Heheura’a nō te ’Ēkālesia, heheura’a nō tō tātou orara’a
I te mau mahana… i muri nei, e’ita tātou e ora mai i te pae vārua mai te peu ’aita te mana arata’i ’e te fa’atere ’e te tāmāhanahana ’e te tāmau o te Vārua Maita’i.
E ha’amaita’ira’a hanahana mau te fa’ahanahanara’a i te Pāsa ’e ’outou i teie sābati ’āmuira’a rahi ! ’Aita e ’ohipa tano a’e i te fa’ahanahanara’a i te ’ohipa faufa’a roa a’e i tupu a’enei i ni’a i te fenua nei, nā roto i te ha’amorira’a i te ta’ata faufa’a roa a’e i ta’ahi a’enei i teie nei fenua. I roto i teie nei ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a Nei, tē ha’amori nei tātou iāna tei ha’amata i tāna tāra’ehara rahi hau a’e i te ’ō nō Getesemane. ’Ua ineine ’oia e mamae nō tā tātou tāta’itahi mau hara ’e mau paruparu, e mamae tei fa’atahe i tōna toto « nā te mau poa ato’a ».1 ’Ua fa’asataurohia ’oia i ni’a i te Kalavari2 ’e ’ua ti’a fa’ahou mai ’oia i te toru o te mahana ’ei tino mātāmua tei ti’a fa’ahou mai i roto i te mau tamari’i a te Metua i te Ao ra. ’Ua here au iāna, ’e tē fa’a’ite pāpū nei au ē, tē ora nei ’oia ! Nāna e fa’atere nei ’e e arata’i nei i tāna ’Ēkālesia.
’Āhani ’aita te tāra’ehara rahi hau a’e a tō tātou Fa’aora, ’aita ïa hō’ē o tātou e nehenehe e tīa’i e ho’i i tō tātou Metua i te Ao ra. ’Āhani ’aita tōna ti’a-fa’ahou-ra’a, ’ei te pohe ïa te hope’a. Maoti te tāra’ehara a tō tātou Fa’aora i matara ai te ora mure ’ore ’e i pāpū ai te tāhuti ’ore, nō tātou pā’āto’a.
Maoti tāna misiōni tei hau a’e, ’e te hau ho’i tāna e hō mai nei i tōna mau ’āpe’e i tāmarū ai tō māua ta’u vahine ’o Wendy ’ā’au i te maorora’a pō nō te 2 nō Tēnuare 2018, i te fa’aarara’a mai te niuniu ia māua ’ua fa’aru’e mai peresideni Thomas S. Monson ’e ’ua haere atu i te tahi atu pae o te pāruru.
Tē mihi nei tātou i te peresideni Monson ! Tē fa’ahanahana nei tātou i tōna ora ’e te faufa’a tāna i vaiiho mai. ’Ua vaiiho mai teie ’aito rahi i te pae vārua, i tāna tapua’e e’ita e mo’e i mua i te ta’ata ato’a i mātau iāna ’e i mua i te ’Ēkālesia tāna i here.
I te sābati 14 nō Tēnuare 2018, i roto i te piha ni’a o te hiero nō Roto Miti, ’ua fa’anaho-fa’ahou-hia te Peresidenira’a Mātāmua mai te au i te hōho’a ’ōhie, e hōho’a mo’a rā, tā te Fatu i ha’amau. Ē i roto i te ’āmuira’a hanahana inanahi po’ipo’i ra, ’ua ’āfa’i te mau melo o te ’Ēkālesia nā te ao ato’a nei i tō rātou rima i ni’a nō te ha’apāpū i te mea i ravehia na e te mau ’āpōsetolo. Ma te ha’eha’a, ’ua māuruuru vau nō tā ’outou pāturura’a.
’Ua māuruuru ato’a vau i te feiā i ti’a nā mua mai iā’u. ’Ua fāna’o vau i te tāvini i roto i te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo e 34 matahiti ’e ’ua mātau maita’i au i e 10 o nā 16 Peresideni o te ’Ēkālesia nā mua atu. ’Ua ha’api’i rahi mai rātou iā’u.
E mea rahi ato’a tā tō’u mau tupuna i hōro’a iā’u. Pauroa nā metua e va’u o tō’u nau pāpā rū’au ’e māmā rū’au tei fa’afariuhia i roto i te ’Ēkālesia i Europa. E rave rahi tā teie nau vārua ’āueue ’ore i fa’atūsia nō te haere mai i Ziona. I roto rā i te mau u’i nō muri iho, ’aita tō’u nau tupuna i vai itoito maita’i. Nō reira, ’aita vau i pa’ari i roto i te hō’ē ’utuāfare tei fa’atumuhia i ni’a i te ’evanelia.
’Ua here au i tō’u nā metua. E mea faufa’a roa rāua nō’u ’e ’ua ha’api’i mai rāua i te tahi mau ha’api’ira’a faufa’a roa ’ino. E’ita e nava’i tō’u māuruuru ia rāua nō te orara’a ’oa’oa tā rāua i fa’atupu nō mātou tō’u mau taea’e ’e tuahine. Terā rā, i tō’u ’āpīra’a, ’ua ’ite au ē tē toe ra te tahi ’ohipa. I te hō’ē mahana, ’ua pa’uma vau i ni’a i te pere’o’o ’oire ’e ’ua haere atura i te faretoa buka a te ’Ēkālesia nō te rave mai i te hō’ē buka nō ni’a i te ’Ēkālesia. ’Ua au roa vau i te ha’api’ira’a nō ni’a i te ’evanelia.
I te māramaramara’a vau i te Parau Pa’ari, ’ua hina’aro atura vau ’ia ha’apa’o tō’u nā metua i teie ture. Nō reira, i te hō’ē mahana, e mea ’āpī roa vau, ’ua pou vau i roto i te piha raro o tō mātou fare ’e ’ua tūparari pauroa vau i te mau mohina pia ! ’Ua mana’o vau e ta’iri mai tō’u pāpū iā’u, ’aita rā ’oia i parau a’e.
’E ’a pa’ari noa ai au ’e ’a māramarama noa ai au i te rahi fa’ahiahia o te fa’anahora’a a te Metua i te Ao ra, ’ua parau pinepine au i roto iā’u : « E ’ere fa’ahou te tao’a tā’u e hina’aro nō te Noela ! ’Ua hina’aro noa vau ’ia tā’atihia tō’u nā metua ». ’Ua tīa’i-maoro-hia te reira ’ohipa ē ma’iri roa te 80 matahiti o tō’u nā metua, ’ua tupu rā te reira. E’ita tā’u e nehenehe e faa’ite i tō’u ’oa’oa rahi i terā ra mahana,3 ’e tē ’ite nei au i terā ’oa’oa nō te tā’atira’ahia rāua ’e ’o vau ia rāua.
I te matahiti 1945, tei te ha’api’ira’a taote au, ’ua fa’aipoipo vau ia Dantzel White i roto i te hiero nō Roto Miti. ’Ua ha’amaita’ihia māua i e iva tamāhine nehenehe ’e hō’ē tamaroa iti. I teie mahana, ’ua riro teie ’utuāfare tē rahi noa ra hō’ē o tō’u ’oa’oa rahi i roto i te orara’a.
I te matahiti 2005, fātata 60 matahiti i muri iho i tō māua fa’aipoipora’a, ’ua pi’i-tā’ue-hia Dantzel iti ’ia ho’i i te fare. Nō te hō’ē tau, fātata vau i te fa’aea noa i roto i te heva. ’Āua’a a’e maoti te poro’i nō Pāsa ’e te ti’a-fa’ahou-ra’a i parauhia i pāturu iā’u.
Ē fa’atae mai nei te Fatu ia Wendy Watson i tō’u pae. ’Ua tā’atihia māua i roto i te hiero nō Roto Miti, i te 6 nō ’ēperēra 2006. ’Ua here roa vau iāna ! E vahine fa’ahiahia mau ’oia—e ha’amaita’ira’a nō’u, nō tō māua ’utuāfare ’e nō te ’Ēkālesia tā’āto’a.
’Ua tae pauroa mai teie mau ha’amaita’ira’a ’ei fa’ahope’ara’a nō te ’imira’a ’e nō te ha’apa’ora’a i te mau muhumuhu o te Vārua Maita’i. ’Ua parau te peresideni Lorenzo Snow ē : « E ha’amaita’ira’a rahi ta’a ’ē ïa teie nō te Feiā Mo’a ato’a i te mau Mahana Hopea nei… e ti’ara’a tō tātou i te fāri’i i te mau fa’a’itera’a a te Vārua i te mau mahana ato’a o tō tātou orara’a ».4
Hō’ē o te mau mea tā te Vārua i tūra’i pinepine i roto i tō’u ferurira’a mai te taime mai ā ’a pi’ihia ai au ’ei Peresideni o te ’Ēkālesia, ’o te ineine rahi ïa o te Fatu ’ia heheu mai i tōna mana’o ’e tōna hina’aro. Te fāna’ora’a ’ia fāri’i i te heheura’a, ’o te hō’ē ïa o te mau hōro’a rahi roa a’e a te Atua i tāna mau tamari’i.
Nā roto i te mau fa’a’itera’a a te Vārua Maita’i, e tauturu mai te Fatu ia tātou i roto i tā tātou ato’a mau tauto’ora’a parau ti’a. Tē haamana’o ra vau, i roto i te hō’ē piha tāpū, tē ti’a ra vau i mua i te hō’ē ta’ata ma’i—ma te pāpū ’ore nāhea mau i te rave i teie tāpūra’a ’āpī—fa’a’ite mai nei te Vārua Maita’i i te hōho’a o te tāpūra’a i roto i tō’u ferurira’a.5
’Ei pa’epa’era’a i tā’u anira’a ia Wendy ’ia fa’aipoipo, ’ua nā ’ō atu vau iāna : « ’Ua ’ite au e aha te heheura’a ’e nāhea i te fāri’i i te reira ». Nōna rā—mai tā’u i ’ite ē ’o tōna huru te reira—’ua ’imi a’ena ïa ’oia i te heheura’a nō ni’a ia māua ’e ’ua fāri’i mai ho’i ’oia i te reira, nā te reira i fa’aitoito iāna e pāhono mai ē, ’ē.
’Ei melo nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo, ’ua pure au pauroa te mau mahana nō te heheura’a ma te ha’amāuruuru i te Fatu i te mau taime ato’a ’ua paraparau mai ’oia i tō’u ’ā’au ’e i tō’u ferurira’a.
Feruri na i teie semeio ! Ta’a ’ē noa atū tā tātou pi’ira’a i roto i te ’Ēkālesia, e ti’a ia tātou ’ia pure i tō tātou Metua i te Ao ra ’e ’ia fāri’i i te arata’ira’a ’e te ’avei’a, ’ia fa’aarahia tātou i te mau ata’atara’a ’e te mau fa’anevanevara’a ’e ’ia fāri’i i te ’aravihi nō te fa’atupu i te mau mea e’ita e noa’a ia tātou ’ia fa’atupu ’āhani ’o tātou ana’e. Mai te peu e fāri’i mau tātou i te Vārua Maita’i ’e e ha’api’i tātou ’ia hāro’aro’a ’e ’ia māramarama i tāna mau muhumuhu, e arata’ihia tātou nō te mau mea rahi ānei ’aore rā te mea iti.
I te fa’arurura’a vau i te hōpoi’a fa’a’ami (intimidant) e mā’iti e piti tauturu, ’ua mana’o vau nāhea pa’i au e mā’iti e piti i roto i nā taea’e ’ahuru ma piti tā’u i here ’e e fa’atura nei.
Nō tō’u ’ite ē, tei ni’a te fa’aurura’a maita’i i te parau ha’amāramaramara’a maita’i, ’ua fārerei hō’ē hō’ē au i te ’āpōsetolo tāta’itahi nā roto i te pure.6 ’Ua ha’apa’i atura vau i te hō’ē piha mo’emo’e o te hiero nō te ’imi i te hina’aro o te Fatu.Tē fa’a’ite pāpū atu nei au ē, ’ua fa’aue mai te Fatu ’ia mā’iti i te peresideni Dallin H. Oaks ’e te peresideni Henry B. Eyring nō te tāvini ’ei tauturu nō’u i roto i te Peresidenira’a Mātāmua.
Nā reira ato’a, tē fa’a’ite pāpū atu nei au ē, ’ua fa’auru te Fatu i te pi’ira’a o Elder Gerrit W. Gong ’e o Elder Ulisses Soares ’ia fa’atōro’ahia ’ei ’āpōsetolo nāna. Tē fāri’i poupou nei au ’e mātou ia rāua i roto i teie autaea’era’a tāvinira’a ta’a ’ē hō’ē roa.
’Ia putuputu mātou ’ei ’āpo’ora’a nō te Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti, e riro tō mātou mau piha rurura’a ’ei piha heheura’a. E nehenehe roa e fāfā i te Vārua i reira. ’Ia mātutu mātou nō ni’a i te tahi parau fifi, e ’ohipa fa’ahiahia mau e hōhora mai ’a fa’a’ite hua mai ai te ’āpōsetolo tāta’itahi i tōna mana’o ’e tāna hi’ora’a. Noa atu e nehenehe tā mātou mau hi’ora’a mātāmua e ta’a ’ē, e mea tāmau noa tō mātou here i te tahi ’e te tahi.Nā tō mātou hō’ēra’a e tauturu nei ia mātou ’ia hāro’aro’a i te hina’aro o te Fatu nō tāna ’Ēkālesia.
I roto i tā mātou mau rurura’a, e ’ere nā te rahira’a reo e mana ! Ma te ’ā’au pure, e fa’aro’o mātou te tahi i te tahi ’e e paraparau mātou te tahi i te tahi ē tae roa te hō’ēra’a. ’E ’ia tae mātou i te mana’o hō’ē roa, e hōriri te ivi tua i te mana tāhō’ē o te Vārua Maita’i ! E ’ite mātou i tā te peropheta Iosepha Semita i ’ite i te nā-’ō-ra’a ’oia ē : « I te hō’ēra’a o te mana’o e noa’a ai ia tātou te pūai i te Atua ra ».7 ’Aita e melo o te Peresidenira’a Mātāmua ’e o te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti e vaiiho noa atu i te fa’aotira’a nō te ’Ēkālesia a te Fatu i tōna iho ferurira’a maita’i roa a’e !
Te mau taea’e ’e te mau tuahine, nāhea tātou ’ia riro i te tāne ’e te vahine—te tāvini huru Mesia—tā te Fatu i hina’aro ia tātou ’ia riro ? Nāhea tātou ’ia ’ite mai i te pāhonora’a i te mau uira’a e fa’atāfifi nei i tō tātou ferurira’a ? Mai te peu e ha’api’ira’a tē ’apo mai i roto i te ’ohipa rahi hope i tupu nō Iosepha Semita i roto i te rā’au mo’a, ’o te vēteara’a ïa te ra’i ’e ’ua paraparau te Atua i tāna mau tamari’i.
’Ua hōro’a te peropheta Iosepha Semita i te hō’ē hi’ora’a nō tātou ’ia pe’e nō te ’ite i te pāhonora’a i tā tātou mau uira’a. ’Ua ’umehia te tamaiti ra ’o Iosepha i te parau a Iakobo ē,tē ’ere ra tātou i te ’ite e ani i te Atua,8 ’e ’ua tu’u ’āfaro ’oia i tāna uira’a i mua i te Metua i te Ao ra. ’Ua ’imi ’oia i te heheura’a nōna iho, ’e ’ua ’īriti tāna ’imira’a i te ’ūputa o teie tau tu’ura’a hope’a.
Nā reira ato’a, e aha te mea tā ’outou ’imira’a e ’īriti atu ? E aha te ’ite tā ’outou e ’ere ra ? E aha tā ’outou e mana’o ra, e mea rū ’ia ’ite ’aore rā ’ia māramarama ? E pe’e i te hi’ora’a o te peropheta Iosepha Semita. E ’imi i te hō’ē vāhi hau e haere pinepine atu. E fa’aha’eha’a ia ’outou i mua i te Atua. E nīni’i i tō ’outou ’ā’au i mua i tō ’outou Metua i te Ao ra. E fāriu i ni’a iāna nō te pāhonora’a ’e te tāmāhanahanara’a.
E pure nā roto i te i’oa o Iesu Mesia nō ni’a i tō ’outou mau māna’ona’ora’a, mau mata’u ’e mau paruparu—’oia, te hia’ai mau o tō ’outou ’ā’au. ’Ei reira e fa’aro’o atu ai ! E pāpa’i i te mau mana’o e tae mai i tō ’outou ferurira’a. E pāpa’i i te mau mana’o i tō ’outou ’ā’au ’e ’a pe’e i te reira nā roto i te mau ’ohipa e fa’auruhia ’outou ’ia rave. ’Ia nā ni’a iho noa ’outou i teie ’ohipa i terā mahana ’e terā mahana, terā ’āva’e ’e terā ’āva’e, terā matahiti ’e terā matahiti, e riro ’outou i te « tupu i roto i te parau tumu nō te heheura’a ».9
’Ua hina’aro mau ānei te Atua e paraparau ia ’outou ? ’Oia mau ! « E au ïa i te ta’ata ’ia fa’atoro atu i tōna rima paruparu nō te tāpe’a atu i te ’ānāvai Misouri i tōna tahera’a mau… i te tāpe’ara’a atu i te Mana Hope ra ’eiaha ’ia mani’i atu i te ’ite mai ni’a mai i te ra’i ra i ni’a i te upo’o o te feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei ».10
’Aita e faufa’a ’outou e uiui nō ni’a i te parau mau.11 ’Aita e faufa’a ’outou e uiui ’o vai te mea hau a’e e ti’aturi. E mea nā roto i te heheura’a e tae mai ia ’outou iho ’outou e nehenehe ai e fāri’i i tō ’outou iho ’ite ē, e parau nā te Atua te Buka a Moromona, e peropheta ’o Iosepha Semita ’e e Ēkālesia teie nā te Fatu. Ta’a ’ē noa atu tā verā ma e parau ’e e rave, ’aita e ta’ata e nehenehe e rave ’ē i te hō’ē ’ite nō ni’a i te parau mau i fa’a’itehia i tō ’outou ’ā’au ’e i tō ’outou ferurira’a.
Tē a’o atu nei au ia ’outou ’ia fa’arahi atu ā i tō ’outou nei ’aravihi pae vārua e fāri’i i te heheura’a nō ’outou iho, inaha ’ua parau te Fatu ē : « Mai te mea e ani mai ’outou, e fāri’i mai ho’i ’outou i te heheura’a nā ni’a i te heheura’a, te ’ite ho’i nā ni’a i te ’ite, ’ia noa’a ho’i ia ’outou te ’ite i te mau parau ’aro ’e te mau mea hau ho’i—i te mea ’o tē fa’atupu mai i te ’oa’oa, i te mau mea ’o tē fa’atupu mai i te ora mure ’ore ».12
’Auē, e mau mea hau atu ho’i tā tō ’outou Metua i te Ra’i i hina’aro ’ia ’ite ’outou. Mai tā Elder Neal A. Maxwell i ha’api’i : « Ia rātou e mata nō te hi’o ’e e tari’a nō te fa’aro’o, pāpū roa ē, tē hōro’a nei te Metua ’e te Tamaiti i te mau parau ’aro o te ao nui ia rātou ! »13
’Aita e mea e ha’avētea a’e i te ra’i maori rā te ’āmuira’a te ti’amā rahi a’e, te ha’apa’o-ti’a-ra’a, te ’imi-pāpū-ra’a, te fa’a’amua i te parau a te Mesia i roto i te Buka a Moromona,14 ’e te fa’ata’ara’a i te taime pinepine nō te ’ohipa hiero ’e te ’ā’amu ’utuāfare.
E mea pāpū roa, tē vai ra te taime e mana’o ’outou ē, ’ua ’ōpani te ra’i. Tē parau fafau atu nei rā vau ia ’outou ē, ’ia tāmau noa ’outou i te ha’apa’o, ma te fa’a’ite i tō ’outou māuruuru nō te mau ha’amaita’ira’a ato’a e hōro’a mai te Fatu, ’e ’ia fa’atura māite ’outou i te tārena a te Fatu, e hōro’ahia mai ia ’outou te ’ite ’e te māramarama tā ’outou e ’imi ra. E ’āpe’e ato’a mai te mau ha’amaita’ira’a ato’a a te Fatu nō ’outou—’e tae noa atu te mau semeio. ’O te mea ïa tā te heheura’a ia ’outou e rave nō ’outou.
Tē hi’o ’ana’anatae nei au i te ananahi. ’Ua ’ī te reira i te mau rāve’a nō tātou tāta’itahi ’ia haere i mua, ’ia tauturu ’e ’ia hōpoi i te ’evanelia i nā poro e hā o te ao. ’Aita ato’a rā vau i ta’a ’ore i te mau mea i te mau mahana i muri nei. E ao fifi ’e te mārō rahi roa tā tātou e ora nei. Tē tūpita tāmau nei te mau rāve’a tūreiara’a sōtiare ’e te mau parau ’āpī 24 hora ia tātou i te mau poro’i fa’aea ’ore. Mai te peu tē vai ra te ti’aturi e tīti’a i teie naho’a reo ’e te mana’o hōhonu o te ta’ata e ’aro ra i te parau mau, tītauhia ’ia ha’api’i tātou nāhea i te fāri’i i te heheura’a.
E rave tō tātou Fa’aora ’e tō tātou Tāra’ehara ’o Iesu Mesia i tāna mau ’ohipa rahi roa a’e mai teienei ē te taime e ho’i fa’ahou mai ’oia. E ’ite tātou i te mau fa’a’itera’a semeio ē, tē peresideni nei te Atua te Metua ’e tāna Tamaiti Iesu Mesia i ni’a i teie nei ’Ēkālesia ma te hanahana ari’i ’e te rahi. I te mau mahana rā i muri nei, e’ita tātou e ora mai i te pae vārua mai te peu ’aita te mana arata’i ’e te fa’atere ’e te tāmāhanahana ’e te tāmau o te Vārua Maita’i.
E au mau taea’e, e au mau tuahine here, tē tāparu nei au ia ’outou ’ia fa’arahi atu ā i tō ’outou ’aravihi e fāri’i i te heheura’a. ’Ia riro teie sābati Pāsa ’ei taime rahi i roto i tō ’outou orara’a. ’A mā’iti ’ia rave i te ’ohipa pae vārua tītauhia nō te fāna’o i te hōro’a o te Vārua Maita’i, nō te fa’aro’o pinepine a’e ’e fa’aro’o pāpū a’e, i te reo o te Vārua.
Mai ia Moroni, tē a’o atu nei au ia ’outou i teie nei Sābati Pāsa ’ia « haere mai ’outou i te Mesia, ’e e tāpe’a i te mau mea maitata’i i hōro’ahia mai »,15 ha’amata nā ni’a i te hōro’a o te Vārua Maita’i, e hōro’a ho’i e nehenehe e taui i tō ’outou orara’a.
E mau pipi tātou nā Iesu Mesia. Te parau mau faufa’a roa a’e e fa’a’ite mai te Vārua Maita’i ia ’outou, ’oia ho’i ïa, ’o Iesu te Mesia, te Tamaiti a te Atua ora. Tē ora nei ’oia ! ’O ’oia tō tātou ārai i mua i te Metua, tō tātou Hi’ora’a ’e tō tātou Tāra’ehara. I teie sābati Pāsa, tē fa’ahanahana nei tātou i tāna tusia tāra’ehara, tōna ti’a-fa’ahou-ra’a pāpū ’e tōna ti’ara’a atua.
’O teie tāna ’Ēkālesia, tei fa’aho’i-fa’ahou-hia mai nā roto i te peropheta Iosepha Semita. ’O tō’u ïa ’itera’a pāpū, ’e tō’u tāpa’o here ia ’outou tāta’itahi, i te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.