Am Mwananga Ae Tamaroa Nakon Mwengam
Iroun Beretitenti Dieter F. Uchtdorf
Kauoman ni Kauntira n te Moan Beretitentii
Ngkai kam kakukurei ngkami ni kabongana ana mwabe te Tama ae tangira are e katauraoia ibukin mwanangam, e na kairiko nakon te tabo ae tabu ao ko na teirake nakon arom are iai te mwaaka iai
Ti karineaki n te bwakantaai aei ma rokon Beretitenti Thomas S. Monson, ara burabeti Ti tataro n tainako ibukimi.
Tititati aika tangiraki, kam rabwa ibukin te katangitang ao taeka aika a taekinaki. A kaunganano ao a bon tau ibukin te Itita, te tai ae tabu are ti bukamaruia n te wiiki aei.
Bon te kimwareirei ni mena ikai ma ngkami ataeinnaine n ikotaki ma tinami ao ami taan kairiri aika tamaroa. Iai tamneimi aika marurung, ao ngaremi aika anai nano. Ni koauana ao te Uea e tabe ibukimi ao n tarai ngkami ma ieta ma te tangira.
I ikawai rake i Zwickau, are bon Tiaman Mainiku ngkoa. Ngke tao 11 au ririki, tamau e mena ian te kakae ni kakoauaki bwa te tia boutokaia taan kakaitara, ao a namakinna au karo bwa te kabanea n nakoraoi n rinerine ibukin ara utu a na birinako nako Tiaman Maeao. E iangoaki bwa te kabanea ni mano ni kawai bon te nako n taai aika kakaokoro ao n iri kawai aika kakaokoro nako Maeao, ao ni katikui ara bwai ni kabane.
Ngkai tamau e a rangin ni kararaoma taekana, e ana te kabanea n tawe ni kawai, rinanon Berlin. Tariu ae ikawai riki e nako meang, ao a kakai oin kawaia nako maeao. Mwaneu—ae ti tebo ana ririki ma angiia aika mena ikai n te bong aei—n ikotaki ma Helga Fassmann, ana tia reirei irouia Ataeinnaine, ao tabeman riki a mwananga n te tureen are e na rinanon kaawan Tiaman Maeao. A kaboa te tia tei n te mataroa bwa e na aki kaina teuana te mataroa ibukiia, ao ngke e a tia te turein n rinanon tian Tiaman Maeao, a kibanako man te turein nako kaawan Tiaman ike a kona ni karekea iai te kainaomataki. I kanga ni mataiakina mwaneu ibukin ninikoriana.
Ngai bon te kabanea ni uarereke n ataei, ao tinau e iangoia bwa ngaia ao ngai ti na nakonako rinanon te maunga are e bwenauai aba aika uoua. I uringa e baekini ara katawanou ae kanga ti na nakonako n te kawai ae abwabwaki ke ni bikiniki iaon maunga.
Ti toka n te turein nakon te raroa ae ti kona n nako iai ao imwina ti nakonako inanon te tai ae rangin ni maan, n reitinako ni kaan riki nakon tian Tiaman Maeao. A rangin n tararuaki taian tia, ma iai ara mwabe ao ti ata te tai ao te tabo ae ti na kona ni mano iai n rinanona. I kona ni kina ingaingan nanon tinau. E kamatebwaia te tabo ma nanona ae korakora n taraia ngkana ti iraki. Ma mwanekana n tatabeua nako, rangana ao bubuan waena a moanna ni mamara. I buokia ni uota ana baeki ae rawawata ma te amwarake, ana beeba aika kakawaki, ao tamneia kaain te utu ngke ti tamwarakea te kabanea n tabuki ae abwabwaki. Ni koauana, n ana iango ti a tia ni kitana te tia. Ngke e taraia bwa ti a mano, ti tekateka ao ni moanna ni kana karara ni bikiniki. I kakoaua bwa e a rau.
N te tai naba anne are ti a tibwa noora te kanikina n te tia. E raroa teutana ma ngaira! Ti karaoa ara bikiniki n iteran te tia ae bure. Ti bon tiku naba i Tiaman Mainiku!
Taan tararua te tia a kona n roko n te tai ae aki ataki!
E ienikuri tinau ni nnei kanara, ao ti tamarakea te tabuki ni kawaekoaira n aron ae ti kona. N te tai aei ti aki tangiria n toki ni karokoa ae ti ataia bwa ti a roko n iteran te tia are teuana.
E ngae ngke a tia kain ara utu n nako ni kawai aika kaokoro ao n rinanon kangaanga aika kakaokoro inanon kawaia, n tokina ti bane n roko n akea te kabuanibwai. N tokina ti a manga bane n reitaki n te utu. Ai kakimwareireira te bong anne!
Karakinan te Mwananga
Tera ae I a tibwa tuangkami bon te bwai ae I rinanona are irou bon te mwananga ae rangin ni kakawaki. I kona ngkai n tanrikaki ni maiu ao n uring tabeua kanoan te “mwananga” ae I a tia n rinanona. Tiaki ni kabane aika a irekereke ma rinanon maunga ke taian tia; tabeman iai riki ae a karaoia ma te tokanikai iaon kataki ke rikirake n te tamnei. Ma, bon taian mwananga ni kabane. I kakoaua bwa ni kabane maiu bon karakinan temanna n tatabemaniia nako “karakinan te mwananga.”
I koaua raoi bwa ko ataia ae ni kabane katein te aba a onrake ma karaki ni mwananga. Te katooto, ko bae n ata mwanangan Dorothy ao ana kamea, Toto, inano The Wizard of Oz. Dorothy ao Toto a oreaki n te toneito ao ni uotaki nakon Aban Oz. Ikekei, Dorothy e kunea te kawai ae tei n okoro anne, te kawai ae babobo-burikina are e kanikinaea te kawai are n tokina e na bon uotia nakon mwengana.
Ngkanne iai Charles Dickens’s Ebenezer Scrooge, are mwanangana e uotia tiaki man te tabo teuana nakon teuana ma man te tai teuana nakon teuana. Bon te mwananga man oin nanona are e buokia n ataia bwa bukin tera e riki n aekakina aei ao n ata te bwai ae na riki nakoina ngkana e teimatoa ni kawaina ni bwangantauti ao n aki kakaitau..1
Teuana mai ibuakon karakin Tiaina aika kakaongora bon Journey to the West. E koreaki n te ka 16 tienture, e taekina tikiraoin karakinan te mwananga ao mwanangan te ibonga are, man aia ibuobuoki aman aomata aika iraorao, e mwananga ni kaineta te maiun tamnei ae kakukurei.
Eng ao iai Bilbo Baggins, te aomata ae uarereke, man nanorinano ae rangi n tatangiria n tiku ni mweengana ni kana ana tuubu. Ma imwiin te karebwerebwe n ana mataroa, e ira te wewete nakon tabo ae tuai roko iai mai imwaina ao n otinako nakon te aonaaba, n ikotaki ma te aomata ae wanawana ma aomata aika uarereke ni kakoroa nanon te mition ae kakamaku ma e kakawaki.2
Te Karaki ae Tabangaki
Ti aki tangiri karaki ni mwananga aikai ibukina bwa ti kona ni kabotaua ma aia atatai taan mwamwananga. Aia tokanikai ao kabwakaia a kona ni buokiira ni kakaea oin kawaira rinanon te maiu. Te witeo are ti noria tabeua te miniti n nako e taekina naba te karaki ae tamaroa n te mwananga. Tao a kauringira naba n te karaki ni mwananga aika ti riai ni bane ngaira n atai—karakinan te mwananga ae ti bane ngaira n tatabemanira nako ni karaoa mwakorona ae kakawaki.
Te karaki aei e moanaki n te tai ae maan n nako, ni maan imwain ae mino te aonaaba ni kawaina, ni maan imwain ae a moanna ni kanakoa baina aika kakamaku tai nakon te tabo ae mwaitoro, n te tai ae maan n nako imwain naang ao karau ao maan aika bubura ke a uarereke a kaona ara buraneti. Ni moan te karaki aei, ko maeka n te tabo ae moan te raroa nako ae tikiraoi.
Ti aki atai rongorongon te maiu ae mwaiti n rikira n tamnei, ma ti atai bwai tabeua. E a tia Tamara are i Karawa ni kaotia nakoira bwa antai Ngaia, antai ngaira, ao antai ae ti kona n riki n arona.
Ma n te moan aro anne, ko ataia ma te koaua ae nene bwa iai te Atua ibukina ko noria ao ko ongo Ana taeka. Ko ata Iesu Kristo, are e na riki bwa ana Tibutetei te Atua. Iai am onimaki Irouna imwina, n aron are ko ataia. Ngkai ko ataia bwa tokin kawaim tiaki te tiku n ana tararua mwengam n te maiu n tamnei. Mwaitira tangiran rikim ae akea tokina anne, ko ataia ae ko tangiria ao ni kainnanoia ni katauraoiko nakon te mwananga. Ko na nako mai imatan Tamam, rinanon te otanga ni mwaninga, karekea te rabwata ae mamate, ao n reiakina ao n rinanon bwaai aika kantaningaki bwa a na buokiko n rikirake ni katotonga Tamam are i Karawa ao n oki nako Ina.
N te tabo ae tabu anne, ni katobibiaki irouia aika ko kinaia ao n tangiria, te titiraki ae kakannato ae ko riai n tia ni karekea ao n iangoia “N na oki ma te kawakinaki nakon mwengau i karawa?”
A mwaiti bwaai aika ko na aki kona n tararuai. Te maiu ae mamate e na kaangaanga inanon te tai, ae ngkana e kaonaki ma kaangaanga aika aki kantaningaki: aoraki, uruakinnano, kabuanibwai, itabarara.
N akea uringakin am atatai n tai aika nako—n akean uringakin are n te taina ko maeka ma Tamam are i Karawa—ko kona n uringa Bwanaana ibuakon karongoan ao kamangaongaon te maiu ae mamate aei?
Te mwananga nako e tara n rangi n abwabwaki ao ni kananououa—e kaonaki ma te kararaoma.
E na bon aki bebete, ma ko ataia bwa e uana karaoakina.
Ngaia, ikekei ko moana am mwananga n te maiu are akea tokina, n ingainga ma te kukurei ao te kantaninga ae a aki kona n taekinaki— ao, I iangoia, naba ma te raraoma ao te maaku.
N tokina, ko ataia bwa te Atua e na raoiroi—ae Raoiroina e na tokanikai. Ko a tia n ira te kauntira mai Karawa ae moan te korakora ao n ataia ae e na katauraoa te kawai am Tia Kamaiu ibukim bwa ko na kaitiakaki man am bure ao ni kamaiuaki man te mate n rabwata. Iai am onimaki, ae n tokina, ko na kimwareirei ao n tabeka bwanaam ma kuaea mai Karawa n takarua te kamoamoa nakon Arana ae tabu.
Ao ngaia, ae ko ana ikem ae korakora …
Ao te mwaneka ae abwabwaki ni keerake …
Ao aio ngkoe!
Kam a tia, n tatabemaningkami, ni waaki ni kawaimi ae moan te tikiraoi n oki nakon mwengami i karawa!
Am Mwabe
Ngkai ko a mena ikai iaon te aba, e raoiroi ae ko titirakiniko bwa e uara mwanangam. Ko mena iaon te kawai ae eti? Ngkoe te aomata ae ko a tia ni karaoaki nako iai ao n tangiria n riki nako iai? Ko karaoi rinerine are e na buokiko n oki nakon Tamam are i Karawa?
E aki kanakoi ngkami n te mwananga aei n tiotionako n akea am kantaninga iroum. E tangiriko n oki Nakoina. E a tia n anganiko kaaro aika tangira ao taan kairiiri n te Ekaretia aika onimaki, n raonaki ma te mwabe are e kabwarabwara te aba ao ni kaoti kangaanga; te mwabe e kaotia nakoim te tabo are ko kona ni kunea iai te rau ao te kukurei ao e na buokiko ni kaota kawaim n oki nakon mwengam.
Ngkai, ko na kunea ia te mwabe aei?
-
Inanon booki aika tabu.
-
N aia taeka burabeti ao abotoro.
-
Ao rinanon am kaotioti mairoun te Tamnei ae Raoiroi.
Te mwabe aei bon ana euangkerio Iesu Kristo, te rongorongo ae kakukurei, ao ana kawai ae kakimwareirei ana reirei Kristo. Bon tuua ao katooto aika ti anganaki iroun ara Tia Ibuobuoki ao ara Aetuwaitia, ae ata te kawai ibukina bwa bon ngaia te kawai.3
E koaua, karekean te mwabe e aki karaoi bwai aika raoiroi ni karokoa ae ko kamatebwaia—ni karokoa ae ko kabongana rinanon te maiu. I kaoko bwa ko na karaoia bwa te bwai ae kakawaki ni kamatebwaia ao n irii ana taeka te Atua. Kauka nanom nakon te Tamnei ae Raoiroi bwa e aonga ni kairiko inanon kawaim rinanon te maiu.
Am mwabe e onrake n rongorongo aika kaunganano ao ni kakaongora mairoun Tamam are i Karawa ao Natina te mwaane Iesu Kristo. N te bong aei ao I tangiria n tibwauaia ma ngkoe teniua maibuakon rongorongo aikanne are e na buokiko ni karekea kawaim ae nakoraoi nakon mweengam.
Te moan rongorongo: “Ti riai n aki maku, ibukina bwa e mena irarikira te Uea, ao e na tei irarikira.” 4
Tiaki ti ngkoe n te mwananga aei. Tamam are i Karawa e ataiko. E ngae ngke akea ae ongo bwanam, E ongo bwanam. Ngkana ko kukurei n te etieti, E kukurei iroum. Ngkana ko onimaki n te kataaki, E nanokawaki ma ngkoe.
Nanon tamara are i Karawa iroum e aki taraia bwa aekakira kaubwaim ke marurungim ke rabakaum. E taraiko tiaki n ai aron tarakim iroun te aonaaba; E noria bwa antai raoi ngkoe. E taraiko n nanom. 5 Ao E tangiriko 6 ibukina bwa Natina ngkoe.
Aine aika tangiraki, ukoukoria ma nanom ni koaua, ao ko na kunea . 7
I berita nakoim, ko aki maroa.
Ngkai, tei teutana ngkai naba ao taraia aomata aikana a katobibiko. Tabeman am taan kairiri, raraom, ke kain am utu. Tabeman ko tuai mani kaitibo ma ngaia ma imwaina. E ngae n anne, ao aomata aika ko noriia irarikim—inanon te botaki aei ke n tabo tabeua, n te bong aei ke n tabo riki tabeua—a kakawaki n te aonaaba i mwain te maiu aei. Te aomata anne ae tekateka irarikim e kona n ae te aomata ae ko tangiria ao ni butimwaia n te aba n tamnei. Ko bae n tia n riki bwa te banna ni katooto!
Teuana te bwai ae ko kona ni koaua iai: ni kabane aika ko noria—n aki tabe bwa aekakira te aomata anne, tera ana koaua, e kanga tein rabwatana, ke tarakina—bon te utu. Te ataeinaine ae ko taraia iai Tamana are i Karawa n aiarom, ao e katuka Ana bwaintangira ae tangiraki n aron ae ko karaoia, n ingainga n ruo nakon te aonaaba aei ni maeka iai bwa e aonga n te bongina ao ko na oki Nakoina.
E ngae n anne, e kona n tiku ni maroa, n aron ae reke n tabetai iroum. E kona n tabetai ni mwaninga ibukin ana mwananga. Taiaoka kauringa neienne rinanon am taeka ao am mwakuri, ae tiaki ti ngaia. Ti mena ikai bwa ti na buokira ibon iroura n tatabemanira nako.
E kona ni kaangaanga te maiu, ao e kona ni kamatoatoai naano n te kantaninga are tabeman aomata aki kona ni karoko te aba irouia. Tabeman ana kaonaki n te un. Tabeman a na kaenaena ao ni bwainingareia nake a kakoaua ao n tangiria te Atua. Ma iangoa te bwai aei: n ae kanga aki uringa, ngaia naba n te taina a tang ni kan oki nakon Tamaia are i Karawa.
Tiaki tabem bwa ko na rairiia tabeman. Anne ana mwakuri te Tamnei ae Raoiroi. Tabem bwa ko na tibwaua am koaua ao n aki maku. Anne ana mwakuri te Tamnei ae Raoiroi. Bwaina te iraorao nakoia ni kabane, ma tai kamangora am kainibaire. Tei ni koaua nakon katabeam ao am onimaki. Tei ni karietataki, ibukina bwa ngkoe natin te Atua te aine, ao E tei ma ngkoe.!
Te kauoua n rongorongo: “Kam na itangitangiri, n ai arona ngke I tangiri ngkami.” 8
Ko a tia n iangoia bwa tera te taetae ae ti bane ni bwainna ngke ti maeka ma te Atua? Iai au namakin ae korakora iai bwa te taetae n Tiaman, e ngae ngke akea raoi ae ataia. Ma I ataia bwa ni maiura n te maiu ae mamate ti reiakinna n te moan tai, mairoun Tamaia tamneira, te taetae ae taabangaki n te aonaaba—te taetae are iai mwaakana n tokanikai iaon totoko n te nanokawaki, rabwata, ao n tamnei.
Te taetae anne bon ana tangira ae itiaki Iesu Kristo.
Bon te kabanea ni mwaaka n taetae n te aonaaba.
Ana tangira Kristo bon tiaki te tangira ae oteaki. Tiaki te tangira n te kaati. Tiaki te aeka n tangira are e kamoamoaki n anene ao tamnei aika kinaaki.
E uota te tangira aei te bitaki ni koaua n te katei. E kona ni katoka te kairiribai ao ni kamaunai bakantang. E kona ni katoki riribai ao n tokanikai iaon namakin ni kairiribai. E kona ni kamwakuri kakai.
Ti karekei ara moan reirei9 n te taetae n tangira aei bwa tamnei imatan te Atua, ao ikai iaon te aba e reke ara tai ni kamwakuri ao n nanonna raoi. Ko kona n ataia ngkana ko reiakina te taetae n tangira aei man iangoan te bwai ae kaunga am iango ao am mwakuri.
Ngkana boton am iango a kabotoaki iaon ae ana kanga bwaai ni kakabwaiako, am kakao e kona ni babakanikawai ao n aki tau. Anne tiaki te taetae ae ko na reiakinna.
Ma ngkana boton am iango ao arom a boboto iaon te beku iroun te Atua ao tabeman—ngkana iai nanom ni koaua ni kakabwaiaia ao ni uotia rake akana a maeka irarikim—ikai are e na kona iai ana tangiria Kristo ae itiaki ni kona ni mwakuri inanora ao ni maiura. Anne te taetae ae ko tangiria n reiakinna.
Ngkana ko a mwatai n te taetae aei ao ni kabongana n am reitaki ma tabeman, a na kina te bwai teuana inanom are e na rikirake inanoia te namakina ae e a maan n raba n ukeukera te kawai ae ineti n oki nakon mwengaia i Karawa. Imwiina, ao te taetae n tangira e a riki bwa taetae n te aba naba ae bwainaki.
Te kairoro ae nano ao n teimatoa aei bon te taetae ae rooti tamnei ni kabane. Bon te taetae n oota, te taetae ni mwakuri, te taetae n tabekakirake ao ni kakukurei ao ni karekea te rau.
Reirei ni kabongana ana taetae Kristo n tangira ae tabangaki n te aonaaba.
Ao te kateniua n rongorongo: “Kabebetei nanomi.” 10
N tabetai ao ti riki n aki taotaonaki n nano ma ara tabo are ti a mena iai n ara mwananga, ngaia anne? Ngkana 12 am ririki, ko na iangoia ae ko a roko n 14. N te 14, ko kona n iangoia ae ai 18. Ao n te 18, n tabetai ao ko kona n iangoia bwa ai manga 12 ao ni kona ni waakinna mai moana riki.
N tainako ao e na iai bwaai aika ti na ngureakin—bwaai aika koa aki kantaningaia bwa ana riki. Ko kona ni kabanea am bong n namakina te nanokawaki, te maroa, te aki oota, ke te ribaaki. Ma anne tiaki te mwananga ae ko kantaningaia, ao tiaki te mwananga ae e a tia te Tama are i Karawa ni kanakoko bwa ko na anaia. Uringnga, ngkoe raoi natin te Atua te aine!
N atakin aei, I kaoko bwa ko na nakonako ma te onimakinaki ao ma te kimwareirei. Eng, iai katabuki ao kiribwakeke ao riki mwiina aika kakamaku. Ma tai kabanea am iango iaoia. Tara te kukurei ae e a tia Tamam i Karawa ni katauraoia ibukim ni mwanekam ni kabane n am mwananga. Te kukurei bon tokin te kawai, ma bon te kawai naba. Te rau n te aonaaba aei, ao te maiu ae akea tokina bon n te aonaaba ae na roko bon te bwai are E taekinna n te berita.11 Anne bukina ae tuangiira bwa ti na “kabebetei nanora.”
Ngkana ko kabongana te mwabe ae a tia ni katauraoia ma te kukurei Tamam ae tangira ibukin mwanangam, ko na karekei am konabwai mai karawa. Ko na rikirake bwa natin te Atua te aine ae ko kantaningaia bwa ko na karekea.
Aine aika kam tangiraki, ataeinaine n te Ekaretia aika kam tangiraki, raoraou kairake aika kam tangiraki, ngkai ngai ana Abotoro te Uea I katikua iroumi te kakabwaia ae ko na kunea kawaim n te mwananga nakon mwengam aei ao n riki bwa te tia kairi ma ieta nakoia raom ni mwananga. Bon au berita ma au tataro naba ae ngkana ko karinea ao ni maiu ni koaua nakon berita aika tabu, koaua, ao kakawakin ana euangkerio Iesu Kristo, n tokin mwanangam te Tama are i Karawa e na mena ikekei. E na inga nakoim, ao ko na ataia n te taina ao ibukin bwai ni kabane ake ko a tia ni karaoi ni kona n roko ni mwengam n akea te kaangaanga. N aran Iesu Kristo, amen.