Toʻu Tupu
ʻOfa ki he ʻOtuá, ʻofa ki ho kaungāʻapí


“ʻOfa ki he ʻOtuá, ʻofa ki ho kaungāʻapí,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú: Ko ha Fakahinohino ki Hono Fakahoko ha Ngaahi Filí (2022)

“ʻOfa ki he ʻOtuá, ʻofa ki ho kaungāʻapí,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú

ʻĪmisi
Tā valivali ʻo ha tangata ʻokú ne puke hake e ʻulu ʻo ha tangata faingataʻaʻia mo vaivai kuo haʻi lalava.

ʻOfa ki he ʻOtuá, ʻofa ki ho kaungāʻapí

Mātiu 22:37–40

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e kakai ʻoku nau fakahoko ha ngāue tokoni

ʻOku ʻomi ʻe he ʻOtuá ha ngaahi fekau, ke tokoniʻi koe ke ke fakahoko ha ngaahi fili ʻoku leleí. ʻOkú Ne fakahoko ʻeni koeʻuhí ʻokú Ne ʻofa ʻiate koe. Pea ko e ʻuhinga lelei taha ke talangofua ai ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá ko hoʻo ʻofa kiate Iá. Ko e ʻofá ʻa e uho ʻo e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá.

ʻĪmisi
Ko ha talavou ʻokú ne teke ha fefine matuʻotuʻa ange ki he kauhala ʻe tahá ʻi ha saliote teketeke.

Ngaahi moʻoni taʻengatá

ʻOku ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻiate kimoutolu. Ko hoʻo Tamaí Ia. ʻE lava ke ueʻi koe ʻe Heʻene ʻofa haohaoá ke ke ʻofa ʻiate Ia. ʻI he taimi ʻoku hoko ai hoʻo ʻofa ki he Tamai Hēvaní ko e ivi tākiekina mahuʻinga taha ʻi hoʻo moʻuí, ʻoku fakaʻau ke faingofua ange ha ngaahi fili lahi.

Naʻe akoʻi ʻe Sīsū, ko e ongo fekau mahuʻinga taha ʻi he ngaahi fekaú kotoa, ke ʻofa ki he ʻOtuá mo ʻofa ki ho kaungāʻapí. Pea ko hai ho kaungāʻapí? Tokotaha kotoa pē! ʻOku fehokotaki ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku akoʻi ʻi he folofolá pea mo e kau palōfitá ki he ongo fekau ko ʻení.

Ko e kakai kotoa pē ko ho kāinga kinautolu—ʻo kau ai ʻa e kakai ʻoku kehe meiate koé pe ʻikai fakakaukau tatau mo koé. ʻOku finangalo e Tamai Hēvaní ke feʻofoʻofani mo fepoupouaki ʻEne fanaú. ʻI hoʻo tokoniʻi ʻEne fānaú, ʻokú ke tauhi ai kiate Ia.

Ngaahi Fakaafé

Fakahaaʻi ha ʻofa ki he ʻOtuá ʻaki hono tauhi ʻEne ngaahi fekaú. Hangē ko ʻení, ʻi hono tauhi e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoní, kau ai e teuteu faivelenga ki hono maʻu e sākalamēnití, ʻokú ke fakahaaʻi ai ki he ʻOtuá ʻokú ke loto fiemālie ke fakatapui ha ʻaho ʻe taha he uiké kiate Ia. ʻI hoʻo ʻaukai mo totongi vahehongofulu mo e ngaahi foakí, ʻokú ke fakahaaʻi ai ki he ʻOtuá ʻoku mahuʻinga ange ʻEne ngāué kiate koe ʻi he ngaahi meʻa fakamāmaní. ʻI hoʻo fakaʻaongaʻi e huafa ʻo e ʻOtuá mo Kalaisí ʻi he ʻapasiá, ʻo ʻikai ʻi ha founga launoa pe taʻe-ʻaonga, ʻokú ke fakahaaʻi ai ʻokú ke houngaʻia ʻi he meʻa kotoa kuó Na fai maʻaú.

Lau ʻa e tokotaha kotoa pē ko ha fānau ʻa e ʻOtuá. ʻI hoʻo hoko ko e ākonga ʻa Sīsū Kalaisí, te ke lava ʻo taki ʻi hono tokangaʻi e kakai ʻo e matakali mo e tui fakalotu kotoa pē pea mo ha toe faʻahinga kulupu pē ʻi he ʻofa, fakaʻapaʻapa, mo e talitali lelei—tautautefito kiate kinautolu ʻoku faʻa fakamamahiʻi ʻi he ngaahi lea mo e tōʻonga fakamamahí. Tokoni kiate kinautolu ʻoku ongoʻi tuenoa, nofo mavahe, pe siva e ʻamanakí. Tokoniʻi kinautolu ke nau ongoʻi e ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní ʻoku fakafou atu ʻiate koé.

ʻĪmisi
Ongo talavou sote hina mo e hēkesi.

Fakapapauʻi ʻoku fakahaaʻi ʻe hoʻo leá ʻa e ʻofa ʻa e ʻOtuá mo e niʻihi kehé—ʻo tatau ai pē pe ʻokú ke fetuʻutaki mata ki he mata pe ʻi he ʻinitanetí. Lea ʻaki ha ngaahi meʻa ʻoku langaki moʻuí—ʻo ʻikai ha meʻa ʻe ala fakamoveuveu, fakamamahi, pe fakatupu uesia, naʻa mo ha fakakata. ʻE lava ke mālohi hoʻo ngaahi leá. Tuku ke nau mālohi ʻi he leleí.

ʻOku kamata hono ʻofaʻi e fānau kotoa ʻa e ʻOtuá ʻi ʻapi. Fai ho fatongiá ke ngaohi homou ʻapí ko ha feituʻu ʻe lava ke ongoʻi ai ʻe he tokotaha kotoa ʻa e ʻofa ʻa e Fakamoʻuí.

Ngaahi tāpuaki kuo talaʻofa maí

ʻE tupulaki ho vā fetuʻutaki mo e ʻOtuá ʻi hoʻo fakahaaʻi hoʻo ʻofá ʻaki hoʻo talangofua ki Heʻene ngaahi fekaú mo tauhi hoʻo ngaahi fuakava mo Iá.

ʻE tupulaki ange ho vā fetuʻutaki mo e niʻihi kehé ʻi hoʻo fakahaaʻi hoʻo ʻofá ʻo fakafou ʻi he ngāue tokoni faka-Kalaisí. Te ke maʻu ʻa e fiefiá ʻi hono ʻai ʻa e māmaní ke hoko ko ha feituʻu ʻofeina angé.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e ngaahi fehuʻí mo e ngaahi talí

Ngaahi fehuʻí mo e ngaahi talí

Te u lava fēfē nai ʻo ongoʻi e ʻofa ʻa e ʻOtuá? ʻOku malava maʻu pē ke maʻu ʻa e ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní. Fakataufolofola maʻu pē kiate Ia ʻi he lotu. Vahevahe mo Ia hoʻo ngaahi ongó, pea fakafanongo ki ha ngaahi ongo meiate Iá. Lau ʻEne ngaahi leá ʻi he folofolá. Fakakaukau ki he meʻa kotoa kuó Ne fai maʻaú. Fakaʻaongaʻi ha taimi ʻi he ngaahi feituʻu mo e ngaahi ʻekitivitī ʻoku ʻi ai Hono Laumālié.

ʻOku finangalo mai nai e ʻEikí ke u ʻofa ki he tokotaha kotoa pē, ʻo aʻu pē kiate kinautolu ʻoku fai kovi kiate aú? ʻOku finangalo e ʻEikí ke ke ʻofa ki ho ngaahi filí pea lotua ʻa kinautolu ʻoku ngaohi-kovia koé. Ka neongo ia, ʻoku ʻikai ʻuhinga ia ʻoku totonu ke ke nofo ʻi ha tuʻunga te ne fakatupu haʻo uesia fakaeloto, fakatuʻasino, pe fakalaumālie. Fokotuʻu ha ngaahi fakangatangata lelei ke ke malu ai. Kapau ʻoku fakamamahiʻi pe ngaohikovia koe—pe kapau ʻokú ke ʻilo ʻoku hoko ʻeni ki ha taha kehe—talanoa ki ha tokotaha lahi falalaʻanga.

Ko e fē ʻa e taimi mo e founga ʻoku totonu ke u maheni ai mo e kau mēmipa ʻo e tuʻunga tangata pe fefine kehé? Ko e founga lelei taha ke ʻiloʻi ai e niʻihi kehé ko e feohi fakakaungāmeʻa moʻoní. ʻI hoʻo kei siʻí, fakatupulaki ha feohi fakakaungāmeʻa lelei mo ha kakai tokolahi. ʻI ha ngaahi anga fakafonua ʻe niʻihi, ʻoku maheni e toʻu tupú mo e kau mēmipa ʻo e tuʻunga tangata pe fefine kehé ʻo fakafou ʻi he ngaahi ʻekitivitī fakakulupu ʻoku leleí. ʻOku totonu ke toloi ʻa e ngaahi ʻekitivitī ʻalu tautau toko taha ki he toko tahá kae ʻoua kuó ke matuʻotuʻa koeʻuhí ko hoʻo tupulaki fakaeloto mo fakalaumālié pea mo hoʻo malú—ko ha fakahinohino lelei ʻa e taʻu 16. Fealēleaʻaki mo hoʻo mātuʻá mo e kau takí. Fakatatali e ngaahi vā fetuʻutaki fakataautahá ki he taimi te ke matuʻotuʻa ange aí. Fakaʻaongaʻi ha taimi mo kinautolu ʻoku nau tokoniʻi koe ke tauhi hoʻo ngaahi tukupā kia Sīsū Kalaisí.

Ko e hā te u lava ʻo fakahokó kapau ʻoku ʻikai maʻu ʻa e ʻofá ʻi hoku ʻapí? ʻOku ʻafioʻi ʻe hoʻo Fakamoʻuí ho tūkungá, pea ʻokú Ne ʻofa ʻiate koe. Faʻa kātaki, hokohoko atu hono tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá, pea hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei ki ho fāmilí. Fokotuʻu ha ngaahi vā fetuʻutaki ʻi ho fāmili fakauōtí. Teuteu he taimí ni ke langa ho fāmili ʻoʻoú ʻo makatuʻunga ʻi he ngaahi akonaki ʻa Sīsū Kalaisí.

Vakai, ʻĪsaia 58:3–11 (ngaahi taumuʻa ʻo e ʻaukaí); 58:13–14 (ngaahi tāpuaki hono fakaʻapaʻapaʻi e Sāpaté); Malakai 3:8–10 (ngaahi tāpuaki ʻo e totongi vahehongofulú); Luke 6:27–28 (ʻofa ki ho ngaahi filí); 10:25–37 (ko hai hoku kaungāʻapí?); Sione 3:16–17 (naʻe ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻiate kitautolu, ko ia naʻá Ne tuku mai Hono ʻAló); 14:15 (ʻoku tau tauhi e ngaahi fekaú koeʻuhí ʻoku tau ʻofa ki he ʻOtuá); 1 Sione 4:19 (ʻoku tau ʻofa ki he ʻOtuá koeʻuhí ʻokú Ne ʻofa ʻiate kitautolu); Mōsaia 2:17 (ʻi heʻetau tauhi ki he niʻihi kehé ʻoku tau tauhi ai ki he ʻOtuá).

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e temipalé

Ngaahi fehuʻi lekomeni temipalé

ʻOkú ke muimui nai ki he ngaahi akonaki ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí ʻi hoʻo tōʻonga fakatāutahá pea ʻi hoʻo tōʻonga he kakaí mo e kau mēmipa ho fāmilí mo e niʻihi kehé?

ʻOkú ke feinga nai ke tauhi ʻa e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoni, ʻi ʻapi pea mo e lotú fakatouʻosi; ʻalu ki hoʻomou ngaahi fakatahá; teuteu pea maʻu ʻi he tuʻunga taau ʻa e sākalamēnití; pea moʻui ʻo fakatatau mo e ngaahi fono mo e ngaahi fekau ʻo e ongoongoleleí?

ʻOkú ke totongi vahehongofulu kakato nai?