Te Berita ae Tabu ae Akea Tokina

N te tai are ti karaoa te berita ae tabu ma te Atua, e a toki ara kaiangatoa n rinean te raoiroi ao te buakaka n aki toki. Te Atua E na bon aki katoka Ana reitaki ma naake a bakaea reken te reitaki ma Ngaia. Ni koauana, ni kabane naake a karaoa te berita ae tabu ma te Atua iai aia konaa ni karekea te aeka n tangira ao n nanoanga ae onoti. N te taetae n Ebera, te tangira n te berita ae tabu e aranaki bwa hesed (חֶסֶד).³

Hesed bon akea n te taetae ni Imatang ae e titebo nanona ma ngaia. Taan rairairi n te King James Version n te Baibara a tia n rinanon te kangaanga bwa a na kanga n raira hesed n te taetae ni Imatang. A aki toki n rinea “te tangira n akoi.” Aio e taekina angiin nanona ma bon tiaki nanon raoi ni kabane te taeka ae hesed. Tabeua rairairi a koreia naba, n aron ae “nanoanga” ao “kakawaki.” Hesed bon te taeka ae onoti ni kabwarabwaraan te reitaki n te berita ae tabu are rabwata aika uoua a kabaeaki bwa a na teimatoa ao n onimaki i bon imarenaia.

Te mare n tiretio bon ngaia te reitaki n te berita ae tabu. Te bumwaane ao te buaine a karaoa te berita ae tabu imarenaia ma te Atua bwa a na teimatoa ao ni kakaonimaki imarenaia.

Hesed bon te tangira ao te nanoanga ae onoti are iai iroun te Atua ao E kanakoa nakoia naake atia ni karaoa te berita ae tabu ma Ngaia. Ao ti kaoka naba te hesed Nakoina.

Tamnei

taanga aika a tibwa mareaki itinanikun te tembora

Tamnei iroun Jerry L. Garns

Ibukina bwa te Atua iai irouna te hesed ibukiia naake a tia ni berita ma Ngaia, E na tangiriia. E na reitinako ni mwakuri ma ngaiia ao n anganiia aia tai n kona ni bitaki. E na kabwarai aia bure ngkana a rairi nanoia. Ao ngkana a bwaka, E na buokiia ni kunea kawaia n oki rikaaki Nakoina.

N te tai are ngkoe ao ngai ti karaoa te berita ae tabu ma te Atua, ara reitaki ma Ngaia e rikirake ni kaan nakon riki are imwain karaoan ara berita ae tabu. Ngkai ti a uaia ni kabaeaki. Ibukin ara berita ma te Atua, E na bon aki kua n Ana mwakuri ni buokiira, ao ti na bon aki kabuaa Ana nanomatoa n nanoanga nakoira. Ngaira n tatabemaniira nako iai nera ae onoti iroun te Atua. Iai Ana kantaninga ae korakora ibukira.

Ko ataa te bwai ae e a tia n riki n ana taeka te Uea are e anga nakon te Burabeti Iotebwa Timiti. E roko n te kaotioti. E taku te Uea nakon Iotebwa, “Te berita aei bon ami bwai naba, ibukina bwa kam riki mai iroun Aberaam; ao te berita e karaoaki nakon Aberaam” (Reirei ao Berita aika Tabu 132:31).

Ngaia are, te berita ae tabu ae akea tokina e kaokaki bwa mwakoron Kaokan Bwaai n te euangkerio ni bwaninna. Iangoa anne! Te mare n te berita ae tabu are e karaoaki n te tembora e bon reitaki kabaeakina nakon ana berita ae tabu Aberaam. Inanon te tembora taanga a kaotaki nakoia ni kabane kakabwaia ake a kawakinaki ibukiia kanoan Aberaam, Itaaka, ao Iakoba ake a kakaonimaki.

N aron Atam, ngkoe ao Ngai ti bon rin inanon kawain te berita ae tabu n te bwabetito. Imwiina ti kabwaninna n rin iai n te tembora. Te kakabwaia n ana berita ae tabu Aberaam a katokaaki iaora inanon te tembora. Kakabwaia aikai a karekea nakoira, n tain mangautira, bwa ti na bwain kaintokaniuea, abanuea, mwaaka, taabo aika tautaekanaki, ao tautaeka, nakon karietatakira ao mimitongira ni bwaai ni kabane’ [Reirei ao Berita aika Tabu 132:19].”⁴

Ni kainan te koroboki n te O Tetemanti, ti wareka ana berita Maraki bwa Eria e na “rairinanoia taama nakoia natiia, ao nanoia naati nakoia tamaia” (Maraki 4:6). Irouia Iteraera rimoa, ngkana a taekinaki taama a bon irekereke naba ma tamara Aberaam, Itaaka, ao Iakoba. Te berita aio e kamataataaki ngke ti wareka are e koreaki n taekana ae kaokoro n te kibu are e taekinna Moronaai nakon te Burabeti Iotebwa: “Ao [Eria] e na unikia i nanoia naati berita are a tia ni karaoaki nakoia taama, ao a na rairi nanoia naati nakon tamaia” (Iotebwa Timiti—Rongorongo 1:39). A raonaki taama akanne ma Aberaam, Itaaka, ao Iakoba. (Taraa Reirei ao Berita aika Tabu 27:9–10.)

Tamnei

tamnein Iesu Kristo

Kabwarabwara man Kristo ao te Ataeinimwaane ae te Kaubwai,, iroun Heinrich Hofmann

Iesu Kristo: Boton te Berita ae Tabu

Ana anga karea ni kamaiu te Tia Kamaiu e karika te Tama ni kakoroa nanon Ana berita are e karaoia ma Natina. Ibukina bwa Iesu Kristo bon “te kawai, te koaua, ao te maiu,” e karekea ae “akea ane nako n te Tama, bati i [Rouna]” (Ioane 14:6). Kakoroan nanon ana berita ae tabu Aberaam e a kona n reke ibukin ana Mwakuri ni Kamaiu ara Tia Kamaiu, ara Uea Iesu Kristo. Iesu Kristo bon boton ana berita ae tabu Aberaam.

Te O Tetemanti bon tiaki tii te boki ae tabu; bon te boki n aron waakin te Atua ma Ana aomata ni berita n taai ake ngkoa. Ko uringnga warekan rongorongon mareakiia Tarai ma Aberam. Ibukina bwa aki kariki, Tarai e anga ana toro te aine, ae Akai, bwa buun naba Aberam, ni kaineti ma are e tua te Uea. Akai e karika Itimaera.⁵ Aberam e tangira Itimaera, ma bon tiaki te teei are e na roko rinanona te berita ae tabu. (Taraa Karikani Bwaai 11:29–30; 16:1, 3, 11; Reirei ao Berita aika Tabu 132:34.)

Man te kakabwaia mai iroun te Uea, ao ni kaekaan ana onimaki Tarai,⁶ e bikoukou inanon ana tai ni kara bwa e aonga te berita ae tabu n roko rinanon are bon natina, Itaaka (taraa Karikani Bwaai 17:19). E bungiaki inanon te berita.

Te Atua e angan Tarai ao Aberam araia ae boou—Taara ao Aberaam (taraa Karikani Bwai 17:5, 15). Katokaan aara ake a boou akanne a mwakena moan te maiu ao tokin kawaia ae boou te utu aio.

Aberaam e tangiriia ni kauoman Itimaera ao Itaaka. Te Atua e tuanga Aberaam bwa Itimaera e na kabatiaia ana kariki ao n riki bwa te botanaomata ae abwabwaki (taraa Karikani Bwaai 17:20). N te tai naba anne, te Atua e kamataataa bwa te berita ae tabu ae akea tokina e na kateaki rinanon Itaaka (taraa Karikani Bwaai 17:19).

Ni kabane ake a butimwaea te euangkerio a riki bwa mwakoron ana kariki Aberaam. Ni I-Karatia ti warekia:

“Bwa kam bane ni karina Kristo ngkami akana kam bwabetitoaki nako nanoni Kristo.

“… Bwa ti temanna ngkami ni kabaneingkami i nanoni Kristo Iesu.

“Ao ngkana ana bwai Kristo ngkami, ao ana kariki naba Aberaam ngkami, ao taan ababa n ai aron te taeka n akoi.” (I-Karatia 3:27–29).

Ngaia are, ti kona n riki bwa taan bwaibwai n te berita ae tabu man bungiakira ke man tabekakira.

Tamnei

a bootaki aomata ibukin te taromauri ni bwabetito

Natin Itaaka ao Rebeka ae Iakoba e bungiaki inanon te berita. Irarikina, e rineia bwa e na rin ni bon oin nanona. N aron ae ko ataia, e bitaki aran Iakoba nakon Iteraera (taraa Karikani Bwai 32:28), are nanona “karika te Atua bwa boton maiu” ke “temanna ae karimoaa te Atua.”⁷

N te Otinako ti warekia bwa te “Atua e uringa Ana berita ma Aberaam, ma Itaaka, ao ma Iakoba” (Te Otinako 2:24). Te Uea e tuangiia tibun Iteraera, “Ao ngkana kam boni kan ongo bwanau, ma ni kawakina au berita, ao kam na riki bwa te kaubwai ae onoti nakoiu” (Te Otinako 19:5).

Te kibu n taeka ae “te kaubwai ae onoti” e rairaki man te taetae n Ebera segullah, nanona te bwai ae e rangi ni bobuaka—“te kaubwai.”⁸

Te boki ae te Tua-Kaua e a manga taekina kakawakin te berita ae tabu. Abotoro n te Nu Tetemanti a ataa te berita ae tabu aei. Imwiin ae e kamaiua te aomata ae mwauku Betero imatan te tembora, e reireiniia aomata ake a mena ikekei taekan Iesu. E taku Betero, “Atuan Aberaam, ma Itaaka, ma Iakoba, are Atuaia ara bakatibu, E neboa Natina are Iesu” (Makuri 3:13).

E kaina ana marooro Betero n tuangiia naake a ongora, “Natiia burabeti ngkami, ao natin naba te berita are E karaoia te Atua nakoia ami bakatibu, ngke E kangai nakon Aberaam, A na kabwaia kaain aonaaba ni kabaneia iroun am kariki” (Makuri 3:25). E kamataataa raoi Betero nakoia bwa mwakoron ana mition Kristo bon kakoroan nanon ana berita ae tabu te Atua.

Te Uea e anga te reirei ae ti tearona ma anne nakoia naba aomata n te aono n Amerika rimoa. Ikekei, te Kristo ae mangauti e tuangiia aomata bwa antai raoi ngaiia. E taku:

“Ngkami natia burabeti; ao ngkami kaain te bata are Iteraera; ao ngkami kaain te berita are e tabu are e karaoia te Tama ma ami bakatibu, ni kangai nakon Aberaam: Ao e na kakabwaiaki te aonaba man am kariki.

E a tia te Tama ni kateirakeai moa ibukimi, ao e kanakoai bwa N na kakabwaiaingkami bwa kam na tannako ngkami ni kabane n tatabemaningkami man [ami] bure; ao e riki aio ibukina bwa ataein te berita ae tabu ngkami” (3 Niibwaai 20:25–26).

Ko noora kakawakin aei? Naake a kawakin aia berita ae tabu ma te Atua a na riki bwa aomata aika taan totokoa te bure! Naake a kawakin aia berita ae tabu e na reke irouia te korakora n totokoa n tainako a na kairoro te aonaaba.

Tamnei

te mwaane ae anaa te toa

Te Uea e a tia n tua bwa ti na tataekina te euangkerio ao n tibwauaa te berita ae tabu. Anne bukina ngkai iai ara mitinare. Nanona ibukiia Natina bwa e na reke aia tai n rinea ana euangkerio te Tia Kamaiu ao ni waaki iaon kawain te berita ae tabu. E tangiria te Atua bwa a na reitaki aomata ni kabane nakon te berita ae E a tia ni karaoia ma Aberaam n taai ake ngkoa.

Ngaia are, te mwakuri ni mitinare bon te mwakoro ae kakawaki ae korakora ni ikoikotaia Iteraera. Te ikoikotaki aei bon te mwakuri ae moan te kakawaki ae e a karaoaki ngkai iaon te aba. Akea ae e kona ni kabotauaki ma aron korakorana. Akea ae e kona ni kabotauaki ma aron kakawakina. Ana mitinare te Uea—taan Iriiria—a ikarekebai inanon te kakaewenako ae korakora aei, te waaki ae e korakora, te mwakuri ae e korakora iaon te aba n te bong aei.

Ma iai riki ae mwaiti—ae moan te rawata. E korakora kainanoan tibwaan te euangkerio nakoia aomata ni iteran te rabuna are teiterana. Te Atua e tangiriia aomata ni kabane, ni iteran te roki ake uoua, ni kukurei n te kakabwaia n Ana berita ae tabu. Kawain te berita ae tabu e uki nakoia aomata ni kabane. Ti butia aomata nako bwa a na nakonako iaon te kawai anne ma ngaira. Akea riki te mwakuri teuana ae tabangaki mwaneakiia aomata ni kabane iai. Bwa “e nanoanga te Uea nakoia ni kabane ake, a na wetea arana ae tabu, ma nanoia ni koaua” (Ereman 3:27).

Ibukina bwa e a tia ni kaokaki te Nakoanibonga ae te Merekitereka, mwaane ao aine ake a kakawakin berita iai aia kona ni karekei “kakabwaia n tamnei ni kabane” n te euangkerio (Reirei ao Berita aika Tabu 107:18; e kaairaki katuruturuana).

N tain te katabu n te Kirtland Tembora n te 1836, iaan ana kairiiri te Uea, e kaoti Eria. Ana kaantaninga? “N raira … naati nakoia taama” (Reirei ao Berita aika Tabu 110:15). E kaoti naba Eriati. Ana kaantaninga? N anga nakon Iotebwa Timiti ao Oliver Cowdery “te mwioko n tararua n te euangkerio are e anganaki Aberaam, n taekinna bwa iroura ao ara kariki n rooro ni kabane i mwira a na kakabwaiaki” (Reirei ao Berita aika Tabu 110:12). Ngaia are, te Mataniwi e katokaa iaon Iotebwa Timiti ao Oliver Cowdery te kariaia n te nakoanibonga ao te kona ni katokai kakabwaia aika onoti n ana berita ae tabu Aberaam nakoia aomata tabeman.⁹

N te Ekaretia, ti mwananga iaon kawain te berita ae tabu bon iroura ao ni uaia ni bootaki. N aron ae te mare ao te utu a kaai n tibwa te reitaki ae onoti are e karika te tangira ae tamaroa, ai bon aron naba te reitaki ae boou are e riki ngkana ti kabaeira n te berita ae tabu ae waerake nakon te Atua!

Aio are tao e nanonna Nibwaai ngke e taku bwa te Uea “e tangiriia naake a karikia bwa Atuaia” (1 Nibwaai 17:40). Aio raoi bukina bwa e aera, ngkai mwakoron te berita ae tabu, te nanoanga ao te tangira ae onoti—ke hesed—e tauraoi nakoia ni kabane naake a rin inanon te kabaeaki aei ao te reitaki ae nim ma te Atua, ni karokoa “tenga te roro” (Te Tua-Kaua 7:9).

Karaoan te berita ae tabu ma te Atua e bita ara reitaki ma Ngaia n aki toki. E kakabwaiaira n reken riki te tangira ao te nanoanga ae mwaiti.¹⁰ E roota arora bwa antai ngaira ao e kanga te Atua ni buokiira n riki nakon are ti kona n riki nako iai. E berita nakoira bwa, ngaira naba, ti kona n riki bwa te “kaubwai ae onoti” Nakoina (Taian Areru 135:4).

Koraki ake a karaoi berita aika tabu ao ni kawakin a beritanaki te maiu ae akea tokina ao te karietataaki, “te bwai n tituaraoi ae moan te korakora mai i buakon ana bwai n tituaraoi nako te Atua”(Reirei ao Berita aika Tabu 14:7). Iesu Kristo bon ngaia ae anga berita akanne (taraa Ebera 7:22; 8:6). Naake a kawakin berita aika tabu ake a tangira te Atua ao ni kariaia Ngaia bwa e na boboto iaon bwaai nako ni maiuia a karikia te Atua bwa te kairoro ae korakora inanon maiuia.

Inanon ara bong ti kakabwaiaaki ni karekea te kakabwaia n tamanuea ao n reiakina ara reitaki nakoia kanoara ake ngkoa. Kakabwaia akanne a katauraoa te nonori ae karako bwa baikara bwaai aika a wene imwaaira.

Tamnei

Iesu e taetae ma Betero

Ko Tangirai Riki Nakoia Uakai? iroun David Lindsley

Weteakira ngkai kaain te berita ae Iteraera bon kakoauana bwa membwa n te Ekaretia ni kabane a ata te kimwareirei ao te kakabwaia ae irekereke ma karaoan te berita ae tabu ma te Atua. Bon te wewete ni kaungaia ni kabane aomata ake a kakawakin berita aika tabu mwaane ao aine, te ataeinimwaane ao te ataeinaine, n tibwa te euangkerio ma naake a roko nakoia n namakinan aia banna ni katooto. Bon te wewete naba ni boutoka ao ni kaungaia ara mitinare, ake a kanakoaki ma te kaetieti ni bwabetito ao ni buoka ikotakiia Iteraera, bwa ngaira ni kabane ti na riki bwa ana aomata te Atua ao E na riki bwa Atuara (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 42:9).

Ni kabane mwaane ao aine ake a ira buakon te mwakuri n otenanti n te nakoanibonga ao ake a karaoi ao ni kawakin berita ma te Atua iai aia kona ni karekea mwaakan te Atua. Ti katoka aran te Uea iaora n tatabemaniira nako. Ti katoka naba Arana iaora ngkai ana aomata. Kaotan nanora ae korakora iaon kabonganaan etin aran Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira bon te kawai ae kakawaki ngkai ngaira ae Ana aomata ti katoka Arana iaora. Ni koauana, ni kabane ana mwakuri n anga te ibuobuoki Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira ao ana membwa bon kaotan ana hesed te Atua.

E aera ngkai e maenako Iteraera? Ibukina bwa aomata a urui tuua ao a karebanaia burabeti. Te Tama ae tatangira ma e nanokawaki e kaeka man kamaenakoaia Iteraera n taabo aia raroa ma rababa.¹¹

Ma e ngae n aane, E kamaenakoia ma te berita bwa n te bong teuana e na manga ikotaki Iteraera teuana riki te tai nakon Ana nanai.

Te baronga are Iuta e anganaki te mwiokoaki bwa e na katauraoa te aonaaba ibukin moan rokon te Uea. Man te baronga anne, e weteaki Maria bwa e na riki bwa tinan Natin te Atua.

Ana baronga Iotebwa, rinanon natina ma Atenata aika mwaane, Eberaim ao Manate (taraa Karikani Bwai 41:50–52; 46:20), a anganaki te mwiokoaki bwa a na kaira ikoikotaia Iteraera, ni katauraoa te aonaaba ibukin Kauaokin te Uea.

N te reitaki n hesed ae akea taina, bon anne nanon te Atua bwa e tangiria ni ikota Iteraera. Boni Ngaia Tamara i Karawa! E tangiriia Natina n tatabemaniia—ni iteran te roki ake uoua—bwa a na ongo te rongorongo n ana euangkerio ae kaokaki Iesu Kristo.

Kawain te berita ae tabu bon te kawai n tangira—te hesed ae moan te tamaroa, te tangira ni mwamwanano ibukiia ao n rotiia aomata n tatabemaniia nako. Namakinan te tangira anne e anga te kainaomataaki ao te tabekakirake. Te kimwareirei ae ko na namakinna ngkana ko bautaki n te tangira ibukin te Atua ao ibukiia Natina ni kabane.

Tangiran te Atua n ae korakora nakoia riki tabeman ke iaon riki bwaai tabeua bon kaotan te bwai ae riki are e uota te rau ni koaua, te mwaneaki, te onimakinaki, ao te kimwareirei.

Kawain te berita ae tabu bon iaon raoi ara reitaki ma te Atua—ara hesed n reitakira ma Ngaia. Ngkana ti karaoa te berita ae tabu ma te Atua, ti a tia ni karaoa te berita ma Ngaia ao are E na bon kawakina are E taekinna n tainako. E na karaoa Ana kabane ni kona, n aki ekanako inaomatara n rinerine, ni buokiira ni kawakina ara berita.

Ana Boki Moomon e moanaki ao n toki ma taeka aika a kaineti nakon te berita ae tabu ae akea tokina aei. Man te kabwarabwara ni moan baana ni karoko ana taeka ni kakoaua Moomon ao Moronaai, ana Boki Moomon e taetae ni kaineti nakon te berita ae tabu (taraa Moomon 5:20; 9:37). “Rokon ana Boki Moomon bon te kanikina nakon te aonaaba are e a tia te Uea ni wakina ikoikotakia kaain Iteraera ao ni kakoroa nanon te berita ae tabu are E karaoi nakon Aberaam, Itaaka, ao Iakobwa.”¹²

Tariu ao maneu aika kam tangiraki, ti a tia ni weteaki n te tai ae e rangi ni kakawaki aei n rongorongon te aonaaba bwa ti na reirei nakon te aonaaba iaon tamaroan ao mwaakan te berita ae tabu ae akea tokina. Tamara are i Karawa e onimakiriira n aki nanokokoraki bwa ti na karaoa te mwakuri ae korakora aei.