2010–2019
Talafaasolopito o Aiga ma le Galuega o Malumalu: Faamauga ma le Faamalologa
Aperila 2018


Galuega o Talafaasolopito o Aiga ma le Malumalu: Faamauga ma le Faamalologa

A tatou aoina o tatou talafaasolopito o aiga ma o i le malumalu mo o tatou tuaa, o le a faataunuu e le Atua faamanuiaga folafolaina i itu uma e lua o le veli.

O mafutaga faaleaiga e mafai ona avea ma ni aafiaga aupito sili ona tauia ae lu’itauina tatou te fetaia’i. O le toatele o i tatou ua feagai ma se ituaiga o feeseeseaiga i totonu o o tatou aiga. O se feeseeseaiga faapena na atiaeina i le va o ni toa se toalua o le Toefuataiga o le Ekalesia a Iesu Keriso i nei aso e gata ai. O Parley ma Orson Pratt o se auuso, o ni uluai tagata liliu mai, ma o ni Aposetolo faauuina. Sa tofu feagai i la’ua uma ma se tofotofoga o le faatuatua ae sa manumalo mai ai ma se molimau mausali. Na taufai ositaulaga uma ma saofaga tele mo le pogai o le upumoni.

Ata
Parley Pratt

I le taimi o le vaitau na i ai le au paia i Navu, sa oo ina faaletonu le la mafutaga, na i’u i se feupua’iga faateteleina i nofoaga faitele i le 1846. Sa atiae se feeseeseaiga faifai umi ma matuia. Sa tusi muamua atu Parley ia Orson ina ia foia le feeseeseaiga, ae sa lei tali atu i ai Orson. Sa faavaivai Parley, i le lagonaina ua muta fetusia’iga e faavavau, vagana ai ua toe amatalia e Orson.1

Ata
Orson Pratt

I ni nai tausaga mulimuli ane, ia Mati 1853, sa aoao ai Orson e uiga i se galuega faatino e lolomi ma faasalalau se tusi e uiga i tupuaga o William Pratt, o tuaa anamua Amerika o le auuso. Sa amata ona tagi Orson “e pei o se tamaitiiti” a o ia matamata i lea faaputuga oa o talafaasolopito o aiga. Sa liusuavaia lona loto, ma ia naunau ai e faaleleia lo la va ma lona uso.

Sa tusi atu Orson ia Parley, “O lenei lo’u uso pele, e leai ma se tasi o i ai i suli uma o o tatou Tuua, o Lutena William Pratt, e i ai se naunautaiga loloto i le sailia o ona tuaa e pei o i ta’ua lava.” O Orson o le tagata muamua na malamalama e i ai i le Au Paia o Aso e Gata Ai se matafaioi e saili ma tuufaatasi talafaasolopito o aiga ina ia mafai ona tatou faatinoina sauniga sui mo o tatou tuaa. Sa faaauau lana tusi: “Ua tatou iloa o le Atua o o tatou tama sa i ai lona aao i lenei galuega. … Ou te ole atu mo se faamagaloga mo le musu e tusi atu ia te oe. … Ou te faamoemoe o le a e faamagaloina a’u.”2 E ui i a la molimau mausali, ae o lo la alolofa mo o la tuaa o le uunaiga lea na faaleleia ai le la mafutaga, fonofono ai le tiga, ma saili ai ma tuuina atu le faamagaloga.3

A faatonuina i tatou e le Atua e fai le tasi mea, e masani ona mafaufau o Ia i le tele o faamoemoega.O talafaasolopito o aiga ma galuega o le malumalu e le mo na o tagata ua maliliu ae ua faamanuiaina ai foi e o loo soifua. Mo Orson ma Parley, na liliu atu ai o laua loto i le tasi ma le isi. O talafaasolopito o aiga ma galuega o le malumalu ua maua ai le mana e faamalolo ai vaega ua manaomia ona faamaloloina.

I le avea ai ma tagata o le Ekalesia, ua i ai ia i tatou se tiutetauave ua tofia mai le lagi e saili o tatou tuaa ma tuufaatasi talafaasolopito o aiga. E sili atu lenei nai lo se mea e fiafia i ai ua uunaia ona o sauniga o le faaolataga e taua mo fanau uma a le Atua.4 E ao ona tatou faailoaina o tatou tuaa o e na maliliu e aunoa ma le mauaina o sauniga o le faaolataga. E mafai ona tatou faatinoina ia sauniga sui i totonu o malumalu, ma e mafai ona filifili o tatou tuaa e talia ia sauniga.5 Ua uunaia foi i tatou ia fesoasoani atu i tagata o le uarota ma le siteki i o latou igoa faaleaiga. E maofa ma ofoofogia, e ala atu i talafaasolopito o aiga ma galuega o le malumalu, e mafai ona tatou fesoasoani e togiola e ua maliliu.

Ae, a o tatou auai i talafaasolopito o aiga ma galuega o le malumalu i aso nei, ua tatou agavaa foi e maua faamanuiaga o le “faamalologa” ua folafola mai e perofeta ma aposetolo.6 O nei faamanuiaga e maofa ma ofoofogia ona o lo latou aotelega, natura patino, ma taunuuga i le olaga faaletino. O lenei lisi umi e aofia ai faamanuiaga nei:

  • Faateleina le malamalama e uiga i le Faaola ma Lana taulaga togiola;

  • Faateleina le uunaiga a le Agaga Paia7 e lagona ai le malosi ma le taitai mo tatou lava olaga;

  • Faateleina le faatuatua, ina ia mafai ona faalolotoina ma tumau le liuaina i le Faaola;

  • Faateleina le tomai ma le uunaiga e aoao ai ma salamo8 ona o le malamalamaaga i le po o ai i tatou, fea sa tatou o mai ai, ma se vaaiga manino o le mea tatou te o i ai;

  • Faateleina le faaleleia, faapaiaina, ma le puleaina o faatosinaga i o tatou loto;

  • Faateleina le olioli e ala i se tomai faateleina e lagona ai le alofa o le Alii;

  • Faateleina faamanuiaga faaleaiga, e tusa lava po o a o tatou tulaga faaleaiga i le taimi nei, tuanai, po o le lumanai pe o le a foi le le atoatoa e ono i ai tatou gafa faaleaiga;

  • Faateleina le alofa ma le talisapaia mo tuaa ma tagata soifua o aiga, ina ia tatou le toe lagona le tuuatoatasi;

  • Faateleina le mana e iloatino ai vaega e manaomia ona faamaloloina ma o lea la, faatasi ai ma le fesoasoaniga a le Alii, e auauna atu ai i isi;

  • Faateleina le puipuiga mai faaosoosoga ma faatosinaga malolosi a le fili; ma le

  • Faateleina fesoasoaniga e foia ai ni loto atuatuvale, nutimomoia pe popole ma toe faamaloloina ai le manua.9

Afai na e tatalo mo soo se faamanuiaga, ia e auai i talafaasolopito o aiga ma galuega o le malumalu. A e faia lea mea, o le a taliina mai au tatalo. A faatinoina sauniga e fai ma sui o e ua maliliu, o le a faamaloloina fanau a le Atua i luga o le fogaeleele. E leitioa tautino mai e Peresitene Russell M. Nelson, i lana savali muamua lava i le avea ai ma Peresitene o le Ekalesia, “O lou tapuai ai i totonu o le malumalu ma lau auaunaga iina mo ou tuaa o le a faamanuiaina ai oe i le faateleina o faaaliga faaletagata lava ia ma le filemu, ma o le a faamalosia ai lou tuuto e tumau i luga o le ala o le feagaiga.”10

Sa muai vaaia foi e se perofeta anamua faamanuiaga mo e uma o soifua ma maliliu.11 Sa faaali atu e se avefeau faalelagi ia Esekielu se malumalu ma se vai o loo tafe mai ai. Sa ta’u atu ia Esekielu:

“E tafe atu ia vai … ma tafe ifo i le laueleele mafolafola, ma oo i le sami [mate] … , ona faamagaloina ai lea o le suasami.

“O mea ola uma foi e fetolofi i mea uma e oo i ai le vaitafe, e ola ia: … ma faamagaloina ai; e ola ai foi mea uma e oo atu i ai le vaitafe.”12

E lua uiga o le vai e taua. Muamua, e ui o le tamai vaitafe e leai nisi vaitafe tetele e tafe agai i ai, ae e faatuputeleina i se vaitafe malosi, ma avea ai ma vaitafe lautele ma loloto a o mamao atu le mea e tafe i ai. E tupu foi se mea faapena i faamanuiaga e tafe atu mai le malumalu a o faamauina tagata taitoatasi o ni aiga. E tupu le tuputupu ae anoa i augatupulaga i le agai i tua ma luma pe a sosoo faatasi e sauniga faamau ia aiga.

Lua, e toefaafouina e le vaitafe mea uma e oo atu i ai. E faapena foi ona i ai i faamanuiaga o le malumalu se malosiaga ofoofogia e faamalolo ai. E mafai e faamanuiaga o le malumalu ona faamaloloina loto ma olaga ma aiga.

Ata
Atalii o Betty o Todd

Se’i ou faamalamalamaina atu. I le 1999, o se alii talavou e suafa ia Todd na lafotu i lalo mai se uaua o le toto na pa i lona faiai. E ui o Todd ma lona aiga o ni tagata o le Ekalesia, ae sa le’i toaaga tele, ma sa leai ma se tasi na tofo i faamanuiaga o le malumalu. I le po mulimuli o le soifua o Todd, sa nofo ai lona tina, o Betty, i talaane o lona moega ma milimili lona lima ma fai atu, “Todd, afai e ao lava ona e alu, ou te folafola atu o le a ou vaai e fai ou galuega o le malumalu.” O le taeao na sosoo ai na folafola mai le maliu o Todd i lona faiai. Sa sii atu e fomai tipitipi le fatu o Todd ma tuu i totonu o la’u ma’i, o se tagata ofoofogia e suafa ia Rod.

I ni nai masina talu ona ma’ea le taotoga, sa iloa ai e Rod le igoa o le aiga o le na foai atua le fatu ma amata ai loa ona fesootai ma i latou. Pe tusa ma le lua tausaga mulimuli ane, sa valaaulia ai e le tina o Todd, o Betty ia Rod ina ia auai atu i le taimi na ulufale ai i le malumalu mo le taimi muamua. Sa faatoa feiloai faafesagai lava Rod ma Betty mo le taimi muamua i totonu o le potu selesitila o le Malumalu o St. George i Iuta.

I se taimi mulimuli ane, na maliu ai le tama o Todd—le tane a Betty. Pe lua tausaga mulimuli ane, sa valaaulia ai e Betty ia Rod ina ia fai ma sui mo lana tama ua maliu i le mauaina o ana sauniga faalemalumalu. Sa faia ma le lotofaafetai e Rod, ma sa faaiuina galuega sui i totonu o se potu o faamauga i le Malumalu o St. George i Iuta. Sa faamauina Betty i lona toalua ua maliu, sa ia tootuli atu i le isi pito o le fata faitaulaga mai le atalii a lana tama [grandson], lea sa fai ma sui. Faatasi ai ma loimata na tafe ifo i ona alafau, sa ia geno atu ia Rod e auai atu ia i la’ua i le fata faitaulaga. Sa tootuli Rod i o la autafa, sa fai ma sui mo lana tama, o Todd, o lē ana le fatu lea o loo tata pea i totonu o le fatafata o Rod. Ona faamauina ai lea o Todd lea na foai atu lona fatu ia Rod, i ona matua mo le faavavau atoa. Sa tausia pea e le tina o Todd le folafolaga na ia faia i lona atalii na talioti i ni tausaga na muamua atu.

Ata
Rod ma Kim i le aso o le la faaipoipoga

Ae sa lei gata ai iina le tala. I le sefululima tausaga talu ona mavae le taotoga o lona fatu, sa oo ina faia le tusiga a Rod ina ia faaipoipo ma talosagaina ai a’u e faatino le faamauga i le Malumalu o Provo Iuta. I le aso o le faaipoipoga, sa ma feiloai ai ma Rod ma lana manamea ofoofogia, o Kim, i se potu na sosoo ma le potu o faamauga, lea sa faatalitali ai o la aiga ma uo mamae. I le mavae ai o se feiloaiga puupuu ma Rod ma Kim, sa ou fesili atu i ai pe i ai ni a la fesili.

Sa fai mai Rod, “Ioe. O lo’u aiga na foai maia le fatu o loo i ai iinei ma o loo fia feiloai ia te oe.”

Sa faateia a’u ma fesili atu, “O lona uiga o lau tala o loo i ai latou iinei? Taimi nei a?”

Sa tali mai Rod, “Ioe.”

Sa ou laa atu i se tulimanu ma valaau atu i le aiga e o mai i fafo ma le potu o faamauga. Sa matou faatasi ai ma Betty, o lona afafine, ma lona atalii faaletulafono. Sa fusi e Rod ia Betty, ma faafetai atu ia te ia mo le o atu, ona ia faailoa atu lea o a’u ia te ia. Sa fai atu Rod, “Betty, o Elder Renlund lea. O ia le fomai sa tausia faalelei le fatu o lou atalii mo le tele o tausaga.” Sa ia savali mai le isi pito o le potu ma opo ia te a’u. Ma i minute na sosoo ai, sa feopoopotai ma loimata o le olioli ia tagata uma.

Ina ua toe maua lo matou toafimalie, sa matou o atu loa i le potu o faamauga, lea sa faamauina ai Rod ma Kim mo le olaga nei ma le faavavau atoa. O Rod, Kim, Betty, ma a’u e mafai ona molimau atu sa matua latalata mai lava le lagi, ma sa i ai nisi faatasi ma i matou i lena aso o e ua pasia le veli o le olaga faaletino.

O le Atua, i Lona malosiaga lemafuatia, e faamauina ma faamaloloina tagata taitoatasi ma aiga e ui i faalavelave, maliu, ma faigata. O nisi taimi tatou te faatusatusa ai lagona tatou te oo i ai i totonu o malumalu e pei o le mauaina o sina vaaiga o foliga o le lagi.13 Ae i lena aso i le Malumalu o Provo Iuta, sa i ai se uiga faapitoa o lenei saunoaga a C. S. Lewis ia te a’u: “E fai mai [Tagata] e uiga i nisi o mafatiaga faaletino, ‘E leai se fiafiaga i le lumanai e mafai ona tauia,’ e aunoa ma le iloaina e faapea o le Lagi, o le taimi lava e maua ai, o le a galue agai i tua ma liliu lena tiga i se mamalu. … O E Manuia o le a fai mai, ‘Matou te lei nonofo lava i se isi mea vagana ai i le Lagi.’”14

O le a faamalosia e le Atua, fesoasoani, ma lagolagoina i tatou;15 ma o le a Ia faapaiaina i tatou i o tatou mafatiaga matuitui.16 A tatou aoina o tatou talafaasolopito o aiga ma o i le malumalu e fai ma sui o o tatou tuaa, o le a faataunuu e le Atua le tele o nei faamanuiaga folafolaina i le taimi lava lena i itu uma e lua o le veli. E faapena foi, e faamanuiaina i tatou pe a tatou fesoasoani i isi i a tatou uarota ma siteki ia faia lea mea lava e tasi. O tagata e le o nonofo latalata i se malumalu e mauaina foi nei faamanuiaga e ala i le auai i galuega o talafaasolopito o aiga, i le aoina o igoa o o latou tuaa mo sauniga o le malumalu ina ia faatinoina.

Peitai, sa lapatai mai Peresitene Russell M. Nelson: “E mafai ona musuia i tatou i le aso atoa e uiga i aafiaga o le malumalu ma talafaasolopito o aiga na maua e isi. Ae e tatau ona tatou faia se mea ina ia tatou maua moni ai e i tatou lava le olioli.” Sa faaauau lana saunoaga, “Ou te valaaulia outou ina ia mafaufau ma le agaga tatalo po o le a le ituaiga osigataulaga—e sili lava o se osigataulaga o le taimi—e mafai ona e faia [e] fai ai nisi galuega se tele atu o malumalu ma talafaasolopito o aiga.”17 A o e taliaina le valaaulia a Peresitene Nelson, o le a e iloaina, aoina mai, ma fesootai atu i lou aiga. Ma le isi, o le a tafe mai faamanuiaga ia te oe ma lou aiga e pei o se vaitafe na ta’ua e Esekielu. O le a e mauaina le faamalologa mo vaega na e manaomia ona faamaloloina.

O Orson ma Parley na tofo i aafiaga o le faamalologa ma le faamauga o talafaasolopito o aiga ma galuega o le malumalu i le amataga o lenei tisipenisione. Sa oo foi i ai Betty, o lona aiga, ma Rod. E mafai foi ona e oo i ai. E ala mai i Lana taulaga togiola, ua ofo mai ai e Iesu Keriso nei faamanuiaga i tagata uma, o e uma ua maliliu ma o loo soifua. Ona o nei faamanuiaga, o le a tatou iloa ai i se tulaga faafaatusa, tatou te “lei nonofo lava i se isi mea vagana ai le … Lagi.”18 Ou te molimau atu ai i le suafa o Iesu Keriso, amene.