Ninikoria ni Kakoaua iroun Iesu
Ti aki kona ni kariaia ara koaua iroun te Tama ao te Nati bwa a na mangaongao ao ni kanganga man te otanga.
Te maiu ae akea tokina bon te bwaintangira ae korakora mai iroun te Atua are e anganiia naake a “kawakin ana tua [te Atua] ao n teimatoa ni ua te toki.”1 N iterana teuana, te maiu ae akea tokina ma Tamara are i Karawa, e kakeaki nakoia “ake aki ninikoria ni Kakoaua iroun Iesu.”2 Iai tabeua bwaai ake a reke bwakaia iai n ninikoria ake a kona n totokoira man rokora n ara kouru ibukin te maiu are akea tokina.3 Otanga a kona ni mwaiti; N na anga te kabotau
Ririki aika a nako tamau e katea te auti ae uarereke bon iaon abaia n te tabo are e a tia n ikawairake iai. Te aba ae aoraoi i nuukan te marae e rang Tamaroa. Ngke a kateaki oon te auti, Ia roko n noria. I rang mimi bwa witoona a kaitara bouan te iti are e aki rang raroa man te auti. Irou, e rang kabureta te Tamnei ae tikiraoi.
I taku, “Tamau, e aera ngkai ko kariaia bouan te iti bwa e na tei ni kaitarako man te winto?”
Tamau, te aomata ae rang tikiraoi ae rang n rau, e kabwarabwara ma te tangira, “Quentin, bouan te iti bon te bwai ae moan te Tamaroa irou iaon te tabo aei!” Imwiina e kabwarabwara. “Ngkana I noora te boua, I ataia bwa, tiaki n aron are ngke ko ikawairake ikai, N na bon aki urakiran inanon bwaketi man te tiburing nakon te auti ni kuuka, kaitaki baiu, ke n tebotebo. N na bon aki kona ni kaura te taura te nenea ke te raenten n te tairiki ni wareware. I tangiria n noora bouan te iti arei inuukan raoi au winto.”
Tamau e rang okoro ana taratara iaon bouan te iti ma ngai. Irouna te boua arei e tei ibukin tamaroan te maiu, ma irou te bwai ae e kabwaka man taraan te aba ae Tamaroa. Tamau e rang kakaawaki irouna te iti, ota, ao te Itiaki iaon bwaai ni kabane. I waekoa n ataia bwa ngkai bouan te iti bon te bwai ae kabwaka irou, iai tamaroana, te kanikina ae nano iroun tamau.
Te otannga bon “te totoko nakon te koaua ke te ota” ke te totoko nakon te rikirake.”4 Te tatanako n te maiu n tamnei bon “te bwaka inanon te bure ke bwai aika bure.”5 Te otanga a kona n riki bwa bwaai ake a totokoira man karekean ara kouru aika raraoi.
Ti aki kona ni kariaia ara koaua iroun te Tama ao te Nati bwa a na mangaongao ao ni kanganga man te otanga. Ti aki kona ni mwane. Ara koaua irouia a riai n Itiaki ao ni beebete n aron Katanan te boua n iti ae beebete iroun Tamau n te tabo are e ikawairake iai.
Tera tabeua otanga ake a mangaongao mani kanganga n ara koaua ae Itiaki ae beebete iroun te Tama ao te Nati are e totokoira n ninikoriara n te koaua anne?
Teuana te otanga Bon Ana Ataibwai te Aonaaba
Ti kabaeaki nakon te atatai n aekaia nako ao ni kakoaua “mimitonging te Atua bon te ataibwai, a kabaeaki nakon kakaawakina ae korakora.”6 Ma ti ataia naba bwa e tangiraki te iango n te kaitara ni kairiianako aomata mairoun te Atua ao ni karekea te utabataba man kabwarabwaraan ana ataibwai te aonaaba iaon te Tia Kamaiu ao Ana reirei.
Te Abotoro are Bauro bon te tia Kakoaua ni koaua iroun Iesu Kristo ibukin kamimiin ao bitakin maiuna are e rinanona ma te Tia Kamaiu.7 E onoti rongorongon Bauro are e katauraoia bwa e na kabotau nakoia aomata man katei aika mwaiti. E tatangira te “kokoaua ae beebete” man te I-Tetaronike ao aia akoi n nanoanga I-Biribi.8 E bon kunea bwa e kanganga riki kabotauan wanawanaia ao kateia kain Erene. I Athen iaon Maungan Mars, e kata ana kawai ana ataibwai te aonaaba ma e totokoaki. Irouia I-Korinto, e kataia ni kabeebete te reirei “n ana reirei Kristo ngke e tauraki.”9 Ni kabonganaan ana taeka te Abotoro are Bauro:
“Ao tiaki raon au taeka ma au reirei taeka n anai nano n rabakau, ma bon raon au taeka ma au reirei kaotiotan te Tamnei ma te mwaaka:
“ba e na aki teimatoa ami onimaki n rakabakauia aomata, ma e na teimatoa ni makan te Atua.”10
Tabeua rongorongon te Tia Kamaiu ao Ana mition aika rang Tamaroa ni Koroboki aika a tabu a kaotaki n 1 I Korinto. Mwakoro teuana—15—e a tia ni katia nanon te aonaaba rinanon ana kaotioti George Frideric Handel’s Messiah.11 Iai inanona rongorongon ana reirei te Tia Kamaiu. N te kateniua ni mwakoro n te Metia, bon imwiin raoi te anene “Hallelujah Chorus,” e tatao riki kabonganaan Koroboki man 1 I Korinto 15. Inanon tabeua man kibu aikai, Bwauro e katamaroai raoi kabwarabwaraan tabeua ake e a tia ni karaoi te Tia Kamaiu:
“[Bwa] ngkai Kristo e a manga uti mai buakoia mate,… te moan ua I buakoia aika matu.
“… Ba ngkae e mate te aba iroun te aomata, ao a na manga uti naba mate iroun te aomata.
“Ba aroia aomata, ngkai a bane ni mate iroun Atam, ao ai aroia naba a na bane ni kamaiuaki. …
“O te mate, e nga kaweteni bukin? O te ruani mate, e nga am tokanikai? …
“Ma e na katituaraoaki te Atua, are anganiira te tokanikai rioun ara Uea are Iesu Kristo.”12
Ti ataia bwa te Kekerikaaki e riki mwakorona ibukin ana ataibwai te aonaaba are e karietaaki iaon ana reirei Kristo, ae kakaawaki. N onean mwiin beebeten ana rongorongo ake e anga te Tia Kamaiu, a mwaiti koaua aika Itiaki man kakaawaki ake a bitaki ke ni bua. Ni koaua, te aro ni Kiritian e butimwaai tabeua kateia kain Erene ni karika te aro ni Kiritian bwa te katei ae tabangaki are katobibia. Te tia rabakau n rongorongon rimoa Will Durant e koreia: Kateia kain Erene e a mate ma te maiu ae boou irouia ake a anai mwakorona.”13 Man ngkoa, ao ni boong aikai, tabeman aomata a totokoa ana euangkerio Iesu Kristo ibukina, n aia iango, e aki kanganga karekeana.
Ni moan Kaokanbwaai, a mwaiti aomata ake a kaitara n iriira ana reirei te Tia Kamaiu. A mwaiti aba ake a arananiia bwa aba ni Kiritian. Ma bon mai ikanne iai te taetae ni burabeti bwa e na rangi ni kanganga riki n ara bong.
Heber C. Kimball bon temanna te Abotoro n te Tengaun ma Uoman ngkoa ni boong aikai ao te Moan Kauntira iroun Beretitenti Brigham Young. E kauring: E a roko te tai are e na kanganga kinaakin moan ara kairiribai ma ana aomata te Atua. Ngkanne n tara te raumea ae korakora, bwa iai tain te raumea ae korakora, ao a mwaiti aika a na bwaka.” N kainana ao e taku bwa iai te UKEUKE ae e na roko.”14
N ara bong, korakoran te aro ni Kiritian n aba aika a mwaiti, n ikotaki ma United States, e na bwaka. N akean te koaua n aro, akea te namakin ni bukintaeka nakon te Atua. Ni kaineti ma aio, e na kanganga katean tamaroan te aonaaba n arora ni maiu. Ana atatai te aonaaba are e nene n tabetai e karekea te untaba imarenaia.
Te kananokawaki, aio e bon riki naba irouia tabeman kain te Ekaretia ake a raroa man te koaua are a ataia ao n rekenako man iango nako ake a bwainaki n te tai—a mwaiti ake a bon aki raraoi.
Are e booraoi ma ana taetae ni burabeti Heber C. Kimball, Unimwaane Neal A. Maxwell e taku n 1982: “Te raumea ae korakora e na riki ibukina akean anua aika raraoi ake aki karaoaki iai te rairannano. Tabeman a na taenikai n onean mwiin te teimatoa ni ua te toki. Tabeman a na keweaki irouia taan burabeti ni kewe. N aroia naba, tabeman a na un, ibukin mwaitin otanga ni katoa boong!”15
Teuana riki te Otanga bon Te Rawa n Noora te Bure n Arona ni Koaua
Teuana te koaua ae kanganga ae onoti n ara bong bwa a mwaiti aomata aika kabaeaki n aro aika bure ao a rawa n iangoia ae bure. Akea raraomaia ke nanoia ni kan ata aroia ae bure bwa e bure n te maiu n rabwata. Riki tabeman ake a kaitara te koaua n te Tama ao te Nati e bure nneia bwa te Tama n tangira I Karawa e riai n aki katoka te katuua ibukin aro ake a kaitara Ana tua.
Aio are nooraki bwa ana koaua Korianton, natin Aramwa te Teei n Ana Boki Moomon. E a tia ni karaoa te bure ae moan te kananokawaki are e a boaaki iroun Aramwa. Ti kakabwaiaki bwa te burabeti ae korakora ae Aramwa, are e rinanon te “rua ae te kabanea n rootongitong [ao] te oota ae moan te kamimi,”16 ni korea mwiin te kaetieti are e anga. Inanon te ka-39 ni mwakoro n Aramwa, ti wareka arona ni reireina natina n rinanon te rairannano ao ni kabwarabwara aron Kristo n roko n uotinakoi buure. E karaoa te rairannano nakon Korianton ibukina bwa “akea te bwai ae bareka ae kona ni karekea uean karawa.”17
Aramwa 42 iai inanona tabeua reirei aika Tamaroa n te Mwakuri ni Kamaiu man Koroboki aika a tabu ni kabane. Aramwa e buoka Korianton n ataia bwa anne tiaki “te motiraoi ae e na katukaki n te aro ae kananokawaki.”18 Ma e taekinna bwa e moa mairoun Atam, te Atua n nanoanga e a tia ni karekea “ana tai ibukin te rairannano” ibukina bwa ngkana akea te rairannano, “te babaire ni kamaiu are e korakora e na bon tia ni kamangaoaki.”19 Aramwa e taekinna naba bwa ana baire te Atua bon te “babaire ibukin te kukurei.”20
Ana reirei Aramwa a rang ibuobuoki: “Bwa nooria, te momotiraoi e karaoi bwaai ni kabane ake a tangiri, ao te nanoanga e anga bwaai ni kabane ake bon oin ana bai; ao ngaia, are akea ma bon ake a raraoma ni koaua aika a na kamaiuaki”21 Nooran aroia ni koaua, mimitongin kakabwaia n te rairannano ao te ongotaeka nakon ana reirei te Tia Kamaiu a rangi ni kakaawaki. E aki riai bwa e na matata, ngkai Aramwa ma Korianton, ni korakoran te rinerine ae bure ao n aki rairannano. E a tia n taekinaki, “Kaan riki ke e na waeremwe riki ni kabane a na tekateka ni kaitara mwiin aia rinerine.”22
Te kakabwaia ae Tamaroa ao kakabwaia n tiretio n Ana Mwakuri ni Kamaiu te tia Kamaiu bon rinanon te rairannano, karaoan mwakuri aika bure bon te kamaunaaki. Imwiin ana rairannano Korianton, Aramwa e kainiin, “Aki manga katabetabeko bwaai aikai, ma ko na ti tabetabe n am bure, n te katabetabe are e na kairiko nakon te rairannano.”23
Taraan bwai aika Akea manenaia Bon te Otanga
Te burabeti Iakobwa e araniia Iutaia n taai akekei bwa “aomata aika a bonotaninga” are aki tangira te raoiroi, “tiringiia burabeti, ao a ukoukori bwaai aika a aki ata inanoia. Ma ngaia ae ibukin matakiia, ae te mataki ae reke man taraan bwaai aika akea maneiaia, ao a na riai ni bwaka.” 24
Ngkai a bon mwaiti katoto n taraan bwaai aika akea manenaia,25 te kabanea ni kakaawaki bon bwaai aika a rang riao. Bwaai aika a rang riao n te Euangkerio e riki ngkana temanna e karietai reirein te euangkerio iaoia reirei tabeua ake a kaakawaki ao e ana nnena are e riaon ke kaitarai aia reirei mataniwiin te Ekaretia. Teuana te katooto bon te tai are temanna e boutoka ibukin karakaan, bitakin, ke kabwarabwara iaon ti teuana mwakoron Tuan te Mauri. Teuana riki bon te katauraoi ae boobuaka ibukin “tokin te aonaaba.” Inanon katoto aika uoua, tabeman a kaungaaki bwa a na butimwaea te rairairi ae raroanako. “Ngkana ti bita tuan te mauri ke reirei tabeua nakon ana koaua te aro ae e bon raroanako, tia tarai bwaai aika akea manenaia.”26
N taekinna reirei aika kakaawaki, te Uea e taekinna bwa are e, “Tataekinna ae raka ke iaan aei, bon tiaki naba mai irouna.”27 Ngkana ti karietai reirei nako n te aro are e kakeerikaaki kabaeakira nakon reirei aika titebo arona ma ake tabeua ke n ana kaitaraana ke ni karakai aia reirei mataniwiin te Ekaretia, tia tarai bwaai aika akea manenaia.
N reitana, tabeman kain te aro a karietai bwaai aika a riki, a mwaiti mai iai aika a raraoi, nakon aroia aika rietata nakon aan reirein te euangkerio. A karini kabaeakiia nakon karaoan moan kabaeakiia ao a kauarerekei kabaeakiia nakon te Tia Kamaiu ao Ana reirei nakon te kauoua n rinan. Ngkana ti karakai bwaai nako iaon kabaeakira nakon te Tia Kamaiu, ngkana anuara a kiNa bwa te tia reirei temanna ao tiaki Natina te Atua are I karawa, ngkanne tia tarai bwaai aika akea manenaia.
Te ka76 ni mwakoro n te Doctrine ao Covenants e kamatata bwa te “ninikoria ni Kakoaua iroun Iesus”28 bon te bwai ae beebete, te ukeuke ae kakaawaki imarenaia naake a na karekei kakabwaia n te abanuea are tiretio ao naake a rinano riki n te abanuea are teretio. N ninikoria ti riai ni kabotoi ara iango iaon mwaakan Iesu Kristo ao Ana anganano ni kamaiu n tokanikai iaon te mate ao, rinanon ara rairannano, ni kaitiakiira man ara bure ao ti riai n iriira ana reirei Kristo. 29 Ti kainnanoa naba te ota ao te atatai ni maiun te Tia Kamaiu ao reirei ake a na kairiiri iaon kawain berita aika a tabu, n raonaki ma otenanti aika a tabu n te tembora. Ti riai n teimatoa inanon Kristo, ni kakukureira n Ana taeka, ao n teimatoa ni ua te toki.30
Kainiin
Ngkana ti na ninikoria n ara Kakoaua iroun Iesu, ti riai n totokoi otanga ake a kamwaneira ao n tuukiira man te rikirake irouia mwane ao aine aika karineaki. Ti a kataia n tainako ni karaoi Ana beku. Ao ni ukoukora te ataibwai, ti riai n totokoa ana ataibwai te aonaaba are e kakerikaaka kabaeakira nakon te Tia Kamaiu. Ti riai n noora te bure n arona ni koaua ao ni butimwaea ana Mwakuri ni Kamaiu te Tia Kamaiu rinanon te rairannano. Ti riai n totokoa taraan bwaai aika akea manenaia ao ni kabotoi ara taratara iaon Iesu Kristo, ara Tia Kamaiu ao te Tia Kabooira, ao n ira Ana reirei.
Tamau e noora te boua bwa nanona karekean te iti, ota, ao te ran ae mwaiti ibukin te kuuka te kaitiaki. Bon atibun te mwaneka nakon karikirakean maiuna.
Temanna te tia korokaraki e taekinna bwa otanga a kona ni karaoaki bwa “atibun te mwaneka nakon te anua ae rine ao te nako Karawa.”31
Iroura, te ninikoria inanon ara koaua iroun Iesu bon atibun te mwaneka nakon tauran ana nanoanga te Tia Kamaiu ao te abanuea are tiretio. Iesu Kristo bon tii te ara iaan karawa are tina kona iai ni kamaiuaki.32 I kaota au Kakoaua ae koaua N arona mai karawa ao tibwangana ae tabu n Ana baire te Tama. N aran Iesu Kristo, amen.