2020
Ko e Ongoʻi Kau Atu ʻi he Siasí mei he Vakai ʻa e Niʻihi ʻOku ʻIkai Maʻu Fānaú
Māʻasi 2020


Kakai Lalahi Kei Talavoú

Ko e Ongoʻi Kau Atu ʻi he Siasí mei he Vakai ʻa e ʻIkai Maʻu Fānaú

Naʻe hoko e ʻikai haʻaku fānaú ke u ongoʻi ai ʻoku ou tuenoa ʻi he lotú.

ʻĪmisi
church bench

Ngaahi tā fakatātā ʻa J. Beth Jepson

Naʻe ʻikai ke u teitei ongoʻi ʻoku ou tuenoa ʻi he lotú kae ʻoua kuo kamata ke u fefaʻuhi mo hoku husepāniti ko Kemiloní, mo e ʻikai lava ke maʻu ha fānaú. Ko e fānau mo e ngaahi fāmili ko ia naʻá ku faʻa fiefia ke sio ki ai he lotú, kuo kamata eni ke u ongoʻi lotomamahi mo mamahi ai.

Naʻá ku ongoʻi paʻa ʻi he ʻikai ha kiʻi fānau ke u fua pe ha kato taipa ke u toʻotoʻó. ʻI he Fineʻofá, naʻe faʻa fanongonongo ai e fanga kiʻi kulupu vaʻinga ʻa e fānaú, talanoa ʻa e ngaahi faʻeé, pea hangē naʻe kaunga e lēsoni kotoa ki he tuʻunga fakafaʻeé.

Naʻá ku ongoʻi kuó u hē.

Naʻe ʻikai haʻaku fānau ke ʻoatu ki he kulupu vaʻingá. Ne ʻikai haʻaku ngaahi talanoa fakataautaha ke vahevahe fekauʻaki mo hono ohi hake ʻeku fānaú ʻi he ongoongoleleí.

Naʻá ku fuʻu fie maʻu ke u kau atu ki he pōtalanoa fekauʻaki mo e tuʻunga fakafaʻeé mo fakakaungāmeʻa ki he kau fineʻofa ʻi hoku uōtí, ka naʻá ku ongoʻi naʻe ʻikai ha fehokotaki ʻiate kimautolu he naʻe ʻikai ko ha faʻē au.

Ko e Sāpate faingataʻa tahá ʻa homa ʻuluaki Sāpate ʻi ha uooti foʻou. Koeʻuhí ko e ʻikai haʻama fānaú, ne fehuʻi mai kiate kimaua pe naʻá ma toki mali pē pea ʻokú ma palani ke kamata fakakū ha fāmilí. Kuó u taukei ʻaupito ʻi hono tali e ngaahi fehuʻi pehení ʻo ʻikai tuku ke nau uesia au—he naʻá ku ʻiloʻi naʻe ʻikai ʻuhinga ia ke fakamamahiʻi au.

Ka ʻi he Sāpate ko ʻení, naʻe fuʻu faingataʻa ʻaupito ke tali e ngaahi fehuʻi ko iá. Kuó ma toki ʻiloʻi pē, hili ʻema ʻamanaki lelei atú, ʻoku—ʻikai pē—ke u feitama.

Naʻá ku hū atu ki he houalotu sākalamēnití kuó u ongoʻi mafasia moʻoni, pea ne hoko hono tali e ngaahi fehuʻi “fakafeʻiloaki” angamahení ko ha meʻa faingataʻa kiate au. ʻI he lolotonga e sākalamēnití, naʻá ku fakasio he fakatahaʻangá ha niʻihi toki mali foʻou kehe ʻoku ʻikai haʻanau fānau pea lava ke mau ongoʻi tatau. Naʻe ʻikai ke u sio ki ha toe taha.

Ka naʻá ku matuʻaki loto mamahi moʻoni ʻi he Lautohi Faka-Sāpaté. Naʻe vave e hiki ʻa e lēsoní—ʻa ia naʻe fakataumuʻa ki he fatongia fakalangi ʻo e ngaahi faʻeé—ʻo hoko ia ko ha taimi lāunga. Naʻe tō hifo hoku lotó pea mokulu fakalongolongo hifo pē hoku loʻimatá ʻi hoku kouʻahé, ʻi heʻeku fanongo ki he lāunga ʻa e kau fefiné kau ki ha tāpuaki ne u fuʻu fie maʻu vivili.

Naʻá ku mavahe fakavavevave leva mei he lotú. ʻI he kamataʻangá, naʻe ʻikai ke u toe fie foki ki he lotú. Naʻe ʻikai ke u toe fie aʻusia e ongoʻi tuenoá. Ka ʻi he pō ko iá, hili haʻaku talanoa mo hoku husepānití, naʻá ma ʻiloʻi ʻe kei hokohoko atu pē ʻema ʻalu ki he lotú ʻo ʻikai koeʻuhí kuo kole mai ia ʻa e ʻEikí, ka koeʻuhí he naʻá ma fakatou ʻiloʻi ʻoku mahulu hake e fiefia ʻoku maʻu mei hono fakafoʻou e ngaahi fuakavá mo hono ongoʻi ʻo e Laumālié ʻi he lotú, he mamahi naʻá ma ongoʻi he ʻaho ko iá.

ʻĪmisi
couple sitting at church

ʻOku Tau Ongoʻi Kotoa Pē He Taimi ʻe Niʻihi Hangē ʻOku ʻIkai Ke Tau Kau Atú

Naʻe hoko e aʻusia ko iá he taʻu ʻe fā kuo hilí. Kuo ʻosi atu ha taimi mei ai. Pea ʻoku teʻeki pē ke ʻi ai ha pēpē ke u fua pe ko ha kato taipa ʻi hoku nimá, ka ʻoku ou ʻiloʻi ʻo laka ange ʻi ha toe taimi, ʻoku ou ongoʻi kau atu ki he lotú.

Neongo ʻeku feinga ke fakafiemālieʻi hoku mamahí, ka kuó u toe tokanga ange eni kiate kinautolu ʻoku mau feohí. ʻOku ou kei vakavakai holo pē he lotú, ka ʻoku ou feinga eni ke fakatokangaʻi ʻa kinautolu ʻe ngalingali haʻu ki he lotú ʻoku nau ongoʻi hangē ʻoku ʻikai ke nau kau maí. Pea kuó u ʻiloʻi eni ʻoku tau ongoʻi kotoa pē ʻoku ʻikai tali kitautolu he taimi ʻe niʻihi.

ʻI he Siasí, ʻoku ʻi ai ha kāingalotu uitou, vete mali, mo taautaha; ko e niʻihi kuo hē atu ha kau mēmipa honau fāmilí mei he ongoongoleleí; kakai ʻoku feʻao mo ha mahaki tauhi pe palopalema fakapaʻanga; kāingalotu ʻoku nau foua e fetokangaʻaki pē ʻa tangata mo tangata pe fefine mo fefiné; kāingalotu ʻoku nau ngāue ke ikunaʻi e maʻunimaá pe veiveiuá; kau papi ului foʻou; hiki foʻou; mātuʻa kuo lalahi pea mavahe e fānaú; pea hokohoko pehē atu.

ʻE lava ke tau ongoʻi kotoa ʻoku taʻofi kitautolu ʻe hotau ngaahi faingataʻaʻiá pe tūkungá mei heʻetau ongoʻi ʻoku tau kau atú, ka ko hono moʻoní ko e ngaahi tuʻunga makehe ʻo ʻetau moʻuí mo hotau ngaahi faingataʻaʻia fakafoʻituituí ʻa e meʻa lahi taha ʻokú ne ʻai ke tau ongoʻi ʻoku tau kau ʻi he Siasi ʻo Kalaisí.

ʻOku Tau Kau Fakataha mo Hotau Fakamoʻuí

Ko e taumuʻa ʻo ʻetau hoko ko ha mēmipa ʻo e Siasí, ke muimui kiate Ia. ʻOku tau kau fakataha mo hotau Fakamoʻuí, pea ʻoku tau kau atu ai ki Hono Siasí. Kuó Ne folofola mai, “Haʻu kiate au ʻa kimoutolu kotoa pē ʻoku feinga mo mafasiá, pea te u foaki ʻa e fiemālié kiate kimoutolu” (Mātiu 11:28).

ʻOku fakaafeʻi kitautolu ʻe he Fakamoʻuí ke tau haʻu kiate Ia—ʻo tatau ai pē pe ko e hā hotau ngaahi tūkungá. ʻOku tau haʻu ki he lotú ke fakafoʻou ʻetau ngaahi fuakavá, ke fakatupulaki ʻetau tuí, ke maʻu ha melino, ke fai ʻo hangē ko ia naʻá Ne fakahoko haohaoa ʻi Heʻene moʻuí—ʻo tokoniʻi e niʻihi kehe ʻoku nau ongoʻi hangē ʻoku ʻikai ke nau kau atú.

Mahalo ʻe ʻi ai ha ngaahi taimi ko au toko taha pē ʻi he Fineʻofá ʻoku ʻikai haʻaku fānaú. Pea ʻe kei fehuʻi mai pē ʻe ha kakai he taimi ʻe niʻihi pe ko e hā ʻoku ʻikai ke ʻi ai ai haʻama fānaú. Mahalo ʻe faingataʻa e ngaahi taimi ko iá, ka ʻi he ngaahi aʻusia faingataʻa kotoa pē, ʻoku ʻi ai pē ha ngaahi momeniti fakafiefia ange.

ʻE kei mahulu ange pē ʻeku ongoʻi e Laumālié ʻi he lotú mo ʻeku fakahaaʻi e ʻofa ki hoku Fakamoʻuí, ʻi haʻaku ongoʻi tuenoa. ʻOku ou ʻiloʻi ʻoku ʻia Kalaisi ʻa e melinó. ʻOku ou ʻiloʻi ʻoku ʻi ai ha faifakamoʻui ʻi he ʻalu ki he lotú. ʻOku ou ʻiloʻi ʻoku tāpuekina kitautolu ʻi he hokohoko atu ʻetau maʻu lotú. Mahalo ʻe kehe hotau ngaahi ʻahiʻahí mei he niʻihi kehe ʻi he lotú, ka ʻe lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe heʻetau ngaahi aʻusia fakataautahá ke tau ongoʻi ʻofa ange ki he niʻihi kehe te nau ala ongoʻi hangē ʻoku ʻikai ke nau kau atú. Pea ko hono olá, ʻe lava ke fakatahatahaʻi kitautolu ʻe he ngaahi aʻusia ko iá.

ʻOku ou ʻiloʻi ʻi heʻeku vahevahe ʻeku fakamoʻoní mo ʻoatu hoku lotó, te u lava ai ʻo tokoniʻi e niʻihi kehé ke mahino ko kinautolu—mo e tokotaha fakafoʻituitui kotoa pē—ʻoku nau kau ki he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní.