Bin nib Manechubog e M’ag

Napan ni gadadra ngongliy e m’ag ngak Got, ma arram ni kad paged e tin nu fayleng ban’en. Got e dariy bi’id mara digey e pi’n nike dugliy ninge laek me fol rok’. Riyul’, gubin e pi’in ni kar ngongliyed e m’ag ngak Got e bay ba tu’ufeg nga ba murunguy nrayag ni ngar thapagned. Thin ko Hebrew, biney e m’ag ko t’ufeg e kanoeg e hesed (חֶסֶד).³

Hesed e bugithin ndariy reb e thin nu Ngalish nib t’ab rogon ngay. Pi’in ni pilyeg e thin ulan e King James ko Bible era gafgowagaed i lemnag rogon ni ngar pilyeged ere bugithin ney ni hesed ko thin nu Ngalish. Baga’ nikar mel’eged e bin ba’aray e thin ni “t’ufeg nib munguy.” Biney e kemus ni buchiyang ko re bugithin ney ni hesed e weliy ma gathi ga’anginfan. Boech e pilyegthin e yoeg ere bugithin ney, ni woed e “murunguy” nge “tin ni th’abi mangil.” Hesed e bugithin nrib ga’ nibe weliy mornga’agen ba tha’ nibay u thilin fagli cha’ ni ngar pirew ni yow ba yul’yul’ ngorow.

Woed e m’ag pa’ u temple nibay e biney e tha’ riy. Fare figirngiy nge fare l’engiy e ngar ngongliyew fare m’ag ngak Got ni fagli bogol e ngar pirew ni yow ba yul’yul’ ngorow.

Hesed e mit e t’ufeg nge murunguy nima thamiy Got ngak e pi’n ni kar ngongliyed e tha’ u thilraed ngak. Ma kagdaed ma thamiy e hesed nifan ngak.

siasing/Llecheklel

ya’an l’agruw i mabgol u wean ko temple

Sassing riy e pii’ Jerry L. Garns

Bachan e bay e hesed rok’ Got ngak e pi’in nikar ngongliyed e m’ag ngak, ra t’ufegraed. Ra ul’ul’ nge un ngom ngam muruwel gow u ta’abang mara pii’ kanawo’en ngom ni ngeyag ningam thil. Ra n’agfan e pi kireb rom napan ni garam kalngean’. Ma fa’anra kar maloggaed, mara ayuwegraed ngar gayed kanawo’enraed ngar suled ngak.

Napan ni gur nge gag e gadowra ngongliy e m’ag ngak Got, ma arram ni tha’ rodow ngak era gel ko tin somm’on e m’ag ni kad ngongliyew. Chiney e arame kan m’agdad nga ta’abang. Bachan e mag rodad ngak Got, dariy bi’id nra tal i ayuwegdad, ma dariy bi’id nra magaf fa chuwaen’ i pii’ e murunguy rok’ ngodad. Ra bagdad ma bay ulan gum’ircha’en Got. Bay e tin nibe athapeg nifan ngodad nib fel’.

Gamanang fare bugithin ni pii’ Somoel ngak fare Profet Joseph Smith. Nthogthog nag ko yi’iy. Ga’ar Somoel ngak Joseph, “Biney e micheg e kafan ngom, ni bachan e kumub rok’ Abraham, ma biney e micheg e ni pii’ ngak Abraham” (Doctrine and Covenants 132:31).

Ere, biney e m’ag nib manechubog e kan fulweg ni kabang ko fare Sulyarmen ko fare gospel nib polo’. Mu lemniged e binem! M’ag pa’ef u temple e bay rogon ko re m’ag ney ku Abraham. Napan nibay fagli bogol ulan fare temple ma ran pii’ ngorow gubin fapi tawa’ath ni yibe cha’ariy nifen e pi’in nib yul’yul’ ni pifak Abraham, Isak, nge Jakob.

Woed rogon ni rrin’ Abraham, ku woed gur nge gag nda unew ko fare kanawo’en e m’ag ko tawfe. Ma napan e temple min rrin’ ni woed nike polo’ ga’angin. Fapi tawa’ath ko m’ag ku Abrahamic e bay ulan e temple nib thothup. Pi tawa’ath ney e ma ayuwegdad, napan nran fosagney ko yam’, ni ngad “thapagned fapi gul’il’ungun, fapi nam, fapi gelngin, nge fapi binaew, nge tolang ko gubin, nifan e bin tolang e falfalen’ nge fla’ab ko gubin ban’en’ [Doctrine and Covenants 132:19].”⁴

Thin nibay ntomur ko bin Kakrom e M’ag, kad be’egned fapi micheg ni tay Malaki ni Elijah era “fulweg e pi matam nge pi bitir nga ta’bang bayay” (Malachi 4:6). Kakrom u Isreal, biney nibe yipfan fapi matam ni kakrom e be yipfan Abraham, Isak, nge Jakob. Biney ni micheg e kan tamilang nag mornga’agen napan nran be’eg e bin ba’aray e guruy ni yoeloy Moroni nifan ngak fare Profet Joseph Smith: “[Elijah] era fulweg e pi matam nge pi bitir nga ta’bang bayay” (Joseph Smith—History 1:39). Pi matam ney e kabe yipfan i Abraham, Isak, nge Jakob. (Muguy ko Doctrine and Covenants 27:9–10.)

siasing/Llecheklel

sassing ni ya’an Yesus Kristus

Mornga’agen Kristus nge fare Pilung nib Fla’ab, yib rok’ Heinrich Hofmann

Yesus Kristus: Ir e bay u Luk’ungun e M’ag

Bayul ni tay fare Tathapeg e ir e pii’ kanawo’en fapi micheg ni tay e Chitamangiy ngak pifak. Bachan Yesus Kristus e ir “fare kanawo’, me gag e tin riyul’, me gag e yafos’,” ni ta’abrogon ni “dariy be’ nrayag ni nge yan ngak e en ni Chitamangiy ya kemus ni gag e ra yan rog [Ngak]” (John 14:6. Yag ni buch e biney e m’ag ku Abraham ni bachan fare Bayul rok’ fare Tathapeg, ni’ir Somoel Yesus Kristus. Yesus Kristus e ir e bay ni lukungun fare m’ag ku Abraham.

Fare bin Kakrom e M’ag e gathi kemus ni babyor nib thothup; ya kababyor ni bay e chep ni kakrom riy. Kagamang mornga’agan fare mabgol rok’ Sarai nge Abram. Ni bachan e dariy e bitir rorow, pii’ Sarai e tapigpig rok’, ni kanog i Hagar ngak, ni nge mang le’engin Abram, ni woed rogon ni powi’iy Someol. Hagar e gergeleg i Ishmael.⁵ Rib tu’uf Ishmael rok’ Abram, machane gathi ir e ni dugliy nra par fare m’ag ninge thapeg u daken e birok’e liw. (Muguy ko Genesis 11:29–30; 16:1, 3, 11; Doctrine and Covenants 132:34.)

Btawa’ath rok’ Got, ngak Sarai ni bachan e mich rok’,⁶ e gargel ni bachan e ngeyag ni nge fakay e btir ni bachan fare m’ag ninge ul’ul u dakean, ni fithingan ere tir ney e Issak (muguy ko Genesis 17:19). Ni gergeleg ulan ere m’ag ney.

Pii’ Got reb e ngochon nib be’ech ngak Sarai nge Abram—Sarah nge Abraham (muguy ko Genesis 17:5, 15). Gali ngochol nem nib be’ech ni pii’ ngorow e be yipfan reb e yafos nib be’ech ni kar fekew nifan ngorow nge tabinaew rorow.

Ishmael nge Isak e riyow ni rib tu’uf ku Abraham. Got e yoeg ngak Abraham ni Ismeal era yo’or nge garar pifak nge mang reb e nam ni rib gaa’ (muguy ko Genesis 17:20). Ngiyal’ nem, Got e tamilangnag i yoeg ni fare bin manechubog e m’ag e ran fulweg ngan ayliy rogon u daken e birok’ Issak e liw (muguy ko Genesis 17:19).

Gubin e gidii’ nra fanay e gospel era par nibang ko fare tha’ rok’ Abraham. Ulan e Galatia be ga’ar:

“Ya kan tawfe nagmed ko ta’ab girdi’ ni kam ted Kristus.

“… ma aram fan nike yag ngomed fel’ngin Kristus.

“Fa’anra ke mil suwmed ngak Kristus, me ere kam manged pi owchen Abraham, ni aram e bayi yag ngomed e tin ni ognag Got nra pi’” (Galatians 3:27–29).

Woed rogon, nrayag ni ngad manged gidii’en fare m’ag nibe yaen u rogon e gergel nray ngodad fa rogon nin poefem.

siasing/Llecheklel

gidii’ nibe mukun nga ta’abang ko tawfe

Bitir ni fak Issak nge Rebeka ni pagal e ni gergeleg nga tan fare m’ag. Ul’ul’, nge mel’eg ni’ir rok’ e rrin’ ni woed rogon. Woed rogon ni gamanang, fithingan Jakob e ni thilyeg nge mang Israel (muguy ko Genesis 32:28), nibe yipfan “pag Got nge gagiyegnag e yafos rom” fa “be’ nima un ngak Got.”⁷

Ulan e Exodus ma kad be’egned ni be ga’ar “me leamnag fare m’ag u thilrad Abraham, Isak nge Jakob” (Exodus 2:24). Got e yoeg ngak fapi bitir nu Isreal, “Fa’an gimed ra fol rog ngam ayuweged fare m’ag rog, ma gimed e girdi’ ni kug mel’egmed ni ngam manged girdi’eg” (Exodus 19:5).

Re bugithin ney ni “mel’egmed” e ni pilyeg ko thin ni Hebrew segullah, nibe yipfan banan ni th’abi tolang pilwon—woed ba “treasure.”⁸

Ulan fare babyor ko Deuteronomy e bay mornga’agen fan nib ga’fan e m’ag. Fapi Apostles ulan e bin Be’ech e M’ag e manang e biney e m’ag. Tomuren ni fosag Peter be’ nib mo’on nibay ulan e tatawo’ ko temple, me michib nag mornga’agen Yesus. Ga’ar Peter, “Fare Got rok Abraham, nge Isak, nge Jakob, ni ir e Got rok e pi chitamangidad e ke tayfan e tapigpig rok i Jesus” (Acts 3:13).

Mu’nag Peter e numon rok’ ngak e gidii’ ni ga’ar, “Ma gimed bmu’un ngalan fare m’ag ni ngongliy Got ngak e pi chitamangimed, ni bod rogon ni yog ngak Abraham ni ga’ar, ‘U daken e pi’in bay rabad ni owchem e bay gu fal’eg wa’athan urngin e girdi’ nu fayleng riy.’” (Acts 3:25). Peter e weliy ni tomilang nag mornga’agen ni kabang ko fare muruwel rok’ Kristus e nge ayuweg nge polo’nag e m’ag rok’Got.

Somoel e ki rrin’ ban’en nib chuchugur rogon ko biney ngak fapi gidii’ ni kakrom ni’i moy u daken yu Mariken. U rom, Kristus ni foskoyam’ e yoeg ngak fapi gidii’ ko ggin nrabad riy. Me ga’ar:

“Ere musap gaed, gimed pifak fapi profet; nge gimed e gidiiʼ ku Israel; nge gimed gidiiʼen fare mʼag ni tay fachaʼ ni Chitamangiy ngakʼ e pi chitamangmed, ni gaʼar ngakʼ Abraham: Ma dakean pifakam e yira tawaʼath nag gubin e pi mfen nu fayleng riy.

“Fachaʼ ni Chitamangiy e ke fasegeg kug mʼug ngomed ko sommʼon, ma ke piiʼeg ni nggub gu falʼeg waʼathmed, ni nggu chefegmed ni gimed gubin ko pi ngongol romed nib kireb; ni biney e bachan e gimed e bitir ko fare mʼag” (3 Nephi 20:25–26).

Gabe guy fan ni rib gaʼfan e ranʼey? Piʼinra ayuweg e mʼag rokʼ ngak Got era par e yaʼel rokʼ nib gel ko tin nib denen banʼen! Piʼinra ayuweg e mʼag rokʼ era yib gelngin nge gel ko pi lumel nibay u fayleng.

siasing/Llecheklel

ba moʼon nike fek fare sakrament

Somoel e ke motochiyel nag ngodad ni ngad wereged e thin ko fare gospel min michibnag morngaʼagen fare mʼag. Aramfan nibay e tapigpig. Be athapeg nra reb fapi bitir rokʼ mara melʼeg ninge fanay fare gospel rokʼ fare Tathapeg me un ko fare piʼi kanawoʼen e mʼag. Got e baʼadag ni gubin e gidiiʼ e nge taʼarebgaed utan fare mʼag ni dugliy ngak Abraham ni kab kakrom kafram.

Aramfan, ni muruwel rokʼ e tapigpig e rib gaʼfan ko rogon e mukun rokʼ piyu Isreal. Biney e muruwel e bin thʼabi gaʼfan e muruwel nibay u daken e fayleng e dabaʼ. Dariy reb e muruwel nib taʼab rogon ngay. Dariy reb e muruwel nib gaʼfan ko biney. Fapi tapigpig rokʼ Somoel—pi gachalpen—e yaed be un ko tin thʼabi momawʼ, nge tin nthʼabi gaʼfan, nge tin nthʼabi tolang e muruwel u fayleng e dabaʼ.

Machane kabay boch ngay—ni boʼor. Ri kab tuʼuf ningan thapeg e gospel ngak e tin baʼaray e gidiiʼ nibay u barbaʼ farengi veil. Baʼadag Got ni gubin e gidiiʼ, u barbaʼ farengi veil, ni ngar falfalaenʼgaed ko fapi tawaʼath ko mʼag rokʼ. Biney e mʼag e bay nifan ngak e gidiiʼ ni gubin. Gamaed be wenig nag ngak e gidiiʼ ni gubin ni ngar uned ngomaed ko biney e kanawoʼ. Dariy reb e muruwel ngay u fayleng nib gaʼfan ko biney. Ya “fare Somoel e ma runguy gubin e piʼin ni ma, pining fithingan nib thothup, u fithikʼ e yulʼyulʼ” (Helaman 3:27).

Bachan fare Melchizedek Priesthood nikan fulweg, pumoʼon nge bpin ni kar ngongliyed e mʼag e rayag ni ngar thapeged “gubin e tin nib thothup e tawaʼath” ko fare gospel (Doctrine and Covenants 107:18; kan uneg boch e thin ngay).

Napan fare yibliy ko fare Temple u Kirkland u napan e 1836, ni piiʼ Somoel matʼwon, yib Elijah ngabi mʼug. Mangfan ni rrinʼ e biney? “Ninge fulweg … e pi matam nge pi bitir nga ta’bang” (Doctrine and Covenants 110:15). Elias e ki yib i m’ug. Mangfan ni rrin’ e biney? Ninge micheg nag ngak Joseph Smith nge Oliver Cowdery “ni fare mfen ko gospel ku Abraham, ni yoeg ni u fithik’daed nge fithik e pi pifakdaed nge gubin e mfen nga tomurendaed e ran tawa’ath nagraed” (Doctrine and Covenants 110:12). Aram rogon, nin pii’ ngak Joseph Smith nge Oliver Cowdery gelngin fare priesthood nge mat’won row nrayag ni ngar pi’ew e tawa’ath ko m’ag rok’ Abraham ngak boch e gidii’.⁹

Ulan e Galasia, ma gadaed ma milekag ulan e gali kanawo’ ney ko tin fan ngom nge tin ni fan ngodad u ta’abang. Ku woed rogon ni mabgol nge tabinaew ab ban’en nib thil ntha’ rorow e ma sunmeg e tu’ufeg, ni woed rogon fare tha’ nib be’ech napan ni bayda m’ageddaed ko fare m’ag vertically to our God!

Sana ireray e n’en ni weliy Nephi napan ni ga’ar Got e ”murnguy e piʼin ni yaed be tay niʼir e Got roraed” (1 Nephi 17:40). Irerray fan, ni kabang ko fare m’ag, fare murunguy fare t’ufeg—fa hesed—e bay nifan ngak gubin e gidii’ nra yib nge un ko tha’ ngak Got, nib mu’un e “biyu e mfen” ngay (Deuteronomy 7:9).

Ngongliyed e m’ag rodad ngak Got e ra thilyeg e tha’ rodad ngak nifan e gubinfen. Ra tawa’ath nagdaed ko t’ufeg nge murunguy nib bo’or.¹⁰ Ra thilyegdaed nge rogon nra ayuwegdaed Got ni ngeyag ni ngad manged e tin nrayag ni ngad rrin’ed. Kan michegnag ngodad, ni krayag, ni ngaed manged “bugi tawa’ath” ngak (Psalm 135:4).

Pi’in nima ngongliy e m’ag nib thothup me ayuweg e kan michegnag ngak e yafos ni manemus nge bin th’abi tolang e falfalaen’, “bin th’abi tolang e tawa’ath nibay ku Got” (Doctrine and Covenants 14:7). Yesus Kristus e ir e ra m’uguliy e pi m’ag ney (muguy ko Hebrews 7:22; 8:6). Gidii’ nima ayuweg e m’ag rok’ mab t’uf Got rok’ ma be pag ni Got e nge gagiyegnag e gubin ban’en ulan e yafos rok’ e ra thamiy gelngin nib gel ulan e yafos rok’.

Gadad btawa’ath ni bay e patriarchal blessing rodaed e daba’ nrayag ni ngad filed rogon e tha’ rodad ngak e tin ni kakrom e gidii’ nima pii’ e tawa’ath ko patriarchal. Pi tawa’ath ney e kama ayuwegney ngan guy boech ban’an nga mm’on.

siasing/Llecheklel

Yesus nibe non ngak Peter

T’ufeg Rom Ngog ab Gel ko Tiney? yib rok’ David Lindsley

Muruwel rodad ni gidii’en piyu Isreal ni gadad bay utan e biney e m’ag e ngad ayuwegned gubin chonggin e Galasia ni ngar nanged fare falfalaen’ nima yib napan nran ngongliy e m’ag ngak Got. Biney e yibe pong riy ningan pii’ e athamgil riy ngak gubin e gidii’-pumo’on nge bpin, pagal nge buliyol, ningar weliyed fare gospel ngak e gidii’ ni yaed manang. Biney e yibe pong riy ningan ayuweg min pii’ e athamgil ngak fapi tapigpig, nikan pii’ raed makan pii’ rogon ni ngan tawfe nag e gidii’riy ma yaed be pii’ e ayuw ni ngan kunuy piyu Isreal nga ta’abang, ni ngeyag ni u ta’abang e ngad pired riy ni gadad gidii’en Got me ir e nge mang e Got rodaed (muguy ko Doctrine and Covenants 42:9).

Gubin e pumo’on nge bpin nra un ko gam’ing ko priesthood nra ngongliy me ayuweg e m’ag rok’ Got e rayag ninge yib gelngin Got ngak. Ngad feked fithingin Somoel nga dakeandaed. Ma ngad feked fithingan nga dakeandaed ni gadaed e gidii’ rok’. Fanay e bin riyul’ i fithinga Fare Galasia ku Yesus Kristus ni Fan ko Gidiiʼen Got ko Tin Tomur e Rran e woed rogon nibe dag ni gadad be fek fithingan nga dakeandaed. Arogon, gubin e ngongol ko Fare Galasia ku Yesus Kristus ni Fan ko Gidiiʼen Got ko Tin Tomur e Rran nge fapi chonggin e galasia e arram rogon nibe dag fare t’ufeg rok’ Got ni hesed.

Mangfan nin wereg piyu Isreal u butt? Bachan e fapi gidii’ e ra kireb niged fapi motochiyel mi yaed malang nag fapi profet. Chitamangiy nib gel e t’ufeg rok’ e gechig nag e pii gidii’ ney ni weregraed u dakean e nam.¹¹

Machane, weregraed u but’ nib mu’un ni micheg nag nra borran riy mara sul piyu Isreal nga ta’abang nga tan pa’.

Fare birok’ Judah e ulung e ni pii’ ngoraed e muruwel ningar fal’aged rogon e fayleng ko bin somm’on e wub rok’ Somoel. Ko biney e ulung, min pining Mary ninge mang chitiningin fak Got.

Birok’ Joseph e ulung, ko birok’ e tha’ nge fak row Asenath ni pagal, Ephraim nge Manasseh (muguy ko Genesis 41:50–52; 46:20), e ni pii’ ngoraed e muruwel ningar fal’egned e fayleng ko bin Migid e Wub rok’ Somoel.

Ko ngiyal’ ney nge rogon e biney e tha’ nib hesed, n’en ni riba’adag Got e nge kunuy piyu Isreal nga ta’abang. Ir e Chitamangdaed nu Tharmiy! Baʼadag ni gubin pifak—u lʼagruw rabaʼ farengi veil— ni ngar thapeged e mulwok ko fare gospel rokʼ Yesus Kristus nike sulyarmen.

Kanawoʼen e mʼag e rram kanawoʼen e tʼufeg—niʼir fare hesed, fare murunguy ngak e gidiiʼ. Thamiy e biney e tʼufeg e rib felʼ ma kama piiʼ e athamgil. Bin thʼabi gaʼ e falfalaenʼ ni garam thamiy e arram fare tʼufeg ni gara thamiy ngak Got nge gubin pifak.

Tʼufeg Got ko urngin gubin banʼen e arram kanawoʼen nra fek i yib e bin riyulʼ e gapas, pagaenʼ, passig, nge falfalaen.

Kanawo’en e motochiyel e arram rogon fare tha’ rodaed ngak Got—ni’ir fare hesed nrogon e tha’ rodaed ngak. Napan ni gadadra un ko m’ag ngak Got, ma arram ni kad ngongliyed e m’ag ngak ni’ir e gubin ngiyal’ mara rrin’ e tin nike yoeg nra rrin’. Ra rrin gubin gelngin nrayag rok’, ndabi kireb nag fare mat’wondaed nike pii’, ninge ayuwegdaed ngad ayuweged e m’ag rodaed ngak.

Fare Babyor ku Mormon e tabab nge mu’ i weliy e biney ni mornga’agen fare bin manechubog e m’ag. Ko somm’on ko fare payg nge fapi mich rok’ Mormon nge Moroni, fare Babyor ku Mormon e weliy mornga’agen ere m’ag ney (muguy ko Mormon 5:20; 9:37). “Thog ni tay fare Babyor ku Mormon e pow riy ni fare Somoel e ke tabab ni nge kunuy yu Israel me mugu’uliy fapi m’ag Rok’ ni fal’eg ngak Abraham, Isak, nge Jakob.”¹²

Pi walageg, kan piningdaed ko ngiyal’ ney ni kari tu’uf ko biney e mfen u fayleng ni ngaed filed ngak e fayleng fal’ngin nge geling fare bin manechubog e m’ag. Pagaen’ Chitamangdaed nu Tharmiy ngodaed ni ngaed rrin’ed e biney e muruwel ni reb ga’fan.