Te Bwaibwai n te Kantaninga ae Rangi ni Bobuaka

Tariu ma mwaaneu aika kam tangiraki, tabeman iroumi a kaoaki nakon te bootaki aio irouia mitinaren ana Ekaretia Iesu Kristo Ibukiia Aomata aika Itiaki ni Boong aika Kaitira. Mitinare aikanne a kona ni kaoingkami ni karaoa te rinerine man karaoan te berita ae tabu ma te Atua man bwabetitoakim.

Tabeman iroumi a kakauongo ibukina bwa kam butimwaea ana kakao te karo, te tina, ke tao te tei, ni karababaki nakoim ma te kantaninga bwa ko na rineia ni katukui berita aika tabu are ko a tia ni karaoia ma te Atua bwa katuruan maium riki. Tabeman mai ibuakomi aika a kakauongo a tia ni karaoa te rinerine n oki n ira te Tia Kamaiu ao a namakina kimwareirein Ana butinwaai n te bong aei.

Bwa tao antai ngkoe ao te tabo ike ko mena iai, iai am konabwai ni karika kukureia aomata aika bati riki nakon are ko kona n iangoia ngkai. Ni katoa bong ao ni katoa aoa ko kona n rineia ni karaoa ke ni kawakina te berita ae tabu ma te Atua.

Te tabo ike ko mena iai iaon te kawai ni karekea ana bwaintituaraoi te maiu are akea tokina, iai iroum te konabwai iaon te tai ae angaraoi ni kaotia nakoia aomata aika bati te kawai nakon te kukurei ae korakora riki. Ngkana ko rineia ke tao ni karaoa ke ni kawakina te berita ae tabu ma te Atua, ko rineia bwa ko na kitana are ko na karekea n rineia bwa antai ae e na ira am katooto.

Ngkoe ao ngai ti a tia ni kakabwaiaaki ma te berita ibukin te bwaibwai aio. I karekea ae bati man kakukurein te maiu nakon te aomata ae I tuai ni kaitibo ma ngaia n te maiu aio. Bon te mwaane ae akea ana karo are e riki bwa te tibu taratara irouia au karo. E katukai ma te bwaibwai n te kantaninga ae rangi ni bobuaka. N na tuangko ibukin te mwakuri are e karaoia ni karikan te bwaibwai anne ibukiu.

Arana bon Heinrich Eyring. E bungiaki nakon te utu ae ae korakora kaubwaina. Tamana, Edward, iai abana ae bubura i Coburg, are ngkai ti aranna bwa Germany. Tinana bon Viscountess Charlotte Von Blomberg. Tamana bon te tia kawakina aban uean Prussia.

Heinrich aia moan nati te mwaane Charlotte ao Edward. Charlotte e mate n ana ririki ae 31, imwiin bungian ana kateniman n nati. Edward e mate n te tai ae e aki maan imwiina, ni kabuai ni kabane ana bwai ao kaubwaina n ana karikirake ae e aki nakoraoi. Bon tii 40 ana ririki ni maiu. A tiku imwiina teniman ataei n akean aia karo.

Heinrich, tibun tamau, a bane n tia ni bua ana karo ao korakoran kaubwaina n te aonaaba. Akea ana mwane. E koreia n ana tienoro bwa e namakinna bwa ana kabanea n tamaroa ni kantaninga e na nako Amerika. E moan nako New York City. Imwiina e mwaing ma mwanena ae uarereke nako St. Louis, Missouri.

I nanon St. Louis, temanna raona ni mwakuri bon te Aomata ae Itiaki man te LDS. Mai irouna e a karekea kaobiin beeba ake a koreaki iroun Unimwaane Parley P. Pratt. E warekia ao ngkanne e kamatebwaia booki ake e kona ni kunei ibukiin te LDS. E tataro ni kan ataia ngkana bon te koaua bwa iai anera ake a kaoti nakoia aomata, bwa iai te burabeti ae maiu, ao tao e a tia ni kunea te aro ae koaua ae kaotaki iroun te Atua.

Imwiin uoua te namakaina ni kamatebwai raoi ao n tataro, Heinrich e a karekea te mii are e a tuangaki bwa e na bwabetitoaki. Aran te mwaane ao te kariaiakaki n te nakoanibonga are I karinea, Unwaame William Brown, e na karaoa te otenanti. E bwabetitoaki Heinrich inanon te nei ni karau ni Maati 11, 1855, n 7:30 n te ingabong.

I kakoaua bwa Heinrich Eyring e ataia n te tai anne bwa te bwai are I reireiningkami n te bong aio e bon koaua. E ataia bwa kakukurein te maiu ae akea tokina e roko rinanon te reitaki n te utu ae reitinako n akea tokina. E ngae ngke e a tibwa kunea ana babaire ni kakukurei te Uea, e ataia bwa ana kantaninga ibukin te kimwareirei ae akea tokina e tiku taekana iaon te inaomata n rinerine ae mai irouia tabeman n ira ana katooto. Ana kantaninga ibukin te kukurei e tiku taekana iaoia aomata aika a tuai ni bungiiaki.

Ngkai mwakoron bwaibwaia ara utu iaon te kantaninga, e katuka te rekooti ae koreaki nakoia kanoana.

I nanon te rongorongo anne I kona n namakina ana tangira ibukiia naake ibuakora ake a na iria. I nanon ana taeka I namakina ana kantaninga bwa kanoana a na kona n rineia n iria iaon te kawai n oki nakon mwengara i Karawa. E ataia bwa tiaki mwiin te rinerine ae ti teuana ma rinerine aika bati aika uarereke. N na kaoka a na rongorongo:

“Man te tai are I moan ongo ana taeka Unimwaan Andrus … I a tia n taainako n iira aia bootaki Aomata aika Itiaki ni Boong aika Kaitira ao taai ake I a tia n aki iria a rangi ni karako, ao ngkana I [a tia] n aki nakon te bootaki, ibukina bwa bon tabeu n iria.

“I korea aio n au tienoro bwa aonga natiu ni kona ni katotoonga au katooto ao n aki mwaninga te tabe ae kakawaki aio [ni bootaki] ma Aomata aika Itiaki.”¹

E ataia Heinrich bwa inanon te bootaki n toa ti kona ni kaboui ara berita n taainako n uringa te Tia Kamaiu ao ni karekea Tamneina bwa e na raonira.

Bon te Tamnei are e kamatoa iaon ana mition are e weteaki iai n tii tabeua te namakaina imwiin are e butimwaea te berita ae tabu n te bwabetito. E katikua bwa a na bwaina kanoana ana katooto n teimatoana ni kakaonimaki nakon ana mition inanon onoua te ririki n te tabo are e aranaki ngkanne bwa Abaia Inria. Ni karekea kainaomataana man ana mition, e rianna mai Oklahoma nako Salt Lake City, te raroa ae kaania 1,100 te maire (1,770 kiromita).

Ni waekoa imwiina e weteaki iroun ana burabeti te Atua bwa e na nako Utah maiaki. Ikekei ao e a manga kaeka te wewete teuana bwa e na mwakuri ni mitinare n oin abana i Germany. E butimwaea te kakao iroun ana Abotoro te Uea Iesu Kristo ni buoka katean aia korone kaain te LDS i Mexico meang. Mai ikekei e weteaki nako Mexico City bwa te mitinare ae bwanin ana tai. E a wene n taunaki inanon nneia maate ae uarereke i Colonia Juárez, Chihuahua, Mexico.

I aki taekini koaua aikai ibukin te kantaninga n taekinna bwa ngaia ke tera are e karaoia a rangi n tamaroa, ke bwa kanoana a okoro. I taekini koaua akanne ni karinea n te katooto n te onimaki ao te kantaninga are iai irouna

E butimwaai wewete akanne ibukin ana onimaki bwa te Kristo ae e a tia n uti ao Tamara are i karawa e a tia ni kaoti nakon Iotebwa Timiti inanon te buakonikai n te kawa ae New York. E butimwaaia ibukina bwa iai ana onimaki bwa kiingin te nakoanibonga inanon ana Ekaretia te Uea e a tia ni kaokaki ma te mwaaka ni kabaeiia utuu n aki toki, ngkana a tia ni karekea te onimaki ae tau ni kawakina aia berita aika tabu.

N aron Heinrich Eyring, au bakatibu, ko kona n riki bwa te moan aomata n am utu ni kaira te kawai nakon te maiu ae akea tokina ni kawain te berita ae tabu are e karaoaki ao ni kawakinaki ma te mwakuri korakora ao te onimaki. Berita aika tabu n tatabeua a uoti ma ngaia taabe ao berita. Ibukira ni kabane, n ai aroia ngkoa ibukin Heinrich, taabe akanne n tabetai a bebete ma n taainako a matoatoa. Ma uringnga, taabe a riai n tabetai n riki ni kaangaanga ibukin aia kantaninga bon kamwaingakira iaon te kawai ni maeka n aki toki ma te Tama are i Karawa ao Natina, Iesu Kristo, inanon taian utu.

Kam uring taeka man ana boki Aberaam:

“Te Atua e kaotia nakon Aberaam bwa iai temanna ae e tei ibuakoia ae ai aron te Atua, ao E taku nakoia ake a mena ma ngaia bwa a riai n ruo ao n anai bwaai ao ni karaoa te aonaaba are ti na kona ni maekanna;

“Ao a na kakoauaira, n nooria ngkana ti na karaoi bwaai ni kabane are e na tuangiira te Uea ae Atuara;

“Ao ngkana ti kona ni kawakin ara moan tabo ti riai ni ikotaki iaona, ao ngkana tiaki kawakin ara moan tabo ti na aki karekea te mimitong inanon te abanuea ae titebo ma naake a aki kawakina aia moan tabo, ao ake a kawakina aia kauoua n tabo a na karekea te mimitong ae kauaotaoaki iaon atuuia n aki totoki.”²

Kawakinan ara kauoua n tabo e tiku taekana iaon karaoakin ara berita aika tabu ma te Atua ao ni kakaonimaki ni karaoi taabe ake a tangirii mai iroura. Bon man onimakinan Iesu Kristo bwa ara Tia Kamaiu ni kawakinii berita aika tabu n teimanin te maiu.

Ibukin bwakan Atam ao Ewa, ngaira ni kabane bwa ti na rinanon kariiri, kakatai, ao te mate bwa ara bwaibwai ae tabangaki. E ngae n anne, Tamara are i Karawa e a anganiira ana bwaintituaraoi Natina, Iesu Kristo, bwa ara Tia Kamaiu. Te bwaintituaraoi ao ni kakabwaia ae korakora anne man ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo e uota te bwaibwai ae tabangaki: te berita ibukin te Mangauti ao reken te maiu ae akea tokina nakoia ni kabane ake a bungiaki.

Te kabanea ni korakora n ana kakabwaia nako te Atua, te maiu ae akea tokina, e kona n roko nakoira ngkana ti karaoi berita aika tabu ake a katauraoaki rinanon ana Ekaretia Iesu Kristo ae koaua irouia ana toro aika kariaiakaki. Ibukin te Bwaka, ti bane ni kainnanoa mwiin ana kaitiaki te bwabetito ma te katoka bai ni karekean ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi. Otenanti aikai a riai ni karaoaki irouia naake iai irouia kariaiakan te nakoanibonga ae riai. Ma a na ibuobuoki Tamnein Kristo ao te Tamnei ae Raoiroi, ti kona ni kawakin berita aika tabu ake ti karaoi ma te Atua, ai moarara riki, ake a karekeaki inanon Ana tembora. Tii inanon te kawai anne, ao te ibuobuoki anne, are e a kona temanna ni karekea a na bwaibwai ae e eeti bwa natin te Atua inanon te utu ae akea tokina.

Nakoia tabeman ake a kakauongo nakoiu, anne kanga taraan te bwai ae naaki aki koro bukina.

Kam a tia n nooria kaaro aika kakaonimaki aika nanokawaki ibukiia natiia ake a tia n totokoa ke n tia n rineia n uruaka aia berita aika tabu ma te Atua. Ma kaaro akanne a kona ni kunea te karaunnano ao te kantaninga man aia taneiai kaaro tabeman.

Aramwa ao natin te Uea Motiaea mwaane a rairii nanoia man aia kakaitara ae korakora ni kaitara te berita ae tabu ao ana tua te Atua. Aramwa te Ataei e noora natina Korianton ni bitaki man karaoan buure aika korakora nakon te mwakuri ae tamaroa. A na Boki Moomon e korea naba te kakai irouia Remwanaite n aki manga ira te katei n ribaakin te raoiroi nakon te berita ni mate ni kateimatoa te rau.

E kanakoaki te anera nakoia Aramwa te ataei ao natin Motiaea mwaane. E roko te anera ibukin ana onimaki ao ana tataro tamaia ao ana aomata te Atua. Man katooto akanne man mwaakan te Mwakuri ni Kamaiu ni mwakuri n roota ana iango ao ana namakin te aomata, ko kona ni karekea te ninikoria ao te raunnano.

T Uea e a tia n anganiira ni kabane te tabo are e roko mai iai te kantaninga ngkai ti kaiangatoa ni buokiia naake ti tangiriia ni butimwaai bwaibwaiia aika akea tokiia. E a tia ni karaoi berita nakoira ngkai ti teimatoa ni kataia ni bootia aomata Nakoina, e ngae ngkana a totokoa Ana kakao ni karaoia. Aia totoko e kananokawakia, ma E aki katokiia, ao ngaira ti na aki katokia. E kaota te katooto ae kororaoi ibukira ma Ana tangira ae teimatoa: “Ao riki, ai iraua au tai n ikoikotii ngkami n aron te moaaine ae ikoikotiia natina i aani baina, eng, O ngkami aomata aika kaain te bata are Iteraera, ake a tia ni mate; eng, O ngkami aomata aika kaain te bata are Iteraera, ngkami aika maeka i Ierutarem, n aroia naba ake a tia ni mate; eng, ai iraua au tai n ikoikotii ngkami n aron te moa aine ngkana e ikoikotiia natina, ao kam rawa.”³

Ti kona n onimaki iaon ana tangira te Tia Kamaiu ae e aki kua ni uotiia ni kabane natina n tamnei te Tama are i Karawa ni kaokiia nakon mweengaia ma Ngaia. N tatabemaniia kaaro aika kakaonimaki, tiibu, ao tibuia ara karo a tibwaua te tangira anne. Te Tama are i Karawa ao te Tia Kamaiu bon ara katooto aika kororaoi bwa tera are ti kona ao n riai ni karaoi. A aki kona ni imanonoira ni karaoi rinerine aika tamaroa. A karaoia bwa ti aonga ni kina tera ae tamaroa, ao A kariaira bwa ti na noora te kimwareirei anne n roko man karaoan rinerine aika tamaroa.

Ngaira ake ti bungiaki nakon te aonaaba ti karekea Ootan Kristo, ni buokiira n noora ao n namakina bwa tera ae eeti ao ae bure. Te Atua e a tia ni kanakoia tooro aika aomata are a kona, mairoun te Tamnei ae Raoiroi, ni buokiira ni kina bwa tera are E tangiria bwa ti na karaoia ao tera are E ribaia. Te Atua e karaoia bwa e na anaa te nano n rinea ae tamaroa man namakinan mwiin ara rinerine. Ngkana ti rinea te tamaroa, ti na kunea te kukurei—n tokina. Ngkana ti rinea te buakaka, mwiina te nanokawaki ao te uringaba—n tokina. Mwiina akanne a bon koaua. N taainako a waeremwe ibukin te kantaninga. Ngkana a waekoa kakabwaia, rinean te tamaroa e na aki katea te onimaki. Ao te nanokawaki n tabetai e rangi ni waeremwe, e tangira te onimaki n namakina kainnanoan ukoukoran te kabwarabure ibukin te bure ni moantaai nakon are ti namakina mwiina ae kananokawaki ao ni kammaraki.

Te Tama Riaai e nanokawaki iaon aia rinerine ake a karaoia tabeman natina mwaane ao aia utu. Bon te aomata ae korakora man tamaroa—ana burabeti te Atua. E kakoaua n taainako ibukin ara Tia Kamaiu, Iesu Kristo, nakoia. Bon te aomata ae katotongan te ongotaeka ao te mwakuri n ibuobuoki ngkana te Uea e weteia ni katikui ana bwai ni bane n te aonaaba ao ni kamaiuia ana utu man te kamaunaaki. N tokin raoi maiuna, e bon teimatoa ni kakoaua nakoia natina. N ai aron te Tia Kamaiu—ao n aki ongea mwaakana ni kinaa te kaokoro inanoia ao n noori taai aika a na roko aika kananokawaki ao n tamaroa— e teimatoa Riaai ni buokiia ana utu ni uotiia nakon te kamaiuaki.

N te bong aio mirion kanoan te Tama ae Riaai a anganna kakoroan bukin ana kantaninga ibukiia.

Tera ae ko kona ngke ao ngai ni karaoia man ana katooto Riaai? Ko kona ni karaoia man kamatebwaian booki aika tabu n te tataro ao man taraakina.

I taeikinna bwa ko na iangoia n taraakina n ae uarereke ao ae e abwabwaki ngkai ko kataia n anga te kantaninga ni bwaibwai nakon te utu. Inanon te tai ae uarereke, a na iai kangaanga ao Tatan e na kamanena mwaakana ni kaririira. Ao iai bwaai aika kan taningaaki bwa te taotaonannano, n te onimaki, n ataia bwa te Uea e mwakuri n oin Ana Tai inanon oin Ana kawai.

Iai bwaai ae ko kona ni karaoi ni moantaai, ngkana naake ko tangiriia kairake. Uringa te tataro n utu ni katoabong, kamatebwaian booki aika tabu n te utu, ao n tibwauaan ara kakoaua inanon bootaki n te toa a rangi ni bebete riki ao ni mwakuri ni korakora inanon kairakeia ataei. Kairake n ataei n taainako a rangi ni kakai namakin riki nakon te Tamnei nakon are ti ataia.

Ngkana a ikawai riki, a na uring kuuna ake a anenei ma ngkoe. N ae mwaiti riki nakon uringkakin taian anene, a na uringa taekan koroboki aika tabu ao kakoaua. Te Tamnei ae Raoiroi e na kaururing i nanomi bwai ni kabane, ma taekan boki aika tabu ao kuuna a na uringaki te tai ae maan. Ururing akanne e na anai nanoia ao ni kaokiia ngkana a tionako inanon te tai, tao inanon ririki, man kawain te mweenga nakon te maiu ae akea tokina.

Ti na kainnanoia ao n iangoa n te tai ae maan ngkana te koraki ake ti tangiriia a na kona n namakina a na mwakuri te aonaaba ao namakinan te nanououa e taraa ni konaa aia onimaki. Ti na kainnanoa te onimaki ao te tangira ae kororaoi bwa e na kairiira ao ni kakorakoraira.

I a tia n noora anne n tabeu ae te kauntira nakoia uoman ana burabeti te Atua aika a maiu. Bon aomata aika a onoti aroia. Ma a taraa n tibwaua te taratara ae e aki bibitaki bwa bwaai a na riki n tamaroa. Ngkana temanna e uotarake raraomana ibukin te bwai teuana n te Ekaretia, aia kaeka ae e okioki n taainako “O, bwaai a na tamaroa.” A ata riki taekan te kangaanga nakon te aomata are e uota rake te raraoma.

Burabeti ataia naba bwa e kangaara te Uea ni karaoi bwaai, ao ai ngaia are a onrake n te kantaninga ibukin Abananueana. A ataia bwa Ngaia ae e kaira te ekaretia. E bon rangi ni korakora ao E tabeakiniira. Ngkana ko kariaia bwa E na riki bwa te tia kairiiri n am utu, bwaai a na bane n tamaroa.

Tabeman kanoan Heinrich Eyring a aki ira te kawai ae raoiroi. Ma angiia tibun tibun tibuna a nakon ana tembora te Atua n te aoa 6:00 n te ingabong ni karaoi otenanti ibukiia aia bakatibu ake a tuai man kaitibo ma ngaia. A nako ibukin te kantaninga ni bwaibwai are a katikua. E katikui ana bwai are e a tauaki ni bwainaki irouia kanoana aika bati.

Ti kona ni karaoi bwaai ni kabane n te onimaki, te Uea e na kakoauai ara kantaninga ibukin kakabwaia aika korakora riki ibukiia ara utu nakon are ti kona n iangoia. E tangira are te kabanea n tamaroa ibukiia ao ibukira, ngkai Natina ngaira.

Ngaira ni kabane natin te Atua ae maiu. Iesu te i-Natareta bon Natina ae Tangiraki ao ara Tia Kamaiu ae e tia n uti. Aio Ana Ekaretia. I nanona kiingin te nakoanibonga, ao ai ngaia are utu a kona n ikotaki n akea tokiia. Aio ara bwaibwai n te kantaninga ae rangi ni boobuaka.I kakoaua bwa e bon koaua n aran Iesu Kristo, amen.