2016
Veiqaravi Mai Jordan
October 2016


Veiqaravi Mai Jordan

Se vanua cava ga e gadrevi iko kina na Turaga.

iVakatakilakila
Amman Jordan

iTaba © iStock/Thinkstock

E bibi sara na gagadre o ya.

Ena itekivu ni 2013, e lima na tamata a tauvi ira na misila ena keba ni ise ni valu e Za’atari ena Tolakalu e Loma kei Jordan. E rivarivabitaki o ira na 100,000 na ise ni valu kai Syria, era tiko veiososoi, era ririvabitaki ni rawa ni tauvi ira na kena manumanu e veidewavi. A qai tuvanaka na matanitu e Jordan e dua na cakacaka levu ni itatarovi me tarovi kina na kena dewa na mate oqo. Sa tuvanaki kina me ra cula ena itatarovi e rauta e 90,000 na ise ni valu i Syria era vulaono ki na yabaki 30 ena loma ni rua na macawa.

Ia e laurai e dua na leqa. E tiko ga vei iratou na United Natons Children’s na kena wainimate. E tiko vei iratou na Tabana ni Bula mai Jordan kena veiqaravi vakavuniwai. E sega ni tiko vei iratou na kena gacagaca lalai—icula, koniteina ni iyaya vakaicula, vakabatabataki ni wainimate—ka sa lekaleka tiko na gauna.1

Rau sa veitokoni mai kina o Ron kei Sandi Hammond, rau na daukaulotu qase ni welefea rau veiqaravi tiko vakadairekita ni LDS Charities e Jordan. Ena vuku ni nodrau sa cakacaka vata tiko mai o Ron kei Sandi kei iratou na UNICEF kei na Tabana ni Bula, rau sa maqusa yani ena kena cokonaki na mataisoqosoqo oqo me laurai na vanua me veivuke kina na LDS Charities.

E kaya o Ron, “Keitou vakataroga na isau ni kena voli na gacagaca lalai ni veiqaravi. Ni sa tukuni vei keitou, keitou a kaya, ‘Keitou vakabauta ni na veivuke kina na LDS Charities.’ E ratou a kaya, ‘Ena totolo beka? Me da sa vakatotolotaka sara yani na ka oqo!’”

Ena loma ga ni 20 na auwa sa vakadonuya mai na LDS Charities na kena voli na kena gacagaca lalai. “Ena gauna keitou sa tukutuku yani ki na Tabana ni Bula kei na UNICEF,” a kaya o Ron, “e ratou sa kurabuitaka dina. E rawa vakacava ki na dua na STM [Soqosoqo e Taudaku ni Matanitu] me totolo tu vaka o ya? A sega walega ni totolo na cakacaka ni cula ni itatarovi, a veivakauqeti talega ki na kena qaravi vakavanua taucoko na nodra taqomaki e drau na udolu na ise ni valu e Jordan kei Syria.”

iVakatakilakila
giving immunizations

iMawi: e lolomataka na itaba mai vei Samir Badran, UNIcef-Jordan; ituvaki e muri kei na itaba kei Amman, Jordan © iStock/Thinkstock

Sa mai tarovi na leqa.

Me kena ikuri, na cokovata vakacakacaka ni UNICEF, Tabana ni Bula e Jordan, kei na LDS Charities sa mai tauyavutaki kina e dua na veimaliwai vinaka ki na veisiga ni mataka.

Na nodrau yaco yani o Ron kei Sandi Hammond ena gauna bibi e Tokalau e Loma sa ivakadinadina ni nodrau vakabauta na Hammond kei na veivakauqeti qaqa ni parokaramu ni qase daukaulotu ni Lotu.

Era Gadrevi: Na Veiwatini Me ra Kaulotu

Ena 2012 rau a veiqaravi vakadaucakacaka vakalotu na Hammond ena Valetabu e Rexburg Idaho. A vuniwai ni bati o Ron ka gugumatua kina, ka qasenivuli tiko ena Tabana ni Lotu ena Brigham Young Univesiti–e Idaho. Ia a veisau na totoka ni bula o ya ka yaco e dua na veivakauqeti vakayalo matata sara me rau sa solia na nodrau pepa ni kaulotu. Rau a kurabui ena gauna donu o ya. Era sa dui tu ena nodra rawaka vakacakacaka na luvedrau kei na nodra veitosoyaki, ka se sega ni via vakacegu mai na cakacaka o Ron. Ia na Yalotabu sa vakadeitaka vei rau ni rau sa gadrevi sara ka na vinaka na veika kecega.

A qai kilai e muri, ni ra a lolo ka masumasu tiko na iliuliu ni matabete ena itikotiko liu ni Lotu me ra raica e dua na veiwatini sa vakadonui me rau laki veiqaravi vakadairekita ni LDS Charities e Amman, Jordan.

“E kilai levu sara ga,” a kaya o Sandi, “ni sa liutaki keitou tiko na Turaga, ka veivakarautaki ena veituvatuva matailalai e solia vei keitou. Keirau kila ni dau cakava oqo o Koya vei ira yadua na daukaulotu era veiqaravi. E veivakacegui ni da kila ni Turaga sa veivakarautaki tiko vei iko mo veiqaravi ni bera mada ga ni ko yaco yani kina.”

“Ena kena railesu,” e kaya o Ron, “keirau sa vakavinavinakataka ni keirau a sega ni digitaka se via lewa na vanua me keirau laki veiqaravi kina. Na neirau biuta e liga ni Turaga na ka kece oqo a solia kina na madigi me keirau sotava na veika keirau a sega ni namaka.”

Na veika a sotavi o ya a oka kina na cakacaka vata kei na matavuvale vakatui e Jordan me baleta na cakacaka ni nodra vukei na tamata e ratou a gadreva na matavuvale vakatui. Rau a sema na Hammond ki na veivalenibula e kea kei na veiqaravi vakavuniwai me ra tuberi na vakailesilesi ni valenibula me baleta na kila ni vakalesui mai ni bula ni tamata, ka yaco me lailai sara na iwiliwili ni gone era sucumate. Mai na nodrau sasaga kei na nodra sasaga na veiwatini daukaulotu tale eso, sa vakarautaka kina na LDS Charities na veituberi vakavuli kei na iyaya ki na qaravi ni mata kei na mataisoqosoqo era qarava na yago e tuvaki vakaca. Dua talega na ka rau a tokona na Hammond kei ira na daukaulotu ni welefea o ya e dua na valenivolavola era tuberi kina na marama tuvaki vakaca na yagodra ena tuvai ka culai na isulu kei na iyaya ni cakacaka ni liga. Na kila oqo e solia vei ira na vuli na madigi me ra bula rawati ira kei na nodra matavuvale.

iVakatakilakila
midwives practice neonatal resuscitation techniques

iMawi: e lolomataka na itaba na LDS Charities; imatau: e lolomataka na itaba o rau na Hammond

Na veivakatorocaketaki tale eso e oka kina na cakacaka vata kei ira na STM kei na matanitu o Jordan ena qaravi ni leqa tubukoso ka laurai na gonevuli e Jordan me ra taura e dua se rua na sikolasivi ena veiyabaki me ra curu ki na Brigham Young Univesiti. Dua vei ira na gauna taleitaki vei rau na Hammond o ya na cakacaka vata kei na Latin Catholic Church me tara nodra rumu ni kalasi na kai Iraq lotu Vakarisito ni sega tu na vanua mera vuli kina.

Tiko Vata kei na Turaga ena Nona Were ni Vaini

Rau a vulica mai Jordan na Hammond na dina ni Nona yalayala na Turaga vei ira era qaravi Koya: “Niu sa lako vata tiko kei kemudou. Au na tiko e yasamudou imatau ka tiko talega e yasamudou imawi, ia na noqu Yalo Tabu ena tiko e yalomudou; era na vakavolivoliti kemudou na noqu agilosi ka laveti kemudou cake” (V&V 84:88).

“Sa cakacaka tiko kina na Kalou,” e kaya o Ron. “Sa tu o Koya ena were ni vaini kei ira na Nona tamata cakacaka. Ni dua na veiwatini rau laki kaulotu ena tomani rau e kea na Turaga ni were ni vaini. Keimami sega ni vakabauta na cakamana e Jordan; keimami sa bulataka sara ga.”

Sega ni vakabekataki, ni o ira na agilosi rau vakila “era tiko voliti” rau era oka talega kina na isoqosoqo vakalomalagi, ia era tiko talega kina na kena e vuravura oqo, vakabibi o ira na luvedra, era sa tokona na nodra lewa me ra mai veiqaravi vakayawa mai vale.

Sa qai yaco nodra matavuvale mera vakalougatataki mai na kaukauwa veitaqomaki, veitokoni ni Turaga. A yaco na lewa baleta na cakacaka kei na itikotiko vou, kei na kena wali na kauwai ni sucumate ni gone ni ra sa vuki na luvedra vua na Turaga, veivakasalataki vata, ka ra veimasulaki ka veilolovaki.

A cecere sara na veivakalougatataki era a ciqoma na luvedra ni gauna rau sa sureti kina o Baraca kei Sisita Hammond me rau tosoya nodrau kaulotu mai na yabaki rua ki na tolu na yabaki, era a tokona ena marau na luvedrau. Era sa vakila ni sa cakava tiko na Turaga e dua na ka cecere vei ira baleta ga na nodrau sa veiqaravi tiko na nodratou itubutubu.

Ia, na veitawasei ni matavuvale na Hammond a vakilai ni sa dua na solibula. Sa ka dredre dina na yawa mai vei ira era lomana ena yasai vuravura kadua. Ia a sega ni ka dredre me vakataka na kena rawa ni yaco e liu. E vakayaco-ka na tekinolaji ki na matavuvale me ratou qarava nodra bula tale e dua ena kena sa gadrevi vakakina. E kaya o Sandi, “A sega ni mudu nodra veitaratara na veiwatini vei ira nodra matavuvale. Keirau a veitaratara tiko ga vei ira na matavuvale nei luvei keirau mai vale. Ena vuku ni FaceTime kei na imeli, era sa kilai keirau tiko na va na makubui keirau vou, era a sucu ni keirau a kaulotu tiko ka yaco na vakacegu kei na marau ni keirau lesu yani.”

Tadolavi ni Mata kei na Lomada

iVakatakilakila
the Hammond family

iMawi: e lolomataka na itaba na LDS Charities; imatau: e lolomataka na itaba o rau na Hammond

Mai na vuqa na veivakalougatataki rau a vakila na Hammond ni rau a ciqoma mai na nodrau kaulotu o ya na nodrau sa raica rawa na nodra yalololoma ka dauveikauwaitaki na kai Jordan. Ni rau sa ciqoma kina na Hammond na nodrau veikacivi, rau a sega tu ni kila na mataqali tamata vakacava rau na laki veiqaravi kina.

“Ia keirau a raica ni o ira na itokani Musulomani era tamata yalomalua ka yalololoma,” a kaya o Ron, “ka keirau kila sara ni kevaka keirau na vakaleqai, era na saga sara mera taqomaki keirau.

“E totoka na nodra dauloloma.T Era dau sega ni rawata na kai Jordan mera kakua ni dauveivukei vei ira na tamata. Era sa dauciqomi ira tiko na ise ni valu vakatekivu mai na gauna nei Tevita. E tiko ena iVola Tabu e vuqa na itukutuku ‘mai Jordan,’ ka keirau tekivu sainitaka na neirau ivola ‘Mai Jordan’ me dolei kina na veiqaravi ena loloma keirau a vakayacora rawa ena matanitu dauloloma vakairogorogo oqo. Ena veisenitiuri sa oti sa vanua dauloloma o Jordan, ka sa vakalougatataka na kena tamata na Turaga.”

Ena nodrau cakacaka vata kei ira mai Jordan a rawa kina vei rau na Hammond me qaqaco na nodrau veimaliwai kei ira. “Keirau a sureti ki na vica na vakayakavi ni Iftar, na magiti me oti kina na lolo ni veisiga ni Ramadan,” a kaya o Sandi. “Era sureti keirau talega o ira na itokani Musulomani ki na magiti ni veimusumusuki kei na vakamau, kei na soqo eso ni matavuvale.”

Na Lotu e sega ni veivakalotutaki se vakatara mera papitaiso na Musulomani e Jordan se dua tale na vanua e sega kina ni tara vakalawa, ka rau sega kina ni wasea na Hammond na itukutuku ni Lotu. Ia, rau sa qai mani raica vakatabakidua na tarai cake kei na maroroi ni veimaliwai vakatamata—ki na matavuvale vakatui, soqosoqo cokovata ni kawatamata, kei ira na veiwatini daukaulotu tale eso e kea, kei ira na iliuliu vakalotu kei na matanitu. Ni rau tarogi na Hammond baleta na Lotu, rau a vakayaloqaqataki ira era taro me ra sikova na LDS.org.

Na Kaci ni Veiqaravi

Ni raici na nodrau veiqaravi totoka o Ron kei Sandi, rau sa nanuma beka ni rau sa duatani cake mai vei ira na vo ni veiwatini daukaulotu—se sa vakatokai beka o ya me veikacivi me veiqaravi?

Io—kei na sega. “Keirau laki veiqaravi ena vanua kei na gauna e gadreva na Turaga e dua na veiwatini ena neirau vuku kei na kila ni bula oqo,” e rau kaya na Hammond. “Ia e dina sara oqo vei ira taucoko na qase daukaulotu. O ira na veiwatini era rawa ni laki kaulotu era sa vakarautaki ena sala sa ganiti ira vakavinaka. Sa gadrevi ga me ra na vakabauta tiko na vanua sa gadrevi ira kina na Turaga, ka na vakayagataki ira me veisautaka na nodra bula na tamata.”

“Sa rawa vei ira na veiwatini mera caka veisau,” e kaya o Elder Robert D. Hales ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua. “Sa rawa vei ira na veiwatini me ra rawata na veika cecere e dredre vua e dua tale me cakava rawa. …

“… Na sala era rawa ni veiqaravi kina na veiwatini ena sega ni rawa ni yalani. Mai na veitokoni ni valenivolavola ni kaulotu kei na vuli ni veiliutaki ki na tuva kawa, cakacaka ni valetabu, kei na veiqaravi ni bula raraba ni kawatamata—sa tiko na madigi me vakayagataki kina na kila se na taledi cava ga sa vakalougatataki iko kina na Turaga. …

“… Sa levu na ka o sa mai ciqoma ena nomu bula; mo lako yani ka solia wale nomu qarava na Turaga na iVakabula. Mo vakabauta ga, sa kila tu na Turaga na vanua o gadrevi kina. Sa levu sara na kena gadrevi, taciqu kei na ganequ, ka lewe lailai na tamata cakacaka.”2

iDusidusi

  1. Raica na “Mass Vaccination Campaigns in Syria, Jordan, Lebanon, Iraq and Turkey Amid Measles Outbreaks,” Apr. 30, 2013, unicef.org.

  2. Robert D. Hales, “Couple Missionaries: A Time to Serve,” Liahona, Julai 2001, 30, 31.