitoy naganus ken nainaka a sangsanga, ket isulbongkonto ida iti kayatko a pangisilpuan; ket awan ti aniamanna no nasken man a maungaw ti ramut daytoy a kayo, mabalinko a taginayonen ti bungana; gapuna, alaek dagitoy naganus ken nainaka a sangsanga, ket isulbongkonto ida iti kayatko a pangisulbongan.

9 Alaem ngarud dagiti sanga ti balang nga olibo, ket isulbongmo ida, iti ^apakaisukatan daytoy; ket ipuruakko iti apuy dagitoy sinigpatko tapno mapuoranda, tapno saanda a bangenan ti bangkagko.

10 Ket napasamak a tinungpal ti katulongan ti Apo ti bangkag ti kas iti imbilin ti Apo ti bangkag, ket insulbongna dagiti sangsanga ti ^abalang nga olibo.

11 Ket inggunamgunam ti Apo ti bangkag a nasken a masukay, ken maarbasan, ken mataraonan, a kinunana iti katulonganna: Maldaanganak iti pannakapukawko daytoy a kayo; gapuna, ta nalabit a mabalinko a mataginayon dagiti ramutna tapno saanda a maungaw, tapno mataginayonko ida para kaniak, naaramidkon daytoy a banag.

12 Gapuna, mapanka; aywanam ti kayo, ken taraonam, kas mayannurot kadagiti balikasko.

13 Ket ikabilko dagitoy iti kababaan a ^apaset ti bangkagko, no sadino ti kayatko, saanmo a pakakumikuman; ket aramidek tapno mataginayonko dagiti gagangay a sangsanga ti kayo; ken kasta met, tapno makaidulinnak iti bunga para iti sumaruno a panawen, nga agpaay kaniak; agsipud ta maldaanganak a mapukawko daytoy a kayo ken ti bungana.

14 Ket napasamak a napan ti Apo ti bangkag, ket inlemmengna dagiti gagangay a sangsanga ti napatanor a kayo ti olibo kadagiti kababaan a paset ti bangkag, sumagmamano iti maysa ken sumagmamano iti sabali, a mayannurot iti pagayatan ken pakaragsakanna.

15 Ket napasamak a limmabas ti naunday a panawen, ket kinuna ti Apo ti bangkag iti katulonganna: Umayka, mapanta iti bangkag, tapno agtrabahota iti bangkag.

16 Ket napasamak a ti Apo ti bangkag, ken kasta met ti katulongan, napanda iti bangkag tapno agtrabahoda. Ket napasamak a kinuna ti katulongan iti amona: Kitaen, kumitaka ditoy; kitaem ti kayo.

17 Ket napasamak a kimmita ti Apo ti bangkag ket nakitana ti kayo a nakaisulbongan dagiti sanga ti balang nga olibo; ket nakapagsaringiten ken nangrugin nga ^aagbunga. Ket nakitana a nasayaat daytoy; ket kas iti gagangay a bunga ti bungana.

18 Ket kinunana iti katulongan: Kitaen, naagsapen dagiti sanga ti balang a kayo ti dam-eg iti ramutna daytoy, a nangpataud iti kasta unay a kired iti ramutna; ket gapu iti kasta unay ti kinakired ti ramutna daytoy nakaibunga dagiti balang a sanga iti napatanor a bunga. Ita, no saantayo nga insulbong kadagitoy a sanga, nalabit a naungawen daytoy a kayo. Ket ita, kitaen, mangidulinnakto iti adu a bunga, nga naibunga iti dayta a kayo; ket idulinkonto dagiti bungana para iti sumaruno a panawen, nga agpaay para kaniak.

19 Ket napasamak a kinuna ti Apo ti bangkag iti katulongan: Umayka, intayo iti kababaan a paset ti bangkag, ket kitaenta a no saan a nakapagbunga met ti adu dagiti gagangay a sangsangana, tapno maidulinko ti bungana para inton sumaruno a panawen, nga agpaay para kaniak.

20 Ket napasamak a napanda iti nangipaknian ti amo kadagiti gagangay a sangsanga ti kayo, ket kinunana iti katulongan: Kitaem dagitoy; ket nakitana ti ^aimmuna a nagbunga iti adu; ket nakitana met a nasayaat daytoy. Ket kinunana iti katulongan: Purosem ti bungana, ket idulinmo para iti sumaruno a panawen, tapno mataginayonkonto a para kaniak; agsipud ta kitaen, kinunana, naunday daytoy a panawen a panangtaraonko iti daytoy, ket adu ti imbungana.

21 Ket napasamak a kinuna ti katulongan iti amona: Apay nga immayka ditoy nga agmula daytoy a kayo, wenno daytoy a sanga ti kayo? Ta kitaen, daytoy ti katikagan a paset ti bangkagmo.

22 Ket kinuna ti Apo ti bangkag kenkuana: Saannak a bagbagaan; ammok a natikag daytoy a paset ti daga; gapuna, kunak kenka, naunday a panawen ti panangtaraonko kadaytoy, ket nakitam nga adu ti imbungana.

23 Ket napasamak a kinuna ti Apo ti bangkag iti katulonganna: Kitaem daytoy; makitam a nagmulaak met iti sabali a sanga ti kayo; ket ammom a natiktikag daytoy a paset ti daga ngem ti immun-una. Ngem, kitaem ti kayo. Napaut a panawen a tinaraonko daytoy, ket nagbunga iti adu; ngarud, purosem, ket idulinmo para iti sumaruno a panawen, tapno mataginayonko nga agpaay kaniak.

24 Ket napasamak a kinuna manen ti Apo ti bangkag iti katulonganna: Kitaem daytoy, ket makitam pay ti ^asanga a sabali, a naimulak; nakitam a tinaraonko met, ket nagbunga.

25 Ket kinunana iti katulongan: Kitaem daytoy ket makitam ti maudi. Kitaen, naimulak daytoy iti ^anasayaat a paset ti daga; ket napaut a panawen ti panangtaraonko daytoy, ket sumagmamano laeng a paset ti kayo ti nagbunga iti nasayaat, ket nagbunga ti ^bsabali a paset ti kayo iti balang a bunga; kitaen, kas met kadagiti dadduma ti panagtaraonko kadaytoy a kayo.

26 Ket napasamak a kinuna ti Apo ti bangkag iti katulongan: Sigpatem dagiti sanga a saan a nasayaat ti ^abunga, ket ipuruakmo ida iti apuy.

27 Ngem kitaen, kinuna ti katulongan kenkuana: Arbasanta ida, ken sukayenta, ken taraonanta pay iti napapaut, ta bareng no agbunga daytoy iti nasayaat nga agpaay kenka, tapno maidulinmo para iti sumaruno a panawen.

28 Ket napasamak a tinaraonan ti Apo ti bangkag ken ti katulongan ti Apo ti bangkag dagiti amin a bunga iti bangkag.

29 Ket napasamak a napalabas ti naunday a panawen, ket kinuna ti Apo ti bangkag iti ^akatulonganna: Umayka, mapanta iti bangkag, tapno agtrabahota manen iti bangkag. Asipud ta kitaen, umas-asidegen ti ^bpanawen, ken umay iti mabiit ti ^cpanungpalan; gapuna, nasken nga agidulinak iti bunga para iti sumaruno a panawen, nga agpaay kaniak.

30 Ket napasamak a napan ti Apo ti bangkag ken ti katulongan iti bangkag; ket immasidegda iti kayo a nasigpat dagiti gagangay a sangana, ken nakaisulbongan dagiti balang a sangana; ket kitaem narnuoyan ti kayo iti amin a ^akita ti bunga.

31 Ket napasamak a rinamanan ti Apo ti bangkag ti bunga, ti tunggal kita a maibatay iti kaaduna. Ket kinuna ti Apo ti bangkag: Kitaem, napaut a panawen ti panangtaraonko iti daytoy a kayo, ket adun a bunga ti naidulinko para iti sumaruno a panawen.

32 Ngem kitaem, adu ti imbungana ita a gundaway, ket ^aawan ti nasayaat. Ket kitaem, adda amin a kita ti saan a nasayaat a bunga; ket awan a pulos ti nagunggonak, iti laksid ti amin a panagtrabahota; ket ita maldaanganak a mapukawkonto daytoy a kayo.

33 Ket kinuna ti Apo ti bangkag iti katulongan: Ania ti aramidenta iti kayo, tapno mataginayonko manen iti nasayaat a bunga nga agpaay kaniak?

34 Ket kinuna ti katulongan iti amona: Kitaem, gapu ta insulbongmo dagiti sanga ti balang a kayo ti olibo nataraonanda dagiti ramut, ket nagbiag ken saanda a naungaw; gapuna makitam a nasayaatda pay laeng.

35 Ket napasamak a kinuna ti Apo ti bangkag iti katulonganna: Awan a pulos ti nagunggonak iti kayo, ket awan met ti magunggonak kadagiti ramut agingga nga agtaudto ti dakes a bunga.

36 Nupay kasta, ammok a nasayaat dagiti ramut, ket tinaginayonko ida para iti bukodko a panggep; ket gapu iti umdas a kiredda, nagbunga dagitoy, manipud kadagiti balang a sanga, iti nasayaat a bunga.

37 Ngem kitaen, dimmakkel dagiti sanga ti balang ket ^arinimbawanda dagiti ramut; ket gapu ta rinimbawan dagiti balang a sanga dagiti ramut nagbunga iti adu a dakes a bunga; ket gapu ta nagbunga iti adu a dakes a bunga makitamon a mangrugin a maungaw; ket saanen a mabayag sa maluom, ket maipuruakton iti apuy, malaksid no mangaramidta iti pamuspusan a mangtaginayon iti daytoy.

38 Ket napasamak a kinuna ti Apo ti bangkag iti katulonganna: Mapanta iti kababaan a paset ti bangkag, ket kitaenta no nagbunga met dagiti gagangay a sanga iti dakes a bunga.

39 Ket napasamak a napanda kadagiti kababaan a paset ti bangkag. Ket napasamak a nakitada a nalungsot met ti bunga dagiti gagangay a sanga; wen, ti ^aimmuna ken ti maikadua kasta met ti naudi; ket nalungsotda amin.

40 Ket rinimbawan ti ^abalang a bunga ti naudi dayta paset ti kayo a nagbunga iti nasayaat, agingga a nagango ti sanga ket natay.

41 Ket napasamak a nagsangit ti Apo ti bangkag, ket kinunana iti katulongan: ^aAnia koma pay ti nasaysayaat nga inaramidko iti bangkagko?

42 Kitaem, ammok nga iti amin a bunga ti bangkag, malaksid dagitoy, nagbalinda a nalungsot. Ket nagbalin met a nalungsot dagitoy nagbunga idi iti nasayaat; ket ita awanen ti pagmamaayan amin dagiti kayo iti bangkagko malaksid iti pannakapukanda ket maipuruakda iti apuy.

43 Ket kitaem daytoy a maudi, a nagangon ti sangana, inmulak iti ^anasayaat a paset ti daga; wen, uray pay dayta a kasayaatan a pilik iti amin a paset ti daga iti bangkagko.

44 Ket naimatangam met ti panangpukanko dayta a ^ananglinged iti daytoy a paset ti daga, tapno maimulak daytoy a kayo a kasukatna iti dayta.

45 Ket naimatangam a nagbunga ti maysa a pasetna iti nasayaat a bunga, ket nagbunga ti maysa a pasetna iti balang a bunga; ket gapu ta saanko sinigpat dagiti sangana ken impuruak ida iti apuy, kitaem, rinimbawanda dagiti nasayaat a sanga agingga a nagango.

46 Ket ita, kitaen, iti laksid ti pannaripato nga inaramidtayo iti bangkagko, nagbalin a nalungsot dagiti kayo iti las-udna, ket awan ti nasayaat nga imbungana; ket dagitoy ti ninamnamak a taginayonen, tapno adda maidulinko a bungana para iti sumaruno a panawen, a para kaniak. Ngem, kitaen, nagbalinda a kas iti balang a kayo ti olibo, ket awanen ti pategda ngem ti ^amapukan ken maipuruak iti apuy; ket maldaanganak iti pannakapukawko kadakuada.

47 Ngem ania koma pay ti nasaysayaat nga inaramidko iti bangkagko? Nagliwayak kadi, ket saanko a tinaraonan? Saan, tinaraonak, ken sinukayko, ken inarbasak, ken ginanaganak; ken inikkak ti abuno; ket nagmalmalem nga ^ainaramatko ti mannakabalin nga imak, ken umas-asidegen ti ^bpanungpalan. Ket maldaanganak ta nasken a pukanek amin dagiti kayo iti bangkagko, ket ipuruakko ida iti apuy tapno mapuoranda. Asino dayta a nangdadael iti bangkagko?

48 Ket napasamak a kinuna ti katulongan iti amona: Saan kadi a ti kinalangpaw ti mulam—saan kadi a rinimbawan dagiti sanga dagiti nasayaat a ramut? Ket gapu ta rinimbawan dagiti sanga dagiti ramut, kitaem, naparpardas ti panagdakkelda ngem iti kinapigsa dagiti ramut, nagbalinda a nabileg. Kitaem, kunak, saan kadi a daytoy ti gapuna a nagbalin a nalungsot dagiti kayo iti bangkagmo?

49 Ket napasamak a kinuna ti Apo ti bangkag iti katulongan: Intayo pukanen dagiti kayo bangkag ket ipuruaktayo ida iti apuy, tapno saandanto nga ibangen ti daga ti bangkagko, ta naaramidkon ti amin. Ania koma pay ti nasken nga aramidek iti bangkagko?

50 Ngem, kitaen, kinuna ti katulongan ti Apo ti bangkag: Bay-antayo pay laeng daytoy iti ^anabaybayag bassit.

51 Ket kinuna ti Apo: Wen, bay-akto pay iti nabaybayag bassit, ta maldaanganak a makapukaw kadagiti kayo iti bangkagko.

52 Gapuna, ikkatenta dagiti ^asanga dagitoy naimulak iti kababaan a paset ti bangkagko, ket isulbongtayo ida iti kayo a naggapuanda; ken sigpatentayo dagidiay sanga a kapaitan iti bungana, ket isulbongtayo kadagiti gagangay a sanga ti kayo a kasukatna.

53 Ket kastoy ti aramidek tapno saan a maungaw ti kayo, tapno, bareng, mataginayonko dagiti ramut nga agpaay iti panggepko.

54 Ket, kitaem, sibibiag pay dagiti ramut dagiti gagangay a sanga ti kayo nga inmulak; gapuna, a mabalin a taginayonek para iti panggepko, ikkatek dagiti sanga daytoy a kayo, ket ^aisulbongko kadakuada. Wen, isulbongko kadakuada dagiti sanga ti nagtaudanda a kayo, tapno mataginayonko dagiti ramut para iti bagik, tapno inton naan-anayen ti pigsada bareng agbungadanto ti nasayaat a bunga para kaniak, ket maaddaanak iti pannakapnek iti bunga ti bangkagko.

55 Ket napasamak nga innalada manipud iti gagangay a kayo a nagbalin a balang, ket insulbongda kadagiti sigud a kayo, a nagbalin met a balang.

56 Ket innalada met dagiti gagangay a kaykayo a nagbalin a balang, ket insulbongda iti nagtaudanda a kayo.

57 Ket kinuna ti Apo ti bangkag iti katulongan: Saanmo a sigpaten dagiti balang a sanga kadagiti kayo, malaksid dagiti kapaitan; ket isulbongmo ida a mayannurot iti imbagak.

58 Ket taraonantayo manen dagiti kayo iti bangkag, ken arbasanta dagiti sangada; ken sigpatenta kadagiti kayo dagiti nagangon a sanga, a nasken a maungaw, ket ipuruakta ida iti apuy.

59 Ket aramidek daytoy tapno, bareng, pumigsa dagiti ramutda gapu iti kinasayaatda; ken gapu iti panagbaliw dagiti sanga, tapno rimbawan dagiti nasayaat dagiti dakes.

60 Ket gapu ta nataginayonko dagiti gagangay a sanga ken dagiti ramutda, ken naisulbongko dagiti gagangay a sanga kadagiti naggapuanda a kayo, ken nataginayonko dagiti ramut ti naggapuanda a kayo, tapno, bareng, no agbunga manen dagiti kayo iti bangkagko iti nasayaat a ^abunga; tapno maragsakanak manen iti bunga iti bangkagko, ken, bareng, aglapusanan ti ragsakko ket mataginayonko dagiti ramut ken dagiti sanga ti umuna a bunga—

61 Gapuna, mapanka, ket umawagka ^akadagiti katulongan, tapno ^bmakapagtrabahotayo a sireregta iti bangkag, tapno maisaganatayo ti dana, tapno makapabungaak manen iti kas iti gagangay a bunga a nasayaat ken kapatgan iti amin a bunga.

62 Gapuna, mapantayo ket agtrabahotayo iti amin a kabaelantayo iti daytoy a maudi a gundaway, agsipud ta kitaem asidegen ti panungpalan, ket daytoyen ti maudi a panangarbasko iti bangkagko.

63 Isulbongyo dagiti sanga; mangrugikayo iti ^amaudi tapno isuda ti umuna, ket iti kasta maudi ti immuna, ket sukayenyo ti aglawlaw dagiti kayo, natangkenan man wenno naganus, ti umuna ken ti maudi; ken ti naudi ken ti umuna, tapno mataraonanda manen amin iti maudi a gundaway.

64 Gapuna, sukayenyo ida, ken arbasanyo ida, ken ganagananyo manen ida, iti maudi a gundaway, ta asidegen ti panungpalan. Ket no dumakkelto dagitoy maudi a naisulbong, ket agbungada iti kas iti gagangay a bunga, isaganayonto ti pamuspusan, tapno tumuboda.

65 Ket bayat ti panagtuboda ikkatenyo dagiti sanga a nagbunga iti napait, a mayannurot iti kinasayaatna ken rukod dagitoy; ket saanyonto nga ^aikkaten a maminpinsan dagiti dakes kadagitoy, amangan a napigsanto unay dagiti ramramut a para iti pannakisulbong, ket maungawto dagiti naisulbong, ket mapukawko dagiti kayo iti bangkagko.

66 Ta maldaanganak a makapukawkonto dagiti kayo iti bangkagko; gapuna ikkatenyo ngarud dagiti dakes a mayannurot iti nasayaat a panagtubona, tapno agpada ti kinapigsa ti ramut ken iti murdongna, agginga a maparmekto ti nasayaat ti dakes, ket mapukanto ken maipuruak iti apuy ti dakes, tapno saanda maibangen ti bangkagko; ket ngarud ikkatekto dagiti dakes iti bangkagko.

67 Ket isulbongkonto manen dagiti gagangay a sanga kadagiti gagangay a kayo;

68 Ket isulbongkonto dagiti sanga ti gagangay a kayo kadagiti gagangay a sanga ti kayo; ket iti kasta pagtitiponekto manen ida, tapno agbungadanto iti gagangay a bunga, ket agkaykaysadanto.

69 Ket dagiti dakes ket ^amaipuruakto, wen, uray pay iti ruar ti amin a daga iti bangkagko; ta kitaen, ita laengen a maminsan nga arbasak ti bangkagko.

70 Ket napasamak nga imbaon ti Apo ti bangkag ti ^akatulonganna; ket napan ti katulongan ken inaramidna ti kas iti imbilin kenkuana ti Apo, ket nangitugot iti sabsabali pay a katulongan; ket ^bbassitda.

71 Ket kinuna kadakuada ti Apo ti bangkag: Mapankayo, ket ^aagtrabahokayo iti bangkag, iti amin a kabaelanyo. Agsipud ta kitaen, daytoy ti ^bmaudi a gundaway a taraonakto ti bangkagko; ta mabiiten a mapasamak ti panungpalan, ket nakaparpardas ti idadateng ti panagapit; ket no makipagtrabahokayo kaniak iti amin a kabaelanyo maaddaankayonto iti ^crag-o iti bunga nga idulinko para iti panawen a dandanin dumteng.

72 Ket napasamak a napan dagiti katulongan ket nagtrabahoda iti amin a kabaelanda; ket nakipagtrabaho met kadakuada ti Apo ti bangkag; ket tinungpalda amin dagiti bilin ti Apo ti bangkag.

73 Ket nangrugi manen ti gagangay a bunga iti bangkag; ket nangrugi a timmubo dagiti gagangay a sanga ken napartak unay ti panagtuboda; ket nangrugi a maruros dagiti balang a sanga ket maipuruakda; ket agpada a pinagtalinaedda ti ramut ken murdongna, a maitutop iti kinapigsada.

74 Ket kasta ti panagtrabahoda, a sireregta, a mayannurot kadagiti bilin ti Apo ti bangkag, agingga a naikkat dagiti dakes iti ruar ti bangkag, ket tinaginayon ti Apo para iti bagina a nagtaud manen ti gagangay a prutas dagiti kayo; ket nagbalinda a kas ^amaysa a bagi; ket agpapada dagiti bunga; ket tinaginayon ti Apo ti bangkag ti gagangay a bunga para iti bagina, a kapatgan kenkuana manipud pay idi punganay.

75 Ket napasamak nga idi nakita ti Apo ti bangkag a nasayaat ti bungana, ken saanen a rinuker ti bangkagna, inawaganna dagiti katulonganna, ket kinunana kadakuada: Kitaenyo, ta iti daytoy a maudi a gundaway a panangtaraontayo iti bangkagko; ket nakitayo nga inaramidko ti mayannurot iti pagayatak; ket nataginayonko ti gagangay a bunga, a nasayaat daytoy, a kas idi punganay. Ken ^anaparaburanka; agsipud ta naregtakayo a nakipagtrabaho kaniak iti bangkagko, ken tinungpalyo dagiti bilinko, ket naited manen kaniak ti ^bgagangay a bunga, ta saanen a rinuker ti bangkagko, ket naipuruaken dagiti dakes, kitaenyo makipagrag-okayto kaniak gapu iti bunga ti bangkagko.

76 Agsipud ta kitaen, idulinkonto ti bunga ti bangkagko para iti bagik iti ^anapaut a panawen iti panagsagana ti panagapit, a sipapardas a dumteng; ket tinaraonak ti bangkagko iti maudi a panawen, ken inarbasak, ken sinukayko, ken inikkak ti abunona; gapuna idulinkonto ti bunga para iti bagik, iti napaut a panawen, a mayannurot iti nasaokon.

77 Ket no dumtengto ti panawen nga addanto manen dakes a bunga iti bangkagko, ummongekto dagiti nasayaat ken dagiti dakes; ket taginayonekto dagiti nasayaat para kaniak, ket ipuruakkonto dagiti dakes iti naituding a lugarna. Ket dumteng ti ^apanawen ken ti panungpalan; ket ^bpuorakto ti bangkagko.