Fekauʻaki mo e Ngaahi Sila ʻi he Temipalé

Fekauʻaki mo e Ngaahi Sila ʻi he Temipalé

Ko e Fāmilí Ko e Uho Ia ʻo e Palani ʻa e ʻOtuá

ʻOku pehē ʻe he “Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmaní, ko e mali ʻi he vā ʻo ha tangata mo ha fefine naʻe tuʻutuʻuni ia ʻe he ʻOtuá pea ko e fāmilí ko e uho ia ʻo e palani ʻa e Fakamoʻuí ki he ikuʻanga taʻengata ʻo ʻEne fānaú” (Ensign pe Liahona, Nōv. 2010, 129).

Ko e ngaahi fiefia lahi taha ʻo e moʻuí ʻoku maʻu ia ʻi ha fāmili ʻofa. ʻOku hoko ʻeni neongo ʻa e ngaahi fakahohaʻa mo e faingataʻa lahi ʻo e moʻuí. ʻOku fiemaʻu ʻa e ngāué ki hono langa ha fāmili ʻoku mālohí. Ka ʻe lava ʻe he faʻahinga ngāue peheé ʻo ʻomi ʻa e fiefiá ʻi he moʻuí ni mo e kotoa ʻo ʻitānití. Naʻa mo e ngaahi fāmili ʻoku faingataʻa ai ʻa e ngaahi vā fetuʻutakí, ʻe lava ʻe he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻo ʻomi ʻa e ʻamanaki leleí, fiemālié mo e fakamoʻuí.

ʻI he palani ʻetau Tamai Hēvaní ki he fiefiá, ʻe lava ʻe ha husepāniti mo ha uaifi ʻo fakataha ʻo taʻengata. Ko e mafai ko ia ke fakatahaʻi ʻa e ngaahi fāmilí ke taʻengatá ʻoku ui ia ko e mālohi faisilá. Ko e mālohi tatau pē ia naʻe foaki ʻe Sīsū ki Heʻene kau ʻAposetoló lolotonga ʻEne ngāue fakafaifekau ʻi he māmaní (Mātiu 16:19). Ko e mali taʻengatá leva ʻoku ui ia ko e sila. ʻE lava foki ke sila ʻa e fānau ʻoku fanauʻi pe ohi mai ki he nofo-mali taʻengata peheé ki honau ngaahi fāmili taʻengatá.

ʻOku fakapapauʻi ʻe he ngaahi sila ʻi he temipalé he ʻikai lava ʻe he maté ʻo fakamavahevaheʻi ʻa e ngaahi ʻofaʻangá, ʻo ʻikai hangē ko e mali ʻoku “ngata ʻi he maté.” Ke hoko atu ʻa e malí ʻi he hili ʻa e maté, kuo pau ke silaʻi kinaua ʻi he feituʻu totonu pea ʻi he mafai totonu. Ko e feituʻu totonú ko e temipalé pea ko e mafai totonú ko e lakanga fakataulaʻeiki ʻa e ʻOtuá (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 132:7, 15–19).

Ko e husepāniti mo e uaifi ʻoku silaʻi ʻi he temipalé, ʻokú na fakahoko ha ngaahi fuakava toputapu mo e ʻEikí pea ʻiate kinaua. ʻOku fakapapauʻi ʻe he ngaahi fuakava ko ʻení kiate kinaua ʻe hoko atu hona vā fetuʻutakí ʻi he hili ʻa e moʻui ko ʻení ʻo kapau te na tauhi totonu ʻena ngaahi tukupaá. ʻOkú na ʻiloʻi he ʻikai ha meʻa te ne lava ʻo fakamavahevaheʻi kinaua, naʻa mo e maté. Ko kinaua kuó na malí, ʻoku totonu ke na fakakaukau ki heʻena fakatahá ko e vā fetuʻutaki mahuʻinga taha ia ʻi he māmaní. He koeʻuhí, ko e hoa malí pē ʻa e toko taha mavahe mei he ʻEikí ʻoku fekauʻi ke tau ʻofa kiate ia ʻaki hotau lotó kotoa (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:22).

Temipale Payson Utah, Loki Sila

ʻOku Mahuʻinga ʻa e Mali Taʻengatá

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Sipenisā W. Kimipolo (1895–1985) ʻo pehē: “ʻOku hoko ʻa e malí ko e fili mahuʻinga taha ʻi he ngaahi fili kotoa pē pea ʻokú ne maʻu ʻa e ngaahi ola tolonga tahá, he ʻoku ʻikai ngata ʻi he fiefia ʻi he taimi pē ko iá, ka ʻoku kau ai foki mo e fiefia taʻengatá. ʻOku ʻikai ngata ʻi heʻene lelei ki he ongomeʻa malí, ka ʻoku kau ai foki mo hona ongo fāmilí, tautautefito ki heʻena fānaú mo e fānau ʻena fānaú ʻo aʻu ki he toʻu tangata fakamuimuitahá” (“The Importance of Celestial Marriage,” Ensign, Oct. 1979, 3).

ʻOku fiemaʻu foki ʻa e fuakava ʻo e mali taʻengatá ki he hakeakiʻí. Ko e hakeakiʻí ko e moʻui taʻengatá ia—ʻa e faʻahinga moʻui ʻa e ʻOtuá. ʻOkú Ne haohaoa. ʻOkú Ne moʻui ʻi he nāunau maʻongoʻonga. ʻOkú ne tokaimaʻananga mo maʻu ʻa e mālohi ki he meʻa kotoa pē. ʻOkú Ne ʻofa, angaʻofa, mo ʻaloʻofa. Ko e Tamai Hēvani ia ʻa e tokotaha kotoa pē ʻi he māmaní. Te tau lava ʻo hoko ʻo hangē ko Iá ʻi ha ʻaho. Ko e hakeakiʻí ʻeni.

Ko e hakeakiʻí ko e meʻaʻofa maʻongoʻonga taha ia ʻoku lava ke foaki ʻe he ʻOtuá ki Heʻene fānaú (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 14:7). Ko e pale ia maʻanautolu kotoa pē ʻoku nau fakahaaʻi ʻenau tui faivelenga ki he ʻEikí. Ko kinautolu ʻoku nau fai iá te nau nofo ʻi he tuʻunga māʻolunga taha ʻo e puleʻanga fakasilesitialé.

Naʻe fakahā mai ʻe he ʻEikí ʻia Siosefa Sāmita:

“ʻI he nāunau fakasilesitialé ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi langi pe ngaahi tuʻunga ʻe tolu; pea ko e meʻa ʻe maʻu ai ʻa e tuʻunga māʻolunga tahá, kuo pau ke kau ha tangata ʻi he angá ni ʻo e lakanga fakataulaʻeikí [ko e ʻuhinga ki he fuakava foʻou mo taʻengata ʻo e malí]; pea kapau ʻe ʻikai te ne kau ki ai, ʻe ʻikai te ne lava ke maʻu ia” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 131:1–3).

ʻI heʻetau tauhi ʻetau ngaahi fuakavá, te tau lava ʻo fakapapauʻi te tau fakataha mo hotau ngaahi ʻofaʻangá ʻo taʻengata. Kuo talaʻofa mai ʻe he ʻEikí:

“Kapau ʻe mali ha tangata mo hano uaifi ʻi heʻeku leá, ʻa ia ko ʻeku fonó, pea ʻi he fuakava foʻou mo taʻengatá, pea ʻoku fakamaʻu ia kiate kinaua ʻe he Laumālie Māʻoniʻoni ʻo e talaʻofá, ʻe ia ʻa ia kuo paní, ʻa ia kuó u fili ki he mālohi ko ʻení pea mo e ngaahi kī ʻo e lakanga fakataulaʻeiki ko ʻení; … pea kapau te [na] nofo maʻu ʻi heʻeku fuakavá, … ʻe fai kiate kinaua ʻi he ngaahi meʻa kotoa pē ʻa ia kuo hilifaki kiate kinaua ʻe heʻeku tamaioʻeikí, ʻi he nofo taimí, pea fai atu ʻi hono kotoa ʻo e nofo taʻengatá; pea ʻe mālohi kakato ia ʻo ka na ka mamaʻo mei he māmaní” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 132:19).

ʻOku ʻafioʻi ʻe he ʻEikí he ʻikai maʻu ʻe Heʻene fānaú kotoa pē ʻa e faingamālie ke malí ʻi he moʻuí ni. Kuó Ne talaʻofa mai ko kinautolu kotoa pē ʻoku nau tali ʻa e ongoongoleleí pea fāifeinga ke tauhi ʻenau ngaahi fuakavá, te nau maʻu ʻa e faingamālie ke mali mo maʻu ʻa e fānau ʻi he moʻuí ni pe moʻui ka hoko maí.

ʻOku Fehokotaki ʻa e Toʻu Tangata Kotoa Pē

ʻOku pehē ʻe he fanongonongo ki he fāmilí “ʻoku fakangofuaʻi ai ʻe he palani fakalangi ʻo e fiefiá ʻa e feohi fakafāmilí ke tolonga atu ʻo ʻoua naʻa ngata pē ʻi he faʻitoká. ʻOku fakaʻatā foki ʻe he ngaahi ouau mo e ngaahi fuakava toputapú ʻi he ngaahi temipale toputapú ki he toko taha kotoa pē ke ne foki ki he ʻao ʻo e ʻOtuá pea mo e ngaahi fāmilí ke fakatahaʻi ʻo taʻengatá.”

ʻOku ope atu foki ʻa e mālohi faisilá mei he ongomātuʻá ki he fānaú, ʻo aʻu ki he toʻu tangata kotoa pē mei he kamataʻanga ʻo e māmaní. Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita (1876–1972) ko e fānau ko ia ʻoku fanauʻi ʻi he fuakavá—pea mo kinautolu ʻoku silaʻi ki heʻenau ongomātuʻá ʻi he temipalé—“ʻoku nau maʻu ha ngaahi tāpuaki maʻongoʻonga ange ʻi he niʻihi ʻoku ʻikai fanauʻi ʻi he fuakavá. ‘E lava ke nau maʻu ha tataki lahi ange, ko ha maluʻi lahi ange, ueʻi fakalaumālie lahi ange mei he Laumālie ʻo e ʻEikí; pea ʻoku ʻikai leva ha mālohi te ne lava ʻo fakamavaheʻi kinautolu mei heʻenau ongomātuʻá” (Doctrines of Salvation, comp. Bruce R. McConkie [1955], 2:90).

Ko e fānau ko ia ʻoku fanauʻi ki he mātuʻa kuo sila ʻi he temipalé, ʻoku fanauʻi kinautolu ʻi he fuakavá. ‘Oku nau hoko leva ko ha fāmili taʻengata, ‘o makatuʻunga ʻi heʻenau tui faivelengá. ʻE lava foki ʻa e fānau ʻoku ʻikai fanauʻi ʻi he fuakavá ʻo hoko ko ha konga ʻo ha fāmili taʻengata ʻi he taimi pē ʻe silaʻi ai ʻenau ongomātuʻa totonú pe ongomātuʻa ohí. Ko e temipalé pē ‘oku fakahoko ai ʻa e ouau silaʻi ʻo e fānaú ki he mātuʻá. Ke fakaaʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ko ení ki he kakai kotoa pē, te tau lava foki ʻo fakahoko ʻa e sila fakafofongá maʻanautolu kuo pekiá. ʻI he founga ko ʻení, ʻe lava ai ʻa e ngaahi fāmili kotoa pē ʻo fakataha ʻo taʻengata.

‘Oku ʻomi ʻe he talaʻofa ko ia ʻe lava hotau fāmilí ʻo fakataha ʻi he hili ʻo e maté, ha ʻuhinga lahi ange ki he moʻuí. ʻOkú ne fakalotolahiʻi kitautolu ke tau tuitala mo fai mateaki. ʻOkú ne fakatupulaki mo fakaleleiʻi hotau ngaahi fetuʻutaki fakafāmilí. ʻOku tokoni ia ke tau maʻu ha fiefia mo ha ʻamanaki lelei ʻi heʻetau fekuki mo e ngaahi pole ʻo e moʻuí. Pea ʻoku ʻomai ʻe he ʻiloʻi ʻe lava ke tau toe fakatahá, ha fakafiemālie mo ha nonga ʻi heʻetau fekuki mo e mamahí pe mate hotau ngaahi ʻofaʻangá.

Ko e ouau silá ko e meʻaʻofa maʻongoʻonga taha ia ʻa e ʻOtuá ki Heʻene fānaú. ʻOkú ne ʻai ke tau malava ʻo nofo mo Ia pea mo hotau ngaahi ʻofaʻanga kotoa pē. ʻOkú ne ʻomi ha ngaahi tāpuaki fakaofo ʻi he moʻuí ni mo e moʻui ka hoko maí. ʻOku hoko ia ko ha fakamanatu maʻu pē ko e fāmilí ko e uho ia ʻo e palani ʻa e ʻOtuá ki heʻetau fiefia ʻi heni pea ʻi ʻitānití. ʻOkú ne ʻomi ʻa e nonga, ʻamanaki lelei mo e fiefia maʻanautolu kotoa pē ʻoku nau maʻu ia ʻi he faivelengá.