2015
Roļo̧k jān Kapo an Pija ko Renana
Oktoba 2015


Roļo̧k jān Kapo an Pija ko Renana

Jej aikuj aolep jeļā ta eo jen kōm̧m̧ane n̄e jej jelm̧ae pija ko renana.

Pija
Silhouette of a man kneeling in prayer. Rays of light are around him.

Oktakļo̧k n̄an Irooj ilo ettā ej tōlļo̧k juon n̄an bōk m̧ool ko, me, n̄e lukkuun meļeļe kake, eletok kajoor im joļo̧k jook.

KŌMEĻEĻE JĀN domi8nic/iStock/Thinkstock

Juon tōre em̧oot ļo̧k iaar kōnono ilo kweilo̧k eo eļap kōn unin kōnono in kōn pija ko renana. Iaar kwaļo̧k katak ko me rejipan̄ katak ko an ritōl ro jet ro raar kakkōļ kōn jorrāān eo ejelet jetōb itok wōt jān pija ko renana. Iaar kwaļo̧k bwe ekanooj lōn̄ em̧m̧aan im ļaddik ro raar metak jen menin ij ņaetan “m̧ōm̧ ko an kanniōk.”1 Alooje jabdewōt pija ko renana ej nana―ej kakkure mour in jetōb eo, ej kōm̧ōjņo̧ik maron̄ eo n̄an kōjerbal kajoor eo an priesthood, im ej kakkure jem̧jerā ko raorōk.

Kiiō, enan̄in 10 iiō ko rem̧ootļo̧k, ij m̧ōņōņō bwe elōn̄, raar ron̄jake im pokake naan in kakkōl ko, n̄an joļo̧k im pād wōt ilo erreeo im kattoļo̧k eok jān pija ko renana. Ij lukkuun laudin̄din̄ bwe elōn̄ raar pokake im bōk naan in jiron̄ eo n̄an oktaļo̧k jān pija ko renana, n̄an kōkm̧anm̧anļo̧k bōro ko im jem̧jerā ko raar rub, im wōnm̧aanļo̧k wōt ilo iaļan rikaļooraņ. Ak eļap ļo̧k aō bwilōn̄ bwe elōn̄ ro ilubwiljiid rej m̧ad wōt ilo pija ko renana, eļaptata likao ro im aaet ļapļo̧k in menin ewaļo̧k ippān jiron̄ ro.

Juon iaan un ko unin an ļapļo̧k alooj pija ko renana ej bwe ilo laļ in rainin, naan ko im pija ko ewōr nana ie im m̧ōm̧ ko an kanniōk rej pād aolep jikin: maron̄ loi ilo pija ko, TV būrookram̧ ko, social media, text message ko, phone app ko, kareelel ko, bok ko, al ko, im bwebwenato ko kajjojo raan. Āinwōt juon tōprak, ejjab aorōk bwe kōj aolep jen m̧ad ilo m̧ōm̧ ko an kanniōk.

I. Jon̄ak ko rej Bōk jikier

N̄an jipan̄ kōj joļo̧k an nana in ļapļo̧k, Ikōņaan kwaļo̧k jet jon̄ak in oktak ko rej bōk jikier kōn pija ko renana im n̄an kwaļo̧k wāween ko jej aikuj kōm̧m̧ani n̄an kajjojo iaer.

Ilo kar tōre im jekjek ko m̧okta ļo̧k, am naan in kapilōk kōn pija ko renana rekar pedped kōn aorōk eo n̄an jipan̄ kajjojo jān an ļapļo̧k ak n̄an an roļo̧k jān an̄n̄ūrļep. Kōn wōt an aorōk kijejeto kein, idajon̄jon̄ in jekjek ko m̧okta ļo̧k im kiiō raar kwaļo̧k bwe emenin aikuj n̄an kōnono kake kōn jon̄ak ko an jerbal e pija ko renana ikōtaan wāween ko n̄an bōbrae ak an̄n̄ūrļep. Ej lukkuun jipan̄ n̄an mije jon̄ak ko emen reoktak itok jen kōjerbal pija ko renana: (1) alooje, (2) emakijkij kōjerbale, (3) epidodo kōjerbale, im (4) jaje kilen kōjerbale (an̄ūrlep).

  1. Alooje. Ij tōmak bwe kajjojo emōj aer alooj pija ko renana. Ejjeļo̧k jerawiwi ilo menin eļan̄n̄e jenaaj oktak ļo̧k jeni im jab bōki. Ej āinwōt juon bōd, me ekōm̧m̧an bwe jen ukweļo̧k.2

  2. Emakijkij Kōjerbale. Emakijkij kōjerbal pija ko renana ak bōlen aolep iien, ak ej aolep iien jowan, im nana.

    Pija ko renana rej pukwoj im ejake m̧ōm̧ ko rekajoor an kanniōk. Rikōm̧anm̧an eo eaar letok n̄an kōj en̄jake kein kōn jibadbad eo An em̧m̧an, ak Eaar barāinwōt letok kien ko me rekkar n̄an em̧m̧aan eo im kōrā ro emōj aer m̧are. Pija ko renana rej ejake m̧ōm̧ ko an kanniōk im m̧ōm̧ ko an kanniōk rej ejaake en̄jake ko itulikin juon m̧are. Ro rej kōjerbal pija ko renana rej ejerwawa ilo kajoor eļap ilo aer maron̄ ejaak mour ak kakkure. Jab etal n̄an ijeņ!

    Jabdewōt kauwōtata eo epidodo n̄an kōjerbal pija ko renana, jekdo̧o̧n ewi nana in ak elemen an waļo̧k, aolep iien ej tōl ļo̧k n̄an kakkure, eo enaaj ejaki en̄jake ko im m̧ōm̧ ko an kanniōk. Rimāletlet ro em̧ōj aer loe ke pija ko renana rej ejaaki ļōmņak ko renana ilo kōmālij eo me ej ejaake m̧ōm̧ ko an kanniōk, eo me ej ejaake en̄jake ko an m̧ōm̧ an kanniōk.3 M̧ōm̧ an kannōik ilo jabdewōt jekjek ak wāween rej kwaļo̧k en̄jake ko rekajokook, me, enan̄in aolep iien epen an juon juļo̧ke.

  3. Pidodo Kōjerbale. Ālij ilo kōjerbal pija ko renana emaron̄ in ejaake juon iminene, “juon m̧wiļ n̄an ļoore m̧ae ej erom̧ men ļapļap.”4 Kōn an emakijkij kōjerbale, ro rej en̄jake bwe rej aikuj juļo̧k n̄an em̧m̧anļo̧k.

  4. Emakijkij Kōjerbale (An̄ūrlep) M̧wiļ an juon armej ej iminene n̄e ej ejaak in “kijon̄” (n̄an kōjerbal uno ko rekajoor, dānin kadōk, kāām̧bōļ, im ko eierļo̧k wōt.) jon̄an eo n̄an “kōjerbale” me “ebōk aolep men ilo mour.”5

II. Em̧m̧an eo an Meļeļe Jon̄ak Kein

N̄e jej kile jon̄ak kein reoktak, jej barāinwōt kile bwe ejjab jabdewōt ro rej kōjerbal pija ko renana reban imminene kake. Ilo m̧ool, enan̄in aolep likao ro im jiron̄ ro rej lokjak ilo pija ko renana raar jab imminene. Ej juon jokālet eaorōk n̄an kōm̧m̧ane—ejjab n̄an wōt m̧am̧a im baba ro, ripālele ro, im ritōl ro rej kōņaan jipan̄ ak barāinwōt ro rej lokjak kōn būrabōļam̧ in. En̄in wāween eo.

M̧oktata, jon̄an ro rej bōk kūņaer ilo menin—ilo alooj, emakijkij aer alooje, n̄an kōjerbale, ak an̄ūrlep ilo kōjerbale—epen aer roļo̧k. Eļan̄n̄e m̧wil ej bōd ilo juon imminene, ro rej kōjerbali remaron̄ ļōmņak bwe remaron̄ luuji anemkwoj eo im jon̄ak eo n̄an anjo̧ ioon būrabōļem̧ eo. Menin emaron̄ kabweer n̄an rōļo̧k im ukweļo̧k. N̄an keidi, ijoke ebōk juon meļeļe eo ealikar ļo̧k kōn juon būrabōļem eo em̧wilaļ—me emaron̄ in jab pen ak kamijak—n̄an letok kōjatdikdik im juon jon̄ak eo eļap n̄an kōjerbal anemkwoj eo n̄an bōjrak ak ukweļo̧k.

Ruo, āinwōt jabdewōt m̧wil nana, kōņaan n̄an kōjerbal pija ko renana ej kattoļo̧k Jetōb Kwojarjar eo. Ro emōj aer en̄jaake menin renaaj bōk im̧we n̄an ukweļo̧k. Ro jet, ijoke, maron̄ kar en̄jaake jook im pinej ļo̧k kōm̧m̧an ko aer. Remaron̄ kar jino jook, eo emaron̄ kar tōl ļo̧k n̄an ajimakeke. Eļan̄n̄e ewaļo̧k, ro rej kōjerbale remaron̄ jino tōmak bwe ej juon iaan m̧oņ ko reļļap an Setan: kōn ta eo raar kōm̧m̧ane bwe ren juon armej nana, jab erreo kōn tiriam̧o kake eo an Rilo̧mo̧o̧r im jab maron̄ tōl ļo̧k n̄an ukweļo̧k. Menin ejjab m̧ool. Jej jāmin etto ļo̧k jān Rilo̧mo̧o̧r im Pinmuur eo An.

Āliktata, eaorōk n̄an jab jon̄e ewi emakijkij in kōjerbal pija ko renana āinwōt juon iminene kōnke ejjab wāween eo ejim̧we ilo jekjek ko ak aorōk eo edipio ekkar n̄an ukweļo̧k im roļo̧k. Bōk juon meļeļe eo eaorōk kōn ijo armej eo ej pād ie ilo jekjek eo enaaj barāinwōt kōm̧m̧ane juon meļeļe eo em̧m̧anļo̧k kōn ta m̧akūtkūt eo ekkar n̄an roļo̧k jāne.

III. Roļo̧k jān Pija ko Renana

Kiiō jen ļōmņak elemen ad kajjojo maron̄ etal im roļo̧k jān kapo eo an pija ko renana. Enaaj jipan̄ ejjab ro wōt rej lokjak n̄an anjo jen kōjerbal pija ko renana ak barāinwōt ro jineer im jemāer, im ritōl ro rej jipan̄ er. Kajjojo armej renaaj em̧m̧an ļo̧k jim̧or ilo bōbrae im rōļo̧k jān pija ko renana n̄e rej kōnono kōn unin kōnono ko ippān ro jineer im jemāer, im ritōl ro.6

Jekdoon jon̄ok rot ej bōk jikier ilo alooj pija ko renana, iaļen rōļo̧k, erreeo, im ukweļo̧k bōk jikin im bōk ejja pedped in katak ko: ettā bōro, rikaļoraņ, juon wūjeļepļo̧k in oktak, bōk eddo im jipan̄, im niknik ilo tōmak.

Pija
Silhouettes of a man and woman sitting with their backs together. They are reading scriptures.

Būki m̧ool kein rebarāinwōt jelet ro kajjojo n̄an bar mour āinwōt juon rikaļooraņ Irooj Jisōs Kraist im n̄an kōm̧m̧an men ko me rerreeo im kōkajoorļo̧k er n̄an jutak ņae kapo ko renaaj jelm̧āeiki.

KŌMEĻEĻE JĀN majivecka/iStock/Thinkstock

A. Ettā Bōro

N̄an lukkuun anjo̧ jān pija ko renana im m̧ōm̧ ko an kanniōk, kōj kajjojo jej aikuj in ettā bōro (lale Ether 12:27). Oktakļo̧k n̄an Irooj ilo ettā ej tōlļo̧k juon n̄an bōk m̧ool ko, me, n̄e lukkuun meļeļe kake, eletok kajoor im joļo̧k jook. Jet iaan m̧ool kein ekoba:

  • Kajjojo iaad ej nejin ejitenbōro ippān Jemedwōj Ilan̄ eo ej iakwe.

  • Ad Rilo̧mo̧o̧r, Jisōs Kraist, ej iakwe im jeļā kajjieed kajjojo.

  • Pinmuur eo an ad Rilo̧mo̧o̧r ej n̄an aolep ajri ro nejin Anij.

  • Kōn tiriam̧o̧ kake eo an Jisōs Kraist, aolep remaron̄ bōk jeo̧rļo̧k bōd im bōk kajoor n̄an oktak.

  • Kajjojo iaad ewōr ippān menin letok eo ejej uwaan an anemkwoj, eo ej tōl ļo̧k kōj ilōn̄in peran im kajoor eo an Pinmuur.

  • Kajjojo ro rej lokjak kōn pija ko renana remaron̄ bōk kōjatdikdik eo me ro jet raar dipļo̧ke ilo tariņae in.

  • Pija ko renana ej nana, ak bōk koņaad ie ejjab kōm̧m̧an bwe armej en nana.

  • Kajjjojo iaad remaron̄ rōļo̧k jān kapo eo an pija ko renana im lukkuun rōļo̧k jene, ak menin wōt emaron̄ waļo̧k ilo kajoor in Pinmuur eo.

  • M̧o̧o̧ļ in ukweļo̧k jān pija ko renana ej bōk eļap n̄an ad bōjrak jān kōjerbali. Kain ukweļo̧k in ebōk juon oktak in bōro kōn Pinmuur eo an Jisōs Kraist.

Bōk m̧ool kein rej kōpooj mour in jetōb eo an juon n̄an jerbali, me ekōpeļļo̧k kōjem ko n̄an bōk jipan̄ eo an Irooj n̄an kōm̧m̧an aikuj ko reoktak n̄an ukweļo̧k im roļo̧k jāne.

B. Rilkaļo̧o̧raņ

Būki m̧ool kein rebarāinwōt jelet ro kajjojo n̄an bar mour āinwōt juon rikaļooraņ Irooj Jisōs Kraist im n̄an kōm̧m̧an men ko me rerreeo im kōkajoorļo̧k er n̄an jutak ņae kapo ko renaaj jelm̧āeiki. Meļeļein leļo̧k n̄an m̧wiļ in ad kabun̄: meļeļein jar im katak jeje ko rekwojarjar, pād ilo kweilo̧k ko an kabun̄, jerbal in jipan̄, jitlo̧k, im (n̄e kar kōmālim jān bisop eo) bōk m̧ōttan kwojkwoj eo im pād ilo tampeļ eo.

C. Kallim̧ur n̄an Ļoor Karōk eo an Juon Make

Rikaļoor ro rettā an Jisōs Kraist renaaj bōk juon en̄jake n̄an kile en̄jake ko rem̧wilaļ, jekjek ko, im kapo ko rej jepo̧o̧l er n̄an kōjerbal pija ko renana. N̄an būki men kein, renaaj ejaake juon karōk an juon make n̄an jipan̄ er roļo̧k jāni:

  • Kile men kein im juļo̧k n̄e rej waļo̧k.

  • Kōm̧m̧ani m̧akūtkūt ko n̄an jipan̄ er ellā jān kapo ko.

  • Kōm̧m̧an bwe ļōmņak im kajoor ko aer ren ilo Irooj.

  • Kōm̧m̧ani karōk in m̧akūtkūt ko repidodo n̄an kakūrm̧ool kallim̧ur eo aer make n̄an mour jim̧we.

N̄an ejaake karōk an juon make, armej ro kajjojo rej aikuj in kāleti menin jipan̄ ko rem̧m̧an tata kar litoki jān Kabun̄ in. N̄an waanjon̄ok, website eo an Kabun̄ in overcomingpornography.org ewōr ie kein jipan̄ ko n̄an kajjojo barāinwōt baam̧le ko im ritōl ro an priesthood ro rej jipan̄ er. N̄an kakkobaba, Addiction Recovery Program eo an Kabun̄ in ej n̄an aolep membōr ro ewōr jabdewōt an̄ūrlep ippāer, im naaj barāinwōt jipan̄ baam̧le ko aer.

D. Bōk eddo im Jipan̄

Rikaļoor ro rettā būruweer an Jisōs Kraist ro rej kile ke rej aikuji Rilo̧mo̧o̧r eo renaaj barāinwōt pukot jipan̄ jān bisop eo aer, eo kar kūr jān Irooj āinwōt aer ritōl ilo priesthood im eo ej kabwijer kii ko n̄an kōmaron̄ er n̄an ukwelo̧k. Kōn meļeļe eo an kajjojo armej ro raar bōk kūņaer im eļan̄n̄e bisop eo ej im̧we, bisop eo emaron̄ barāinwōt kūr bar juon n̄an jerbal ippāer im jipan̄ er. Jekdo̧o̧n kain jekjek rot, kapilōk in jān Būreejtōn Gordon B. Hinckley ej maron̄ jerbal (1910–2008).

“Akweļap n̄an Irooj kōn aolepān m̧wilaļ in būruwōm̧ bwe En maron̄ kōm̧akūt an̄ūrlep eo jān eok me ej likwoj eok. Im kwon maron̄ bōk peran n̄an pukōt iakwe eo an bisop im, n̄e ekkar, bōk kapilōk eo etinkwadik.”7

Pedped wōt ioon jon̄an būrabōļem̧ eo, armej ro kajjojo rej aikuj pukōt juon eo eļap leke ippān, armej eo etijem̧ļo̧k ak juon rikapilōklōk eo etijem̧ļo̧k me remaron̄ etal ippān ilo jabdewōt iien n̄an pukot kajoor ilo tōrein m̧ōjno̧ ko im eo emaron̄ jipan̄ er n̄an bōk eddo kōn karōk ko aer.

E. Niknik ilo Tōmak

Armej ro me raar ukweļo̧k im kar bōk kōjeram̧m̧an eo n̄an anjo̧ ioon kōņaan ko n̄an kōjerbal pija ko renana rej pād wōt ilo nana, kōnke devil enaaj pukot wōt kilen n̄an kōm̧ōjņo̧ik er. Alooje maron̄ in wōt kakkure aolep bōkleket ko n̄an bōbraiki. Ilo aolepān mour ko aer, kajjojo remaron̄ in jeļā dāpij m̧ōm̧ ko an kannōk me Anij eo aer ear leļo̧k im dāpij kijejeto n̄an mour erreo.

IV. Tūriam̧o̧ n̄an Aolep

Kiiō juon naan kōn wāween ad jipan̄ ro raar roļo̧k jān pija ko renana. Jej aolep aikuji Pinmuur eo an Jisōs Kraist. Ro rej lokjak ilo pija ko renana rej aikuij tūriam̧o̧ kake im iakwe ilo aer ļoor pedped in katak ko remenin aikuj im bun̄tōn ne ko n̄an roļo̧k jeni. Jouj im jab kowaan er. Rejjab nana ak ejjeļo̧k kōjatdikdik. Jej ļaddik ro im leddik ro nejin Jemedwōj Ilan. Kōn ukweļo̧k eo etinkwadik im jejjet, remaron̄ erreeo, kwojarjar, im erreeo ilo aolep bujen im kōjeram̧m̧an eo an tampeļ eo Anij eaar kallim̧ur kake.

N̄e tōre in m̧are ej itok, ij rōjan̄ leddik ro im likao ro n̄an lukkuun kālete eo m̧ōttam̧ bwe en m̧ōtam̧ n̄an indeeo eo ej erreeo im kwojarjar im̧aan Irooj im erreeo n̄an deļo̧n̄e tampeļ eo. Kajjojo ro rej lukkuun ukweļo̧k jān pija ko renana rej erreeo kōn kōjeram̧m̧an kein.

V. Jem̧ļo̧kin

Ilo aolepān mour ko ad, jej aolep ioon m̧ōm̧ ko an kanniōk. Kōn tōl eo an Rilo̧mo̧o̧r, ekoba kam̧ool ko jān bujen ko an kwojkwoj bwe Jetōb eo an en maron̄ pād ippād iien otemjej (lale K&B 20:77), jemaron̄ aolep iien uwaak ilo jejjet. Ij kam̧ool bwe en̄in ej ta eo jej aikuj kōm̧m̧ane n̄an lan̄lōn̄e kōjeraam̧m̧an ko An eo jej wujtake. Ilo ad kōm̧m̧an āindein, jej lukkuun bōk aenōm̧m̧an eo an Rilo̧mo̧o̧r im jenaaj pād wōt ilo iaļ eo n̄an mejān kajjik eo n̄an indeeo eo ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin.

Kakeememej ko

  1. Lale Dallin H. Oaks, “Pornography,” Liahona, May 2005, 87–90.

  2. Lale Dallin H. Oaks, “Sins and Mistakes,” Ensign, Oct. 1996, 62–67.

  3. Lale Donald L. Hilton Jr., M.D., “Pornography Addiction—a Supranormal Stimulus Considered in the Context of Neuroplasticity,” Socioaffective Neuroscience and Psychology, vol. 3 (2013), socioaffectiveneuroscipsychol.net/index.php/snp/article/view/20767; lale barāinwōt “Porn Changes the Brain,” fightthenewdrug.org.

  4. Webster’s Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language (1989), “habit.”

  5. American College of Physicians Complete Home Medical Guide (1999), 564.

  6. N̄ān kakobaba, rūm̧m̧an ded ro im ro jineer im jemeer reaikuj in lukkuun m̧ool ak kōnono ilo jejjet kōn wāween an armej ejaak. Jodikdik ro rej ron̄ kōn m̧ōm̧ ko an kanniōk jen ro m̧ōtaer ijelo̧kin ro jineer im jemeer eļap ļo̧k aer bōk meļeļe kake ilo aer kōjerbal pija ko renana.

  7. Gordon B. Hinckley, “A Tragic Evil among Us,” Liahona, Nov. 2004, 62.

Pedped wōt ioon ļap in jorrāān, kajjojo armej remaron̄ kajjitōk jipan̄ an juon armej eo ewōr an imminene ak juon rikakpilōklōk eo etijem̧ļo̧k.

KŌMEĻEĻE IN PIJA JĀN Ingram Publishing/iStock/Thinkstock