Na Vunilagi ni Lotu: Vakarautaki ni Vuravura ki na iKarua ni Lako Mai ni iVakabula
Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai sa vakarautaka tiko na vuravura me baleta na siga “me na roboti ko vuravura ena veikilai kei Jiova” (Aisea 11:9).
E Rawa Ni da Rawata, mai vei Jay Bryant Ward, me kakua ni lavetaki
O iko kei au me daru vakaitavi ena Vakalesui mai ni kosipeli i Jisu Karisito sa tomani tikoga. E vakasakiti! E sega ni cakava na tamata! E lako mai vua na Turga ni a kaya, ‘Au na kitaka kusarawa na noqu cakacaka ena kena gauna.” (Vunau kei na Veiyalayalati 88:73). Na cakacaka oqo sa vakaukauwataki tu ena dua na ivakaro vakalou ena 200 na yabaki sa oti. E kovuta e vitu ga na qaqa ni vosa: “Oqo na Luvequ Lomani. Mo Rogoci Koya!”(raica Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:17).
A cavuta oqori na Kalou sa Cecere Sara, na tukutuku oqori a tubera na cauravou ko Josefa Simici vua na Turaga o Jisu Karisito. Na vitu na vosa oqori a tavoci kina na Vakalesui mai ni Nona kosipeli. Na cava na vuna? Baleta ni noda Kalou bula e Kalou dauloloma! Ka gadreva vei ira na Luvena mera sega tale ni mate ka rawata na bula tawamudu! Na cakacaka ni gauna oqo eda vakaitavi kina a tauyavutaki, ena ituvatuva, me vakalougatataki kina e dua na vuravura e wawa tu ka tagi voli.
E sega ni rawa meu tukuna tu ga vakamamada na veika e baleta na Veivakalesuimai. Na itukutuku dina oqo e veivakurabuitaki dina. E cecere sara! E vakariseyate! Sa dua na ka lagilagi mera tadu mai na italai mai lomalagi mera mai solia na lewa kei na kaukauwa ki na cakacaka oqo?
Nikua, na cakacaka ni Turaga e Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai sa toso tiko ki liu vakatotolo sara. Na vunilagi ni Lotu e na sega ni vakatauvatani rawa. “Sa sega na mata sa kunea, se na daliga sa rogoca, … na veika sa vakarautaka na Kalou me nodra era sa lomani koya” (1 Korinica 2:9; raica talega na Vunau kei na Veiyalayalati 76: 10).
Mo nanuma tiko ni taucoko ni nona cakacaka na Karisito e koto ena veisiga ni mataka. Sa vo me yaco na parofisai baleta na iKarua ni Nona Lako Mai. Eda sa nanamaki tiko ki na ituvuka ni iotioti ni itabagauna oqo—ni sa ka dina na iKarua ni Lako Mai ni iVakabula.
Vakasokumuni ko Isireli ena Yasa ni iLati Ruarua
E dua na ka e dodonu me yaco taumada ni bera na iKarua ni Lako Mai sai koya na vakasokumuni vata kei Isireli sa waraki tu mai vakabalavu (raica 1 Nifai 15:18; raica talega na tabana ni ulutaga ni iVola i Momani). Na ivunau oqo ni vakasokumuni sa dua na ivakavuvuli bibi ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Sa kaya na Turaga: “Au na solia vei kemudou e dua na ivakatakilakila … meu na vakasoqoni ira vata, mai na nodra veiseyaki tu vakadede, na noqu tamata, ko ira na mataqali i Isireli, meu vakataudeitaka tale na noqu Saioni ena kedra maliwa” (3 Nephi 21:1).
Eda na sega walega ni vakavulica na ivunau oqo, ia eda sa vakaitavi tiko kina. Eda na cakava vakakina ni da veivuke me soqoni vata na tamata digitaki ni Turaga ena yasa ruarua ni ilati. E tiki ni ituvatuva lewai ni vuravura kei ira na lewena, me ra vueti na noda era sa mate (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 128:15). Mai na loloma veivueti, na veisureti me “lako mai vei Karisito” (Jekope 1:7; Moronai 10:32; Vunau kei na Veiyalayalati 20:59) e rawa talega me soli vei ira era sa mate ka ra sega ni kila na kosipeli (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 137:6–8). Ia me tiki ni nodra vakavakarau, sa gadrevi kina na nodra sasaga yani e vuravura na tani. Eda sa soqona vata kina na ivola ni kawa, bulia na pepa ni ituvatuva vakamatavuvale, ka cakava na cakacaka vakaveisosomitaki ni valetabu me ra sokumuni kina na tamata yadua vua na Turaga kei na nodra matavuvale (raica 1 Korinica 15:29; 1 Pita 4:6).
Sa Tabu me Nona na Turaga, mai vei Jay Bryant Ward, me kakua ni lavetaki
Me vauci vata na matavuvale me baleta na tawamudu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 2:2–3; 49: 17; 138: 48; Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:39). Me na caka e dua na isema tudei me na umani ira vata na qase kei na gone. Ena noda gauna, me vakayacori mada e dua na veisemati e taucoko, ena nodra umani vata na veitabagauna, idola, kei na kaukauwa (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 128:18). Me baleta na inaki vakalou oqo, sa roboti vuravura tu kina oqo na veivaletabu savasava. Au kaya tale ena sega beka ni veisautaka nomuni bula na tara ni veivaletabu, ia nomu veiqaravi ena loma ni valetabu ena vakayacora vakaidina.
Sa toro mai na gauna era na wasei tani kina o ira era sega ni talairawarawa vua na Turaga mai vei ira era talairawarawa (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 86:1–7). Na noda ivakadei taqomaki vinaka duadua sai koya me da kilikili kaya na curumi ni Nona vale savasava. Na isolisoli cecere duadua e rawa ni o solia vua na Turaga sai koya mo maroroi iko mai na veika vakavuravura, ka kilikili kaya mo curuma na Nona vale savasava. Na Nona iloloma vei iko sai koya na vakacegu kei na veitaqomaki ni nomu kila ni o sa kilikili mo sota vata Kaya, ni sa yaco mai na kena gauna.
Me ikuri ni cakacaka ena valetabu, na tadu mai ni iVola i Momani sa ivakatakilakila ki vuravura taucoko ni sa tekivuna na Turaga na nodra vakasoqoni na Isireli ka vakayacora na veiyalayalati a cakava vei Eparaama, Aisake, kei Jekope (raica na iVakatekivu 12:2–3; 3 Nifai 21; 29). Na iVola i Momani e tukuna na ivakavuvuli ni vakasoqoni vata (raica, me kena ivakaraitaki, 1 Nifai 10:14). E vakavuna me ra vulica na tamata na veika baleti Jisu Karisito, me ra vakabauta na Nona kosipeli, ka lewena na Nona Lotu. E dina, kevaka me sega na iVola i Momani, na kena yalataki na sokumuni o Isireli ena sega ni yaco.
Sa ka bibi talega ena vakasokumuni o ya na cakacaka ni kaulotu. Era lako yani na italai ni Turaga ka vunautaka na Veivakalesui mai. Ena vuqa na veimatanitu o ira na noda lewenilotu kei na daukaulotu era sa vakasaqarai ira na Isireli era sa veiseyaki tu; era a vakasasataki ira “tani mai na qara vatu” (Jeremaia 16:16); ka ra sa qolivi ira, me vaka ena veigauna makawa.
Na cakacaka ni kaulotu e semati ira na tamata ki na veiyalayalati a cakava na Turaga vata kei Eparaama ena gauna e liu:
“Ia ko na veivakalougatataki vei ira na nomu kawa era na muri mai vei iko, ia ena ligadra era na kauta kina na nona cakacaka kei na Matabete ki na veivanua kecega;
“Ia au na vakalougatataki ira ena vuku ni yacamu; ko ira kecega sa vakabauta na kosipeli era na vakatokai ena yacamu; ka ra na okati me nomu kawa ka ra na tucake ka vakacaucautaki iko, ni ko sa tamadra” (Eparaama 2:9–10).
Na cakacaka ni kaulotu sai koya ga na itekivu ni veivakalougatataki. Na kena vakataucokotaki, na vakavotukanataki, ni veivakalougatataki oqori e yaco mai ni ra sa vakavinakataka sara na nodra bula o ira era sa papitaiso me rawa ni ra curu ki na valetabu. Nodra ciqoma kina na edaumeni sa vauci ira na lewe ni Lotu ki na veiyalayalati vaka-Eparama.
Na digidigi ni lako vei Karisito e sega ni vakatautaki ki na vanua o tiko kina; sa ka ni gugumatua ni tamata yadua. Na lewe ni Lotu taucoko era rawa ni rawata na ivunau, na cakacaka vakalotu, idola ni matabete, kei na veivakalougatataki ni kosipeli, se vanua cava ga era tu kina. Sa rawa vei ira na tamata me ra “kila na Turaga” (3 Nifai 20:13) ena nodra vanua dina ga.
E dina, ni gauna e liu ni Lotu, na saumaki e dau vakavuna na biu vanua talega. Ia edaidai na vakasoqoni vata sa yaco tiko ena veivanua yadua. Sa lewa na Turaga me tauyavutaki ko Saioni (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 6:6; 11:6) ena veiyalava ka sa vakasucumi ira kina na Nona Yalododonu me nodra vanua. Na nodra vanua ni vakasoqoni na Yalododonu e Brazil o ya mai Brazil; na nodra vanua ni vakasoqoni na Yalododonu e Nigeria o ya mai Nigeria; na nodra vanua ni vakasoqoni na Yalododonu e Korea o ya mai Korea. O Saioni sai ira na “yalo savasava” (Vunau kei na Veiyalayalati 97:21). Sa ikoya na veivanua kecega e tiko kina na Yalododonu.
Na tataqomaki vakayalo ena dau vakatau tiko ki na ivakarau ni nona bula e dua, e sega ni vanua e tiko kina e dua. Au yalataka ni kevaka eda cakava na noda vinaka taucoko meda cakacakataka na noda vakabauti Jisu Karisito ka taura na kaukauwa ni nona Veisorovaki ena veivutuni, eda na rawata na kila-ka kei na kaukauwa ni Kalou me vukei keda meda kauta na veivakalougatataki ni kosipeli vakalesui mai i Jisu Karisito ki na veimatanitu kecega, veimataqali, duivosavosa, kei ira na tamata ka me vakarautaka na vuravura me baleta na iKarua ni Nona Lako mai na Turaga.
Na iKarua ni Lesu Mai
Ena lesu mai na Turaga ki na vanua a vakasavasavataka ena Nona veiqaravi kina ena gauna ni Nona bula vakayago. Ena qaqa, ena lako tale mai ki Jerusalemi. Ena icurucuru damudamu vakaturaga, na ivakatakarakara ni nona dra, ka bunotaka mai na qara kecega ni yagona, ena lesu tale mai o Koya ki na Koro Tabu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 133:46–48). E kea kei na so tale na vanua, “ena vakaraitaki mai na iukuuku i Jiova, ka ra na raica vata na tamata kecega” (Aisea 40:5; raica talega na Vunau kei na Veiyalayalati 101:23). Ena vakatokai na yacana ko “Veivakurabuitaki, na iVakavuvuli, na Kalou kaukauwa, na Tama ni gauna tawamudu, na Tui ni Sautu” (Aisea 9:6).
Ena veiliutaki o Koya mai na rua na koroturaga kei vuravura: e dua e Jerusalemi makawa (raica Sakaraia 14) kei na kena ikarua mai Jerusalemi Vou “ena tara ena vanua ko Amerika” (Yavu ni Vakabauta 1:10). Mai na veivanua oqo ena liutaka kina o Koya na Nona Lotu kei na matanitu. Ena tara tale e dua na valetabu e Jerusalemi. Mai na valetabu o ya ena veiliutaki kina me tawamudu o Koya na nodra Turaga na Turaga. Ena dave na wai mai na ruku ni valetabu. Ena vakabulai na wai ni Waitui Mate. (Raica na Isikeli 47:1–8.)
Ena siga ko ya ena taura ko Koya na vei itutu vou ka vakavolivoliti mai vei ira na Yalododonu e digitaki. Ena qai vakatokai me nodra “Turaga na turaga, ka Tui ni tui: kei ira era [na] tiko vata kaya [sai ira era] sa kacivi, digitaki, ka lomadina” (iVakatakila 17:14) kina nodra veivakabauti ena nodra a bula voli e ke vakayago. Ia ko koya ena “lewa ka sega ni mudu ka sega ni mudu” (Vakatakila 11:15).
Ena qai vakalesui na vuravura ki na kena itutu vakaparataisi ka vakavoui. Ena qai dua na lomalagi vou kei na vuravura vou (raica Ai Vakatakila 21:1; Ica 13:9; Vunau kei na Veiyalayalati 29:23–24).
Sai koya na noda ilesilesi—sa ikoya na noda itavi dokai—me da veivuke ena kena vakarautaki na vuravura me baleta na siga o ya.
Vakania na Noqu Sipi, mai vei Jay Bryant Ward, me kakua ni lavetaki
Qarava na Veisiga ni Mataka ena Vakabauta
Ia, eke ena gauna oqo, eda bula ena dua na gauna ni bula leqaleqa. E veivakarusai na uneune kei na ualoka, e kasura na veimatanitu, sa toso cake tikoga na dredre ni bula vakailavo, e bololaki na matavuvale, ka tubu cake na levu ni veisere. Sa dodonu meda lomaleqa. Ia da kua ni laiva me vakaisosomitaki na noda vakabauta ena rere. E rawa ni da valuta na rere ena noda vaqaqacotaka na noda vakabauta.
Na cava eda gadreva kina na vakabauta sega ni yavalati rawa vakaoqo? Baleta ni tu mai muri na veisiga dredre. Ena tu yadua sara ena gauna mai muri me rawarawa se takalevu tu na Yalododonu Edaidai yalodina. Eda na vakatovolei yadua. Sa veivakasalataki kina o Paula na iApositolo ni veisiga mai muri era “na vakacacataki o ira era na muria vagumatua na Turaga.” (2 Timoci 3:12). Na veivakacacataki sara ga oqori ena rawa ni qaqi iko mo malumalumu ka galu, se vakauqeti iko mo ivakaraitaki ka yaloqaqa ena nomu bula ni veisiga.
E tiki ni kena tarai cake nomu vakabauta na ivakarau o sotava kina na veivakatovolei ni bula. Na igu ena yaco mai ena nomu nanuma ni tiko na kemu ituvaki vakalou, e dua na isolisoli tawayalani na kena yaga. Sa vakananuma tiko na Turaga vei iko, vei ira na luvemu kei na makubumu, ni sai kemuni na kena itaukei dina, ni ko ni a maroroi tu mai lomalagi me baleta na nomuni gauna kei na vanua mo ni mai sucu kina, mo ni tubu ka yaco mo ni Nona tamata tudei ni veiyalayalati. Ni o ni lakova na nona sala ni buladodonu na Turaga, ko na vakalougatataki mo lako tikoga ena Nona vinaka ka yaco mo rarama ka ivakabula vei ira na Nona tamata (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 86:8–11).
Cakava na ka kecega ena nomu igu me vaqaqacotaka na nomu vakabauti Jisu Karisito ena nomu vakalevutaka na nomu kila na ivunau e vakavuvulitaki ena Nona Lotu vakalesui mai kei na nomu vakasaqara ena nomu igu na dina. Ni ko vakaiyaqataki ena ivunau savasava, ena rawa ni o kalawa yani ki liu ena vakabauta kei na gugumatua e kaukauwa ka kitaka na veika e tiko ena nomu kaukauwa mo ni qarava vakavinaka na inaki ni Turaga.
Ena yaco eso na siga o na vakayalolailaitaki kina. O koya, mo masuta na yaloqaqa mo kakua kina ni soro! E ka ni rarawa, ni so o nanuma ni ra nomu itokani era na cakitaki iko. Ka na yaco me vaka e rairai sega ni dodonu eso na ka e yaco.
Ia, au yalataka vei kemuni ni o muri Jisu Karisito, o na kunea na vakacegu kei na reki dina e sega ni oti. Ni sa matailalai cake tikoga na nomu rokova na nomu veiyalayalati kei na nomu taqomaka na Lotu kei na matanitu ni Kalou ena vuravura ni kua, ena vakalougatataki iko na Turaga ena igu kei na yalomatua mo rawata kina na veika era na rawata duadua ga na lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.
Meda na dau tara cake na vakabauta na Kalou ni tamata yadua, vakabauta na Turaga o Jisu Karisito ka vakabauta na Nona Lotu. Me da tara cake na noda matavuvale ka laki vauci ena valetabu savasava. Me da tara cake na Lotu kei na matanitu ni Kalou e vuravura (raica Maciu 6:33). Me da vakavakarau ki na noda dui icavacava vakalou: lagilagi; tawa mate rawa, kei na bula tawamudu (raica na Roma 2:7; Vunau kei na Veiyalayalati 75:5).
Au vakadinadinataka ena yalomalumalumu vei kemuni ni—me vaka sa vunautaka na Parofita ko Josefa Simici—na kosipeli vakalesui mai i Jisu Karisito “ena lako yani ena doudou, vakaturaga, ka tu vakaikoya, me yacova ni sa curu basikata yani na veiyasana yadudua, sikova na veivanua, curuma yani na veimatanitu, ka rogovaki ena veidaliga yadua, me yacova ni sa vakacavari na veinaki ni Kalou, ka na qai kaya ko Jiova sa Cecere ni sa qaravi oti na cakacaka” (History of the Church, 4:540).
Eda sa vakaitavi tiko ena cakacaka ni Kalou Qaqa. Au masuta na Nona veivakalougatataki me sobuti kemuni yadudua.