2016
Talafaasolopito o Aiga: Filemu, Puipuiga, ma Folafolaga
October 2016


Talafaasolopito o Aiga: Filemu, Puipuiga, & Folafolaga

Mai se lauga, “Gathering, Healing, and Sealing Families,” na tuuina atu i le RootsTech Family History Conference i le Aai o Sate Leki, Iuta, ISA, i le aso 14 Fepuari 2015.

Ao auai lou aiga i le faapotopotoina o faamaumauga, o le faamalologa o loto, ma le faamauina o tagata o le aiga, o le a faamanuiaina e faavavau ma faavavau ai lava oe ma lau fanau.

Ata
family tree chart

Ata na tusia e Carolyn Vibbert

O le tala i Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai o se tala e uiga i aiga. Pe a ou fai atu aiga, ou te le o faapea atu o la tatou vaaiga i aso nei o le Tina, Tama, ma le fanau.

Ou te faaaogaina le faaupuga e pei ona faaaogaina e le Alii, o se upu tutusa mo le auaiga po o aiga i tupulaga e tele, aua e tofu tagata uma ma se aiga. O le fuafuaga a lo tatou Tama Faalelagi mo Lana fanau e totonugalemu i lenei ituaiga o aiga—ma fanau e maua mai le malosi mai tuaa i le tele o augatupulaga ua tuanai ma matua o e saili e faamanuia a latou fanau mo tupulaga a sau.

I lenei tulaga ua faamatala mai ai foi e le Tusi a Mamona tala o aiga. Ao tatou faitau i nei tala, tatou te iloa ai e lei suia tele lava aiga mai na seneturi ua tuanai. E oo lava ia i latou na soifua i nisi taimi ma nofoaga ua tele lava ina pei o tatou—ma o le finagalo o le Atua mo Lana fanau ia ola fiafia, i ni aiga e faavavau e lei suia lava.

Aisea na faasaoina ai e le Alii faamaumauga o nei tala? O a mea na finagalo o Ia tatou te aoao mai ai? Pe o i ai ni lesona e mafai ona fesoasoani ia i tatou ia tatou taumafaiga e faapotopoto, faamalolo, ma faamau o tatou aiga?

O Se Lesona mai ia Liae

Ou te talitonu o le aiga muamua i le Tusi a Mamona—le aiga o Liae—ua i ai se lesona mamana mo i tatou atonu tatou te lei iloaina. E mafai e le aiga o Liae ona aoaoina i tatou i mea e tele e uiga i talafaamaumau o aiga—pe aisea ua taua ai i le Alii ma aisea e tatau ai ona taua ia i tatou.

Ina ua amata le tala, o loo tausia e Liae ma Sarai o la afafine ma atalii e toafa i Ierusalema, o ola ai i se olaga fiafia naua i lena aai tele. Na suia o latou olaga e faavavau ina ua poloaiina e le Alii Liae e ave lona aiga i le vao.

Na usiusitai Liae, ma na tuua e ia ma lona aiga a latou mea totino ma malaga ese atu i le vao. Ina ua mavae ona malaga mo sina taimi, na fai atu Liae i lona atalii o Nifae:

“Faauta, sa ou miti se miti, na poloaiina ai au e le Alii, ia e foi atu ma ou uso i Ierusalema.

“Aua faauta, o loo i ai ia Lapana talafaamaumau o tagata Iutaia ma le gafa foi o ou muātuaa, ma ua togitogia i luga o papatusi apamemea” (1 Nifae 3:2–3; ua faaopoopo le faamamafa).

Ona o lenei poloaiga, ua faamanuiaina o tatou aiga i le folafolaga maoae lenei o le faatuatua ma le usiusitai mai ia Nifae: “O le a ou alu ma fai mea ua poloaiina e le Alii, aua ua ou iloa e le tuuina mai e le Alii ni poloaiga i le fanauga a tagata, vagana o le a saunia e ia se ala mo i latou ina ia mafai ai ona latou faataunuuina o le mea ua ia poloaiina ai i latou” (1 Nifae 3:7).

O papatusi apamemea o se talafaamaumau. Na i ai tusitusiga paia, ae na i ai foi le talafaasolopito o le aiga o Liae. Na silafia e le Alii le taua tele o le faasaoina o na talafaamaumau mo le tele o tupulaga i le lumanai.

Pe na e mafaufau ea pe aisea na le poloaiina ai e le Alii Liae, nai lo ona atalii, e toe foi mo talafaamaumau? O ia o le peteriaka o le aiga. Na tuuina atu e le Alii ia te ia le faaaliga. Pe le tele atu ea se faatosinaga a Liae ia Lapana nai lo ona atalii?

Tatou te le iloa pe aisea na poloaiina ai e le Alii atalii o Liae e toe foi i Ierusalema, ae ua tatou iloa na latou tauivi ia faataunuu le mea na finagalo le Alii latou te faia. Na faigata le galuega, ma na tofotofoina ai lo latou faatuatua. Na latou aoaoina ni lesona taua ia na aoga lelei ia i latou i la latou malaga i le vao. Atonu o le mea sili ona taua, sa latou aoaoina ai faapea a poloai mai le Alii, Na te saunia moni lava se ala.

E mafai ona tatou fesili ia i tatou lava, o a mea e finagalo le Alii e aoao e o tatou atalii ma afafine pe a latou “toe foi” e aumai a tatou talafaamaumau o aiga? Ua faapefea ona Ia saunia se ala mo i latou? Pe o i ai ni aafiaga e finagalo o Ia ia latou maua? Pe o tatou valaaulia i latou ia maua nei aafiaga? O a faamanuiaga o faamoemoe o Ia e tuuina atu i o outou atalii ma afafine e ala i le auaunaga o le malumalu ma talafaasolopito o aiga?

Ina ua toe foi mai Nifae ma ona uso i le faleie o lo latou tama, “sa ave e lou tamā, o Liae, talafaamaumau sa togitogia i luga o papatusi apamemea, ma suesue i ai o ia mai i le amataga.” O iina na ia maua ai “tusi e lima a Mose,” “o valoaga foi a perofeta paia,” ma “se gafa o ona tamā; o le mea lea na iloa ai e ia o ia o se e tupuga mai ia Iosefa … o le na faatau atu i Aikupito.” Ma ina ua “vaai [Liae] i nei mea uma, sa tumu o ia i le Agaga” (1 Nifae 5:10, 11, 13, 14, 17).

Ona aoaoina lea e Liae lona aiga i mea na ia aoaoina mai i papatusi apamemea. Atonu e te faapea mai o lona faleie na avea o se nofoaga autu o talafaasolopito o aiga ma le aoaoina—e pei lava ona tatau ona i ai o tatou aiga.

E faigofie ona vaai pe aisea na finagalo ai le Alii ia maua e le aiga o Liae nei talafaamaumau. Na latou tuuina atu i ona tupuaga se lagona po o ai i latou, ma fesootai atu ai i latou i ni peteriaka faamaoni o le taimi ua tuanai ma totoina ai i o latou loto “folafolaga na faia i tama” (MF&F 2:2; Iosefa Samita—Talafasolopito 1:39). O nei talafaamaumau na taua tele i le faatuatua o tupulaga e lei fananau mai lea na lapataiina ai e le Agaga Nifae faapea a aunoa ma talafaamaumau, e “fano se atunuu [atoa] i le lē talitonu (1 Nifae 4:13).

O le aafiaga o nisi tagata i le Tusi a Mamona ua faaalia ai le moni faapea a leiloloa talafaamaumau, ua leiloa le upumoni, ma o taunuuga mo tupulaga i le lumanai e mafai ona matautia.

O sa Moleka na tuua Ierusalema i le vaitaimi lava lea e tasi e pei o le aiga o Liae. Ae e le pei o le aiga o Liae, “latou te lei aumaia ni talafaamaumau faatasi ma i latou.” E oo atu i le taimi na maua ai e Mosaea i latou e tusa ma le 400 tausaga mulimuli ane, “sa lē toe manino la latou gagana; … ma sa latou teena le i ai o lo latou Foafoa” (Ominae 1:17). Na latou leiloa lo latou faasinomaga o ni tagata o le feagaiga.

Na aoaoina sa Moleka e Mosaea i lana gagana ina ia mafai ona latou aoao mai talafaamaumau na ia te ia. O se taunuuga, na i ai se suiga o sa Moleka mai se nuu puapuagatia, le talitonu i se Atua, i se nuu na malamalama i le fuafuaga a le Atua o le fiafia mo i latou—ma o latou aiga.

Toefoi ma Lou Aiga

Ata
family going to the temple

O le malamalama po o ai i tatou i le faiā ma le Atua ma le tasi i le isi e suia ai le ala tatou te mafaufau ai, amio ai, ma taulimaina ai isi. O talafaamaumau o se vaega taua tele o lo tatou faasinomaga ma le vaaiga. O le toe tepa i tua e saunia ai i tatou e agai i luma.

Matua, pe ua outou valaaulia o outou aiga e “toefoi”? Pe ua tuueseesea ea lou aiga mai a latou talafaamaumau—pe mai le tasi ma le isi—i se tasi ala po o se isi? Pe ua motusia ea le sootaga a lou aiga i le va o le taimi nei ma le tuanai? O le a le mea na tupu i le talafaasolopito o lou aiga na mafua ai lenei tuueseeseina? Pe o femalagaaiga, feteenaiga i le aiga, liua i le talalelei, pe pau lava o aluga o le taimi? Na e aapa atu talu ai nei e saili ou tuaa i le FamilySearch.org?

Na faataapeapeina le aiga o Isaraelu, ma i le tele o ala lea e aofia ai le faataapeapeina o o tatou aiga ma talafaamaumau. O lo tatou tiutetauave o le faapotopotoina mai o i latou, i le mea o manaomia ai, e faamaloloina manua o le tuueseeseina. Ao tatou saili ma le filiga e liliu loto o a tatou fanau i o latou tama, o le a liliu atu foi o tatou loto ia tatou fanau1 ma o le a tatou iloaina ai faatasi le filemu ma le faamalologa lena e oo mai ona o lenei galuega (tagai i le MF&F 98:16).

E pei lava ona auina atu e Liae ona atalii e toefoi i Ierusalema mo talafaamaumau paia, ia tatou auina atu a tatou fanau e toefoi mo a tatou talafaamaumau o aiga. E pei lava ona saunia e le Alii le ala mo Nifae, ua Ia saunia le Initoneti ma isi tekinolosi lea o le a mafai ai e a tatou fanau ona faapotopoto mai ma faamalolo o tatou aiga. Ma ua Ia saunia malumalu e mafai ai ona tatou ave i ai igoa tatou te mauaina ma faatumauina la tatou faapotopotoina e ala i sauniga faamau.

Olioli i le Vaomatua

Ina ua ma faaipoipo ma lou toalua, o Sharol, na ma filifili o le a faia se ma fanau tama e toafa. Na ese le fuafuaga a le Alii. Na Ia foai mai ia i maua ni fanau teine se toafa.

Na matou faimalaga ma le ma fanau teine i le vaomatua. O lenei ua latou faaipoipo ma maua ni fanau ma o loo faimalaga i o latou lava foi vaomatua. Pe na faigofie mea uma i le ala? Leai. Na i ai so matou sao i le muimui, ma na i ai le tele o tauiviga.

O le olaga i le vaomatua e mafai ona faigata i aiga. Pe a fesili mai tagata, “O faapefea mai oe ma lou aiga?” E masani ona ou fai atu, “O loo matou i le va o faigata i le taimi nei. Faafetai mo le fesili mai.”

Ae e i ai foi taimi o le olioli moni i le ala. I le avea ai ma peteriaka ma tina, ma te faaaluina le tele o taimi e faamalolosia ai la ma fanau mo le vaomatua. Ua folafola mai e perofeta i o tatou aso o talafaasolopito o aiga o le a “puipuia [oe] mai le uunaiga faateleina a le tiapolo”2 ma o se liua “loloto ma mausali” i le Faaola.3 Oka o se ala mamana e faapotopoto ai, faamalolo, ma faamau ai o tatou aiga.

I le avea ai ma peteriaka o lo matou aiga, na ou fesili i ou afafine e “toefoi” e saili talafaamaumau, ave igoa i le malumalu, ma aoao a ma fanau a fanau. Sa ou talosagaina i latou ina ia faamasani po o ai na latou tupuga mai ai e ala i le auai i la matou talafaasolopito o aiga.

O Se Folafolaga

Ou te folafola atu ao outou valaauliaina a outou fanau e “toefoi” ma saili mai talafaamaumau o o outou aiga, o le a outou “matuai olioli [faatasi] lava” e pei o Liae ma Sarai ma avatu “le faafetai i le Atua o Isaraelu.” Ao outou suesue ia outou talafaamaumau, o le a “tumu [outou] i le Agaga,” aua o le a outou iloa ai “[ua] manaomia i latou; ioe ua aoga tele lava.” Ma o le a outou iloa ai “o le poto sa i le Alii sa tatau ai ona [outou] ave o nei papatusi faatasi ma [outou]” ao outou malaga “i le vao agai i lo [outou] laueleele o le folafolaga” (1 Nifae 5:9, 17, 21–22).

Ua i ai le Ekalesia iinei e lagolago ma faamalosia lou aiga i lenei faigamalaga. Ou te folafola atu ao auai lou aiga i le faapotopotoina o talafaamaumau, le faamaloloina o loto, ma le faamauina o tagata o aiga, o le a faamanuiaina oe ma lau fanau—lou aiga—e faavavau ma faavavau lava.

Faamatalaga

  1. Mo faataitaiga o le ala na aumaia ai e talafaamaumau na maua i papatusi apamemea le faamalologa i le fanau a Liae, tagai i le Alema 37:8–10.

  2. Richard G. Scott, “O Le Olioli i le Faaolaina o e ua Maliliu,” Liahona, Nov. 2012, 94.

  3. David A. Bednar, “O Le a Liliu Atu Loto o Fanau i o Latou Tama,” Liahona, Nov. 2011, 24.