2014
Teuteu ke Hoko ko ha Fāmili Taʻengata
Fēpueli 2014


Ko Hotau Ngaahi ʻApí, Hotau Ngaahi Fāmilí

Teuteu ke Hoko ko ha Fāmili Taʻengata

ʻOku ʻikai ha founga faimana ki he nofomali ʻoku ola leleí, ka ʻoku tatau maʻu pē ʻa e foungá.

Ne ma loto-mamahi mo ofo mo hoku uaifí ʻi heʻema sio tonu ki he vete mali ʻa e niʻihi ʻo homa kaungāmeʻá. Ko e ʻuluaki meʻa naʻá ma ongoʻí ko ʻema manavahē naʻa hoko e meʻá ni kiate kimaua kapau te ma fehangahangai mo ha ngaahi faingataʻa ʻi heʻema nofo malí. ʻI he taimi ne hoko ai ha palopalema lahi ʻi heʻema nofo malí, ne ma fakakaukau ke toe tuku ha foʻi faingamālie fakaʻosi—kae fai ia he founga totonú. Ne ma ʻosi feinga ʻi ha ngaahi taimi ke fakaleleiʻi ʻema palopalemá ʻaki haʻama sio ki he ngaahi fakakaukau mo e ongo ʻa e tokotahá. Ne tupulaki fakataimi ai ʻema feohí, kae hili pē taimi siʻi ne ma toe palopalema pē.

Ne toki kamata ke liliu ʻema nofo malí he taimi ne ma fakatokangaʻi ai ʻoku fie maʻu ke hoko e ʻEikí ko e tokotaha mahuʻinga ia heʻema nofo malí. Ne ma fakatokangaʻi he ʻikai te ma teitei lava ke fakaleleiʻi, pe solova ʻema palopalemá ʻiate kimaua pē. Ne tuku ʻema hikisiá ka ma fai ha meʻa ne teʻeki ke ma fai kimuʻa. Ne tuku leva ʻema fakakaukaú kae kole ki he ʻEikí pe ko e hā Hono finangalo kiate kimauá. Ne toki kamata ke tupulaki māmālie ʻema nofo malí he taimi ne ma fakakau ai Ia ʻi heʻema nofo malí—ʻi Heʻene foungá mo e taimi pē ʻAʻaná.

Kuo ʻosi ʻeni ha ngaahi taʻu lahi mei heʻema tūʻulutui he ʻōlita ʻo e Temipale Sanitiako Sileí, pea ne ma ʻosi fehangahangai mo ha ngaahi faingataʻa mo ha palopalema lahi. ʻI heʻema toe vakai ki aí, te ma pehē ne kau lelei e meʻa kotoa ne ma fouá kiate kimaua. Ne akoʻi kimaua ʻe he faingataʻá ke ma anga fakatōkilalo mo mālohi ange. ʻOku ma kei ako pē ke fakaleleiʻi ʻema moʻuí—ʻokú ma fakatou ako ke ngāue fakataha ko ha ongo hoa ngāue tuʻunga tatau ʻi he ʻofa mo e mahino—pea naʻe fuʻu ʻaonga moʻoni.

ʻOku ʻikai ha founga faimana ki he nofomali ʻoku ola leleí. Ko e foungá ʻoku maʻu maʻu pē ʻi he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí. Kuo ʻi ai haʻama fakamatala fakafāmili ne ma hiki ʻo ngāue ʻaki fakataha mo e fanongonongo ki he fāmilí ne ʻomi ʻe he Kau Palesitenisī ʻUluakí mo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá.1 ʻOku fakahingoa ʻema fakamatalá ko e “Teuteu ke Hoko ko ha Fāmili Taʻengatá,” pea ʻoku kamata ʻaki ia e ngaahi leá ni: “Ko kimauá, ko e fāmili Kasitulō Matinesí, ʻokú ma fakamoʻoni ko e malí naʻe tuʻutuʻuni ia ʻe he ʻOtuá pea ʻe lava ke taʻengata e feohi fakafāmilí ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí kapau te ma talangofua ki he ngaahi fono mo e ouau ʻo e ongoongoleleí.”

ʻOku hoko mai ai ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe 17 ʻokú ma fakakaukau ʻoku maʻu ai e ngaahi tefitoʻi meʻa mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí te ne ʻomi e faingamālie lelei taha ke ola lelei ʻema nofo malí mo homa fāmilí. ʻOku ʻikai ke teitei fakafepaki ʻema lisí; ʻoku kau ai e ngaahi meʻa hangē ko e lotu fakatāutaha mo fakafāmili, ako folofola, efiafi fakafāmili fakauike ʻi ʻapí, ʻalu ki he ngaahi fakatahaʻanga ʻo e Sāpaté, ʻalu maʻu pē ki he temipalé, fetauhiʻaki ʻi he ʻofa mo e fakaʻapaʻapa, pea fai ha ngāue tokoni. Ne ma toe fakatokangaʻi he ʻikai pē ke teitei ʻi ai ha ʻaonga ia ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoní ʻiate ia pē—kuo pau ke ma fakahoko kinautolu.

Kuo hoko hono tuku ʻema hīkisiá kae fakakau mai e ʻEikí mo Hono finangaló ʻi heʻema nofo malí ke ma fou atu ai ʻi he hala ke hoko ko ha fāmili taʻengatá.

ʻOku nofo ʻa e tokotaha naʻá ne faʻú ʻi Valapalaiso, Silei.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Vakai, “Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani,” Liahona, Nōvema 2010, 129.