2017
Totoa i la Tatou Molimau i le Faaola
January 2017


Totoa i la Tatou Molimau i le Faaola

Mai se lauga, “Being Valiant,” na tuuina atu i le Kolisi Faapisinisi a le AAG i le aso 17 Iuni, 2014. Mo le saunoaga atoa i le gagana Peretania, alu i le ldsbc.edu.

O le a valaauina i tatou taitoatasi e galulue i taimi faigata ae taua. O nei taimi o le a iloa ai po o ai i tatou ma le mea ua avea ai i tatou.

Ata
Soliders in South Africa

Ata na tusia e Dan Burr

I le avea ai ma se alii talavou i le tele o tausaga ua mavae, sa lisiina a’u i le militeli a Aferifka i Saute. Sa tofia a’u i se vaega o fitafita o ni alii lelei ae e le lelei a latou gagana ma amioga lea e faaalia i nisi taimi e alii o loo auauna atu i le militeli.

O le siomiaina e ia ituaiga o aafiaga, sa ou iloa ai sa le faigofie i taimi uma le ola ai i tulaga faatonuina o le talalelei. Ae mai lava i le amataga o la’u auaunaga i le militeli, sa ou fiafia e tu atu mo o’u talitonuga. Sa ou faamanino atu lava o le a ou le auai lava i ni amioga ou te iloa e le sa’o. Ou te fiafia e tau atu o alii o i la’u vaega—o nisi sa tau le fiafia i le amataga—ae ua iu lava ina faaaloalo i o’u tulaga faatonuina.

I se tasi taimi, i se toalauapiga faaleaoaoga a le militeli, sa tutu ai se vaega o i matou e siomia le afi o le tolauapiga i se po matagofie, pogisa, leai ni ao, a ua faatumulia i fetu. Sa inu ai ni pia a nisi o a’u uo i la’u vaega ao inu la’u vaiinu. Sa manaia le talanoaga, e aunoa ma ni upu le talafeagai.

I le taimi o la matou evaga, sa o mai nisi alii mai le isi iunite i le matou vaega fiafia. Sa liliu mai se tasi o nei alii ia te a’u ma, i le iloaina o le vaiinu sa i lo’u lima, sa ula mai ia te a’u mo le le auai atu i alii ia sa inupia. Ae ou te lei tali atu, sa faateia a’u e se tasi o a’u uo i le ote atu i lea alii.

“E sili pe a e aluese atu loa, alii,” o lana tala lea. “Matou te le mananao e tautala faapena se tasi ia Chris! O le mea moni, ua na o ia lava le tagata i totonu o i tatou o loo ola i se tulaga o se Kerisiano moni.”

Ina ua uma ona fai atu la’u uo, sa aluese atu ma le maasiasi lena alii. I lena taimi, e ui sa ou lagona si tau matamuli i le manatu sa faafuasei ona faaalia, sa ou lagona lemu le faafetai i lo’u filifili e mulimuli i le apoapoaiga a Paulo ina ia “fai oe ma faaaoao i e ua faatuatua” (1 Timoteo 4:12).

O loo e feagai foi ma filifiliga, aemaise lava i lenei taimi o lou olaga, ao ogatusa ma taliaina e lou agaga ia avanoa maoae ia o loo faatalitali mai ia te oe. O le fesili la, o le a le mea e te manao e tusi e uiga ia te oe i le 5, 10, po o le 20 tausaga—pe oo foi i le iuga o lou olaga?

O Le A Le Uiga o le Ia Totoa?

I se tasi o faaaliga sili ona matagofie na tusia i tusitusiga paia, na faamatala ai e le Perofeta o Iosefa Samita le tulaga o i latou o e o le a mautofi i le malo selesitila pe a uma ona toetutu ma faamasinoina. Na faaalia mai foi e lenei lava vaega i le Mataupu Faavae ma Feagaiga (vaega 76) tulaga ma nofoaga a i latou e le agavaa mo le malo selesitila ae o ni sui mo malo teresitila ma le telesitila.

O le talanoa e uiga ia i latou o e o le a mautofi i le malo teresitila, ua aoao mai ai i tatou e le faaaliga o i latou ia “o tagata mamalu o le lalolagi, o e na faatauasoina i le faitogafiti o tagata … [ma] o e e maua [ le mamalu a le Atua], ae le o lona atoatoa” (MF&F 76:75–76). Ona tatou aoaoina lea o lenei mataupu faavae matagofie: “O i latou ia o e sa lei totoa i le molimau ia Iesu; o le mea lea, latou te le maua le pale iluga o le malo o lo tatou Atua” (MF&F 76:79; faaopoopo le faamamafa).

Mafaufau i lena faamatalaga mo sina taimi. Faamata o le a tatou teena le mamalu o le malo selesitila, ma ona faamanuiaga maoae ma faavavau uma, ona tatou te lei totoa i le molimau ia Iesu iinei i le lalolagi i lo tatou tulaga faataitai, puupuu ma faaletino?

O le a le uiga o le ia totoa i le molimau ia Iesu? Na folafola mai e se Aposetolo a le Alii i nei ona po:

“O le lototele ma le le fefe; o le faaaogaina o lou malosi atoa, malosiaga, ma le agavaa i le taua ma le lalolagi; e tau ai le taua lelei o le faatuatua. … O le maatulimanu sili o le lototoa i le faamoemoe o le amiotonu, o le usiusitai i le tulafono atoa o le talalelei atoa.

“Ina ia totoa i le molimau ia Iesu o le ‘o mai ia keriso, ma faaatoatoaina ia te ia’, ma faafiti outou lava ‘mai mea uma e le faaleatua’, ma alolofa i le Atua ma o outou manatu atoa, mafaufau, ma ma le malosi atoa.’ (Moronae 10:32.

“Ia ina ia totoa i le molimau ia Iesu, o le talitonu lea ia Keriso ma lana talalelei i se talitonuga le maluelue. O le iloa lea o le moni ma le paia o le galuega a le Alii i le lalolagi. …

Ata
Family studying scriptures

“Ina ia totoa i le molimau ia Iesu o le ‘fetaomi atu [lea] i luma ma le tumau ia Keriso, ma se susulu atoatoa o le faamoemoe, ma le alofa i le Atua ma tagata uma.’ O le ‘tumau e oo i le iuga.’ (2 Nifae 31:20.) O le ola ai i la tatou tapuaiga, ia faatino mea tatou te talai atu, ia tausi poloaiga. O le faaalia lea o le ‘amio atua’ i olaga o tagata; o le tauasiasi atu i e ‘matua oti ma fafine ua oti a latou tane i o latou tiga’ ma le leoleo o i tatou lava ina nei ‘pisia mai o ia i le lalolagi.’ (Iakopo 1:27.)

“Ina ia totoa i le molimau ia Iesu, o le pulea lea o ou tuinanau ma ou manaoga, ma tutu maualuga atu i mea faaletino ma le amioleaga. O le manumalo lea i le lalolagi e pei ona faia e Ia o loo avea ma o tatou faataitaiga ma o Ia Lava ua sili ona totoa o fanau uma a lo tatou Tama. O le mama atoatoa lea, totogi a tatou sefuluai ma taulaga, faamamalu le aso Sapati, tatalo ma se faamoemoe atoa o le loto, ositaulaga mea uma ua tatou maua pe afai e manaomia mai.

“Ina ia totoa i le molimau ia Iesu o le ogatasi lea ma le Alii i mea uma. O le filifili lea e pei ona ia filifili. O le mafaufau i mea na te mafaufauina, talitonu i mea na te talitonuina, tautala i upu o le a ia tautala i ai ma fai mea o le a ia faia i lea lava tulaga e tasi. O le i ai lea o le finagalo o Keriso ma ia tasi i latou ma ia faapei ona tasi o ia ma lona Tama.”1

E tatau ona ou faaopoopoina i le taimi nei se mea sa aoaoina e lo tatou Faaola, le Alii o Iesu Keriso, i le taimi o Lana galuega faaletino i le lalolagi.

“Aua tou te manatunatu ua ou sau e avatu le filemu i le lalolagi: ou te lei sau e avatu le filemu, a o le pelu.

“Aua ua ou sau e faamasesei le tagata ma lona tama, o le tama teine foi e faamasesei ma lona tina, o le ava foi e faamasesei ma le tina o lana tane.

“E fai foi le tagata ma fili o lona aiga.

“O le e tele lona alofa i lona tama po o lona tina ae itiiti ia te au, e le aoga lea ia te au: o le ua tele lona alofa i lona atalii po o lona afafine ae itiiti ia te au, e le aoga foi lea ia te au.

“O se e le ave lona satauro, ma mulimuli mai ia te au, e le aoga lea mo au.

“O lē maua lona ola, e maumau ai ia te ia: a o lē faamaumau i lona ola ona o au, e maua e ia” (Mataio 10:34–39).

O lo tatou faamoemoega i le olaga nei e le sili atu pe itiiti ifo nai lo le saunia ina ia toe nonofo faatasi i le silafaga a lo tatou Tama Faalelagi alofa o ni suli tutusa ma Iesu Keriso. Ua avanoa mo tagata uma lenei tulaga faamamaluina i aiga e faavavau faatasi ai ma a tatou ava po o tane ma a tatou fanau ma aiga lautele e ui lava o le a maua e nisi nei faamanuiaga pe a mavae le olaga faaletino.

O ia ituaiga faamanuiaga e manaomia ai lo tatou aveina o a tatou satauro ma tumau ma le totoa seia oo i le iuga i le molimau atu ma le auauna atu i lo tatou Alii ma le Faaola.

Saunia e Faatino

O le auala e tatau ia i tatou taitoatasi ona mulimulitai i ai ua faatumulia i avanoa e le mafaitauina faapea ma le anoanoai o luitau faigata. Ua manaomia lo tatou faia o ni faaiuga se tele i aso taitasi—o nisi e laiti ma foliga e le taua, o isi e loloto ma tumau o latou aafiaga.

O se mea moni e faigata le taliaina faapea o le a valaauina i tatou taitoatasi e faatino i taimi e faigata ma ua mamanuina ai i tatou. O nei taimi o le a fuafuaina ai le ituaiga tagata e i ai i tatou ma le tagata ua tatou avea ai. E masani ona oo mai pe afai e le talafeagai ma lē tautaua le ola amiotonu ma le lototoa. O le a e iloaina pe a e tusia lou talaaga faapea o taimi sili ona taua o le a fetaiai ma oe o le taimi lea e te tu ai na o oe.

Sei ou faamatala atu se tala i se tasi na tu na o ia i le lotolotoi o fetauaiga tetele. O se taimi ia Novema 1838, lea na noatia ai i filifili ma faafalepuipui ai le Perofeta o Iosefa Samita ma isi, e aofia ai Elder Pale P. Palate (1807–57) i Richmond, Misuri, ISA.

Sa faamaumauina e Elder Palate mea nei na tutupu i le taimi na faafalepuipui ai i latou:

“I se tasi po umi, sa matou taooto e pei o matou momoe seia oo ina tea le tuneva o le po, ma sa matua tiga o matou taliga ma loto a o matou faalogologo atu mo le tele o itula i tauemuga mataga, o upu masoa, o upu faifai matuia, ma gagana mataga a o matou leoleo, o Colonel Price sa avea ma o latou taitai, ao latou toe faamatalaina i le tasi ma le isi a latou galuega o le ave faamalosi o fanua, fasioti tagata, faomea, ma isi mea faapena, lea sa latou faia i le au ‘Mamona’ ao i ai i Sisifo Mamao [Misuri] ma nofoaga lata ane. Sa latou faia foi ni faamatalaga faamaualuluga e ala i le faamalosia o ava, tama teine ma teine muli, ma le tafaina o faiai o alii, tamaitai ma tamaiti.

“Sa ou faalogo pea seia oo ina ou matua inoino, faateia, ma lē fiafia, ma na matua faatumulia i lagona o le ita ua faamaoniaina lea sa ou le manofo ai i lou fia tu atu i luga e aoai ia leoleo; ae sa leai lava se tala a Iosefa, po o se isi lava, e ui sa ou taoto i ona talaane ma iloa o loo ala o ia. Sa faafuasei ona tu o ia i luga, ma tautala atu i se leo o le faititili, po o le pei o le tagi o se leona, ma faapea atu, i le manino na mafai ona ou manatuaina ai, ia upu nei:

“‘FILEMU, outou o tiapolo o le lua o seoli. I le suafa o Iesu Keriso ou te aoai ai outou, ma faatonu outou ia fifilemu; O le a ou le ola lava i se isi minute e faalogo atu i gagana faapena. Tuu nei lava na ituaiga tala, a leai, e oti outou po o au i le TAIMI NEI LAVA!’

Ata
Joseph Smith in jail

“Sa ia le toe tautala atu. Sa ia tu maualuga i le mamalu matautia. Sa saisaitia i filifili, ae sa aunoa ma se auupega; toafilemu, toalelei ma faaaloalogia e pei o se agelu, sa tilotilo o ia i lalo i leoleo gatete, o a latou auupega sa i lalo pe na pauu i lalo o le fola; na pipii faatasi o latou tulivae, ma o e, na faapupuu i se tulimanu, po o le faapupuu foi i ona vae, ma augani mai mo lana faamagaloga, ma tumau ai i le fifilemu seia oo ina sui mai leoleo.”2

O le lototoa na faaalia e le Perofeta o Iosefa Samita e le faapolopoloina mo perofeta po o tagata matutua o le Ekalesia. O se mea na tupu i le soifuaga o Peresitene Iosefa F.Samita (1838-1918) na faaalia ai lenei mea. I le tautoulu o le 1857, ina ua 19 tausaga o Iosefa F. sa tuua lana misiona i Hawaii, ISA, sa ia auai atu i se malaga a taavale toso i Kalefonia, ISA. Sa o se taimi sili lea ona lamatia mo le Au Paia. Sa agai atu le Autau a Johnston i Iuta, ma sa i ai i le toatele ni lagona le fiafia agai i le Ekalesia.

I se tasi afiafi, sa tietie atu nisi o tagata leaga i totonu o le toalauapiga o taavale toso, ma lafo atu ni upu masoa ma taufaamatau e uiga i mea o le a latou faia i soo se Mamona latou te mauaina. O le toatele o i latou sa i ai i le tolauapiga sa lalafi i totonu o pupuvao, ae sa mafaufau Iosefa F. Samita ia te ia lava: “Pe ou te sola ese ea mai nei tagata? Aisea o le a ou fefe ai ia i latou?

Faatasi ai ma lena manatu, sa ia savali sao atu loa i se tasi o tagata taufaamatau, o loo uu le fana i lona lima, lea na fai mai, “O oe o se ‘Mamona’?”

Sa tali atu Iosefa F.Samita, “Ioe, alii, e o’oo’o i soo se vaipanoa o lo’u tagata, e faamaoni a’ia’i atoatoa.”

O lea, na toso atu ai lona lima e le tagata taufaatamatau ma faapea mai, “Ia o oe ——— ——— o le tagata aupito sili ona lelei ua ou feiloai i ai! Malo, alii talavou, ua ou fiafia e feiloai i se tagata e puipui i ona talitonuga maumaututu.”3

Ua e gauai atu nei i nisi o taimi sili ona taua o lou olaga! Ua e fatuina nei ma o le a fatuina pea, i lea taimi ma lea taimi i lea aso ma lea aso, lou lava talaaga. O le a i ai taimi o le a manaomia ai ona e faatino, ao isi mea e tutupu o le a le manaomia ai ona e faatino. O le a tele naua avanoa, o le a manaomia le faia o ni faaiuga, ma o le a fetaiai ma luitau!

I le fuafuaga o le fiafia a lo tatou Tama Faalelagi, ia manatuaina pea e le o tuua lava na o oe. O le toatele i lenei olaga ma le sili atu i le lalolagi o agaga, e oo lava i lenei aso, o loo aioi atu e uiga ia outou tagi ma le Alii. Ua tele naua le malosi ua tuuina atu ia te outou e ala i sauniga ua outou mauaina ma feagaiga ua outou tausia. O le mea e sili i na mea uma, o loo i ai pea e le aunoa lo outou Tama Faalelagi ma Lona Alo—lo tatou Faaola o Iesu Keriso, lo tatou Fautua—e fesoasoani atu ia te outou i le aluga o le olaga. I se aoaoga loloto ma le faagaeetia i le taimi o le galuega faaletino a le Faaola, sa Ia tuuina mai ai se valaaulia i tagata soifua uma faapea foi ma i tatou taitoatasi.

“Ia outou o mai ia te au, outou uma o e tigaina ma mafatia i avega, o au foi e malolo ai outou.

“Ia outou amoina la’u amo, ma ia outou faaa’oa’o ia te au, aua o au lē agamalu ma le loto maulalo, ona maua lea e outou o le malologa mo outou agaga.

“Aua e avegofie la’u amo, o la’u avega foi e mama ia” (Mataio 11:28–30).

Ou te faaopoopo atu la’u molimau faamaoni i le soifua moni o lo tatou Tama Faalelagi e Faavavau ma Lona Alo, o le Alii o Iesu Keriso. Ou te molimau atu foi o Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai o le Ekalesia toefuataina lea a le Alii ma le malo o le Atua i luga o le lalolagi.

Ou te faamoemoe—ma faapea ma i latou o e faasoaina atu lenei molimau—o le a tumau pea ona totoa i lenei mafuaaga maoae.

Faamatalaga

  1. Bruce R. McConkie, “Be Valiant in the Fight of Faith,” Ensign, Nov. 1974, 35.

  2. Autobiography of Parley Parker Pratt, ed. Parley P. Pratt Jr. (1938), 210–11.

  3. Tagai Aoaoga a Peresitene o le Ekalesia: Iosefa F. Samita (1998), 104–5.