Xtenq’ankileb’ li komon ut eb’ li junkab’al sa’ li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al

Neke’k’uub’aman li junelikil junkab’al naq eb’ li komon sa’ li Iglees neke’ok sa’eb’ li sumwank sa’ xk’ulb’aleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re tz’apok sa’ junajil sa’ li santil ochoch. Eb’ li osob’tesihom re li junelikil junkab’al neke’tawman naq eb’ li komon neke’xpaab’eb’ li sumwank a’an, ut naq neke’xjal xk’a’uxl wi neke’sach sa’ xb’aanunkil. Eb’ laj b’eresinel sa’ li Iglees neke’xtenq’aheb’ li komon re te’xk’uleb’ ut te’xpaab’eb’ li sumwank.

Li junjunq naru naq jalan jalanq lix k’anjel sa’ li junelikil junkab’al. Chixjunileb’ li k’anjel sa’ li junkab’al loq’eb’ ut aajeleb’ ru. Wan xk’anjel li na’b’ej, li yuwa’b’ej, li rab’inb’ej ut li alalb’ej, li anab’ej ut as iitz’inb’ej, li ikanb’ej ut ikanna’b’ej, ut li na’chinb’ej ut yuwa’chinb’ej. Rik’in xb’aanunkileb’ li k’anjel a’in rik’in rahok, naqatenq’aheb’ li ralal xk’ajol li Dios chi b’eek sa’ xb’ehil li junelik yu’am.

Jun chik na’leb’ re xxaqab’ankileb’ li junelikil junkab’al, a’an xb’aanunkileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel sa’ li santil ochoch, re naq eb’ li komon te’ruuq chi tz’ape’k sa’ junajil rik’ineb’ lix xe’ xtooneb’ li kamenaqeb’.

Chirix xtawb’al xyaalal lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios, eb’ li komon neke’xsik’ li osob’tesihom re li junelikil junkab’al. Aajel ru xkawresinkil rib’eb’ chi wank choq’ sum aatin ut choq’ na’b’ej yuwa’b’ej aj rahonel ut tiik xch’ool.

Lix sumlajik li winq rik’in li ixq k’ojob’anb’il xb’aan li Dios (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 49:15). Li b’eelomej ut li ixaqilb’ej tento te’xik chi uub’ej sa’ wiib’al re xk’ulb’al li junelik yu’am (chi’ilmanq 1 Korintios 11:11).

Jun na’leb’ na’ajman ru re xk’ulb’al li junelik yu’am, a’an naq jun winq ut jun ixq te’ok sa’ li sumwank re li choxahil sumlaak (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 131:1–4). Li winq ut ixq neke’ok sa’ li sumwank a’in naq neke’xk’ul li k’ojob’anb’il k’anjel re li sumlaak sa’ li santil ochoch. Li sumwank a’in wan choq’ xk’ojleb’aal li junelikil junkab’al. Naq napaab’aman chi tiik, li sumwank naru nakana chi junelik. Sa’ roso’jik, taaruuq te’wulaq jo’ chanru li Dios (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 132:19–20).

Li Dios xtaqlaheb’ li b’eelomej ut li ixaqilb’ej chi jilok chirib’ileb’ rib’ (chi’ilmanq Genesis 2:24; Tzol’leb’ ut Sumwank 42:22). Sa’ li raqal a’in, li aatin jilok naraj naxye naq tz’aqal neke’xra rib’ ut tiik wankeb’ chirib’ileb’ rib’. Eb’ li winq ut ixq li sumsuukeb’ neke’jilok chirib’ileb’ rib’ rik’in xraab’al rib’ ut xtenq’ankil rib’ chirib’ileb’ rib’.

Li jilok naraj ajwi’ naxye naq ka’ajwi’ rik’in lix sum aatin taawanq li b’eelomej ut li ixaqilb’ej. Lix tz’ejwalejil wanjik li b’eelomej rik’in li ixaqilb’ej tento naq ch’ina-usaq ut loq’aq. A’an k’ojob’anb’il xb’aan li Dios re xyo’ob’tesinkileb’ li kok’al, ut re te’xra rib’ li b’eelomej ut ixaqilb’ej. Tento naq k’amb’ilaqeb’ xb’e xb’aan li q’unal ch’oolej ut li oxloq’ink—moko xb’aan ta li k’a’ru naraj li junjunq—sa’ lix wanjikeb’ sa’ li sumlaak.

Li Dios kixtaqla naq li tz’ejwalejil wank a’an ka’ajwi’ choq’ re li sumlaak wan wi’ jun winq rik’in jun ixq. Wi neke’xk’uula rib’ chi saqeb’ ru xch’ool rub’elaj li sumlaak, ut chi tiikeb’ xch’ool sa’ li sumlaak, eb’ li komon te’ruuq chixtawb’al tz’aqal xsahileb’ xch’ool, ut te’xkol rib’ chiru li rahilal re musiq’ej, re ch’oolej, ut re tz’ejwalej. Napatz’man reheb’ li na’b’ej yuwa’b’ej ut eb’ laj k’amol b’e sa’ li Iglees naq te’xyal xq’e chixk’utb’al li na’leb’ a’in. (Chi’ilmanq 38.6.5.)

Li sumal li sumsuukeb’ tento te’xsik’ wank sa’ junajil sa’ xk’uub’ankil lix junkab’aleb’ (chi’ilmanq Genesis 2:24). Re wank sa’ junajil sa’ li sumlaak, aajel ru naq te’wanq tz’aqal sa’ komonil ut te’xwotz li k’anjel sa’ wiib’al. Li b’eelomej ut li ixaqilb’ej juntaq’eeteb’ xwankil sa’ rilob’aal li Dios. Moko us ta naq li jun taanumtaaq sa’ xb’een li jun chik. Li sik’ok-u tento taa’uxmanq sa’ junajil ut rik’in rahok, ut xkab’ichaleb’ tento te’tz’aqonq.

Laj Adan ut li xEva ke’wan choq’ aj k’amol b’e choq’ reheb’ li b’eelomej ut li ixaqilb’ej. Eb’ a’an ke’k’anjelak, ke’tijok, ut ke’loq’onin sa’ wiib’al (chi’ilmanq Moises 5:1, 4). Ke’xk’ut li evangelio chiruheb’ lix kok’al, ut ke’yaab’ak sa’ wiib’al chirix lix ch’a’ajkilaleb’ (chi’ilmanq Moises 5:12, 27). Ke’wan sa’ junajil chirib’ileb’ rib’, ut rik’in li Dios.

Re naq eb’ li ralal xk’ajol li Dios te’ruuq chixk’ulb’al “lix kolb’aleb’ chiru li kamk ut lix yu’am chi junelik,” tento xb’een wa te’xk’ul lix junxaqalil li naru nakam (Moises 1:39). Li xb’een xtaqlahom li Dios re laj Adan ut li xEva jo’ b’eelomej ut ixaqilb’ej a’an naq te’wanq ralal xk’ajol (chi’ilmanq Genesis 1:28). Eb’ li profeet sa’ roso’jikeb’ li kutan xe’xk’ut naq “lix taqlahom li Dios naq eb’ li ralal xk’ajol te’k’ihanq ut t’exnujob’resi li ruchich’och’, toj xaqxo xwankil” (“Li Junkab’al: Jun Jek’inb’il Aatin choq’ re li Ruchich’och’ ”; chi’ilmanq ajwi’ Tzol’leb’ ut Sumwank 49:16–17).

A’an jun loq’laj teneb’ank k’eeb’il sa’ xb’eeneb’ li b’eelomej ut li ixaqilb’ej naq te’rileb’ li kok’al li te’ruuq chiralankil, malaj chixk’ulb’al. Eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej li neke’xxok jun li neb’a’ juntaq’eeteb’ xteneb’ankileb’ ut rosob’tesinkileb’ rik’ineb’ li na’b’ej yuwa’b’ej li neke’alan kok’al.

Li na’ajej q’axal chaab’il re xk’iresinkil ut xch’olaninkileb’ li kok’al, a’an rik’in jun b’eelomej ut ixaqilb’ej aj rahonel sa’ wiib’al. Rik’in naq jalan jalanq xwanjikeb’ li junjunq, wan naq eb’ li na’b’ej ut yuwa’b’ej ink’a’ te’ruuq chixk’iresinkileb’ li ralal xk’ajol sa’ wiib’al. A’b’anan li Dios taarosob’tesiheb’ wi te’xsik’ lix tenq’ankileb’ rik’in a’an, ut naq neke’xyal xq’e chixpaab’ankileb’ li sumwank xe’ok wi’ rik’in a’an.

Teneb’anb’il sa’ xb’eeneb’ li na’b’ej yuwa’b’ej naq te’xtenq’aheb’ li ralal xk’ajol chixk’ulb’aleb’ li osob’tesink re li junelik yu’am. Eb’ a’an neke’xtzoleb’ li ralal xk’ajol re te’xra ut te’k’anjelaq chiru li Dios ut eb’ li ras riitz’in (chi’ilmanq Mateo 22:36–40). Neke’xtzoleb’ re te’tijoq chiru lix Choxahil Yuwa’, ut te’xtzol li raatin li Dios (chi’ilmanq Alma 37:36–37, 44–46). Neke’xtenq’aheb’ li ralal xk’ajol re te’xtaw ru li tzol’leb’ re li paab’aal chirix li Jesukristo, li jalb’a-k’a’uxlej, li kub’iha’, ut li maatan re li Santil Musiq’ej (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 68:25). Neke’xtenq’aheb’ ajwi’ re te’xkawresi rib’ chi ok sa’eb’ li sumwank rik’in xk’ulb’aleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al.

“Eb’ li yuwa’b’ej tento te’xjolomi lix junkab’al rik’in rahok ut tiikilal, ut tento sa’ xb’eeneb’ xk’eeb’al li k’a’ru na’ajman ru re li yu’am a’in, ut xk’eeb’al xkolb’aleb’ rix lix junkab’al” (“Li Junkab’al: Jun Jek’inb’il Aatin choq’ re li Ruchich’och’ ”). B’ar wi’ maak’a’ jun b’eelomej malaj yuwa’b’ej sa’ li ochoch, li na’b’ej najolomink sa’ xb’een li junkab’al.

Li jolomink sa’ li junkab’al, a’an li teneb’ank re xk’amb’aleb’ xb’e li komon sa’ li junkab’al re te’sutq’iiq chiru rilob’aal li Dios. Nab’aanuman a’in rik’in k’anjelak chiruheb’ ut xtzolb’aleb’ rik’in q’unal ch’oolej, tuulanil, ut tz’aqal rahok, chi k’amb’il xb’e xb’aan li Jesukristo (chi’ilmanq Mateo 20:26–28). Li jolomink sa’ li junkab’al naraj naxye xk’amb’aleb’ xb’e li komon sa’ li junkab’al sa’ li tijok rajlal, sa’ xtzolb’al li evangelio, ut sa’ xkomon chik li loq’onink. Eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej neke’k’anjelak sa’ junajil re xb’aanunkil li teneb’ahom a’in.

“Eb’ li na’b’ej teneb’anb’il xb’een wa sa’ xb’eeneb’ lix k’iresinkileb’ li ralal xk’ajol” (“Li Junkab’al: Jun Jek’inb’il Aatin choq’ re li Ruchich’och’ ”). Xk’iresinkileb’ naraj naxye xch’olaninkileb’, xtzolb’aleb’, ut xtenq’anb’ileb’, chi k’amb’il xb’e xb’aan li Kolonel (chi’ilmanq 3 Nefi 10:4). Sa’ junajil rik’in lix b’eelom, jun na’b’ej naxtenq’a lix junkab’al chixtzolb’al li yaal re li evangelio, ut chixnimankil xpaab’aaleb’ chirix li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo. Sa’ junajil, neke’xk’e chi wank li rahok sa’ li junkab’al.

“Sa’eb’ li loq’laj teneb’ank a’in, eb’ li na’b’ej ut yuwa’b’ej, jo’ rochb’eeneb’ rib’ chi junajikeb’ xwankil, tento sa’ xb’eeneb’ xtenq’ankil rib’ chirib’ileb’ rib’ ” (“Li Junkab’al: Jun Jek’inb’il Aatin choq’ re li Ruchich’och’ ”). Rik’in tijok, eb’ a’an neke’xk’uub’ xna’leb’ sa’ wiib’al, ut rik’in li Qaawa’. Neke’xsik’ ru li na’leb’ sa’ wiib’al, sa’ junajil ut rik’in rahok, ut xkab’ichaleb’ neke’tz’aqon chi tz’aqal.

Nak’ehe’ xch’ooleb’ li komon sa’ li Iglees re te’xk’uub’ li rochocheb’ jo’ jun na’ajej b’ar wi’ natawman li musiq’ejil kawilal ut sahil ch’oolejil. Naru neke’xb’oq lix Musiq’ li Qaawa’ sa’ rochocheb’ rik’ineb’ li k’anjel li yal b’ab’ayeb’. Li junjunq chi ochoch naru chi wank choq’ “rochochil li tijok, rochochil li kuyuk saʼ, rochochil li paabʼaal, rochochil li tzolok, rochochil li loqʼalil, rochochil li tustuukilal, rochoch li Dios” (Tzol’leb’ ut Sumwank 88:119).

Li Dios kixk’e xtaqlankileb’ li ralal xk’ajol naq “jultikaq reheb’ li hilob’aal kutan, re xsantob’resinkil” (Exodo 20:8). Eb’ li komon sa’ li Iglees neke’ch’utla sa’ li hilob’aal kutan re xk’ulb’al li loq’laj wa’ak re xjultikankil li Jesukristo ut lix tojb’al rix li maak xb’aan a’an (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 59:12). Li hilob’aal kutan a’an jun kutan re xtzolb’al ut xk’utb’al li evangelio sa’ li iglees ut sa’ li ochoch. Eb’ li komon naru neke’xtaw kawilal sa’ li hilob’aal kutan sa’ xb’aanunkileb’ li k’anjel jo’ a’in:

• Li loq’onink sa’ junesal rik’in tijok ut kuyuk sa’.

• Rilb’al ut xtzolb’al li evangelio.

• Rilb’aleb’ ut k’anjelak chiruheb’ li qas qiitz’in.

• Xsik’b’al resilal li junkab’al.

• Saho’k sa’ qach’ool sa’ junkab’al.

• Xkomoneb’ chik li chaab’il ch’utam.

Li xtzolb’al ut xk’utb’al li evangelio jayalinb’il sa’ li ochoch, ut tenq’anb’il xb’aan li Iglees. Eb’ laj b’eresinel re li Iglees neke’xwaklesi xch’ooleb’ chixjunileb’ li komon chixtzolb’al li evangelio sa’ kab’l sa’ li hilob’aal kutan ut chiru li xamaan. Li xtzolb’al li evangelio sa’ kab’l naxk’e xkawilaleb’ li komon ut li junkab’al. Naxchamob’resi li qapaab’aal chirix li qaChoxahil Yuwa’ ut li Qaawa’ Jesukristo.

Xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ tusb’il sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al, a’an li k’eeb’il qe re taa’uxmanq li tzolok sa’ li ochoch. Li hu Kim, Taaqehin naxk’am li tzolok chirix li evangelio li na’uxman sa’ li ochoch sa’ junajil rik’in li tzolok sa’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al, sa’ li Dominkil Tzoleb’aal, sa’ xtzoleb’aaleb’ li Saaj Ixq, sa’eb’ li molam re li Tijonelil re Aaron, ut sa’ li seminario.

Eb’ li komon ut li junkab’al neke’xsik’ li musiq’anb’il na’leb’ naq neke’xsik’ ru k’a’ru li tzolok li mas taak’anjelaq reheb’. Rochb’een li jar raqal reheb’ li loq’laj hu neke’tawman sa’ Kim, Taaqehin, rik’in tijok, maare te’xk’e ajwi’ xch’ool chixtzolb’al:

• Lix Hu laj Mormon, ut xkomoneb’ chik li loq’laj hu.

• Li aatin sa’eb’ li jolomil ch’utub’aj-ib’.

• Eb’ li perel hu re li Iglees, ut xkomon chik li na’leb’ li nawaklesin ch’oolej.

Eb’ li profeet sa’ roso’jikeb’ li kutan xe’xk’e xna’leb’eb’ li komon re te’xb’aanu jun q’ojyin re junkab’al rajlal xamaan. A’an jun loq’laj hoonal b’ar wi’ eb’ li komon ut li junkab’al neke’xtzol li evangelio, neke’xkawob’resi lix nawomeb’ xch’ool, neke’xwaklesi li junajil, ut neke’saho’ xch’ool sa’ komonil.

Li q’ojyin re junkab’al naru najalman a’ yaal jo’ chanru wankeb’ wi’ li komon. Naru na’uxman sa’ li domingo, malaj sa’ jalaneb’ chik kutan ut hoonal. Sa’ a’an naru nawan:

• Xtzolb’al ut xk’utb’al li evangelio (naru na’oksiman li na’leb’ sa’ Kim, Taaqehin wi jo’kan na’ajman).

• K’anjelak chiru as iitz’inb’ej.

• B’ichank, malaj xwajb’ankileb’ li b’ich re li b’ichleb’aal, malaj reheb’ li kok’al (chi’ilmanq ch’ol 19).

• Xtenq’ankileb’ li komon sa’ li junkab’al sa’ li Usaak choq’ reheb’ li Saaj ut Kok’al.

• Li ch’utam re junkab’al re xk’uub’ankil li jayalihom, xtuqub’ankil ru li ch’a’ajkilal, ut xk’oxlankil li hoonal taa’uxmanq wi’ li k’a’aq re ru.

• Ajsink-u.

Eb’ li maji’ neke’sumla ut jalaneb’ chik li komon naru neke’ch’utla sa’eb’ kok’ ch’uut re xb’aanunkil sa’ komonil li q’ojyin re junkab’al, ut re xk’eeb’al xkawilaleb’ chirib’ileb’ rib’ rik’in xtzolb’al li evangelio. Li hu Kim, Taaqehin naru nawan choq’ k’anjeleb’aal choq’ reheb’ li te’raj tzolok sa’ komonil.

Eb’ laj b’eresinel tento te’xk’e reetal li ani toj ak’eb’, re taaruuq te’xb’aanu li q’ojyin re junkab’al ut te’xtzol li evangelio.

Rochb’een li q’ojyin sa’ junkab’al, eb’ laj b’eresinel neke’xwaklesi xch’ooleb’ li junkab’al re te’wanq chi ch’utch’u chiru li xamaan. Qayehaq, naru te’wa’aq sa’ komonil, naru te’k’anjelaq ut te’xtenq’aheb’ ras riitz’in sa’ komonil, ut naru te’rajtesi ruheb’ sa’ komonil.

Re xk’eeb’al xhoonal re te’wanq li junkab’al sa’ komonil, eb’ laj b’eresinel tento naq ink’a’ te’xk’uub’ li ch’utam ut li k’anjel sa’ li lunes ewu.

Eb’ laj b’eresinel neke’xk’eheb’ xch’ool li komon re naq te’xyal xq’e chixb’aanunkil li q’ojyin re junkab’al, ut re te’xnumsi li hoonal sa’ komonil jo’ junkab’al (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 64:33).

Eb’ laj b’eresinel sa’ li Iglees neke’xtenq’aheb’ li komon li ink’a’ neke’xk’ul xtenq’ankil sa’ lix junkab’aleb’. Eb’ li komon li maare te’raj xkomon chik xtenq’ankil a’aneb’ a’in:

• Eb’ li kok’al, li saaj, ut eb’ li winq ut ixq li moko yookeb’ ta chi tz’aqonk lix junkab’aleb’ sa’eb’ li ch’utam ut li k’anjel re li Iglees.

• Eb’ li ani moko sumsuukeb’ ta, ut k’a’jo’ wi’chik eb’ li wankeb’ xkok’al, ut li ani xe’kam xsum aatin.

Eb’ laj b’eresinel neke’xtenq’aheb’ li komon a’in ut eb’ lix junkab’aleb’ re taaruuq te’nawe’q ru xb’aaneb’ li komon, re taaruuq te’xb’aanu li k’a’aq re ru sa’ komonil, ut re te’k’iiq sa’ musiq’ej. Eb’ laj b’eresinel neke’xwaklesi xch’ooleb’ ut neke’xtenq’aheb’ naq yookeb’ chixyalb’al xq’e chixtzolb’al ut chixyu’aminkil lix evangelio li Jesukristo. Eb’ laj b’eresinel neke’xk’e ajwi’ xb’oqb’aleb’ re te’k’anjelaq sa’ li Iglees.