2012
Rurt er a Klengar
May 2012


Klumech er a First Presidency, Ongeim el buil 2012

Rurt er a Klengar

siasing/Llecheklel
President Thomas S. Monson

Kede mla er ker el mei? Ngera uchul me kede ngar tiang? Kede mor ker ruriul er tia el klengar? Ng dikea el medechel aika el ker el diak a nger er ngii.

Chelechal tutau e ng soak el mo mengedecheduch er kemiu el kirel a diak a ulebengelel klemerang—klemerang el mo smisiiich a klengar kid e mekrolid el mo remei.

Ngii di el ker, e a rechad a di oreched. A bekerurt el skoki oltak er a rechad loleong a beluu me a daob me bol sebechir el mo er a a ike el mitelengir, remuul a chelsengrir, ngara omilil, e oldingel a telungalek er tir. Ngii dil ker e a rael—luldimukl a rua freeways, siseball, me a rolel a mlai—e ng remurt a betok el mlai er ngii, el meseked er a remilion el chad, er a bek el taem el di kakerous a omerollir e di meriked el kirel a urerir er a bek el sils.

Me a chelsel tia el bekerurt el taem er a klengar, e ngarngii a temed el mo chellelakl e melbedebek—el omdasu el kirel a diak el ngemed el klemerang?

Se el dongaisisiu er ngii er a diak a ulebengelel klemerang e ng oumesingd er a ike el doruul er a bek el sils a uaia lak el sal meklou a belkul. Ngera kede mo menga er a temel a belsoil? Ngera ungil bedengel a chesberberel a chelsel a blai? Ng locha ungil dosisebii a Johnny er a soccer? A ikaikid el ker me a lmuut el bebil a mo diak a kmal belkul sel sekum e ng duubech a kerior, el betik er a rengud a metemall, me a chad a di kiul mo smecher, malechub a chad a kmal oberaod a secherel el mochu er a kodall. Seikid e a uldesued a mengodech, e ng mo beot er kid el mes a meral meklou a belkul me a ikel diak a kmal ultutelel.

Ak dirk uleldingel er a redil el meketeketang el smecher er a mekngit el rakt el mla mo kmeed el erul rak. Ng ulechais el kmo uchei er a bol secher e ng mle betok a le mechesang el meruul el uaia di kiei el mengedmokl er a blil e omekeek er ngii er a klebokel e meringel a cheral klalo. Ng mo er a blil omengimd el eru malechub e ng edei el taem er a chelsel a ta el sandei e mengoit a udoud me a taem er a bek el buil el omechar a bail. Ng dimlak el sal blechoel melai er a rengelekir a rengelekel el me oldingel er ngii, e le ng kmal mle bekikl aika el mekreos el kloklel a le metemall malechub e ng mo kikiongel er a chimorir tirka el ngalek.

E sola mocha medengei el kmo a klengar ngii er a beluulechad a mocha er a ulebongel me ng locha di kedeb a temel ngar. Ng dilu el kmo se er a renges a tekingel a toktang, e ng di mle mereched el omdesua el kmo ng mo chemoit aikel medechel el taem er a klengar ngii lobengkel a telungalek er ngii me a resechelil e a ebangkelio a mo moktek er a klengar ngii, e le aikaikid a olchotel aikel meklou a belkul tekoi el mo er ngii.

A ika el teletael a ngarngii a taem e ng me er kid el rokui, el bebil a locha kuk diak el sal meklou el kerior. E kid a mo ungil mes a ike el ngii a meral meklou a belkul er a klengar kid me a teletael er a klengar el de kiei er ngii.

Ng dilu Osobel.

“Lak momechei a mekreos el kloklem er a beluulechad, el sebechel mo chemert e metemall, me a merechorech a tmuu el ruchorch:

“Bai mngai a mekreos el kloklem locha er a babeluades, el diak el bol chert me a diak el metemall, e diak a merechorech el soiseb el ruchorch:

“Ele sel lengarngii a mekreos el kloklem, a seikid a lengarngii a rengum.”1

Chelsel a ike el taem er a klou el omelbedebek me a meklou el usbechelled, e a rengul a chad a bedul a babeluades, el osiik a cheledaol nger el kirel a meklou el ker: Kede mla er ker el mei? Ngera uchul me kede ngar tiang? Kede mo er ker ruirul er tia el klengar?

A nger er a ika el ker a diak debetik er a chelsel a hong er a skuul, malechub e dosiik er a Internet. A ika el ker a engelakl er tia el klengar er a beluuelchad. A ika melutk er a diak a ulebengelel.

Kede mla er ker el mei? Tial ker a diak le mochib er a uldesuir, a rebek el chad, a loker el kirel me a lak.

A Apostol Paulus a dilu er a re Athenians el mla er a Mars’ Hill el kmo “kid a ulechellel a Dios.”2 Me chelechal dodengei el kmo tia el bedenged er a tech a ulechellel a demad me a delad er a beluulechad, e ng kired el osiik er a belkul a tekingel a Paulus. A Rubak a mla kmul kmo a “reng me a tech a uchul a chad a ngar.”3 Maleuaisei e a reng a ngii a ulechellel a Dios. A re milluches er a Hebru a melekoi er Ngii el kmo “ng Demerir a rengalek er a reng”4 A reng er a rokui el chad el sechal me a redil a meral “Ulechellel a Dios.”5

Kede medengei el kmo a remellomes el chad er a omeluches, a mesuub el kirel tiang, el mla lmuches a meang el klumech me a mesisiich el uldasu. A William Wordsworth a lilchesii tial klemerang:

A cherelled a di uaia blo de mechiuaiu e dobes a dilubech:

A Reng el dobang er a cheroll a di uaia Btuch,

El di mla ngarngii ruchei er a demechell,

El mla er cheroid el mei:

El dirkak dobes a rokui,

El diak lak de mui el kldmokl,

Ele dertsa er kid a mechell el ngarngii a cheledaol lobang

El mla er a Dios, el ngii a blid:

Me a de tolechoi e kede dirk ke kmeed er a babeluades!6

A rechedam me a rechedil a melbedebek a ngerchelir el olisechakl, melisiich, e omekrae, er a rengelekir. Me se el ngara omelbedebek—e a rengalek, oumesingd a rengeasek—a oker er a klou a belkul el ker, ngera uchul me kede ngar tiang? Oumesingd, el di tir el loker ngii er a rengrir, ngera uchul me ak ngar tiang?

Ng kol uangerang el omereng el saul a kired lobang el ngikel mellomes el Ulemeob a milebii a beluulechad e ngilikid el mei e loia kateng me kede obes er a klengar kid ruchei me bol sebeched el mesuub er a chelsel tia el taem er a skeng, el techall el dochotid el kmo kede sebeched el mo ngmai aikel rokui el Dios a mla kudmokl el kired.

Ng bleketakl, el ta er a kot el moktek er kid er tia el beluulechad a mo nguu a bedenged er a tech me a chiuis. Kede dirrek el mla nguu a sengk er a mimokl el melilt. Meng chelsel a telael el teletael, e ng di kid el melilt a soad. Tiaikid a de ngarngii e suubii a ringelel a klechad. Kede melilt er a delongelel a ungil me a mekngit. Kede melilt er a delongelel a mecheuached me a merekos. Kede dirrek el mo medengei el kmo ngarngii a mo duubech el kirel a ike el dolilt el meruul.

Ngultuil er a blekongesenges er a llechul a Dios, e ng mo sebeched el mor sel “blai” el llulekoi er ngii a Jesus er a le du el kmo: “Chelsel a blil a demak e ng betok a delmerab … ak mong e kudmeklii a basio el kiriu … me sel kngarngii, a dirrek el borngii.”7

Meng uaisei el kid a mei er tial beluulechad “el bleiull er a klebkall,” e ng di a klengar a di melemolem. A klengeasek okiuellel a kekerei el ngalek, e di telkib el taem e kede meklungang. Me ngultuil er a ikel duubech er a klengar e kede suubii a usbechellel a ongtil a ngeso er a babeluades sel dosmechokl er a roled er tia el klengar.

A Dios, el Demad, me a Jesus Kristo, el Rubak er kid, a mla meketeklii a rael el bedul a mo cherrungel. Tir omekedong er kid el mo oltirakl a diak a ulebengelel klemerang e mo cherrungel, el uai a Tir el Cherrungel.8

A Apostol Paulus a omekesiu er a klengar el uaia rurt. Ng dilu er a re Hebru el kmo, “Mei e docheuekl aikel … mekngit el beot el omekberaod er kid, e derurt er tial rurt el ngar medad el oba klloulreng.”9

Chelsel a blak el reng er kid, e lak el chib osenged er a mellomes el tekingel a Olisechakl: “A rurt a diak el bo er a remerikl, malechub el mekemad el mo er a remesisiich.”10 A mera er ngii, a nguked a mor ngike el outekangel el mo er a ulebongel.

Sel kulbedebek el kirel a rurt er a klengar, e ak lotkii a kuk ta er a rurt, er se er ak ngalek. Ngak me a resechelik a ng mai a chemchemuul el oles, e dmasech a mekekerei, el bilsengam er a kerrekar. Me a ki ngmai a uata el remuul a yars er ngii, e mocha otobed me ng ombibechakl er tia el bekerurt el ralm er a Omeuachel er a Provo er a Utah. E kemam a remurt er a tkul omeuachel el omes a ika el bilsengam lombibechakl er bebul tia el bekerurt el ralm e a le bebil eng kuk mo chelellakl se el lorael bedul a dmolech.

Chelsel a taem er tia el rurt, e a ki milsa el kmo a chimo el bilas a uaia lulmekrael a ika el rokui el bedul a ulterekokl el basio. E a berius, a kuk oteklii el mo er a chelsel a klou el mengederemaot, me tia el bilas obitech e ruchorch. Meng di meleliuekl, el diak el sebechel merael el mo er tial ngarngii a berius er ngii. E a uriul e ng mekekokil el lombibechakl er bebul tial mengederemaot el ralm, el telcherakl a rachel me a besbas er ngii.

A ika el omotzia el bilas a dimlak a mesisiich el klekedelel, el diak omesiul er ngii, e diak a lolai a klisiich er ngii. Meng uaisei, el omerollir a di bedul iou—el diak el sal sebechir el mochib er ngii.

Kid a diak de uaia ike el omotzia el bilas, kid a mla ngmai a cheledaol teletael el omekrael er a omerolled. Kede soiseb er a beluulechad el diak di domechakl loltirakl er a berius er a klengar kede bai oba klisiich el omdasu, merritel, e mengedmokl.

A Demad er a Babeluades a dimlak lotebedid er tia el omerael el dimlak el beskid a rael el mo uchul e kede ngmai a ulekrael ngeso er Ngii el mo uchul a selbechakl el omerolled. Ak melekoi el kirel a nglunguuch. Ak dirrek el melekoi el kirel sel chelellakl, el mengelulau el ngor; e kmal diak chib osengek er a chedaol llechukl, el ngii olab a tekingel a Rubak me a tekingir a reprofet—el dolab el ngosukid el mo tmurk er sel ulebongel er a rurt.

Ngarngii a taem er a klengar kid, el mo diak el sal ulterekokl a blekekled, mesaul a rengud, ringelel a secher—luldimukl er a ulebongel er a klengeasek, e ng merema beches el taem, el cheluodel, me a taem el okedongall el kodall.

A bek el bekudasu el chad a mla oker ngii osisiu el ker el Job er a rechuodel a uleker ngii: “A chad a le mad, e ngelmuut el mo ngar?”11 Me kede melasm el mengeroid er tia el ker er a uldesued, e ng di ng di mei. A kodall a mo er a rokui el chad. Ng mo er a remechuodel el tir a mechitechetong. Ng dirrek el omekedong er tirke el kmal dirk ngara melengel a klengar tir. E a bebil er a taem e ng dirrek el torob a dereuakl er a rengalek.

E ng di ngera uriul er a kodall? A kodall ngulebongel er a rokui? A Robert Blatchford, er a hong er ngii el God and My Neighbor, a mle mesisiich el ulemondai er a klaumerang er a Rekeristiano el kirel a Dios, Kristo, nglunguuch, me a uriul er a kodall. Ng mle bleketakl el kmu el kmo a kodall a ulebongel er a rokui e diak a chad el sebechel lomtok er ngii. E a ongasireng el teletael a dilubech. Aikel mle uldesuel a mlo diak a belkul. Ng mlo medechel el diak a sobecheklii. Meng mocha mekekokil el luueta el mo er sel klechelid el ngii a uleltuub e mlo cheroid er ngii. Ngera mle uchul tia el klou el omelodech me a osengel er a kelngar? A bechil a mlad. Meng ngara klengit el reng e soiseba er tia el delmerab el ngarngii a bedengel a bechil. Ng ulemes er tia el mad el ngii a kmal mle betik a rengul er ngii. E tobedang, e melkinga er a sechelil kmo: “Ng kmal ngii, e ko er a uaia lak el ngii. A rokui el tekoi a mla mengodech. A kmo ngera el di mla ngarngii a mla merael. Ngii a diak el osisiu. Me ngera mla merael a lak el delbengel?”

A uriul e ng milluches: “A kodall a diak el ngii a lomdasu er ngii a rebebil er a rechad. Ng di uaia de bo er a ta er a delmerab. Chelsel tial delmerab e kede metik … er a rebetik er a rengud el redil me a resechal me a re klebokel el ngalek el betik a rengud er tir e mla merael.”12

Rodam me a rodos, kid a medengei el kmo a kodall a diak el ulebongel. Tia el klemerang a mla mosisechakl er a reprofet er a rechuodel. Kede dirrek el metik er ngii er a chedaol llechukl er kid. Chelsel a Babier er a Mormon e kede metik a bleketakl e ongelaod el tekoi:

“Chelecha, e a kirel a teletael le bor ngii a deleb er a delongelel a kodall me a okiis. Ka morrenges, ng mlo chemolt el mer ngak er a anghel, el kmo, a reng er a rokui el chad, sel le tobed er tia el mo er a kodall el bedenged, oi, a reng er a rokui el chad, a le mekedung me a lechub el dengerenger, a mengai el mo remei er ngike el Dios el milsterir a klengar.

“E sola e ngii a mocha mekedmokl el kmo, a reng er tirkel melemalt a mengai el mo er a delengchokl er a deureng, el lomekedong er ngii el kmo baradis, el delengchokl er a ulengull, e delengchokl er a budech, me te mo nguu a ulengellir er a rokui el telemall, rokui el ngerchelir,me a klengit el reng.”13

Uriul er a bedengel a Jesus er a le bo er a debull el edei el klebesei, e a reng a liluut el soiseb. A bad a miltitai el morcheroid, e a mla mekiis er a kodall el Osobel a mirael tuobed, el bleiull er a diak el luut el mo er a kodall el tech me a chiuis.

A nger el mo er a keril a Job, “A chad a lemad, e ngelmuut el mo ngar?” a mlei er a Maria me a rebebil er a le bo er a debull e lesterir a reterung el bleiull er a mengeldoech el bail el du el kmo: “Ngera me ko mosiik er a ngar er a delongelir a re mla mad? Ngii a diak el ngar tiang, ng mla mekiis.”14

Me a mlo ulebongel er a kodellel a Kristo, e kid el rokui a mo mekiis er a kodall. Tiaikid a osebelel a reng. A Paulus a milluches el kmo: “Ngarngii a … chelechad er a celestial, me a chelechad er a terrestrial: e ng di a klebkellel a celestial a kuk tang, me a klebkellel a terrestrial a kuk chimong.”15

Ng klebkellel a celestial se el dosiik er ngii. Ng rengedel a Dios se el ngii a dosiik el mo kiei er ngii. Ng diak a ulebengelel telungalek a soad el mo chedal. Tia el klengeltengat a kired el oureor kirel el melasm, osiik, ouchel a rengud, e a ulebongel e kede ngoriakl.

Kede mla er ker el mei? Ngera uchul me kede ngar tiang? Kede mor ker ruriul er tia el klengar? Ng dikea le medechel a ika el ker el diak a nger er ngii. Me ngara chelsel a renguk e oba ngariou el reng, e a kuuchais el kmo a ike el tekoi el blak dung a klemerang.

A Demad er a Babeluades a dmeu a rengul er tirkel oltirakl a Llechul. Ng suebek a rengul er a mla remiid el ngalek, mla mechoit el ngeasek, mla mo cheroid er a ebangkelio el ngeasek, a diak el bekongerachel el chedam me a chedil. Me ngoba beltik el reng e a Mastang a mengedecheduch er tir, me a dirrek el rokui: “Mluut el mei. Mei er bab. Bem tuu. Bem rei. Mei er ngak.”

Chelsel a ta el sandei e kede mo oudkeu er a Basqua. A uldesued a obult el kirel a klengar er a Osobel, Kodellel, me a Okiis er a kodall. Ngak el tokubets el sioning er Ngii, a ouchais er kemiu el kmo Ngii a ngar e Ngii a mengiil er a luut er kid. Me tia el luut er kid bol sebeched el mo nguu, a nglunguchek el ngara chedaol el Ngklel el Jesus Kristo, el Osobeled e Olsobel er kid, amen.