Te Mwakuri n Ibuobuoki ni Kakorakoraan te Kooram n te Nakoanibonga ae te Merekitereka ao te Bootaki n Aine

Inanon uoote, ao membwa n te kooram n unimwaane ao kurubu n ibonga aika rietaata a na ikotaki nakon teuana te kooram ma teuana te beretitentii. Te kooram aei, e rikirake n te nambwa n te katiteuanaki, e na aranaki bwa te “kooram n unimwaane,” ao te kurubu n ibonga ae rietaata e na katokaki.

Te kooram n unimwaane e kaainaki irouia unimwaane ao unimwaane ake a tauraoi n te uoote ao ibonga aika rietaata ake akea ngkai nakoaia n te bitioburiki, n te beretitentii n te titeiki, n te kauntira ae rietaata, ke te tamanuea ae waaki.

Te beretitenti n te titeiki, ni buokaki irouia ana kauntira, e na kamotirawaia mataniwi n ibonga aika rietaata aika ngkai ao beretitentii n te kooram n unimwaane. Ngkanne te beretitenti n te titeiki e na wetea te beretitenti ae boou ni katoai uoote, ao te beretitenti n te titeiki, te kauntira ae a tia n rineaki n te beretitentii n te titeiki, ke te kauntira ae rietaata ae a tia n rineaki a na weteia kauntira aika ana kariaiakaki ni beku ibukin te beretitentii n te kooram n unimwaane. Te beretitentii n te kooram n unimwaane ae boou e kona n ae unimwaane ao ibonga aika rietaata, n aia ririki aika kakaokoro ao aia atatai, ni uaia ni beku n te kooram ni beretitentii ae teuana. Te unimwaane ke te ibonga ae rietata ae kona n riki bwa te beretitenti n te kooram ke te kauntira.²

Te beretitenti n te kooram n unimwaane e katabeaki nakon te beretitenti n te titeiki, are e katauraoa te reirei ao te kairi mairoun te beretitentii n te titeiki ao rinanon te kauntira ae rietaata. Te bitiobi, te tia tararua n te ibonga ae rietaata n te uoote, e bobotaki n tainako ma te beretitenti n aia kooram unimwaane. Te bitiobi e reirei ma ngaia ao n anga kairi aika tau bwa a na kanga ni karaoa te mwakuri ao ni kakabwaiaia membwa, mwakuri ma bootaki n te uoote ni kabane ma te iraorao. (Taraa Aeniboki 2, 7.3.1.)

E aki. Unimwaane a tiku n unimwaane ao ibonga aika rietaata a tiku n ibonga aika rietaata ni kaineti ma nakoaia n te nakoanibonga. E ngae n anne unimwaane a teimatoa ni katabuaki bwa ibonga aika rietaata ngkana a weteaki nakon te beretitentii n te titeiki, kauntira aika rietaata, ke bitioburiki—ke n taai riki tabeua ae baireaki iroun te beretitenti n te titeiki rinanon te tataro mwaaka ibukin iango ao kairi mai ieta.

Eng. Ni kaineti ma Reirei ao Berita aika Tabu 107:89, ngkana te uoote e karekea ana mwaiti ae bubura irouia aika iai irouia te Nakoanibonga ae te Merekitereka, a kona mataniwi ni bairea ae raka nakon teuana te kooram n unimwaane. N aron waaki aikai, e riai te kooram n iai ana mwaiti ae tau ni kaineti ma te ririki, te atatai, ao te nakoa n te nakoanibonga ao te korakora.

Taari aikai bon kain te kooram n unimwaane n aia uoote.

Te beretitentii n te titeiki e na reitinako ni beku bwa te beretitentii n te kooram n ibonga ae rietaata n te titeiki. Kaain te kooram anne bon ti ibonga aika rietaata aika beku ngkai n te beretitentii n te titeiki, n te bitioburiki, n te kaunitra ae rietaata, ao tamanuea aika waaki ngkai. Kiraaka n te uoote ao n te titeiki ao taan koroboki ni kakoroi mooti tiaki kaain te kooram n ibonga ae rietaata.

Kaain te kooram n ibonga ae rietaata n te titeiki ana bowi ma te kooram n unimwaane ngkana aki katabeaki n taabo riki tabeua.

N tabeia n tararua, te beretitentii n te titeiki e na bowi ma kaain te kooram n ibonga ae rietaata n te titeiki ni katauraoi reirei ao ni buokiia kaain te kooram n nakoaia. Te bowi n te titeiki ae iai ngkai e kabwarabwaraaki n te Aeniboki 2, tiekition 18.3 n reitaki ma bitaki aikai:

• Ana bowi te komete n tararua n te nakoanibonga n te titeiki aranaki bwa “bowi ni kauntira aika rietaata.”

• Te bowi ni katoa ririki ibukiia ibonga aika rietaata n te titeiki akea ngkai. E ngae n anne, te beretitentii n te titeiki e karaoa te bowi ni katoa ririki ibukin te kooram n ibonga ae rietaata.

Karekean teuana te kooram n te Nakoanibonga te Merekitereka n te uoote e katiteuanaia kaain te nakoanibonga ni kakoroa nanon mwakoro nako te mwakuri ni kamaiu, n raonaki ma te mwakuri n te tembora ao rongorongon te utu ake a kaman barongaaki iroun te mataniwi n te kurubu n ibonga ae rietaata. E kariaia membwa n te kooram n aia ririki ni kabane ao aia baekuraun ni kabwaia man aia taratara ao aia taneiai naake a kakaokoro aron maiuia. E karekea naba aia tai kaain te nakoanibonga n reireiniia tabeman, n aroia unimwaane aika tauraoi, membwa aika boou, kairake n ikawai, ao naake a oki nakon ana waaki te Ekaretia.

Bitaki aikai e buokiia kooram n unimwaane ao te Bootaki n Aine ni bairei aia mwakuri. A kabebetea naba bairean te kooram ma te bitioburiki ao te kauntira n te uoote. Ao a kariaia te bitiobi n tibwai riki mwakuri nakoia kaain te kooram n unimwaane ao te beretitenti n te Bootaki n Aine bwa aonga ngaia ma ana kauntira ni katabeia iaon aia mwakuri n te moanrinan—riki iaon tararuaan te Nakoanibonga ae te Aaron ao ataeinnaine.

A aki. Ibonga aika rietata aika a beku n te beretitentii n te mwaanga bon tiaki kain te kooram n ibonga ae rietata. Kain te kooram n ibonga aika rietata bon tii naake a weteaki n ana beretitentii te titeiki, n te bitioburiki, ni kauntira aika rietata, ao tamanuea aika mwakuri are a kainnanoaki bwa ana riki bwa ibonga aika rietata.

A aki. Unimwaane ake a beku n te bitioburiki bon tiaki kain te kooram n ibonga ae rietata.

Iaan ana kairiiri aia bitiobi, te tia tararua irouia ibonga aika rietata n te uoote, membwa n te kooram irouia ibonga aika rietata ao aia utu iai taan ibuobuoki ake a katabeaki nakoina aika taari ao titita n ibuobuoki n aia kooram unimwaane ao te Bootaki n Aine.

Ibukina bwa beretitentii n te titeiki ao bitioburiki a katabeaki ibukiia kain te titeiki ke te uoote, taari aikai aki katabeaki bwa taari n ibuobuoki nakoia aomata n tatabemaniia ke utu. Kauntira aika rietata ao tamanuea aika mwakuri a kona ni katabeaki, ni boboto iaon tein te aono, n aron are e taraaki iroun te beretitenti n te titeiki. Ngkana a katabeaki, e na karaoaki iroun aia beretitenti n te kooram n unimwaane iaan ana kairii te bitiobi n aia uoote.

N raonaki ma tibwanga aika a kakaawaki riki tabeua n aron te ibonga ae rietata n tararua ao te tia moti ae ataaki i Iteraera, bitiobi iai tabeia ae onoti, n raonaki ma aia kauntira, n tararuaia te roronrikirake. Reirei ao Berita aika Tabu 107:15 reads, “Te bitiobiriki bon te beretitentii n [te Aaron] te nakoanibonga aei, ao e taui kiingin ke kariaia ma iai.” Aeniboki 1, 2.2, e kaotaki bwa, “Membwa n te bitioburiki a tararua ao a karikirakeia kairake n ataenimwaane ao ataeinnaine n te uoote.”

N ai arona naba, te beretitenti n te titeiki, ngkai te Ibonga ae Rietata n Tararua n te titeiki, kanga “aia moan tia kairiiri n te tamnei n te titeiki” (Aeniboki 1, 1.1.1) ao “n tararua iaon te mwakuri ni kamaiu” (Aeniboki 1, 1.1.2).

E kaotia te Tia Kamaiu n te katooto te bwai ae nanonaki n te ibuobuoki ngke E beku ma te tangira ibukin Tamana ao ibukiia aomata nako (taraa Ioane 15:9–10). E tangira, reirei, tataro ibukin, karaunano, ao ni kakabwaiaia naake Irarikina, ni kaoia ni kabane bwa ana Iriiria (taraa Mareko 8:34). Ngkai a ibuobuoki membwa, a ukoukoria ma te tataro mwaaka ni beku n ai Arona— “ni karau nanoia ake a kainnanoa karauan nanoia,” “tararuaan te ekaretia n taai nako, ao n raonia ao ni kakorakoraia,” “ni kawari aia auti ana reirei ni koaua Iesu Kristo (Motiaea 18:9; R&B 20:51, 53; taraa naba Ioane 13:35).

Ngkai a ibuobuoki membwa, a rinei rinanon reitaki ao kairi aika ririki ao aekakin bwai n itoman ae iai irouia n reitaki ma naake a tabeakiniia. A reirei ao n anga te rongorongo nakoia aia mataniwi ni katoa kuata ni kaineti ma aia mwakuri n ibuobuoki ao kainnano ao korakoraia naake a tia ni kaoaki bwa ana tabeakiniia. Mataniwi a ribotin mwiin karaoan intawiu aikai ni katoa kuata; aikoa ribotin mwaitin aia kakawari ke aia reitaki aika karaoi nakoia n tatabemaniia ao utu. Irarikina, rinanon te reitaki n te nakoanibonga nakoia membwa n tatabemaniia, tari ao tititati n ibuobuoki ni karaoa te reitaki aika a kona mataniwi ni kabongana n tain te kaangaanga ke bwaai aika karina.

Naake iai irouia te nakoanibonga a kinaaki n araia ae “taari n ibuobuoki,” ao ainen te Bootaki n Aine a aranaki bwa “tititati ni ibuobuoki.” Ni bon arona, a na kona ni weteaki n araia ae “Tari Jones” ao “Titita Smith.” Aki atongaki bwa “taan ibuobuoki.”

Te ibuobuoki ti tebo ma te reirei n te mweenga ao te kakawari n te mweenga bwa ni kabane auti ao ana iai taari n te nakoanibonga—taari n ibuobuoki—ni buoka ao n tararua ibukin te utu ke naake a maeka ikekei (taraa R&B 20:47, 59). Aine aika ikawai n tatabemaniia ana karekeia kaain te Bootaki n Aine—titita n ibubouoki—ni buokia ao n tabeakinna, ni manga kakorakoraa iaon te mwakuri n ibuobuoki ae tibwaki man te Beretitentii ni Kabuta n te Bootaki n Aine ni moa man Tianuare 2018 (taraa “Rereitaki ma Neienne n Taai nako, n Taabo nako, n Aaro nako,” Ensign ke Liahona, Tianuare 2018, 7).

Irarikin anne, tabeua bwaai aika kainnanoaki n te reirei n te mweenga ao te kakawari n reirei a tia ni bitaki ni buokiia membwa ma te mwakuri n ibuobuoki ma buokan kainnano. Akea te manga kakawari ae na baireaki raoi. A kona ni karaoaki n te mweenga, n te taromauri, ke n te tabo ae mano, n taina ae angaraoi, ao ni kona ni karaoaki. N aron are e reirei Unimwaane Jeffrey R. Holland: “[Tera] ae kakawaki riki bon karekean te kakabwaia ao tabeakinaia raom man am mwakuri ibukiia, are akea kaokorona ni karaoaki ma te baire ae onoti ke te tabo ae onoti. Tera ae taraaki riki bon tangirakia am aomata ao kakoroan bukin te tua n ‘tararua te ekaretia n taai nako.’”³

Ni Kauarereke, te ibuobuoki e kairaki iroun te Tamnei, e bebete, ao ni katauraoi ibukin kainnanoia kaain te aro.

Ngkai membwa a ibuobuoki, a ukora te kairi n ataia bwa a na kanga ni buokia tabemwaang ni kaitarai kainanoia. Te kakawari ae baireaki ao te reitaki n te tareboon nakon te titita ae a kara ae maeka ti ngaia e katauraoa te reitaki ae kainnanoia? Te kakao nakon te kairake n ikawai ae e aki roroko ni ira te mwakuri n te kaawa e buoka te reitaki ae raoiroi? E na kona boutokaan aia takakaro ni butibooro kairake ni buoka te kairake ao ana karo? E na kona te tekiti nakon temanna ae kaonaki n koroboki aika tabu n te onimaki ni buoka kabebetean rawawatana? E na kona te moti ni beeba ke te kaati ke te meeri ni kaota te raraoma ni ibuobuoki? Tera ae tangiria te Tia Kamaiu bwa a na karaoia Ana toro? Kakaean kaekaan titiraki aikai ao kabonganaan nako kawai aika tauraoi ibukin karaoan te reitaki ma naake a tia n anganaki e kakawaki nakon te kairi n ibuobuoki. Karekean ibuobuoki n ai aron Kristo, taari ao titita n ibuobuoki e aki kona n onimakina tain te kakawari ke rongorongo ae a kaman baireaki, a ukora te kairi ao reirei ma kaain te utu n tararuaia naake a mwiokoaki irouia—ni kabongana te tai ao bwaai n ibuobuoki aika iai irouia.

Taari ao titita n ibuobuoki iai tibwangaia ni karaoa te mwakuri ae tamaroa riki. Naake a kaoaki bwa a na tararuaia a bae ni kakaokoro aron te ibuobuoki ae a kainnanoia. Te mwakuri ma te bitioburiki ao te kauntira n te uoote, te kooram n unimwaane ao te beretitentii n te Bootaki n Aine a reitaki ma bwaai aika moan ni kakawaki nakoia tarira ao mwanera bwa aonga n ataia bwa antai aika a kainnanoi riki. Te moan ni kakawaki anganaki n tainako membwa aika boou, membwa aika aki rangin ni kakaonimaki aika a na kona ni kukurei ni butimwaia, ao n aroia kaaro aika akea buia, aine aika akea buia, ao mwaane aika a mate buia. A kona mataniwi ni mwiokoia mataniwi irouia ataeinimwaane ke ataeinnaine bwa ana nakon te ataeinimwaane ke te ataeinnaine ake a kaitara ma kaangaanga, ao ni waekoa ni mwiokoa te tari ke te titita ni ibuobuoki ni buokiia aika tibwa rairaki. A kona ni mwiokoa te membwa temanna n te kooram n unimwaane—ibonga aika rietaata ao unimwaane—nakon te ibuobuoki anne.

N riaina, e kona te taanga ni katabeaki nakon te utu ke nakon temanna ma temanna. Irarikin anne, a kona Raurere ke Mwaia Maite ni karaoi anganano aika kakawaki n riki bwa toaia aine n te Bootaki n Aine, n aron ae a karaoia ibonga ao taan reirei n ibuobuoki ma kaain te Nakoanibonga ae te Merekitereka (taraa titiraki 22, inano).

Taari ao titita n ibuobuoki ana ukoukora te bwai ae moan te tamaroa ae ana kona iai ni buoka kainnanoia n tatabemaniia nako. Ni kabane aekaki n reitaki e tauraoi ni kaeka nakon ana wirikiriki te Tamnei ao ni kaitarai kainnanoia ake a tararuaia. Buokan kainnano aikanne e moanaki ma te tataro mwaaka ao ni karekean te marooro ma utu ao ma ake a tabeakiniia. N te marooro anne ao n reitaki ake imwiina, a kakauongo nakoia ake a buokiia bwa aonga n ataia bwa ana kanga ni buokiia, teimatoan ao te aeka n reitaki ra ae a kainnanoia, ao te kainnnano ibukin ao kanoan rongorongo ake a tibwauaia. Naake a ibuobuoki ana kakoaua bwa reitaki ni kabane ma kaain te utu ake a karaoi a bon riai.

Taari ao tititati n ibuobuoki ana buokiia n tatabemaniia ao utu ni katauraoia ibukin aia otenanti are imwiina, kawakin berita aika tabu ake a tia ni karaoi, ao n riki n toronibwai. E kona te ibuobuoki aei n raonaki ma tibwauakin te rongorongo ae kaineti nakoia n tatabemaniia ke te utu, e ngae ngke te mwakuri n ibuobuoki tiaki te rongorongo ae na riai n tibwauaki. Te Riaona ao Ensign e na aki manga raonaki ma kabonganakin rongorongo n te reitaki n te ibuobuoki.

Te konabwai ni kona ni buokiia tabeman bon teuana te rikirake ae taneiai te aba iai ae kaantaningaaki n rikiraken te korakora ni manga bairea te kooram n te nakoanibonga ao mwiin te katiteuanaki ma te Bootaki n Aine. Te ibuobuoki e riki bwa te katiteuanaaki n te mwakuri ni kakoroa nanon taben te nakoanibonga “ni kawari aia auti kaain te ekaretia” ao n “tararua te ekaretia n tainako, ao n raoniia ao ni kakorakoraia” ao te kantaninga n te Bootaki n Aine ni “karikirakea te onimaki iroun te Tama are i Karawa ao Iesu Kristo ao Ana Mwakuri ni kamaiu, utu, ao mweenga rinanon otenanti ao berita aika tabu, ao ni katiteuanaki ni mwakuri ni buokiia kainnano” (R&B 20:47, 53; Aeniboki 2, 9.1.1).

Te kaai n ikotaki ni mwakuri ao iaan ana kairiiri te bitiobi, kooram n unimwaane ao te beretitentii n te Bootaki n Aine a reke aia tai ni kaungaaki, baireaki, ao n reitaki ni ukoukora ao n tararuaia ao n tabeakiniia n tatabemaniia ao utu. Te uaia n ibuobuoki e raonaki ma te bootaki ni mwakuri ni kawai aikai:

• Te beretitentii n te kooram n unimwaane e kabongana te mwakuri n ibuobuoki ibukiia n tatabemaniia ao utu n te uoote. Te beretitentii n te Bootaki n Aine e na bubuti te mwakuri n ibuobuoki ibukiia aine n te Bootaki n Aine. Ngkana iai te kainnano ae onoti ae reke, te kooram n unimwaane ao te beretitentii n te Bootaki n Aine a kona ni maroroakin tabeia aika onoti imwain are a kamatoaaki.

• Te kooram n unimwaane ao te beretitentii n te Bootaki n Aine a na bubuti nakon te bitiobi ibukin ana kariaia.

• N aron ae kainnanoaki, tarira ao mwanera ake a karaoa te mwakuri n ibuobuoki a kona ni maroroakin aia kaangaanga aika onoti n tatabemaniia ao, ngkana e riai, reitaki ma te kooram ke te mataniwi n te Bootaki n Aine ibukin te ibuobuoki ao bwaai n reirei.

• Te Kooram n unimwaane ao te beretitentii n te Bootaki n Aine a bowi ni katoa kuata ni maroroakin kainnanoia n tatabemaniia ao utu aika a reiakinaki rinanon karaoan n intawiu.

• Imwiin te bowi anne, te beretitenti n te kooram n unimwaane ao n te Bootaki n Aine a bowi ni katoa kuata ma te bitiobi ni maroroakin kainnanon temanna ma temanna ao utu.

• N aron ae kainnanoaki, mataniwi n te kooram n unimwaane ao te Bootaki n Aine ana reirei ma te kauntira n te uoote ni kaineti ma korakora ao kainnano aika rinanoaki n te intawiu n te mwakuri n ibuobuoki ao ni karaoi babaire ni buokiia ao ni kakabwaiaia kaain te uoote.

Ni kabebetea te reitaki, uoote a kabanea aia tai iaon bowi n te kauntira n te uoote ao n aki manga karaoi bowi ni kometen te nakoanibonga. Bwaai aika a rinanoaki n te komete n te nakoanibonga a maroroakinaki, ni kainnanoaia, n ana bowi te bitioburiki, kauntira n te uoote, ke aia bowi bitiobi ni katoa kuata, te beretitenti n te kooram n unimwaane, ao te beretitenti n te Bootaki n Aine.

A bowi mataniwi ma tarira ao mwanera aika tabeakin mwakuri n ibuobuoki—e katauaki riki bwa toaia—n tibwaua tabeia ma ngaia ao n reireiniia taekan te korakora, kainnano, ao kakaewenako irouia naake a buokiia. E kona te marooro aei ni karaoaki n te intawiu ni marooro (taraa titiraki 24, inano) ke n te tai ae kainnanoaki iai.

Anga nambwa, raroana, te kamaiu, ao iango riki tabeua, kawarakiia mweenga ni katoa namwakaina e na aki kona ni karaoaki ke ni mwakuri, ngaia are, e kakawaki kawarakiia aomata ngkana a kona ni karaoaki. Ni beku bwa te tia Kamaiu ae na, ibuobuoki nakoia tarira ao mwanera n iangoi kawai ni kabane ibukin te tararua ao te reitaki ma naake a tia ni mwiokoaki iai.

E aki. Ngkai a tia tarira ao mwanera ake a karaoa te mwakuri ni ibuobuoki ni kinaia naake a mwiokoaki irouia, atai kainnanoia ao te Tamnei ae Raoiroi e na kaumakiia n reirei iaon reirein te euangkerio. E kona naba te karo ni bubuti atuun te reirei ae onoti ibukin ana utu teuanne ke neienne. Ma te kabanea n tamaroa n “rongorongo” bon te tararua ao nanoanga.

Aki manga anai ribooti mataniwi iaoia utu ao n tatabemaniia ake a kawaraki n te namwakaina anne. Irarikina, aia mwakuri n ibuobuoki tarira ao mwanera a reke aia tai n reirei ma aia kooram n unimwaane ao te Bootaki n Aine iaon aia kaangaanga naake a beku ibukiia ao iaon aia ibuobuoki. Te uaia n ikotaki n reirei aei e karaoaki ni katoa kuata ni karaoan intawiu n ibuobuoki ao taai riki tabeua ngkana e riai te reitaki.

Karaoan te intawiu e karaoaki (1) n reirei taekan te korakora, kainnano, ao kakaewenako n anganako utu ao n tatabemaniia, (2) n iangoia te bwai ae kainanoia te kooram, te Bootaki n Aine, ke kauntira n te uoote n ibuobuoki, ao (3) n reirei mairouia mataniwi ao ni kaungaaki ni mwakuri n ibuobuoki.

Ni katoa kuata, Taari ao tititati n ibuobuoki ana bowi ma te mataniwi n te kooram n unimwaane ke te Bootaki n Aine n te marooro n te ibuobuoki, riki iroun te aomata ao ma toaia. Te taanga aika a uaia ni karaoa te ibuobuoki a na bowi ma mataniwi n te kooram n unimwaane ke te Bootaki n Aine ke ni uoman. Imarenan intawiu, Taari ao tititati n ibuobuoki ake a karaoa te ibuobuoki ana taekin rongorongo riki tabeua ngkana a kainnanoaki—iroun te aomata ke rinanon tareboon, tekiti, imeeri, ke bwaai riki tabeua. A tibwauai rongorongo aika tabu kaotakiia ti ma te kooram n unimwaane ke te beretitenti n te Bootaki n Aine—ke ma te bitiobi.

Te beretitentii n te kooram n Unimwaane ao te Bootaki n Aine a kawakin mwiin intawiu aika karaoi taari ao tititati ni buobuoki. Mataniwi a taekin intawiu n te namwakaina ake a karaoaki ao antai aika iria. A ribotina toaia ae na intawiunaki ngkana temanna te membwa ma toaia e intawiunaki n tain te kuata.

Man Turai 1, 2018, katamaroa nakon ana Bwai ni Mwakuri te LDS app ao nakon aia bwai ni mwakuri Mataniwi ao Ana Bwai ni Mwakuri te Kiraaka n te LDS.org ana tauraoi ibukin te ribooti anne. Bitaki n te Ribooti n te Kuata a na tauraoi naba n nukan te ririki 2018. Kabwarabwara riki ibukiia mataniwi ao kiraaka ana katauraoaki n te kaetieti ae na roko man ana etukuata te Ekaretia.

A kona mataniwi n rineia n anganiia Raurere ao Mwaia Maite bwa toaia aine n te Bootaki n Aine, ngkai a tia ibonga ao taan reirei n rineaki bwa toaia kaain te Nakoanibonga ae te Merekitereka. Kairake a tibwauai aia bwaintangira aika onoti ao n rikirake n tamneia ngkana a beku irarikiia ikawai n te mwakuri ni kamaiu ao ngkai a reirei taekan te mwakuri anne ni karaoan intawiu. Irarikin anne, katabeaia kairake n te ibuobuoki e karikirakea te ibuobuoki ibukiia tabeman man karikirakean mwaitia membwa ake a roko. E kona naba ni kabebetei ao ni kakorakorai mwakuri aikai inanon utu ngkai tiina ao naati aine—ao kaaro ao nati mwaane—a bane n ibuobuoki.

E aki. Ataeinimwaane ao ataeinnaine a kamwakuraki n te ibuobuoki irouia naake a ibuobuoki nakoia aia utu ao n tararuaki naba irouia mataniwi n te Nakoanibonga ae te Aaron ao Ataeinnaine.

Eng. Te kainibaire n te beebwa ae e a tibwa otinako “Preventing and Responding to Abuse” (Totokoan ao Arom ae Kona Karaoia nakon te Bwainikiriinaki) e kariaia ibukin te mwakuri n ibuobuoki n katoaaki te roronrikirake are e katabeaki bwa e na raonaki iroun te ikawai. “Mwakuri n ibuobuoki” e aki kananonaaki bwa te “waaki ni kakukurei” ke “kiraati,” n aron are e taekinaki ni kainibaire akanne.

Taan kairiiri a riai ni kabonganai motikitaeka aika kairaki n te tamnei ngkana a anganaki toaia te kairake bwa e na raoniia n te mwakuri n ibuobuoki. Taan katoatoa aika a ikawai a riai n totokoi aro ake a kona n aki rang ni matata. A riai ni karaoa te tararua ni kaineti ma ae tionako n temanna iaon temanna bwa e aonga te kairake ni karekea te kaniwanga ae mano ni karaoan te mwakuri n ibuobuoki. N raonaki ma anne, e a riai ni kabonganaaki te iango raoi n aki mwiokoa te kairake nakon taian mweenga ake a kanganga ke n aroaro n te utu.

Maea Mwaite ao Raurere a kona ni kaoaki nakon te ibuobuoki. Kaaro ao mataniwi a reireiniia ataeinnaine, ao ngkana arona bwa a konabwai ma ni kona ni karaoia ao n ingainga ni beku, e kona n anganaki tibwangana n te mwakuri n ibuobuoki. Ataeinnaine aika a beku a na toa ma titita n te Bootaki n Aine.

Man ana kariaia te bitiobi, kain te beretitentii n te Bootaki n Aine e kanakoa te tibwanga n te mwakuri n ibuobuoki nakoia Maea Mwaite ao Raurere. Ao, n raonaki ma ana kariaia te bitiobi, kain te beretitentii n aia kooram unimwaane a kanakoa te tibwanga nakoia tia reirei ao ibonga.

Eng. Te bitiobi bon te ibonga ae rietata are tararua ao e “katauraoi kairiiri ao reirei nakoia mataniwi ake tabeman n te uoote” (Aenboki 1, 2.1.1). E rinanon ao e anga te kariaia ibukin karaoan mwakuri n ibuobuoki. Iaan ana kairiiri te bitiobi, te kauntira n te uoote e na reitinako ni karaoi tibwangana aika a kakaawaki ni “buokiia aomata nako ni karikirakei aia koaua, karekei otenanti ni kamaiu, kawakin berita, ao n riki bwa taan iriira Iesu Kristo aika katabuaki” (Aeniboki 2, 4.4). Unimwaane n te kooram ao te Bootaki n aine aika korakora—ake a rabwaatanaki iroun aia beretitenti, aika kain te kauntira n te uoote—a na karikirakea nakoraoin te kauntira anne.

Eng. Ni mwakoron tibwangaia ni kabane, beretitentii n te kooram n unimwaane a riai n intawiu ma kain te kooram ni kaineti ma tibwangan te nakoanibonga ni kabane—n ikotaki ma marurungiia naake iai irouia te nakoanibonga, buuna ao ana utu—teuana n te ririrki mai inano. Intawiu aikai a kona ni karaoaki rinanon te ririki. Te maroro aei e riai n aki ikotaki ma te intawiu n ibuobuoki are iai toana are e raonna iai.

Beretitentii n te kooram n unimwaane ao te Bootaki n aine a kona ni baireia membwa bwa a na ibuobuoki ni katiaan te mwakuri ngkana e kainnanoaki. Te katoto, a kona ni weteia membwa bwa a na kaira ao ni buoka te mwakuri n aron te ibuobuoki, tembora ao rongorongon te utu, n tibwa te euangkerio ao te warebea.

Eng. N kaineti ma Reirei ao Berita aika Tabu 107:89, ngkana te uoote iai ana mwaiti ae aki rereke ae korakora iai mwaitiia Nakoanibonga n te Merekitereka, mataniwi a kona ni katea aia kooram unimwaane ae raka iaon teuana. Ngkana e riki aei, kooram nako a riai ni baeranti n taraan te ririki, taneiai, ao nakoa n te nakoanibonga ao te korakora. Reirei naba akanne a kaineti nakon te Bootaki n Aine.

A aki. Te beretitenti iai uoman ana kauntira. Ngkana mataniwi a kunea bwa e kainnanoaki riki te ibuobuoki, a kona ni maroro ma aia bitiobi ibukin wetean temanna ke e mwaiti riki taan koroboki n te mwakuri n ibuobuoki. Taan koroboki ni mwakuri n ibuobuoki a kona ni katabeaki, te katoto, ni bwairei taai n intawiu iaon mwakuri n ibuobuoki ao ni ibuobuoki ni katauraoi ribooti ni katoa kuata ao ribooti iaon te intawiu.