2013
Kohdo, Iang Kiht
November 2013


Iren Mahsen en Padahk en Pas, Nopempe 2013

Kohdo, Iang Kiht

Mendahte irair me komw mih loale, omw poadoapoad, de kehl en omw kadehde, mie dewemw nan Mwomwohdiso wet.

Mie ohl emen me ouraman me e mih nan mwoahl lap ehu wasa me pelien lamalam kan en sampah pokpokonpene. E diarada me mie me mwahu oh mie katepe nan ehuehu pelien lamalam.

E tuhwong pwopwoud mwahu ehu me wia weliepen Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin Rahn Akan oh peidek rehra, “Dah me kumwail kin anahne sang rehn noumwail towe kan?”

Kiht pwe se sohte kin anahne mehkot,” ira sapengki. “Ahpw Kauno anahne kitail en kasarawihala mehkoaros.”

Pwopwoudo eri doula oh kawehwe duwen malipilip kan nan Mwomwohdiso, padahk en pas oh padahk en ni ihmw, papah ni duwen misineri ni ehuehu rahn, soutik en peneinei nan wihk koaros, doadoahk en nan tehnpas sarawi, sawas en welfare oh ong aramas, oh pwukoa kan en padahk.

“Kumwail kin pwain towe kan pwehki doadoahk koaros me irail kin wia?” ohlo idek.

“Oh, soh,” pwopwoudo sapengki. “Irail kin kihda arail ansou ni sohte pweipwei.”

“Patehng met,” pwopwoudo doula, “sounpwong weneu koaros, towe kan en aht Mwomwohdiso kin towehda de kilang kapokon lap erein awa 10 nan ehu week-end.”

“Awa eisek en aramas padapadahk?” ohlo peidek ni sohte kamehlele.

“Ia duwen amwail kaudok en rahn sarawi? Ia uwen reirei?”

“Awa siluh, Rahn Sarawi koaros!”

“Ohtier,” ohlo patohwan. “Mehlel ieu towe kan en amwail mwomwohdiso kin wia mepwukat me komw koasoaiahdahr?”

“Met kan koaros oh pil laudsang. Se saikinte koasoaiahda poadoapoad en peneinei, kamp ong me pwulopwul kan, kaudok kapatapat kan, onopki pwuhk sarawi, mihting en kaiahn ong kaun, kemwekid kan ong me pwulopwul, seminary nisohrahn, kamwakel nihmw sarawi kan, oh pil mie kosonned en Kauno me pid roson mwahu, kaisihsol pwehn sewese me semwehmwe, oh meiroang en eisek kis ehu.”

Ohlo nda, “Met I sawehwedahr. Ia kahrepen aramas emen eh pahn men towehda soangen mwomwohdisohn?”

Pwopwoudo sirei oh patohwan, “Se kaskasik komwi en idek.”

Ia kahrepen aramas emen eh pahn men towehda soangen mwomwohdisoht?”

Ni ansou wet me mwomwohdiso tohto nan sampah wie malmalaulaula neirail towe, Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin Rahn Akan—mendahte eh tikitik ni eh karasarasehng tohto mehteikan—wia ehu mwomwohdiso me keieu mwadang en keirda nan sampah pwon. Leledo Septempe 2013 Mwomwohdiso kolokol tohtohsang towe dep lime rar nan sampah pwon.

Mie kahrepe tohto, ahpw I pahn kasalehda ekeite?

Sapwellimen Sounkomouro Mwomwohdiso

Keieu, Mwomwohdiso wet kopwurupwurdo nan atail mwehi sang Pein Sises Krais. Nan Mwomwohdiso wet komw pahn diar manaman en mwekid ni Mware—en papidais ong lapwepen dihp akan, en kihda kisakis en Ngehn Sarawi, oh en katengehdi pohn sampah duwehte nanleng.1

Irail akan me kin towehda Mwomwohdiso wet kin poakohng Sounkomouro Sises Krais oh irail men idawehn Ih. Irail kin pereniki arail wehwehki me Koht pwurehngehr mahsen ong aramas. Ni ansou me irail kin alehdi tiahk sarawi kan en priesthood oh wiahda inou sarawi kan rehn Koht, irail kak pehm Sapwellime manaman nan arail mour.2 Ni ansou me irail kin patohlong nan tehnpas sarawi, irail kin pehm me irail mih pahn kupwuren Kauno. Ni ansou me irail kin wadek pwuhk sarawi kan3 oh momouriki padahk kan en Sapwellime soukohp akan, irail kin kerenlahng Sounkomouro me irail inenen poakohng.

Pwoson Me Mwekmwekid

Pil ehu kahrepe iei pwehki Mwomwohdiso wet kin kihda ansou mwahu kan en wia me mwahu.

Kamehlele Koht wia mehkot mwahu ehu, ahpw pali laud en aramas men wia laud sang rongorong padahk kamarain kan de ouramaniki arail tehnpas kan nanleng.4 Irail men mwekidki arail pwoson. Irail men wilikada pehn arail seht kan oh iang towehda doadoahk lap wet.

Oh iei met me kin wiawi ni ansou me irail kin iangkitala—irail kin ahniki ansou mwahu tohto en kainenehieng arail koahiek kapai kan, limpoak, oh ansou ong doadoahk mwahu kan. Pwehki atail sohte kin pwain tohn doadoahk nan aht ihmw sarawi kan nan sampah pwon, neitail towe kan kin pein kapwaiada doadoahk en kalohk. Irail kin malipilipda ni kamarain. Ekei pak se kin pein nsenohkihda doadoahk; ekei pak aramas me kin kihiengkiht doadoahk. Se kin kilang pwukoa, kaidehn ni duwen mehn wisik toutou kan, ahpw ni arail wia ansou mwahu kan en kapwaiada inou sarawi kan me se kin inoukihiong Koht en papah Sapwellime serihkan.

Kapai Keneinei Kan

Kahrepe kesiluh me aramas kin iangkihla Mwomwohdiso iei pwehki momour duwen tohnpadahk en Krais kin elehieng kapai keneinei kan.

Kitail kin wiahki pepdais tapi en atail seiloak en wia tohnpadahk. Atail alialu rahn koaros rehn Sises Krais kin elehieng popohl oh kahrepe mwahu nan mour wet oh popohl mwuledek oh mour soutuk nan sampa me kohkohdo.

Irail akan me kin idawehn ahl wet ni loaloapwoat kin soikala sapwung tohto kan, nsensuwed kan, oh koluhla kan en mour.

Me koapwoaroapwoarki Koht ni mehkoaros oh ahniki mohngiong mwakelekel kin diar pai lap akan en kamarain wasaht.

Irail akan me kin lokolok de nsensuwed kin diar kamwahu wasaht.

Irail akan me kin toutoukihla dihp kin diar mahk, saledek, oh kommoal.

Ong Irail Akan Me Kin Kohkohla

Ropirop ong mehlel elehiongehr rar kei en aramas akan ong Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin Rahn Akan. Ahpw, pil mie me kin kohkohsang Mwomwohdiso me irail poakohng mahso.

Emen kak peidek, “Ma rongamwahuo wia soangen kaselel en, dahme aramas kin kohkohkihla?”

Ekei pak kitail kin leme me irail nsensuwedda de dangahnga de dipan. Ahpw, e sohte mengei duwe met. Ni mehlelo, kaidehn kahrepe ehute me kin elehiong met.

Ekei neitail towe kempoake kan kin nannanti sounpar tohto ma irail sou konehng en kihsang pein irail nan Mwomwohdiso.

Nan Mwomwohdiso wet me kin wauneki ni mehlel saledek en pilipil me kopwurupwurdo sang mwahnakapw men me mie ah peidek oh e rapahki pasapengpe, kitail kin wauneki irail akan me kin mehlelki arail repen mehlel. E mwein kin kansensuwedih mohngiongitail ni ansou me arail seiloak kin wairailsang Mwomwohdiso oh mehlel me kitail pein diarehr, ahpw kitail kin wauneki arail pwuhng en kaudokiong Koht Wasalapalahpie ni duwen me irail kamehlele me pwung, duwehte atail ahniki pwuhng wet ong pein kitail.5

Peidek Kan me Sohte Pasapengla

Ekei kin pwunodiki peidek kan me sohte pasapengla me pid soahng kan me aramas wia de nda mwowe. Se kin pohnese ni sansal me nan kereniong sounpar 200 en poadoapoad en Mwomwohdiso—me patehng irekdohn kemwekid kamarain, mwahu oh me kin kairada pwoson—mie me wiawi oh me koasoaiepe kohda me kak kahrehiong aramas en kihda peidek.

Ekei pak peidek kin kohda pwehki ni mehlel kitail saik alehdi iren wehwe koaros oh kitail anahnehte en ekis kanengamah. Ni ansou me mehlel unseko pahn dehdehda, soahng kan me sohte nohn dehde ong kitail mwoweo pahn dehdehla ong kitail oh kitail pahn soanamwahuki.

Ekei pak mie wekpeseng en madamadau me pid uhdahn wehwehn “mehlel”. Peidek ieu me kin kahrehiong ekei en soupeikasal kak, mwurin ropirop mwahu, kairada pwoson rehn mehteikan.

Sapwung Kan en Aramas Me Sohte Unsek

Oh, ni mehlelo, mie ansou me neitail towe kan de kaun kan nan Mwomwohdiso wiahda sapwung. Mwein mie mehkot me aramas ndahier de wiahier me sohte pahrekohng atail ire kesempwal kan, tepin padahk kan, de padahk kan.

I lamalam Mwomwohdiso wet pahn unsek ma aramas me unsek me kin katanga. Koht unsek, oh Sapwellime padahk kan unsek. Ahpw e kin doadoahngkin kitail—Sapwellime seri sohte unsek kan—oh aramas sohte unsek kin wiahda sapwung.

Nan oaralap en Pwuken Mormon kitail wadek, “Oh ma mie sapwung kan, iei sapwung en aramas; ihme kahrehda, mehmen me kin kauwe, a en ese me e pahn mihmi ni keper en nan kisiniei en ehl.”6

Ih duwen sampah sangete mahs oh ih pahn duwe lao rahn unsek me pein Krais pahn kaunda pohn sampah.

Poakehla pwe mie me pwupwila pwehki sapwungalahn aramas. Ahpw mendahte met, mehlel soutuk en rongamwahu kopwurupwurdohr me dierek nan Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin Rahn Akan sohte rotorotala, tikitikla, de ohla.

Duwen Wahnpoaron en Kauno Sises Krais oh duwen emen me pein kilangehr konsel kan oh doadoahk kan en Mwomwohdiso wet, I kihda ahi kadehde mehlel me sohte koasoandi kesempwal me pid Mwomwohdiso de towe kan kin wiawi ni sohte rapahki ni mehlel kamarain, kaweid, oh utuht sang Samatail Soutuk. Met iei Mwomwohdiso en Sises Krais. Koht sohte pahn mweidehng Sapwellime Mwomwohdiso en pirekisang ahl me e koasoandihong de sohte kapwaiada eh koasoandi sarawi.

Mie Dewemw

Ong kumwail akan me katohreikumwailsangehr Mwomwohdiso, I ndahieng kumwail, kompoakapahi kan, me miehte dewemwail wasaht.

Kohdo oh kapatahieng amwail koahiek kan, kisakis kan, oh kehl ong aht. Kitail koaros pahn mwahula pwehki met.

Ekei mwein pahn idek, “Ah ia duwen ahi peikasal kan?”

E uhdahn konehng en mie peidek—kisin weren peidek mehlel kin kalapw osada oh wiahla lapalahn tuhkehn wehwe. Mie ekei towe kan en Mwomwohdiso me, ehu ansou, madamadau laudiki peidek toutou de keneinei kan. Ehu kahrepe kan en Mwomwohdiso iei en kairada oh kalaude weren pwoson—lella nan pwehl duwehte pihk wasa me mie peikasal oh sawehwe. Pwoson iei en koapwoaroapwoariki soahng kan me sohte sansal ahpw me mehlel.7

Eri, riei ohl oh lih kempoak kan—kompoakapahi kan—menlau, keieu peikasaliki mah amwail peikasal kan mwohn amwail peikasaliki amwail pwoson.8 Kitail sohte konehng mweidehng peikasal en salihdi kitail oh en pereikitailsang limpoak sarawi, popohl, oh kisakis kan me kin kohdo sang pwoson Kauno Sises Krais.

Ekei mwein pahn nda, “I sohte duwehte kumwail me mih nan Mwomwohdiso.

Ma kumwail kak kilanglong nan mohngiongit kan, kumwail mwein pahn diarada me kumwail duwehte kiht laudsang me kumwail lemeleme. Kumwail pahn mwein pwuriamwei en diarada me se pil ahniki ineng oh kahpwal oh koapwoaroapwoar duwehte kumwail. Irair me kumwail tikida loale kakete mwomwen weksang me kumwail leme me kumwail kilang rehn Souleng en Imwin Rahn Akan, ahpw met kak wia kapai. Riei ohl oh lih akan, kompoakapahi kan, se anahne amwail koahiek oh amwail madamadau kan. Kehl en Mwomwohdiso wet kohsang rehn soangsoangen aramas wekpeseng kan nan sampah pwon.

Ekei kak nda, “I sohte leme me I kak kapwaiada amwail kosonned akan.

Ih ehu kahrepe mwahu en kohdo iangala! Mwomwohdiso wet koasoandi pwehn utungada me sohte unsek, me nannanti, oh me pwangadahr. E audaudiki aramas meinangih ni mohngiongirail unsek en kolokol kosonned akan, mehndahte arail saikinte samanihala koaros.

Ekei mwein kak nda, “I ese emen tohn amwail Mwomwohdiso me kin likamw. Sohte pak ehu I kak iangala mwomwohdiso me mie aramas likamw wia towe.

Ma komw kawehwe aramas likamw duwen aramas emen me sohte kin momourki ni unsek soahng kan me e kamehlele, eri kitail koaros likamw. Sohte emen rehtail duwehte Krais ni uwen me kitail konehng en wia. Ahpw kitail inangih ni mehlel en powehdi souitar kan oh atail kin kehieng dihp. Ni mohngiong oh ngenitail unsek kitail kin mentehnohn mwahula sang ni sawas en Tomw en Sises Krais.

Ma ih met me komw pil inangih, eri mendahte irair me komw mih loale, omw poadoapoad, de kehl en omw kadehde, mie dewemw nan Mwomwohdiso wet. Kohdo, iang kiht!

Kohdo, Iang kiht!

Mendahte aht souitar kan, I koapwoaroapwoariki me kumwail pahn diar nanpwungen towe kan en Mwomwohdiso wet ekei ngehn keieu kaselel nan sampah wet. Mwomwohdiso en Sises Krais kin kalapw alehdi aramas me kadek oh me limpoak, me mehlel oh me pwerisek.

Ma komw lemeleme me komw pahn diar aramas unsek wasaht, kumwail pahn nsensuwedla. Ahpw ma kumwail raparapahki padahk unsek en Krais, mahsen en Koht, me kamwahuihala ngehn ohlao, 9 oh lipw sarawi en Ngehn Sarawi, eri komw pahn diar wasaht. Nan mwehi wet en pwoson wie tikitikla—nan mwehi wet ansou me tohto kin pehm me re dohsang limpoak en Koht—wasaht komw pahn diar aramas me duweikomwi me raparapahki en ese oh kerenlahng arail Sounkomouro sang ni papah Koht oh iengarail aramas akan. Kohdo, iang kiht!

Kumwail Pil Men Keseiehla?

I tamanda ehu ansou nan mour en Sounkomouro ni ansou me tohto soikala Ih.10 Sises peidek rehn Sapwellime tohnpadahk ehk riemeno:

“Kumwail pil men keseiehla?

“Saimon Piter ahpw patohwanohng, Maing, ihs me se pahn patohla reh? Sapwellimomwi mahsen kan, iei mahsen en mour soutuk.”11

Mie ansou me kitail kin anahne sapengala peidekohte. Eri kitail pahn pil kesehla ih? De kitail, duwehte Piter, pahn koledi tengeteng lepin mahsen kan en mour soutuk?

Ma komw raparapahki mehlel, wehwe, oh ahl en wekidala pwoson ong mwekid; ma komw raparapahki wasa me mie dewemw: Kohdo, iang kiht!

Ma komw pwilikihdier pwoson me komw kin iang mahs: Pwurodo. Kohdo iang kiht!

Ma komw kasongosong en kesehla koaros: Mihmihte ekis werei. Mie dewemw wasaht.

I peki rehn koaros me pahn rong de wadek lepin mahsen pwukat: Kohdo, iang kiht. Kohdo rong malipilip en Krais mwahuo. Pwokada ahmw lohpwuo oh idawehn Ih.12

Kohdo, iang kiht! Pwe nan Mwomwohdiso wet kumwail pahn diar dahme keneinei sohte kak pweipweida.

I kadehde me wasaht kumwail pahn diar mahsen kan en mour soutuk, inou ong komourla kapaio, oh ahl ong popohl oh peren.

I kapakapki ni ngoang me pein amwail ropirop ong mehlel pahn kasairehki mohngiongumwail ineng en kohdo iang kiht. Ni mwaren Sises Krais, ahmen. Ni lengileng sarawi en Sises Krais, ahmen.