Te mau mana’o tauturu nō te mau vāhi ha’api’ira’a huru rau ’e te mau pīahi huru rau

’Ua ha’api’i te peresideni Russell M. Nelson ē, ’ia riro te ’utuāfare ’ei « pū nō te ha’api’ira’a ’evanelia » (« Riro ’ei feiā mo’a hi’ora’a maita’i », Liahona, Novema 2018, 113). E mea faufa’a ’e e hina’arohia te ha’api’ira’a e hōro’ahia nei i te fare purera’a ’aore rā i te séminaire, terā rā,’ua ’ōpuahia te reira nō te pāturu i te ha’api’ira’a e hōro’ahia nei i te fare. Te vāhi tumu—’e te vāhi maita’i roa a’e—nō te ha’api’i mai i te ’evanelia, nō tātou iho ’e nō tō tātou ’utuāfare ’o te fare ïa.

E’ita rā te reira i te fa’a’itera’a ē, tei te fare iho ā te ha’api’ira’a maita’i o te ’evanelia e hōro’ahia ai ; e tītauhia te tūtavara’a tamau ’e te feruri maita’ihia. ’Ua parau mai te peresideni Nelson ē e ti’a ia ’oe ’ia « fa’ariro » ’aore rā ’ia « fa’aau i tō ’oe ’utuāfare »—’eiaha rā nā roto i te ta’irira’a i te mau patu i raro ’aore rā te tauira’a i te vauvau tahua, nā roto rā paha i te hi’ora’a i te huru vārua i roto i te ta’ato’ara’a o tō ’oe fare, ē tae noa atu i tā ’oe tauturura’a nō te fa’atae mai i taua vārua ra (« Riro ’ei feiā mo’a hi’ora’a maita’i », 113). ’Ei hi’ora’a, ’a feruri i te pehe, te mau video, ’e te tahi atu mau ve’a i roto i tō ’oe fare ; te mau hōho’a i ni’a i te papa’i ; ’e te huru te mau melo o tō ’oe ’utuāfare ’ia paraparau ’e ’ia hāmani maita’i i te tahi ’e te tahi. E tītau ānei teie mau mea i te fa’aurura’a a te Vārua Maita’i ? Tē fa’ata’a ra ānei ’oe i te taime nō te ha’api’i i te ’evanelia, ’ei ta’ata hō’ē ’e ’ei ’utuāfare ? Tē ’ite ra ānei te mau melo o te ’utuāfare ē, ’ua herehia rātou, ’ua pāruruhia ’e ’ua fātata atu i te Atua ’ia haere ana’e mai rātou i roto i tō ’oe fare ?

E’ita paha ’oe e mana’o ē, e vī ia ’oe te huru pae vārua i roto i tō ’oe fare. Mai te peu o te reira iho ā, ’a riro ’ei fa’aurura’a maita’i roa a’e o te mara’a ia ’oe ’e ’a ani i te Fatu i te tauturu. E fa’atura ’oia i tā ’oe mau tauto’ora’a ti’a. ’Ia tāmata ana’e ’oe i te ha’api’i ’e i te ’apo mai i te ’evanelia, noa atu ē, ’aita ’oe e ’ite ra i te mau hope’ara’a e hina’arohia, tē manuia ra ïa ’oe.

E tano te parau « here i te feiā tā ’oe e ha’api’i nei » i te mau vāhi ato’a nō te ha’api’i i te ’evanelia, i roto rā i te ’utuāfare, e ti’a i te here ’ia tae ’ōhie noa mai ’e ’ia fāri’i-hōhonu-hia. Noa atu e ’ere tō ’oe ’utuāfare i au i tā ’oe i moemoea na, ’ua fa’ata’ahia rā ’ia riro ’ei pū nō te ha’api’ira’a ’evanelia nō te mea tei reira tō tātou mau tā’āmura’a vai maoro roa e patuhia ai. Te mau ’orometua ha’api’i nō rāpae’au i te ’utuāfare, ’ua hau atu ā tō rātou ’ite ’aore rā ’ua ha’api’ipi’ihia rātou ’ei ’orometua, e’ita rā rātou e nehenehe e tāpiti i te fāito pūai nō te here ’e nō te mau tā’āmura’a mure ’ore e vai nei i te fare. Nō reira, ’a aupuru i te reira mau tā’āmura’a. ’A rave i te taime ’e te tauto’ora’a e tītauhia nō te fa’aro’o i te mau melo o tō ’oe ’utuāfare ’e nō te patu i te ti’aturira’a ’e te māramaramara’a ’e ’o rātou. E tauturu te reira i te fa’atupu i te hō’ē niu pa’ari nō tā ’oe mau tauto’ora’a nō te ha’api’i ’e nō te ’apo mai i te ’evanelia i te fare.

E tupu te rahira’a o te mau piha ha’api’ira’a a te ’Ēkālesia hō’ē taime i te hepetoma, ma te tābulahia te ha’amatara’a ’e te hope’ara’a, ’e ’ere rā mai te reira te huru i te mau taime ato’a i te fare. ’Ua fa’anaho paha ’oe i te hō’ē ha’api’ira’a nō te purera’a pō ’utuāfare ’aore rā hō’ē tai’ora’a pāpa’ira’a mo’a ’utuāfare, e mea pinepine rā te mau rāve’a nō te ha’api’ira’a i te tupu mai i te mau taime ’ōpua-’ore-hia o te orara’a : i te tāmā’ara’a, ’a rave ai te ’utuāfare i te ’ohipa, i te taime ha’utira’a, ’a tere ai i te ’ohipa ’aore rā i te ha’api’ira’a, ’a tai’o ai i te hō’ē buka, ’aore rā i te taime māta’ita’i-’āmui-ra’a i te hō’ē hōho’a. E nehenehe te hō’ē vero ua e riro ’ei taime nō te paraparau e nāhea te Fa’aora ’ia pāruru ia tātou i te mau vero pae vārua. Penei a’e e fa’aotira’a teimaha tā te hō’ē feiā ’āpī e ti’a e rave ē, tei ineine nō te ha’api’i mai nō ni’a i te heheura’a nōna iho. E nehenehe te hō’ē tamari’i e ri’ari’a ra e fāna’o i tō ’oe ’itera’a pāpū nō ni’a i te Fa’aa’o. Te mau tamari’i peu ’ino ’aore rā e hāmani ’ino i te tahi ’e te tahi, ’ia ha’api’ihia nō ni’a i te tātarahapa ’e i te fa’a’orera’a hara.

Nō te mea ho’i ē e mea mana’o-’ore-hia teie mau taime, e’ita ïa e nehenehe ia ’oe e fa’aineine ia ’oe mai tā ’oe e fa’aineine nei nō te hō’ē ha’api’ira’a i matarohia. Terā rā, e fa’aineine ’oe ia ’oe iho ma te mana’o hitahita i te Vārua e vai nei i roto ia ’oe ’e te tūtavara’a « ’ia vai ineine ā » (1 Petero 3:15). E nehenehe te mau taime ato’a e riro ’ei taime nō te ha’api’i ’aore rā nō te ’apo mai.

I te tahi taime, e taora te metua i te tauera ’ia tāmata ana’e rātou i te ha’api’i i te ’evanelia i te fare, e au ra ē aitae manuia ra. Te rave-tāta’itahi-ra’a, hō’ē āna’e pō ’utuāfare, hō’ē ānae tuatāpapara’a i te pāpa’ira’a mo’a, ’aore rā hō’ē āna’e ’āparaura’a i te ’evanelia, e au ra ’aita roa e mea i fa’atupuhia. Terā rā, te ha’apu’era’a i te mau tauto’ora’a iti, te nā ni’a-noa-ra’a ’e tē tāmau noa, i te roara’a o te tau, e riro mai i te pūai noa atu ā ’e te ha’apautuutu roa atu ā, ’ia fa’aauhia i te hō’ē taime maere rahi ’aore rā i te hō’ē ha’api’ira’a fa’ahiahia roa. ’Ua parau te Fatu, « ’ia tupu rā te mau mea ato’a i tō rātou iho tau e ti’a ai ». « Nō reira, ’eiaha e fiu i te ravera’a i te ’ohipa maita’i, nō te mea tē ha’amau nei ’oe i te niu nō te hō’ē ’ohipa faufa’a rahi roa. ’E nā roto i te mau mea iti nei e tupu mai ai tei rahi roa ra « (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 64:32–33 ; hi’o ato’a Alama 37:6–7). Nō reira, ’eiaha e fa’aru’e, ’e ’eiaha e ha’ape’ape’a nō te ravera’a i te hō’ē ’ohipa rahi i te mau taime ato’a. ’A tāmau noa i te rave pāpū i tā ’oe mau tauto’ora’a.

E tau ’oi’oi mai te ti’ara’a mau o te ’evanelia i roto i te ’utuāfare. Te vāhi, te mau ta’ata e ha’api’i nei i te ’evanelia ’e ’o ’outou, ’o te mau ta’ata ïa i reira ’oe e ora ai—i te mau mahana ato’a. Inaha ho’i, te rahira’a o te taime, te orara’a i te ’evanelia, ’o te huru ïa e ha’api’i mai ai tātou i te ’evanelia. Nō reira, ’a ’apo mai ai ’e ’a ha’api’i ai ’oe i te ’evanelia i te fare, ’a ’imi i te mau rāve’a nō te tū’ati atu i te mea tā ’oe i ’apo mai i te mea tā ‘outou e rave ra. I roto i tō ’oe ’utuāfare, ’a vaiiho i te ’evanelia ’ia riro ’ei ’ohipa ’o tā ’oe e tūtava nei ’ia ora, ’eiaha noa ’ei ’ohipa ’o tā ’oe e paraparau.

Hōho’a

vahine e ha’api’i ra i te mau tamari’i

E mea ta’a ’ē te mau tamari’i ato’a, ’e ’ia tupu ana’e rātou i te rahi, e taui tō rātou mau hina’aro. Te tu’ura’a i te raura’a i roto i tā ’oe ha’api’ira’a, e tauturu te reira ia ’oe ’ia pāhono i tō rātou mau hina’aro rau. ’Ei hi’ora’a, ’a ha’amana’o i te fa’a’ohipa i teie mau mea i muri nei :

• Te mau ’ā’amu. E tauturu te mau ’ā’amu i te mau tamari’i ’ia ’ite e nāhea te ’evanelia ’ia fa’a’ohipahia i roto i te orara’a o te mau mahana ato’a. ’A fa’a’ohipa i te mau ’ā’amu nō roto mai i te mau pāpa’ira’a mo’a, i tō ’oe iho orara’a, i tō ’oe ’ā’amu ’utuāfare, ’aore rā i te mau ve’a a te ’Ēkālesia, te mau ’ā’amu iho ā rā nō ni’a i te Fa’aora. Fa’anaho i te mau rāve’a nō te fa’aō mai i te mau tamari’i i roto i te ’ā’amu—nā roto i te tāpe’ara’a i te mau hōho’a, te fa’ahiti-fa’ahou-ra’a i te mau pereota, ’aore rā te ha’utira’a i te tahi mau tuha’a.

• Te mau māteria hi’o mata. E nehenehe te mau hōho’a, te mau video ’e te mau tao’a e tauturu i te mau tamari’i ’ia māramarama ’e ’ia ha’amana’o i te mau parau tumu o te ’evanelia. E rave rahi mau hōho’a ’e mau video e ’itehia i roto i te Media Library i ni’a i te ChurchofJesusChrist.org.

• Pehe. E nehenehe te mau hīmene purera’a ’e te tahi atu mau hīmene e tauturu i te mau tamari’i ’ia putapū i te here o te Atua, ’ia putapū i te Vārua, ’e ’ia ha’api’i mai i te mau parau mau o te ’evanelia. E nehenehe te mau melodia, te mau ta’ura’a ’e te ta’ira’a vae hōpe’a o te ta’o e tauturu i te mau tamari’i ’ia ha’amana’o i te mau parau mau o te ’evanelia i te roara’a o te mau matahiti i muri mai. ’Ia hīmene ana’e ’oe ’e te mau tamari’i, ’a tauturu ia rātou ’ia ite ’e ’ia ta’a i te mau parau tumu e ha’api’ihia i roto i te mau hīmene.

E ’apo maita’i a’e te rahira’a o te mau tamari’i ’ia fa’a’ohipa-ana’e-hia te mau ’itetino rau. E ’imi i te mau rāve’a nō te tauturu i te mau tamari’i ’ia fa’a’ohipa i tō rātou mau ’itetino i te pae nō te mata, te tari’a ’e te fāfāra’a ’a ’apo ai rātou i te ha’api’ira’a. I roto i te tahi mau hi’ora’a, e ’ite paha ’oe i te mau rāve’a nō te fa’a’ohipa i te hau’a e te monamona !

’Ia ani ana’e ’oe i te mau tamari’i ’ia pāpa’i hōho’a, ’ia hāmani, ’ia fa’a’ū ’aore rā ’ia pāpa’i i te tahi mea e tū’ati i te hō’ē parau tumu o te ’evanelia, te tauturu ra ïa ’oe ia rātou ’ia hāro’aro’a maita’i atu ā i teie parau tumu, ’e tē hōro’a ra ’oe ’ia rātou i te hō’ē tao’a pāpu nō teha’amana’o i te mea tā rātou i ha’api’i mai. E nehenehe ato’a rātou e fa’a’ohipa i te mea tā rātou i hāmani nō te fa’a’ite atu ia vetahi ’ē i te mea tā rātou i ha’api’i mai. Tē vai nei i roto i te ve’a Hoa te mau ’ātivite nō te hāmanira’a nā te mau tamari’i.

’Ia ui ana’e te mau tamari’i i te mau uira’a, ’a hi’o ia rātou ’ei mau rāve’a, ’eiaha rā ’ei mau fa’a’ana’anataera’a. E fa’a’itera’a te mau uira’a a te mau tamari’i ē ’ua ineine rātou nō te ha’api’i mai, ’e nā tā rātou mau uira’a e hōro’a mai ia ’oe i te tahi mau hi’ora’a faufa’a rahi nō ni’a i te mea tā rātou e feruri ’e e mana’o ra. ’A tauturu ia rātou ’ia ’ite ē e nehenehe te mau pāhonora’a i tā rātou mau uira’a e ’itehia i roto i te mau pāpa’ira’a mo’a ’e te mau parau a te mau peropheta ora.

I te tahi taime, e ha’a te tamari’i ma te fa’ahuehue i te ’apora’a mai a vetahi mau pīahi i roto i te piha ha’api’ira’a. Nō roto mai te rahira’a o te huru fa’ahuehu i te hina’aro māha ’ore. ’Ia tupu ana’e te reira, ’a fa’a’oroma’i, ’a here ’e ’a hāro’aro’a i mua i te mau fifi e fa’aruruhia ra e te tamari’i. E hina’aro noa te tamari’i ’ia rahi atu ā tōna fa’aōra’a mai i roto i te ha’api’ira’a—mai te tāpe’ara’a i te hō’ē hōho’a, te pāpa’i-hōho’a-ra’a, ’aore rā te tai’ora’a i te hō’ē pāpa’ira’a mo’a.

Mai te mea e tāmau noa te hō’ē tamari’i i te fa’ahuehue, e mea maita’i ’ia paraparau atu iāna ana’e. Ma te here ’e te fa’a’oroma’i, ’a ha’amāramarama atu iāna tā ’oe e tīa’i nei ’e tō ’oe ti’aturira’a e nehenehe iāna ’ia nā reira. Ha’apoupou i te tamari’i ’ia rave ana’e ’oia i te mau ma’itira’a maita’i a’e.

’Ia ha’api’i ana’e te mau tamari’i i te tahi mea ’āpī, e hina’aro ihoa ïa rātou ’ia fa’a’ite i te reira ia vetahi ’ē. ’A fa’aitoito i teie hina’aro nā roto i te hōro’ara’a i te mau tamari’i te taime nō te ha’api’i i te mau parau tumu nō te evanelia i te tahi ’e te tahi, i te mau melo nō tō rātou ’utuāfare ’e i tō rātou ra mau hoa. ’A ani ato’a ia rātou ’ia fa’a’ite mai ia ’oe i tō rātou mau mana’o, te mea i roto ia rātou ’e te mau mea tā rātou i rave ’o te tū’ati i ni’a i te mau parau tumu tā ’oe e ha’api’i ra. E ’ite ’oe ē e mau mana’o iti ’e te mā ’e te pūai tō rātou.

E nehenehe ato’a te mau tamari’i ’aita ā i fāri’i i te hōro’a o te Vārua Maita’i, e fāri’i i tāna fa’aurura’a, i te taime iho ā rā e ha’api’i ai rātou nō ni’a ia Iesu Mesia ’e tāna ’evanelia. ’Ia rave ana’e rātou i te mau mā’itira’a ti’a, e nehenehe rātou e ’ite i te parau fa’ati’a a te Fa’aora nā roto i te Vārua. Ha’api’i i te mau tamari’i nō ni’a i te mau rāve’a rau tā te Vārua e fa’a’ite mai ia tātou. E tauturu ia rātou ‘ia ’ite i tōna reo ‘a paraparau ai ’oia ia rātou. E tauturu te reira ia rātou ’ia fa’ananea i te hō’ē peu ’imira’a ’e i te ’ohipara’a i ni’a i te heheura’a e fāri’ihia e rātou iho i roto i tō rātou orara’a.

Te mau nei te feiā ’āpī i te hō’ē pūai nō te rave i te mau mea fa’ahiahia mau i roto i te tāvinira’a a te Fatu. E rave rahi ’ā’amu tei pāpa’ihia i roto i te mau pāpa’ira’a mo’a e ha’apāpū nei ē, tē ti’aturi nei te Atua i te ’aravihi o te feiā ’āpī i te pae vārua. Mai te mea e ’ite te feiā ’āpī ē tē ti’aturi nei ’oe ia rātou, e tupu ïa i te rahi tō rātou ti’aturira’a i tō rātou pūai nō ō mai i te Atua ra, ’e e fa’ahitimahuta te reira ia ’oe i te mea tā rātou e nehenehe e rave. E tauturu ia rātou nā roto i te here ’ia ’ite e aha tā tō tātou Metua i te ao ra i ’ite i te mea tā rātou e nehenehe e riro mai i muri iho. ’A pe’e i te hi’ora’a o te Fa’aora nā roto i te tāmau-noa-ra’a i te here ’e i te fa’aitoito ia rātou, i te ohipara’a ma te fa’a’oroma’i ’e o rātou ’e ’eiaha roa atu e fa’aru’e ia rātou.

Tē patu nei te feiā ’āpī tā ’oe e ha’api’i nei i te mau niu o tō rātou ’itera’a pāpū. Tei roto rātou i te tau nō te ’itera’a i tō rātou mau ti’aturira’a ’e i tō rātou mau pāpūra’a. Tē rave nei rātou i te mau fa’aotira’a ’o te fa’auru i te terera’a o tō rātou orara’a. Nō te oraora mai i te pae vārua i roto i teie mau tau ati rahi ’e nō te fa’atupu i te misiōni a te Fatu nō rātou, e tītauhia i te feiā ’āpī tā ’oe e ha’api’i nei ’ia ’ite nāhea ’ia ’imi i te pūai i roto i tō rātou mau tāmatara’a, i te mau pāhonora’a i tā rātou mau uira’a, ’e te itoito nō te « ti’a ’ei mau ’ite nō te Atua » (Mosia 18:9).

E hia’ai pau ’ore tō te feiā ’āpī ’ia ha’api’i i te mau mea nā roto i te ferurira’a ’e te ’itera’a rau, ’eiaha rā nā roto i te parau-noa-ra’a i te mau mea. Te aura’a ra, e tītau te ha’api’ira’a i te feiā āpī i te mau ’aravihi nō te fa’aro’o maita’i. ’Ia ’ite ana’e te feiā āpī ē te maramaramahia ra tō rātou mana’o, e rahi atu ā tō rātou fāri’ira’a i te parau a’o e te arata’ira’a. ’A ha’apāpū ia rātou ē, ’ua ’ite te Fatu ia rātou ’e e tauturu ’oia ia rātou ’a fa’aruru ai rātou i te mau uira’a ’e i te mau tāmatara’a. E nehenehe rātou e fa’a’ohipa i tō rātou fa’aro’o iāna nā roto i te fa’ananeara’a i te peu tāmahana nō te pure ’e te tuatāpapara’a i te pāpa’ira’a mo’a ’e nā roto i te tāvinira’a ia vetahi ’ē. Te fa’aitoitora’a i te feiā ’āpī ’ia ’āmui mai i roto i te mau piha ha’api’ira’a a te ’Ēkālesia ’e ’ia tuatāpapa ho’i rātou iho, e tauturu te reira ia rātou ’ia fāri’i i tō rātou iho mau ’itera’a nō te patu i tō rātou ’itera’a pāpū nō ni’a i tō rātou ’āi’a hanahana.

Mai te mea tē mau nei te feiā ’āpī tā ’oe e ha’api’i nei i tā rātou iho mau mātini roro uira, ’a ha’amana’o ē, e mauha’a teie nō te ha’amaita’i i te ha’api’ira’a. ’A ha’api’i ia rātou nāhea ’ia fa’a’ohipa i tā rātou mau pāpa’ira’a mo’a i ni’a i te ihi ānoa ha’a ’e te tahi atu mau mātēria e ’itehia i roto i te Vaira’a buka ’evanelia. E nehenehe ato’a tā ’oe e hāpono atu i te mau poro’i ’e te mau hono i te feiā ’āpī i roto i te hepetoma nō te tauturu ia rātou ’ia fa’aineine nō te mau ha’api’ira’a i muri mai.

Hōho’a

Piha Ha’api’ira’a Sābati

E ti’a i te mau pīahi pa’ari ’ia ha’a nō rātou iho i roto i te ’ohipa ’apora’a mai i te ’evanelia (hi’o 2 Nephi 2:26). E ani ia rātou ’ia fa’aineine nō te mau ’āparaura’a i te ’evanelia nā roto i te tuatāpapara’a i te hō’ē mea nā mua roa, ’e e fa’aitoito ia rātou ’ia fa’a’ite mai e aha tā rātou i ’apo mai nā roto i te Vārua. E nehenehe ato’a ’oe e ani ia rātou e aha te mau parau tumu o te ’evanelia tā rātou e hina’aro e ha’api’i ’āmui mai i te roara’a o te taime.

’Ua parau Ioba ē, « tei te feiā tāhito te parau pa’ari ; ’e tē ’ite ra, tei te rahi ïa o te mahana ra » (Ioba 12:12). Te ti’ara’a mau, e roa’a mai te pa’ari ’e te hāro’aro’ara’a pae vārua i muri a’e e rave rahi matahiti o te ’itera’a rau. ’A ha’api’i ai ’oe i te feiā pa’ari, ’a ani ia rātou ’ia fa’a’ite mai i te mau ’itera’a tei patu i tō rātou fa’aro’o i te Metua i te ao ra ’e ia Iesu Mesia. E hōro’a te reira ia rātou te mau rāve’a nō te fa’a’ite pāpū e nāhea rātou i te ’itera’a ē, e parau mau te mau parau tumu o te ’evanelia tā rātou e tuatāpapa nei. E riro ato’a te fa’a’itera’a i te mau ’itera’a rau i te patu i te mau aura’a i rotopū i te feiā tā ’oe e ha’api’i ra, ma te tauturu « ’ua māramarama ïa te pā’āto’ara’a te tahi i te tahi », (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 88:122).

Penei a’e e rave rahi ti’ara’a ’e hōpoi’a tō te feiā pa’ari tā ’oe e ha’api’i ra i roto i tō rātou tōro’a ’ohipa, te ’āmuira’a huira’atira, te mau pi’ira’a i roto i te ’Ēkālesia, ’e te ’utuāfare. ’Ia tuatāpapa ana’e rātou i te ’evanelia, pinepine rātou i te feruri nāhea te mea tā rātou i ha’api’i mai e nehenehe ai e tauturu ia rātou i roto i taua mau ti’ara’a ra. E ani ia rātou ’ia hi’o e mea nāhea te parau a te Atua i te tano i tō rātou huru orara’a ta’a ’ē. E nehenehe ’oe e rave i te reira nā roto i te anira’a ia rātou, nāhea te mau parau tumu o te ’evanelia i riro ai ’ei mea faufa’a ’e te tano i tō rātou orara’a.

Nō te ’ohipa i tupu i roto i tō rātou orara’a ’e tō rātou ’ite, ’ua ’ite te feiā pa’ari ē, e’ita ato’a i te mea ’ōhie ’ia pāhono i te mau uira’a o te ’evanelia. E nehenehe rātou e māuruuru i te mea ē, e rave rahi aura’a tō te hō’ē pāpa’ira’a mo’a, ’e e nehenehe tā rātou e fa’a’ohipa i te hō’ē parau tumu nō te ’evanelia i roto i te raura’a o te orara’a. E ani ia rātou ’ia feruri nāhea te mau parau tumu o te ’evanelia e tū’ati ai i te tahi ’e te tahi ’e i te mea e tupu nei i roto i tō rātou orara’a. E fa’aitoito i te ’āmuira’a mai ’e te ’āparaura’a ’ia nehenehe ia rātou ’ia ha’api’i mai nā roto mai i te hi’ora’a ātea hō’ē roa o te tahi ’e te tahi.

’Ua ha’api’i Iosepha Semita, « Te mau mana’o ’e te mau vārua ato’a tā te Atua i tono mai i roto i te ao nei e nehenehe ïa ia rātou ’ia rahi atu » (Ha’api’ira’a a te mau Peresideni o te ’Ēkalesia : Iosepha Semita [2007], 210). ’A feruri ē, e ti’a roa i te mau tamari’i ato’a a te Atua ’ia ha’amara’a i te ’ite ’e te haere i mua. ’A ani i te Fatu ’ia tauturu mai ia ’oe ’ia ’ite nāhea ’ia tauturu i te ta’ata tāta’itahi.

Paraparau i te mau pīahi ’aore rā i tō rātou mau metua ’aore rā i te feiā ’atu’atu. ’Ia ’ite nāhea te tamari’i ’ia ’apo maita’i a’e, ’e e aha te mau rāve’a maita’i a’e. E nehenehe ato’a ’oe e a’o i te tahi atu feiā fa’atere ’e i te mau ’orometua ha’api’i e vai ra tō rātou ’itera’a ’e mau mana’o nō te fa’a’ite mai. Nō te mau rāve’a tauturu nō te ha’api’ira’a, hi’o disabilities.ChurchofJesusChrist.org.

Ha’amau i te hō’ē vāhi maita’i i reira te tamari’i tāta’itahi e ’ite ai i te hau ’e te here. ’Eiaha e mana’o ē, hō’ē ā huru tō te mau pīahi huma ato’a, ’e ’a here ’e ’a fa’atura i te ta’ata tāta’itahi. E fa’aitoito ia vetahi ’ē ’ia riro ’ei feiā hāmani maita’i ’e te fāri’i maita’i.

E nehenehe te mau tauira’a ha’iha’i e ravehia nō te mau ’ātivite nō te ara ē, e nehenehe te mau tamari’i ato’a e ’apo i te ’ite, tae noa atu i te mau tamari’i e fifi i te pae tino ’e i te pae manava. ’Ei hi’ora’a, mai te mea e tītau te ’ātivite e fa’a’ite i te hō’ē hōho’a, e nehenehe ’oe e hīmene i te hō’ē hīmene e tū’ati i ni’a i te reira ’ohipa, nō te fa’aō mai i te mau tamari’i e fifi i te pae nō te hi’ora’a.

Hō’ē rāve’a nō te ha’amau i te hō’ē ’ohipa mātaro ’o te hāmanira’a ïa i te hō’ē hōho’a pia ma te hō’ē tāpura terera’a ’ohipa. Tē vai ra i roto i tā ’oe tāpura terera’a ’ohipa, te mau pure, te taime ha’api’ira’a, ’e te taime ’ātivite. E nehenehe te pe’era’a i te hō’ē tāpura e fa’aiti i te mau mana’o pāpū ’ore ’e te taiā i roto i te tahi mau pīahi.

E ha’api’i mai nō ni’a i te huma ’aore rā te tahi atu mau huru ’o te nehenehe e tūra’i i te hō’ē tamari’i ’ia rave i te mau peu tano ’ore. ’Ia ara maita’i ’ia tupu ana’e mai te mau peu rave ’atā. Mā te vārua pure, ’a feruri nāhea ’ia taui i te huru tupura’a nō te pāturu maita’i a’e i te mau pīahi.

Nō te tahi atu ha’amāramaramara’a nō ni’a i te ha’api’ira’a i te feiā huma, hi’o disabilities.ChurchofJesusChrist.org.

Hou tā ’oe piha ha’api’ira’a ’aore rā rurura’a, ’a rave i te tahi taime nō te ha’amātau ia ’oe i te mau ihi ānoa ha’a tā ’oe e fa’a’ohipa i muri iho. ’A hi’o haere i te tahi o tāna mau rāve’a, mai te fa’a’itera’a i te mau video ’aore rā i te mau hōho’a. ’A feruri e fa’anaho i te hō’ē rurura’a « tāmatamatara’a » ’e te mau melo o te ’utuāfare ’aore rā, e te mau hoa.

I roto i te rahira’a o te mau pāroita ’e te mau titi tē vai ra hō’ē ’aivana nō te pae ihi ānoa ha’a. ’Ua mātau ato’a paha ’oe i te tahi atu mau ta’ata tei mātau i te fa’atupu i te mau rurura’a nā ni’a i te natirara. ’A ani atu i tō rātou mau mana’o ’aore rā i tā rātou mau arata’ira’a.

Mai te mea e nehenehe, ’a ’imi i te hō’ē vāhi hau nō te fa’atupu i tā ’outoururura’a. E nehenehe te mau māniania nā muri mai e fa’anevaneva. E fa’aitoito i te mau pīahi ’ia nā reira ato’a ’aore rā, ’ia tāpū i tā rātou tauiha’a paraparau, mai te mea ’aita rātou e paraparau ra.

Mai te mea e nehenehe, e tū’ama noa i tā ’oe tāviri hōho’a, ’ia nehenehe te mau pīahi ’ia ’ite i tō ’oe hōho’a mata. E ani (’aita rā e tītauhia) i te mau pīahi ’ia fa’a’ama ato’a i tā rātou tāviri hōho’a. E nehenehe te reira e tauturu i te fa’atupu i te hō’ē vārua tāhō’ē ’e te turu i te tahi ’e te tahi.

E rave rahi fa’anahora’a nō te rurura’a nā ni’a i te natirara e fa’ati’a nei i te feiā e fa’aō mai ’ia pāpa’i i te mau uira’a ’aore rā i te mau mana’o i roto i te māramarama ’āparaura’a. Tē vai ato’a ra te mau patara’a e fa’ati’a i te mau pīahi ’ia ’āfa’i mai i tō rātou rima i ni’a. E fa’a’ite atu i te mau pīahi i te reira mau rāve’a. E hina’aro paha ’oe e hōro’a nā te hō’ē ta’ata e hi’o i te rima i ’āfa’ihia i ni’a, ’aore rā te mau mana’o i pāpa’ihia i roto i te tāu’ara’a parau, ’ia nehenehe ia ’oe ’ia fa’atumu i tō ’oe mana’o i ni’a i te paraparaura’a.

I te tahi taime, e riro te mau fa’anahora’a natirara i te ha’afifi i te mau ta’ata ’ia ’itehia ’e ’ia fa’aro’ohia rātou. ’A fa’aitoito pāpū ’ia paraparau mai i te feiā e hina’aro nei ’ia nā reira. I te tahi taime, tōna aura’a o te fa’atupura’a ïa i te mau pupu na’ina’i a’e (’ei hi’ora’a, nā roto i te vāhira’a i te hō’ē piha ha’api’ira’a sābati rahi). I te tahi taime, ’o te anira’a ïa i te mau pīahi ’ia ’āmui mai nā roto i te hō’ē rāve’a ta’a ’ē. ’Eiaha e vaiiho i te mau tā’ōti’ara’a o te ihi ānoa ha’a ’ia ha’amo’e ’aore rā ’ia tāu’a ’ore i te mau ta’ata ana’anatae ’e ’o te hina’aro ’ia ha’api’i mai.