Nuitaka Ni Ko Kila, Keitou Sotava e dua na Gauna Dredre

Na veika au se qai tukuna ga oqo, e dua sara na gauna dredre, ia e lekaleka wale sara ka sega ni na dau nanumi tu ga. Ia, e levu sara na veivakatovolei eda sotava ena bula oqo era sa bau tara bi sara toka ga ka dau guiguilecavi dredre. O keda yadua eda na sotava eso na veika vakaoqo ena kena sa veisau tiko mai na gauna. Eso e vakarorogo tiko ena koniferedi nikua e sotava sara tikoga eso na ka dredre ena gauna oqo

Eda duavata kei na Parofita o Josefa Simici ena nona beitaki vakailasu ka sogolati tu mai na valeniveivesu e Liberty me vica vata na vula. “Oi kemuni na Kalou, ko ni sa tiko evei? E vei na vale ni vakaruru sa ubia na nomuni ivunivuni?”

Veivakadeitaki na kena isau mai Vua na Turaga:

“Ia na luvequ, me vakacegu na yalomu; raica sa lekaleka walega na gauna ni nomu rarawa kei na vutugu;

Ia kevaka ko sa vosota rawa, ena laveti iko cake na Kalou.”¹

E dua na ivakavuvuli ni kosipeli ka na gadrevi me vakararamataka na veivakalesui mai, sa ikoya na kena dodonu me tiko na veibasai ni veika kece me rawa ni qai taucoko na buladodonu.² Ena sega sara ni na rawarawa na bula oqo, me vaka ga e a sa vakadeitaki makawa tu mai, na gauna ga ni vakatovotovo kei na veivakatovolei. Me vaka eda wilika mai na Eparaama, “Io, meda vakatovolei ira mada kina, era na muria na veika sa vakarota vei ira na Turaga na nodra Kalou …”³ E vakavulica vaqo o Elder Harold B. Lee, “Ena so na gauna e dau vaka me da dau cata na veika ena vinaka vei keda, ka na tawamudu talega na kena yaga, ka vaka talega kina na ka e sega ni na vinaka vei keda ena noda dau taleitaka tikoga vakalevu.”⁴

Na ivola, A Tale of Two Cities, e tekivu ena vosa dau cavuti wasoma: “Na gauna vinaka duadua, na gauna ca duadua.”⁵ E vakamatatataka na ivolanikalou ni veitabatamata kece sara e tiko na nodra veigauna vinaka kei na nodra veigauna ca. Eda sa oka kece tiko ki na veisaqasaqa ni vinaka kei na ca,⁶ vakakina na rarama kei na butobuto, vakanuinuitaka kei na vakanuinui matewale. Me vaka e kaya o Elder Neal A. Maxwell, na gata ni yasa irua ni kamikamica kei na wiwi ena ganita me tiko me yacova ni sa lai cava na ilakolako ena bula oqo.⁷ Eda sa kila mai na ivakavuvuli ni Lotu ni vinaka ena qai vakadruka ga na ca.⁸ kei ira era na veivutuni ka vakasavasavataki era na taukena na bula tawamudu.⁹

Volekata tiko na gauna e vola kina na nona ivola o Dickens, e yaco tale tikoga kina na nodra sa tekivu tawavanua voli na Yalododonu mai na Veiulunivanua ena Ra.

Salavata na nodra vakabauta na Yalododonu kei na veika dredre era sotava ena nodra sa biuti Nauvoo mai, na duidui ni veika era dui vakasamataka. Eso era vakanamata ki liu ena nuidei ka so era yalolailai voli ga. Rua na ivakaraitaki vinaka e vakaraitaka o Helen Mar Whitney kei Bathsheba Smith. Erau biuta ruarua tu mai na itukutuku dina baleta na veika erau dui vakila.

E a vola vakaoqo o Sisita Whitney ena nona biuti Nauvoo: “… Au sa na tawana kece na noqu reveni lalai, kola kei na talitali, baleta ni keimami sa na lako qo ki na vanua ena sega ni rawa ni keimami volia kina. Keimami sa lako laivi qo mai vuravura ki na daku ni Ulunivanua na Rocky, na vanua ena sega tale ni dua ena via lako kina. Ena sega kina na vutuniyau se dravudravua ka na bula ga kina na yalodina kei na yalosavasava.¹⁰ E vakacavara na ka e kaya o Sisita Whitney ena yalodei kei na vakanuinui.

A sinai talega ena itukutuku nei Sisita Bathsheba Smith na ka e vakila ena vakabauta, ia e vakadinadinataki ena yalo e dau taqataqaya. O koya e sa raici ira na dauvakacaca ni ra sa wavoliti ira tu na Yalododonu e Missouri ka a donumaka talega na mate nei David W. Patten na iApositolo.

Ni sa raica tu yani ni sa vakalalai o Nauvoo, sa qai vola vakaoqo: “Na iotioti ni ka meu cakava ena vanua talei oqo meu vakasavasavataka na rumu, taviraka na fuloa, ka biuta na sasa ena kena ibiubiu ena daku ni isogo. Salavata na bibi ni yaloqu … au sogota mai na katuba ka vakanamata yani ki na dua na ilakolako sega ni macala … sa qaravi vata kei na vakabauta na Kalou vakakina na vakanuinui ni na laki tauyavu na Kosipeli ena Ra, kei na kena ivakavuvuli dina me vaka au a vakila ena gauna dredre e Missouri.”¹¹

O rau ruarua na marama ivuvu ni YDE oqo erau tudei tu ena kosipeli ena nodrau bula taucoko ka rau vakaitavitaki rau sara vakalevu ena tarai cake kei Saioni, ia erau sotava tale e vica vata na ka ni veivakatovolei kei na veika dredre ka rau a sotava voli ga ena vosota.¹² Dina ga ni yalodei tu o Sisita Whitney eratou mate e tolu na luvena ni ratou voleka ni sucu se sa sucu oti—e rua vei rau ena gauna e a toki mai kina mai Nauvoo ki Salt Lake’¹³ O Sisita Whitney e sa vakalougatataki keda ena nona ivolatukutuku me taqomaka kina na noda vakabauta ka tinai Orson F. Whitney talega na iApositolo.

Vola toka o Sisita Smith na vakaloloma, tauvimate, kei na kana vaka ca ena nodra sa lako yani ki na ra.¹⁴ Mate o tinana ena Maji ni 1847 ka tarava yani na sucu nei John na ikarua ni luvena tagane ena vula ka tarava. E lekaleka ga na kena itukutuku. “O koya e iotioti ni luvequ, ka bula voli ga me va na aua.”¹⁵ E muri sara e a qai metereni ni Valetabu e Salt Lake ka ikava ni peresitedi raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei.

Eda sa luvuci sara vakalevu ena vuku ni veika dredre era sotava na ilawalawa ni Yalododonu o ya. E tukuna vakaoqo o Brigham Young ena yalomamarau ena Feperueri 1856 ena nona kaya, “Meu tukuna mada eso na ka me baleta na gauna dredre. Ko ni sa kila niu sa tukuna oti vei kemuni ni kevaka me dua e rerevaka na kolaiciba ena viakana, me biubiu ka lako ki na vanua e sautu ena kakana. Au sega ni dau vakananuma na leqa ni viakana, ni me yacova na gauna eda sa kania oti kina na iqimaqima ni meuli mai na doka ni daligana ki na mua ni buina, au sega ni rerevaka na kolaiciba ena viakana.”

A tomana ena nona kaya: “Levu na tamata sa ra sega ni rawa ni cakacaka, ia na vulaitubutubu sa na voleka sara mai, ka sa na sega ni rawa me da na vakararawataki tiko me na ulabaleta na veika vinaka ena rawa ni yaco vei keda.”¹⁶

Na bolebole eda sotava tiko nikua era na rawa ni vakatautauvatataki kei na veibolebole era sa yaco ena veigauna sa oti. Na dredre ni isau ni bula sa vakavuna na leqa ena veiyasai vuravura. Na sega ni cakacaka kei na leqa vakailavo e sega ni qai ka vou. E levu na tamata e sotava tu na leqa ni ituvaki ni yago kei na vakasama. Eso era sotava na dredre ni bula vakawati kei ira na gone talaidredre. Eso tale era sa mai yali na nodra daulomani. Vakayagataki sivia ni veika e sega na kena yaga ena dau vakavuna na mosi ni yalo. Se cava ga e vakavuna na veivakararawataki, era kauta kecega mai na mosi kei na rarawa ki na tamata yadua kei ira na nodra daulomani.

Eda kila mai na ivolanikalou ni so na veika dredre eda sotava, e baleta me da vinaka ka vakarautaki sara ga me rauta na noda tubucake yadudua.¹⁷ Eda kila talega ni uca ena tauvi ira na ivalavala dodonu kei ira na ivalavala ca.¹⁸ E dina talega ni o kecega eda raica e sega ni vakatauca na uca. Se mani vakacava sara na bolebole, na veivakatovolei, kei na dredre, me da vosota, ni Veisorovaki e vakayacora o Jisu Karisito e wili kina na ivakavuvuli nei Alama ni iVakabula ena colata na noda ivalavala ca, “… ka vakabulai ira ena nona yalololoma.”¹⁹

E tukuna vei keda na ivolanikalou kei ira na parofita ni na tiko na yabaki ni dausiga vaka kina na yabaki ni vutuniyau.²⁰ Na Turaga e namaki keda me da na vakavakarau ki na veibolebole ena bolei keda. Tukuna o Koya, “… kevaka dou sa vakarau dou na sega ni rere.”²¹ Dua na iwase ni bolebole au a sotava ena noqu takosova tiko na ucacevata mai na Sierras ena vica na yabaki sa oti, baleta niu a sega sara tu ga ni vakarautaki au ena veika e a qai yaco. Dua na veivakalougagataki ni ivolanikalou sa ikoya na nona na vakasalataki keda ki na veibolebole era sega ni dau namaki ia era qai dau yaco mai. Ena vinaka me da dau vakavakarau tu ga. E dua na ivakarau ni vakavakarau sa ikoya na kena muri na ivakaro.

Levu sara na vanua ena iVola i Momani e tukuni tu vei ira na tamata ni “kevaka me ra talairawarawa ki na ivunau” era na qai tiko sautu ena vanua.²² Na ivakasala o ya ena dau muria ga mai na ivakasala ni kevaka me ra sega ni talairawarawa ki na ivunau ni Kalou, era na tagutuvi laivi mai na Nona iserau.²³ Matata vinaka ni da vakalougatataki ena Yalotabu, na cakacaka mana ni Yalo Tabu, e sa itakataka dina sara ni bula sautu kei na vakavakarau.

Ke mani vakacava sara na noda vakatovolei, na veika vinaka sa tu vei keda nikua, sa dodonu ga me da vakavinavinakataka na noda sa vakalougatataki tiko. Dina ga ni dredre na bula era sotava voli na ivuvu (painia) e a dau vakasalataki ira tu ga o Peresitedi Brigham Young me ra dau vakavinavinaka. E kaya vakaoqo, “Au sega mada ni kila e duatani tale, vakavo ga e dua na ivalavala ca sega ni vosoti rawa me levu cake mai na sega ni dau vakavinavinaka.”²⁴

Me dau liu ga na vakavinavinaka Vua na iVakabula kei na Nona Veisorovaki. Eda na vakila tiko ni lewe levu sara era vakarorogo tiko ena koniferedi oqo era sotava tiko na veivakatovolei kei na veika dredre, ka sa vaka me nodra qaqa ni masu tiko vua na Tamada Vakalomalagi na, ‘Nuitaka ni ko na kila, niu sotava tiko e dua na gauna dredre.’

Meu talanoataka mada na italanoa dina kei Ellen Yeates, e dua na marama mai Grantsville, Utah. Ena itekivu ni Okotova rauta na tini na yabaki sa oti e a reguci Leon na watina ni sa naulu yani ki cakacaka ki na Siti o Salt Lake. Qo na iotioti ni gauna me raici Leon kina ni se bula. E a laki sotava e dua na coqa mamaca kei na dua na cauravou yabaki 20 ka sa berata tiko na nona imatai ni cakacaka, qai mani via cici sivita e dua na motoka berabera ka laki vakavuna na coqa mamaca o ya ka rau mate ruarua ena dua vata ga na gauna. E kaya o Sisita Yeates ni rau sa mai tukutuku oti vua e rua na ovisa ni gaunisala ni vakavuna sara ga na nona rika ca kei na rarawa levu.

E vola vakaoqo, “Niu tovolea meu vakanamata ki liu, na ka ga au raica rawa na butobuto kei na mosi.” Qai kila e muri o bisopi ni cauravou o ya e itokani dredre nei watina. Qiriti Sisita Yeates o bisopi ka kaya ni kerea tiko o Jolayne Willimore, na tinai cauravou, me rau mai veitalanoa mada. Kuria ka kaya, “na ka vakidacala au a sotava baleta niu nanuma voli ga na noqu rarawa kei na mosi, au sega sara ga ni bau vakasamataka na cauravou o ya se na nona matavuvale. Vakasauri sa qai vakasamataka ni qo e dua na tina e sotava tale tikoga na mosi au sotava tiko se rairai ena levu cake nona mosi mai vei au. Au vakadonuya vakusakusa me mai raici au, me keirau veitalanoa.

Ni rau yaco mai o Baraca kei Sisita Willmore, erau vakaraitaka sara na nodrau rarawa levu ni a vakavuna na luvedrau na mate nei Leon ka rau solia vua e dua na taba kei Jisu ni keveta voli e dua na goneyalewa lailai. Tukuna vakaoqo o Sisita Yeates, “Na gauna sa dau dredre kina na bula, au dau raica sara na iyaloyalo ka nanuma sara ni o Karisito e kilai au sara tu ga vakavinaka. Kila vinaka noqu galili kei na vakatovolei.” Dua na tiki ni ivolanikalou sa bau vakacegui Sisita Yeates toka na, “Ia, mo dou kakua ni rere se yalolailai, raica koi au na Turaga, au sa tiko vata kei kemudou.”²⁵

Ena vei Okotova taucoko o Sisita Yates kei Sisita Willmore (ka rau tiko ruarua qo, nikua ena Vale ni Koniferedi) erau dau lako vata ki valetabu ka laki ia na vakavinavinaka vei Karisito baleta na Nona Veisorovaki, baleta na yavu ni veivakabulai, baleta na tawamudu ni matavuvale, kei na veiyalayalati ka vauca vata na veiwatini kei na matavuvale ena yasa ruarua ni ilati. Tinia o Sisita Yeates, “ena gauna ni veivakatovolei oqo, au sa vakila kina na loloma ni Tamada Vakalomalagi, kei na noqu iVakabula ni sa qai levu cake sara mai na veigauna yani sa oti. E vakadinadinataka, ”E sega ni dua na rarawa, sega na mosi, sega na tauvimate, me na levu cake ka me na sega ni rawa ni vakabulai mai na kaukauwa ni Veisorovaki i Karisito.”²⁶ Sa dua dina na ivakaraitaki ni loloma cecere kei na veivosoti erau sa vakaraitaka na veitacini marama oqo. Sa vakatarai kina na Veisorovaki i Jisu Karisito me sa na cakacaka mada ena nodrau bula.

Vakasamataka mada na iVakabula ena Were e Kecisemani ni donumaka na gauna ni Veisorovaki, ni sotava tu na mosi ni drodro mai na dra ena vuti ni yagona.²⁷ Na Nona masu Vua na Tamana e wili kina na vosa, Apa.²⁸ Oqo ena rawa ni vakadewataki me kena ibalebale na tagi ni dua na cauravou vei tamana ni sa leqa tu. “I Tamaqu, kevaka e rawarawa me lako tani mada vei au na bilo oqo, ia me kakua ga ni vaka na noqu lewa, me vaka ga na nomu lewa.”²⁹ Au vakadinadinataka ni Veisorovaki i Jisu Karisito sa na vukea na veivakatovolei kei na dredre kece eda na sotava ena bula oqo. Ena so gauna ni da vakila me da tukuna, “Nuitaka ni o kila niu sotava e dua na gauna dredre,” eda sa na vakadeitaka ni sa tiko o Koya ka da sa maroroi tu e ligana dauloloma.

Na gauna e tarogi kina na noda Parofita lomani o Peresitedi Thomas S. Monson ena nona siganisucu ena Okosita sa oti se iloloma cava ena gadreva me ra solia vua na lewe ni Lotu, sega ni bera ni kaya cake mai, “… . Vaqara e dua ka sotava tiko na dreedre… . ka cakava e dua na ka mo vukei koya.”³⁰

O au kei kemuni, me da vakavinavinaka vei Jisu Karisito na ivakabula ni kawatamata. Au vakadinadinataka ni o Koya na iVakabula ka Dauveivueti kei vuravura. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.