Akwa Mboho
Nsinsi Akpanikɔ
Akwa Mbono Ɔfiɔŋ Duop 2023


Nsinsi Akpanikɔ

Ufɔn nnyin ndifiɔk akpanikɔ idighe akpan ikan nte edide idahaemi.

Nditɔ eka iren ye iban, esɔsɔngɔ ke nsinidem emi mbufo enɔde Abasi ye Enyen Esie, Jesus Christ, esɔsɔngɔ nde ke ima ye unwam emi mbufo enɔde kiet eken. Mbufo edi nti owo

Ntɔŋɔ

Kini nwan mi Anne, ye Ami imaikibɔ ikoot ndika utom ukwɔrɔ ikɔabasi nte mme adaibuot, ufɔkemana nyin ema ebiere ndifiɔk enying kpukpru missionary mbemiso nyin isim ebiet ekenɔde nyin ika. Nyin ima ibɔ mme ndise, inam nwed ndise, inyuŋ itɔŋɔ ndikpeb ndifiɔk mme iso ye enyiŋ mmɔ

Kini nyin isimde do, nyin ima inim mbono ufiɔk-owo ye mme missionaries. Nte nyin isuk ibuahade ɔtɔkiet, Ami mmakop nte eyeneren nyin emi ekedide isua ition nte ɔdɔhɔde ete:

“Esit enem mi ndikut fi, Sam!”

“Rachel, afo oto mmɔng?”

“W0w, David afo edi anyan owo!”

Ke ndik, ami mma mbine eyen eren nyin nyung ndɔhɔ enye ke utɔng nte, “Hey, yak nyin iti ndikot mme missionary ete Elder mme Sister.”

Enye ama ese mi ke enyin mkpaidem onyung ɔdɔhɔ ete, “Ete, ami nkekere ke ekena nte nyin imum enyingmmɔ isin ke ibuot.” Eyen nyin amanam se enye ekerede ete ke ɔfɔn etiene nte anwangade enye.

Ke ntre, didie ke ererimbot efiɔk se idide akpanikɔ? Kpukpru ini ke eto-top nnyin ye mkpɔsoŋ ekikere, una nkaŋ-kiet mbuk ye mme etop eke mmikemke. Ke ukem ini oro, ebok ye ebiet emi mbuk odude ewak eti eti. Ufɔn nnyin ndifiɔk akpanikɔ idighe akpan ikan nte edide idahaemi.

Akanikɔ edi akpan nkpɔ ɔnɔ nnyin ke ndiyene nyuŋ nsongo ebuana nyin ye Abasi, nyene emem ye idara, nyuŋ nam kpukpru se ekebotde nyin enɔ Mfin, Yak nnyin ise mme mbume emi:

  • Nso idi akpanikɔ, nso inyuŋ inam enye edi akpan?

  • Didie ke nnyin ikeme ndiyom akpanikɔ?

  • Kini nnyin ikutde akpanikɔ, didie ke nnyin ikeme ndibuana enye?

Akpanikɔ odu ke Nsinsi

Ɔbɔŋ ama ekpeb ke nwed Abasi ete “Akpanikɔ edi ndifiɔk nte ŋkpɔ edide, ye nte ŋkpɔ ekedide, ye nte ŋkpɔ edidide.” (Doctrine and Covenants 93:24 Owo “ikibotke-bot mme enyuŋ enanam enye”(Doctrine and Covenants 93:29) ndien inyuŋ “inyeneke utit”(Doctrine and Covenants 88:66).1 Akpanikɔ edi ofuri, enye ada ɔtɔkiet, owo inyuŋ ikemeke ndinam enye odop uyo. Ke nditiŋ ke usung efen, akpanikɔ odu ke Nsinsi2

Akpanikɔ anwam nyin ndibɔhɔ abiaŋa,3 ndifiɔk eti ke idiɔk,4 ndibɔ ukpeme,5 nyuŋ nkut ndɔŋesit ye edikɔk6 Akpanikɔ nko ekeme ndida nyin usuŋ ke mme edinam nnyin,7 anam nyin iwɔrɔ ufin,8 anam nyin isana,9 onyung ada nyin aka nsinsi uwem.10

Abasi Ayarade Nsinsi Akpanikɔ

Abasi ayarade nsinsi akpanikɔ ɔnɔ nnyin oto ke ebuana ediwak nkpɔutom eriyarade emi esinede Idemseie, Jesus Christ, Edisana Spirit, mme prophet ye nyin. Yak ami ntiŋ mbanga mme nsio-nsio edi edidiadiana utom emi owo kiet kiet anamde ke ndutim emi.

Akpa, Abasi edi ntɔŋɔ nsinsi akpanikɔ.11 Enye ye Eyen Esie, Jesus Christ ediana kiet12 ke mfɔn-mma ifiɔk akpanikɔ mmɔ ndien mmɔ enyung enam kpukpru nkpɔ etiene ifiɔk ye mbet akpanikɔ.13 Odudu emi anwam mmɔ ndibot nyuŋ nkara mme ererimbot14 ndiyuŋ mma, nnɔ ndausuŋ, nyuŋ mbɔk nyin kiet kiet.15 Mmɔ eyom nyinifiɔk inyuŋ ida akpanikɔ isin ke edinam man nyin ibɔ mme ukem edidiong emi mmɔ ebɔde.16 Mmɔ ekeme ndikpeb akpanikɔ ke mmɔ mme, nte esiwakde ndinam, oto ke mme isuŋ utom nte Edisana Spirit, mme angels, ye mme oduwem prophet.

Udiana, Edisana Spirit etiŋ-ikɔ-ntiense abaŋa ofuri akpanikɔ.17 Enye ayarade akpanikɔ nnennen ɔnɔ nnyin onyuŋ etie ntiense abaŋa akpanikɔ emi mbon efen ekpebde. Ntuk otode Spirit esidi nte ekikere ke ibuot ye ke esit nnyin.18

Ɔyɔhɔ ita, mme prophet ebɔ akpanikɔ oto Abasi enyuŋ ebuana oro ye nyin.19 Nyin ikpeb akpanikɔ ito mme prophet usen edem ke mme nwed Abasi20 ndien ikpeb ito mme oduwem prophet ke akwa mbono ye ke mme usuŋ efen emi enimde.

Ke akpatre, ami ye afo imiyene akpan utom ndinam ke ndutim emi. Abasi oyom nyin iyom, iifiɔk, inyuŋ ida akpanikɔ isin ke edinam. Ukeme nyin ndibɔ nyung nda akpanikɔ nsin ke edinam ɔkɔŋɔ ke nte ebuana nyin ye Ete ye Enyen ɔsɔŋde, nte ikpande utɔŋ inɔ ntuk Edisana Spirit, ye nte nyin isaŋade ye mme prophet ukperedem-usen.

Ana nyin ifiɔk ete ke Satan kanam utom man ada nyin ɔkpɔng akpanikɔ. Enye ɔfiɔk ete ke akpanikɔ miduhe, nyin idikemeke ndibɔ nsinsi uwem. Enye ada esisit akpanikɔ anwaŋ ye ifiɔk ererimbot man etimede onyuŋ emen nyin ɔkpɔŋ se Abasi etiŋde.21

Ndiyom, Ndifiɔk, nyuŋ Nda Nsinsi Akpanikɔ Nsin ke Edinam

Nte nyin iyomde akpanikɔ,22 mme mbume iba emi etienede ekeme ndiwam nyin ndifiɔk mme se ekpebde oto Abasi mme oto usuŋ efen.

  • Ndi se ekpebde emi asaŋa eke ekem ye se isinede ke ŋwed Abasi mme ye ikɔ oduwem prophet?

  • Ndi Edisana Spirit ɔsɔŋɔ se ekpebde emi?

Abasi ayarade akpanikɔ oto mme prophet, ndien Edisana Spirit ɔsɔŋɔ mme akpanikɔ oro ɔnɔ nyin onyuŋ anwam nyin ndida enye nsin ke edinam.23 Ana nyin iyom inyuŋ ibeŋe idem ndibɔ mme ntuk eke spirit emi kini mmɔ edidide.24 Nyin iyetim ibɔ ntiense eke spirit kini nyin idude ke nsuhɔridem25 ibɔŋ akam ke ofuri esit inyuŋ ikpeb ikɔ Abasi,26 ndien inim mbet Esie.27

Edisana Spiri ama ɔsɔngɔ saŋa-saŋa akpanikɔ kiet ɔnɔ nyin, ifiɔk nyin eyetuŋɔ kini nyin idade se ikpebde oro isin ke edinam. Kini nyin isuk ikade iso ndidu uwem ntiene ifiɔkukpeb oro, nnyin iyebɔ ɔyɔhɔ ifiɔk ibaŋa akpanikɔ oro.28

Nte uwutŋkpɔ, ami mma nnam ndudue nyuŋ ntua ndot-ndot nkpɔfiɔk mbanga idiɔk mbumek oro. Edi oto ke ubɔng-akam,ukpeb ye mbuɔtidem ke Jesus Christ, Ami mma mbɔ ikɔntiense mbanga ifiɔkukpeb eke nkabadesit29 Nte ami nkade iso ndiikabade, ifiɔk mi kabaŋa nkabadesit otim ɔkɔri. Ami nkere nte ntimde nkpere Abasi ye Eyen Esie. Ami mmɔfiɔk idahaemi nte ke ekeme ndifen idiɔkŋkpɔ oto ke Jesus Christ, koro ami mmokut edidiɔŋ emi asaŋade ye edikabare esit kpukpru usen.30

Mbuɔtidem ke Abasi Kini Owo Mmiyarakede Akpanikɔ

Ke ntre, nso ke nnyin ikpanam kini emi nnyin itimde iyom akpanikɔ emi owo mmiyarakede kaŋa? Ami mmeyene mbɔm nnɔ ndusuk nyin emi eyomde ibɔrɔ eti-eti edi mmidihe kaŋa.30

Ɔnɔde Joseph Smith Ɔbɔng ekpeb enye ete, “Tie suŋ tutu ami nkut ete kini ekem ndinam kpukpru ŋkpɔ anwaŋa… abaŋade ikɔ emi” (Doctrine and Covenants 10:37).

Nko ɔnɔde Emma Smith, Enye ama anam anwaŋa ete, “Ku ukuni ke ntak mme nkpɔ emi afo umukutke ke enyin, koro emum mmɔ ekama ekpɔŋ fi ye ererimbot, emi edide ifiɔk mmi kini emi edidide” (Doctrine and Covenants 25:4).

Ami nko mma nyom ibɔrɔ mbaŋa mbume ɔwɔŋesit. Ediwak ibɔrɔ edi, edi ndusuk idighe kanga.31 Nte nyin isuk iyiride—ibuɔtidem ke ifiɔk ye ima Abasi, inim mbet Esie, inyuŋ iberedem ke se nyin ifiɔkde Enye anwam nyin ndiyene emem tutu Enye ayarade akpanikɔ ke kpukpru ŋkpɔ.32

Ndifiɔk Ikpɔ-ukpebnŋkpɔ ye mme Edu ubonoŋkpɔ

Kini iyomde akpanikɔ, enye anwam ndifiɔk ukpuhɔre emi odude ke ufot ikpɔ- ukpeb ye mme edu ubononkpɔ. Ikpɔ-ukpebŋkpɔ ada ɔnɔ nsinsi akpanikɔ, mme ukpebŋkpɔ uto nte uduot Abasi ita, uduak eriyaŋa, ye uwa usio isop Jesus Christ. Edu ubonoŋkpɔ edi mme usuŋ emi edade ikpɔ-ukpeb esin ke edinam etiene ido idahaemi. Edu ubonoŋkpɔ anwam nyin ndinam nkpɔ ke Ufɔk Abasi ke ukem-ukem usuŋ.

Kini ikpɔ-ukpebnkpɔ mmikemeke ndikpuhɔre, edu ubonokpɔ esi kpuhɔre kini kini. Ɔboŋ anam utom oto mme Prophet Esie nditim nnim ikpɔ-ukpeb Esie nyuŋ nkpuhɔre mme edu ubononkpɔ Ufɔk Abasi ntiene unana nditɔ Esie

Ke ndiɔkiso, nyin ndusuk ini imisida edu ubononkpɔ ikere ke enye edi ikpɔ-ukpeb. Edieke nyin mmifiɔke ukpuhɔre ke ufɔt mmɔ, esit ekeme nditumere nyin kini edu ubononkpɔ ɔkpuhɔre, nyin imiyuŋ ikeme nditɔŋɔ ndiifaŋa Iifiɔk Abasi mme ubiɔŋ utom prophet ndinɔ eriyarade.33

Ndikpeb Nsinsi Akpanikɔ

Kini nyin ibɔde akpanikɔ ito Abasi, Enye ebeŋe nyin ete ibuana ifiɔk oro ye mbon efen.34 Nyin inam emi kini ikpebde nkpɔ ke ubet ukpebnkpɔ, idade ekpri eyen usuŋ, mme inemede ikɔabasi ye ufan .

Uduak nyin edi ndikpeb akpanikɔ ke usuŋ emi edikotde odudu nkabadesit eke Edisana Spirit.35 Yak ami nbuana ye mbufo ndusuk mmem-mmem ikoot otode Ɔbɔŋ ye mme prophet Esie emi ekemede ndiwam.36

  1. Kere banga Ete Heaven, Jesus Christ, ye mme ikpɔ-ukpeb mmɔ.37

  2. Tim fiɔk nwed Abasi ye ukpebnkpɔ mme prophet eke ekperedem usen38

  3. Yene mbuɔtidem ke ikpɔ-ukpeb emi enimde eto ediwak ntiense emi eyenede odudu.39

  4. Kpɔŋ ikɔ edem, se idide ifiɔk owo, mme ifiɔk ererimbot40

  5. Kpeb akwa-ukpebŋkpɔ kiet nte enye asaŋade ke idak akpanikɔ gospel .41

  6. Kpebnkpɔ ke usung emi ekemede ndikoot odudu Spirit42

  7. Ting ikɔ ke usuŋ emi otimde anwaŋa man ekpɔŋ unana-ndifiɔk.43

Nditiŋ Akpanikɔ ke Ima

Usuŋ nte nyin ikpebde akpanikɔ edi ata akpan nkpɔ. Paul ama eteme nn̄yin ete “itiŋ akpanikɔ ke ima” (se Ephesians 4:14–15). Akpanikɔ enyene ata eti ifet ndidiɔŋ mbon efen edieke ekpebde enye ke mbiet ima eke Christ.44

Akpanikɔ emi ekpebde ke una-ima ekeme ndinɔ ekere ubiom ikpe, ekikere ubiɔŋɔ, ye ekikere ikpɔŋ. Enye esisɔp ndida nka usua ye ubahade kpa—ye enwan. Ke ubɔk eken, ima emi mmisangake ye akpanikɔ edi ukpɔk inyuŋ inyeneke enwɔŋɔ nkɔri.

Mbiba akpanikɔ ye ima edi ata akpan ke nkɔri spirit nyin.45 Akpanikɔ ɔnɔ ikpɔ-ukpebnkpɔ, mme ifiɔkukpeb,ye mbet emi anamde owo ɔbɔ nsinsi uwem. Kini ima ɔnɔde udɔŋ emi eyomde ndiyime nyuŋ nda se idide akpanikɔ nsin ke edinam.

Ami mmɔkɔm mbon emi ekekpebde mi nsinsi akpanikɔ ke ime ye ima.

Akpatre

Ke akpatre, yak ami mbuana ye mbufo mme nsinsi akpanikɔ emi edidde ibang ɔnɔ ukpɔŋ mi. Ami nkefiɔk mme akpanikɔ emi ke nditiene mme ifiɔkukpeb emi enemede mfin emi.

Ami mmefiɔk ke Abasi edi Ete heaven nyin.46 Enye ɔfiɔk kpukpru nkpɔ,47 enyene kpukpru odudu,48 onyung enyene mfɔnma ima.49 Enye ama anam uduak ɔnɔ nyin ndiyene nsinsi uwem nyuŋ nkabade ntie nte Enye.50

Nte ubak nkpɔ ke uduak oro, Enye ama ɔdɔng Eyen Esie, Jesus Christ, edi ediwam nyin.51 Enye ama ekpeb nnyin ndinam uduak ete52 nyung ma kiet een.53 Enye ama osio isop idiɔkŋkpɔ nnyin54 ndien ayak uwem Esie ɔnɔ ke cross.55 Enye ama eset ke mkpa ke ɔyɔhɔ usen ita.56 Otode ke Christ ye mfɔn Esie, kpukpru nyin iyeset,57 eyefen mme idiɔknkpɔ nyin,58 nyin inyuŋ ibɔ odudu kini ukut.59

Kini Enye akanamde utom Esie ke isɔŋ, Jesus ama asiak Ufɔk Abasi Esie.60 Kini ebede, ema ekpuhɔ Ufɔk Abasi oro, ndien mme akpanikɔ ema esomo.61 Jesus Christ amafiak ada Ufɔk Abasi Esie ye mme akpanikɔ eke ikɔabasi edi oto Prophet Joseph Smith.52 Ndien mfin emi, Christ akaiso ndida Ufɔk Abas Esie usuŋ oto ke mme oduwem prophet ye mme apostles.63

Ami mmɔfiɔk ke nte nyin isaŋade ibine Christ, ke akpatre nyin imikeme “ndifɔn mma ke enye”(Moroni 10:32), ibɔ “ɔyɔhɔ idara” (Doctrine and Covenants 93:33), ndien ibɔ “kpukpru [se] Ete eyenede” (Doctrine and Covenants 84:38). Kabanga mme nsinsi akpanikɔ emi ke ami nting iko-ntiense mbanga ke edisana enying Jesus Christ, amen.

Mkpri nwed

  1. Se nko ke Psalm 117:2; Doctrine and Covenants 1:39.

  2. “Ke esiode eyighe ndusuk owo efep, ke akpan odu se ekotde eti ye idiɔk. Ke akpan ata akpanikɔ odu ata ak[panikɔ—nsinsi akpanikɔ. Kiet ke otu udɔngɔ emi odude ke usen nyin edi ke ata esisit owo efiɔk ebiet emi mmɔ ekade ekeyom akpanikɔ.” “Pure Truth, Pure Doctrine, and Pure Revelation,” Liahona, Nov. 2021, 6).

  3. Se ke Joseph Smith—Matthew 1:37.

  4. Se Moroni 7:19

  5. See 2 Nephi 1:9; Doctrine and Covenants 17:8.

  6. Se Jacob 2:8.

  7. Se Psalm 119:105; 2 Nephi 32:3.

  8. Se John 8:32; Doctrine and Covenants 98:8.

  9. Se John 17:17

  10. Se ke 2 Nephi 31:20

  11. See Doctrine and Covenants 88:11–13; 93:36.

  12. Se John 5:19–20; 7:16; 8:26; 18:37; Moses 1:6.

  13. Se Alma 42:12–26; Doctrine and Covenants 88:41.

  14. Se Moses 1:30–39.

  15. Se 2 Nephi 26:24

  16. Kese Doctrine ye Covenants 82:8–9.

  17. Se John 16:13; Jacob 4:13; Moroni 10:5; Doctrine and Covenants 50:14; 75:10; 76:12; 91:4; 124:97.

  18. Se Doctrine and Covenants 6:22–23; 8:2–3.

  19. Se Jeremiah 1:5, 7; Amos 3:7; Matthew 28:16–20; Moroni 7:31; Doctrine and Covenants 1:38; 21:1–6; 43:1–7. Prophet edi “owo emi Abasi okotde nditiŋ ikɔ ke ibuot Abasi. Nte isung utom Abasi, prophet obɔ mbet, nkukut, ye eriyarade oto Abasi. Ubiɔŋ utom esie edi ndinam ubon owo efiɔk uduak ye eti uduot Abasi nyuŋ nwut se kpukpru utom Esie ye mmɔ ɔwɔrɔrɔde. Prophet asua ɔnɔ idiɔknkpɔ onyuŋ etiŋ abaŋa utip esie. Enye edi adikwɔrɔ edinen ido. Ndusuk ini, mmɔ ekeme nditiŋ prophecy mbaŋa nkpo-ntibe ini-iso kabaŋa ufon nyin. Nte ededi, akpan utom Esie edi nditiŋ ikɔntiense mbaŋa Christ. President eke Ufɔk Abasi Jesus Christ eke mme Latter-day Saint edi prophet Abasi ke ererimbot mfin emi. Mme ɔnɔitem ke First Presidency ye mme Apostle Duopeba nko edi mme prophet, asiak-uduak, ye mme andiyarare” (Guide to the Scriptures, “.andiyarare,” Gospel Library). Examples of these principles are found in the lives of Adam (see Moses 6:51–62), Enoch (see Moses 6:26–36), Noah (see Moses 8:19, 23–24), Abraham (see Genesis 12:1–3; Abraham 2:8–9), Moses (see Exodus 3:1–15; Moses 1:1–6, 25–26), Peter (see Matthew 16:13–19), and Joseph Smith (see Doctrine and Covenants 5:6–10; 20:2; 21:4–6).

  20. Se 2 Timothy 3:16

  21. Se John 8:44; 2 Nephi 2:18; Doctrine and Covenants 93:39; Moses 4:4.

  22. See 1 Nephi 10:19. President Dallin H. Oaks ama ekpeb ete: Ana nyin ikpeme nte nyin iyomde akpanikɔ [Abasi] inyuŋ imek ebiet emi nyin ikade ndiyom enye. Yak nyin ikuda ɔwɔrɔ-iso ifiɔk mme odudu-mbet nte usung eke odotde … Kini nyin iyomde akpanikɔ abangde edu ukpono, ana nyin iyom enye ke usung eke Spirit emi odotde ye ndungɔde oro ubɔng akam, ndtiense Edisana Spirit, ye ndikpeb nwedabasi ye mme ikɔ mme prophet mfin” (“Truth and the Plan,” Liahona, Nov. 2018, 25).

  23. Elder D. Todd Christopherson ama ekpeb ete: “Mme Apostles ye mme prophets… esian uyo Abasi, edi ke ndidian do, nyin iminim ke iren ye iban ofuri ofuri kpa ye mkpri nditɔ ekeme ndikpeb nto enyung ebɔ edisana ndausung nte ibɔrɔ akam ye ndikbeb nwedabasi.… Mbon Ufɔkabasi ebɔ enɔ Edisana Spirit, emi anwamde mmɔ ndikaiso nneme-nneme ye Ete Heaven mmɔ. … Emi idighe nditing ete ke kpukpru mbon Ufɔkabasi eting ikɔ ke ibuot ofuri Ufɔkabasi mme ekeme ndinam ikpɔ-ukpeb anwanga edi owo kiet kiet ekeme ndibɔ edisana ndausung ndiyɔ mme mfana ke uwem mmɔ” (“The Doctrine of Christ,” Liahona, May 2012, 89–90, note 2).

  24. Se 2 Nephi 33:1–2

  25. Se Doctrine ye Covenants 1:28

  26. Se Moroni 10:3–5; Doctrine and Covenants 9:7–9; 84:85.

  27. Se Doctrine and Covenants 5:35; 63:23; 93:27–28. Okposukedi nyin inwanade kpukpru ukeme nyin, ndusuk nyin idikeme ndikop ntuk Spirit oto ke mfana udɔngɔ ibuot. Mfana udɔngɔ ibuot ye mme mfana idem eken ekeme ndikpan nyin ndikop se Edisana Spirit etingde ɔnɔ nyin. Ke uto mfana oro Obɔng okot ete ika iso idu uwem gospel, ndien Enye eyediɔng nyin(see Mosiah 2:41). Nyin imikeme ndinam mme edinam efen—uto nte ndibre ikwo Abasi, ndinɔ unwam, mme ndibiat ini ye ubotnkpo obot— emi ekemede ndiwam nyin ndikop mfri eke Spirit.(see Galatians 5:22–23) onyung ɔsɔngɔ ebuana nyin ye Abasi.

    Elder Jeffrey R. Holland ama eting ete: “ Ntre nso ke afo ekeme ndinam kini mfana udɔngɔ ibuot adade fi mme mbon emi afo amade ke iso? Ke ofuri ofuri, ku uduɔk idotenyin ke Ete Heaven fo, emi amade fi akan nte afo ekemede ndifiok. Ka iso ndinam mme nkpɔ emi edidade Spirit Obɔng esin ke uwem fo. Yom item mme mbon emi ekamade ukpɔhɔre nsɔngidem eke Spirit fo. Yom yung nemesit ndibɔ edidiɔng itie oku. Dia udiaɔbɔng kpukpru urua, yung songo mum mfon-mma enwɔngɔ eke erisio-isop Jesus Christ nkama. Nim ke utibenkpɔ odu. Ami mmokut nte mmo eke edide kini kpukpru nkpo eken ekedohode ete ke idotenyin atak. Idotenyin akananam itakke” (“Like a Broken Vessel,” Liahona, Nov. 2013, 40–41).

  28. Se John 7:17; Alma 32:26–34. Ke akpatre, uduak Abasi abaŋade nyin edi nyin ndifiɔk akpanikɔ “udim ke udim, item ke item,” tutu nyin ifiɔk kpukpru nkpɔ (se Proverbs 28:5; 2 Nephi 28:30; Doctrine and Covenants 88:67; 93:28).

  29. Se 1 John 1:9–10; 2:1–2.

  30. President Russell M. Nelson ama ekpeb ete: “ Iduhe nkpɔ se itatde-iyak, ifonde, mme edide akpan ɔnɔ nkori owo kiet-kiet akan ndiwak edikabare-esit kpukpru usen. Edikabare-esit idige edinam; edi usung edinam nkpo. Oro edi ukpohode inemesit ye emem ke ekikere. When coupled with faith, repentance opens our access to the power of the Atonement of Jesus Christ” (“We Can Do Better and Be Better,” Liahona, May 2019, 67).

  31. Ami mfiɔke kpukpru ntak emi Abasi omumde ndusuk nsinsi akpanikɔ akama, edi Elder Orson F. Whitney ama ɔnɔ edinem ukpeb emi: “Enye edi ndinim ke akpanikɔ kini afo mukwe ke enyin, sia otode ke ndisin mbuɔtidem ke utom ke nyin idiyene nkɔri eke spirit, kiet ke otu akwa ntak emi owo edude ke ererimbot, koro ifiɔk, ke enye ndifuk mbuɔtidem, akpan nkɔri oro. Ifiɔk edi odudu;’ ndien eyefiɔk kpukpru nkpɔ ke ekem ini. Edi ndiyene ifiɔk kini mmikemke— ndifiɔk ke ukwaŋ ini—edi idiɔk ɔnɔ nkɔri ye inemesit” (“Jesus Christ Edi Eyen Abasi,” (“The Divinity of Jesus Christ,” Improvement Era, Jan. 1926, 222; see also Liahona, Dec. 2003, 14–15).

  32. Kese Doctrine ye Covenants 76:5–10 Jehovah nko ama eteme Hyrum Smith ete, “Kubem iso uyom ndikworo iko mi, edi akpa yom ndibo iko . … Tie sung [yung kpeb] iko mi” (Doctrine and Covenants 11:21–22). Prophet Alma ama ɔnɔ uwutnkpɔ nte nyin ikpenamde kini owo mibɔrɔke mbume emi nyin inyenede “Owo inamke mme utibenkpɔ emi anwanga mi kanga; ke ntre ami nyebet” (Alma 37:11). Enye nko ama anam anwaŋa eyen esie Carianton ete “ediwak utibenkpɔ edu emi baba owo kiet mifiɔke ibɔhɔke Abasi ke idem esie” (Alma 40:3 Ami nko mma nkop uko nto ibɔrɔ Nephi kini ekebupde enye mbume emi enye mikemeke ndibɔrɔ “Ami mɔfiɔk ke [Abasi] ama nditɔ Esie; edi Ami mfiɔke se kpukpru nkpɔ ɔwɔrɔde”(1 Nephi 11:17

  33. Ke ukem-ukem oro, mme edu uwem eke eset idighe ikpɔ-ukpenkpɔ mme edu ubononkpɔ. Mmɔ ekeme ndiyene ufɔn edieke mmɔ enwamde nyin nditiene ikpɔ-ukpeb ye mme edu ubononkpɔ, edi mmɔ nko ekeme nditre nkɔri spirit nyin edieke mmɔ mikɔŋɔke ke ifiɔk ukpeb akpanikɔ. Yak nyin ikpɔŋ mme ido eset emi mibɔpke mbuɔtidem nyin ke Jesus Christ mme imiyuŋ inwamke nyin ndikɔri mbine nsinsi uwem.

  34. Se Doctrine and Covenants 15:5; 88:77–78.

  35. Kese Doctrine ye Covenants 50:21–23

  36. Ekemen eto nwed “Ifiɔkukpeb ndikut nte ke Ikpɔ-ukpeb Ɔfɔn,” ema ebɔ unyime eto mbon First Presidency ye Eboho mme Apostle Duopeba ke February 2023.

  37. Se 1 Nephi 15:14 Abasi ama eteme ikɔt Esie ete ekpɔŋ ndisin ifik nkpeb mme nkpɔ emi midighe akpan ke gospel Esie “Ndien ekukpeb se midighe akpan, edi mbufo eyekpeb nkabadesit ye mbuɔtidem ke Andiyanga, ye erifen mme idiɔk nkpɔ oto ke ndina baptism, ye ke ikaŋ, kpa Edisana Spirit” (Doctrine and Covenants 19:31

    Elder Neil L. Andersen ama anam anwanga ete Yak nnyin ise Andinyanga Jesus Christ ye enɔ uwa ufak Esie. Emi iworoke ke nnyin ikemeke nditng ifiok-ukpeb kiet otode uwem nnyin mme ke ndibuana ekikere otode mbon efen. While our subject might be about families or service or temples or a recent mission, everything … should point to the Lord Jesus Christ“ (“We Talk of Christ,” Liahona, Nov. 2020, 89–90).

  38. Se Doctrine and Covenants 28:2–3,8 Prophet Alma ama eteme mbon emi emekde ndikpeb nkpɔ ete “ekukpeb nkpɔ efen ibɔhɔke enye emi enye ekekpebde mmɔ, ye enye emi otode inua mme ndisana prophet” (Mosiah 18:19).

    President Henry B. Eyring declared, “We must teach the fundamental doctrines of the Church as contained in the standard works and the teachings of the prophets, whose responsibility it is to declare doctrine“ (“The Lord Will Multiply the Harvestevening with a General Authority, Feb. 6, 1998], in Teaching Seminary: Preservice Readings2004], 96).

    Elder D, Todd Christopherson ama etiŋ ikɔ ntiense ete “ke Ufɔk Abasi mfin emi, kpa nte ekedide ke eyo eset, ndisiak ikpɔ-ukpeb eke Christ mme ndinegede ukwaŋ ikpɔ-ukpeb edi ndutim edisana eriyarare ɔnɔ mbon emi Ɔbɔŋ ɔnɔde odudu eke mme apostle” (Ikpɔ-ukpeb eke Christ86).

  39. See 2 Corinthians 13:1; 2 Nephi 11:3; Ether 5:4; Doctrine and Covenants 6:28. Elder Neil L Anderson ama etiŋ ete: “ Ndusuk owo eyik mbuɔtidem mmɔ kini mmɔ ekutde ikɔ emi adaibuot ke Ufɔk Abasi eketiŋde ke ediwak isua ebede emi mitimke isaŋa ye ikpɔ-ukpeb. Odu akpan ifiɔkukpeb emi akarade ikpɔ-ukpeb eke Ufɔk Abasi. Kpukpru owo efut emi edude ke First Presidency ye Eboho mme Duopeba ekpeb ikpɔ-ukpeb oro. Owo idipke enye ke udim ikɔ kiet emi owo mikemeke ndikut. Ediwak owo eyekpeb ikpɔ-ukpeb emi edide akpanikɔ enyuŋ ekpeb enye kpukpru ini. Ikpɔ-ukpeb nyin isɔŋke owo ndiyom nkut,” (“Trial of Your Faith,” Liahona, Nov. 2012, 41).

    Elder D. Todd Christopherson ekpeb ukem-ukem oro ete: “ Ana nyin iti ete ke idighe kpukpru ikɔ emi adaibuot ke Ufɔk Abasi etiŋde, ekpededi adaibuot eke mfin mme eke edem, esidi ikpɔ-ukpeb. Ediwak owo ke Ufɔk Abasi efiɔk ete ke ikɔ emi adaibuot kiet etiŋde ke ebiet kiet esiwak ndidi ekikere idemseie emi enye otimde ekere, iwɔrɔke ke oro edi ndaha ɔnɔ ofuri Ufɔk Abasi ” (“The Doctrine of Christ,” 88).

  40. Se 3 Nephi 11:32, 40 President Gordon B. Hinckley ama ɔdɔhɔ ete: “ Ami mma mbemiso ntiŋ mbanga ufɔn ndinim ikpɔ-ukpeb Ufɔk Abasi nnen-nnen. … Emi esifana mi. Small aberrations in doctrinal teaching can lead to large and evil falsehoods” (in Teachings of Gordon B. Hinckley1997], 620).

    President Dallin H. Oaks akpan ete ke ndusuk owo edu emi esatde esisit ikɔ esio ke ukpebnkpɔ prophet enyuŋ eda oro enwam uduak mbre ukara mme uduak idem mmɔ eken. … Ndikpuhɔre ikɔ prophet man ada anwam uduak idem fo, uduak mbre ukara mme eke okuk mme uto uduak ekededi,edi ndiwana ukeme ndikwaŋa prophet, idighe nditiene enye” (“Odudu Nyin ekeme Ndikabade Ndi Iduɔ Nyin” (“Our Strengths Can Become Our Downfall” [Brigham Young University fireside, June 7, 1992], 7, speeches.byu.edu).

    President Henry B. Eyring ama ekpeb ete: “ Ikpɔ-ukpeb ɔbɔ odudu esie oto ɔsɔŋɔ eke Edisana Spirit ete ke enye edi akapnikɔ. … Koro nyin iyomde Edisana Spirit, ana nyin ikpeme inyuŋ ikut ete ke nyin iwɔrɔke ikpɔŋ ndikpeb akpanikɔ. Edisana Spirit edi Spirit akpanikɔ. Ɔsɔŋɔ Esie edi idi kini nyin ikpɔŋde ndikpeb ikɔ edem ye ifiɔk owo. Oro ekeme ndidi ɔkpɔsɔŋ nkpɔ. … Edi idomo ndiwana ndinam obufa nkpɔ mme nkpɔ emi nyin ikopde inem. Edi nyin idikoot Edisana Spirit nte nsanga nyin kini nyin ikpemede ndikpeb akpanikɔ kpɔt. Kiet ke otu eti usuŋ nyin nditre ndisa-saŋa mkpere ikpɔ-ukpeb emi edide nsu edi nyin ndinam ukpebnkpɔ nyin edi mmem-mmem. Ifure edito mmem-mmem usuŋ oro, ndien se itakde edi esisit.” (“The Power of Teaching Doctrine,” Liahona, July 1999, 86).

    Elder Dale G. Renlund ama ekpeb ete : “Ndiyom akwa ifiɔk edi ubak akpan-nkpɔ eke nkɔri spirit nnyin, edi mbok kpeme idem. Ntak ikemeke ndida-itie eriyarare. Ikɔ edem ididaha ikesim akwa ifiɔk ke nkpɔ Abasi, edi ekeme ndida nkesim abiaŋa mme ndiwɔŋɔre idorenyin nnyin mkpɔŋ se ema ekeyarare.” (“Your Divine Nature and Eternal Destiny,” Liahona, May 2022, 70)

  41. Se Matthew 23:23 President Joseph F. Smith ama akpan ete : “Edi ndisime owo ndida ekpri ubak akpanikɔ nnam nte enye edi ofuri akpanikɔ. … Kpukpru ifiɔk ukpeb ikɔabasi eke Christ emi eyarade eyene ufɔn onyuŋ edi ata akpan ke uduak eriyaŋa.” Enye aka iso ndinam anwaŋa ete, :Enye idighe eti edu ubononkpɔ inyuŋ idighe nnen-nnen ukpeb ndisio kiet ke otu emi, ndiaŋare enye mfep ke ofuri otu uduak eke ikɔabasi, nnam enye nte saŋa-saŋa utom, nyuŋ ndotenyin ke enye ndibɔ eriyaŋa ye nkɔri nyin. … Kpukpru mmɔ enyene ufɔn mmɔ” (Ikpɔ-Ukpeb Gospel5th ed [1939], 122).

    Elder Neal A. Maxwell ama anam anwaŋa ete: “ Ifiɔkukpeb ikɔabasi… ana esaŋa kiet. Kini esiode mmɔ ekpɔŋ kiet eken mme eyak mmɔ eda ikpɔŋ, edikabade eke owo ye nnam-mma eke mme ikpɔ-ukpeb emi ekeme ndidi enyɔŋ-enyɔŋ. Ima, edieke owo midaha ɔyɔhɔ mbet itaiba ikpeme enye, ekeme ndikabade ndi use. Oyɔhɔ mbet ition emi etiŋde ikɔ mfɔn-mfɔn abaŋa ndikpono ete ye eka, edieke owo midaha akpa mbet ikpeme, enye ekeme ndida nka nsuk ibuot ofuri-ofuri nnɔ mme idiɔk ete ye eka nkan ndisuk ibuot nnɔ Abasi. Nko ekeme ndidomo ime nnam enye edi ukem-ukem ke ‘ndisua-nnɔ ndusuk ini, kini okopde ntuk Edisana Spirit [Doctrine and Covenants 121:43]” (“Behold, the Enemy Is Combined,” Ensign, May 1993, 78–79).

    President Marion G. Roomney ama anam anwanga ete “Ndiduŋɔde mme nwed Abasi ke ntak ndikut se mmɔ ekpebde nte Jesus eke etemede edi isio-isio nkpɔ nte nyin ndikubɔre mmɔ nyom se idade inwam se nyin imaiki ibemiso isin ke ibuot nyin.” (“Records of Great Worth,” Ensign, Sept. 1980, 3).

  42. See 1 Nephi 2:4; Moroni 6:. Elder Jeffrey R. Holland ama otim eting abaŋa ufɔn ndineme ikɔabasi Jesus Christ ke usuŋ emi adade owo aka ifiɔk nkɔri oto ke odudu Edisana Spirit: “ Akananam Ɔbɔŋ inɔhɔ Ufɔk Abasi Esie item akan ete ke ana nyin ikpeb ikɔabasi ‘ye Spirit, kpa Iberedem emi ekesiode edɔŋ ndikpeb akpanikɔ.’ Ndi nyin imikpeb ikɔabasi ‘ye spirit akpanikɔ?’ Enye ama obup Mme nyin kpeb enye ke ‘mme usuŋ efen? Ndien edieke edide ke usuŋ efen, ’Enye akpan, ’oro itoho Abasi’[Doctrine and Covenants 50:14, 17–18]. … Iduhe ukpeb nsinsi emi ekemede ndida itie edieke Spirit eyɔng miwamke ndinam enye ɔfɔn. Emi edi se mbon Ufɔk Abasi nyin etimde eyom. … Mmɔ eyom ndisɔŋɔ mbuɔtidem mmɔ nyuŋ nnam idotenyin mmɔ akabade obufa. Mmo eyom, ke ibio-ibio, ndibo ubok nto eti ikoabasi, ndibo uko nto odudu eke heaven” (“A Teacher Come from God,” Ensign, May 1998, 26).

  43. Se Alma 13:23 Ke etiŋde ikɔ abaŋa Ete Heaven nyin, President Russell M. Nelson ama etiŋ ikɔntiense ete, “Enye etiŋ ikɔ mmem-mmem, suŋ-suŋ, ye ke usuŋ emi otimde anwaŋa man nyin iditre ndikop Enye” (“Hear Him,” Liahona, May 2020, 89).

  44. Se Psalm 26:3; Romans 13:10; 1 Corinthians 13:1–8; 1 John 3:18.

  45. Se Psalm 40:11

  46. Se Romans 8:16

  47. Se 1 Samuel 2:3; Matthew 6:8; 2 Nephi 2:24; 9:20.

  48. Se Genesis 17:1; Jeremiah 32:17; 1 Nephi 7:12; Alma 26:35.

  49. Se Jeremiah 31:3; 1 John 4:7–10; Alma 26:37

  50. Se 2 Nephi 9; Doctrine and Covenants 20:17–31; Moses 6:52–62.

  51. Se John 3:16; 1 John 4:9–10.

  52. Se John 8:29; 3 Nephi 27:13.

  53. Se John 15:12; 1 John 3:11.

  54. Se Luke 22:39–46

  55. Se John 19:16–30

  56. Kese John 20:1–18

  57. Se 1 Corinthians 15:20–22; Mosiah 15:20–24; 16:7–9; Doctrine and Covenants 76:16–17.

  58. Se Acts 11:17–18; 1 Timothy 1:14–16; Alma 34:8–10; Moroni 6:2–3, 8; Doctrine and Covenants 19:13–19.

  59. Se Matthew 11:28–30; 2 Corinthians 12:7–10; Philippians 4:13; Alma 26:11–13.

  60. Se Matthew 16:18–19; Ephesians 2:20.

  61. Se Matthew 24:24; Acts 20:28–30.

  62. Se Doctrine and Covenants 20:1–4; 21:1–7; 27:12; 110; 135:3; Joseph Smith—History 1:1–20.

  63. Se Doctrine and Covenants 1:14, 38; 43:1–7; 107:91–92.